۸۷٬۹۳۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '[[جعفر بن محمد (صادق) (ع)' به '[[جعفر بن محمد (صادق)'
جز (جایگزینی متن - '[[امام علی' به '[[علی بن ابی طالب') |
جز (جایگزینی متن - '[[جعفر بن محمد (صادق) (ع)' به '[[جعفر بن محمد (صادق)') |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
== تاریخچه نظریه == | == تاریخچه نظریه == | ||
این آموزه نخستین بار از سوی [[علی بن ابی طالب علیه‌السلام]] تعلیم شده است، آنگاه که شخصی از امام درباره معنای [[قدر]] می‌پرسد، حضرت ابتدا معنای قدر را تبیین و در ادامه به امر بین‌الامرین اشاره می‌کند و می‌فرماید: قدر دریایی عمیق است، پس وارد آن مشو. شخص دوباره سوال می‌کند که ما را از قدر آگاه کن! حضرت می‌فرماید مکانی است تاریک پس داخل آن نشو! آن شخص باز از معنای قدر می‌پرسد، حضرت پاسخ می‌دهد که آن سرّ خدا است، پس درباره آن بحث نکن. سائل بیشتر توضیح بیشتری می‌خواهد، حضرت پاسخ می‌دهد اکنون که این پرسش را رها نمی‌کنی، پس بدان قدر امر بین‌الامرین است، نه جبر است و نه تفویض.<ref> مجلسی محمد باقر، بحارالانوار، ج۵، ص۵۷.</ref> | این آموزه نخستین بار از سوی [[علی بن ابی طالب علیه‌السلام]] تعلیم شده است، آنگاه که شخصی از امام درباره معنای [[قدر]] می‌پرسد، حضرت ابتدا معنای قدر را تبیین و در ادامه به امر بین‌الامرین اشاره می‌کند و می‌فرماید: قدر دریایی عمیق است، پس وارد آن مشو. شخص دوباره سوال می‌کند که ما را از قدر آگاه کن! حضرت می‌فرماید مکانی است تاریک پس داخل آن نشو! آن شخص باز از معنای قدر می‌پرسد، حضرت پاسخ می‌دهد که آن سرّ خدا است، پس درباره آن بحث نکن. سائل بیشتر توضیح بیشتری می‌خواهد، حضرت پاسخ می‌دهد اکنون که این پرسش را رها نمی‌کنی، پس بدان قدر امر بین‌الامرین است، نه جبر است و نه تفویض.<ref> مجلسی محمد باقر، بحارالانوار، ج۵، ص۵۷.</ref> | ||
از دیگر امامان معصوم خصوصا [[جعفر بن محمد (صادق | از دیگر امامان معصوم خصوصا [[جعفر بن محمد (صادق)]] و [[علی بن موسی (رضا) (ع)]] نیز روایاتی درباره تفسیر امر بین‌الامرین به دست ما رسیده و هم‌چنین از [[امام هادی|امام‌هادی(ع)]] رساله مفصلی در تبیین این موضوع تدوین شده است.<ref> ر ک، طبرسی ابومنصور، الاحتجاج، ص 450 - 453</ref> | ||
و اما امر بین‌الامرین از نگاه کلامی، در قالب یک نظریه و در کنار [[نظریه کسب]] و [[خلق افعال عباد]] مطرح شده و از عقاید خاص مذهب [[امامیه]] به شمار می‌رود. این نظریه ثابت می‌کند که در [[افعال اختیاریِ]] انسان، هم [[اراده الهی]] و هم [[اراده انسانی]] با هم دخالت دارد. | و اما امر بین‌الامرین از نگاه کلامی، در قالب یک نظریه و در کنار [[نظریه کسب]] و [[خلق افعال عباد]] مطرح شده و از عقاید خاص مذهب [[امامیه]] به شمار می‌رود. این نظریه ثابت می‌کند که در [[افعال اختیاریِ]] انسان، هم [[اراده الهی]] و هم [[اراده انسانی]] با هم دخالت دارد. | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
== اثبات امر بین‌الامرین در روایات == | == اثبات امر بین‌الامرین در روایات == | ||
در منابع روایی آمده است که بین [[جعفر بن محمد (صادق | در منابع روایی آمده است که بین [[جعفر بن محمد (صادق)]] و شخص قدری(منکر امر بین‌الامرین) مناظره معروفی اتفاق افتاد. امام برای قانع کردن آن شخص از این که بندگان در افعال‌شان نه جبری هستند و نه تفویضی، از او خواست تا [[سوره حمد]] را بخواند، مرد قدری شروع به خواندن کرد و وقتی به جمله: ایاک نعبد و ایاک نستعین رسید، امام به او گفت همین جا توقف کن و از او پرسید مگر نمی‌گویی ما فقط تو را می‌پرستیم و از تو کمک می‌خواهیم! پس آن کیست که تو از او کمک می‌خواهی؟ ا گر در کارهایت به خود واگذار شده‌ای و بی‌نیازی پس چه احتیاجی به طلب کمک و یاری او داری؟ اینجا بود که مرد قدری مبهوت و ساکت ماند و مغلوب امام شد.<ref> علامه مجلسی محمد باقر، بحار الانوار، ص 56 حدیث 98</ref> | ||
بنابراین، باید بپذیریم که در امور زندگی نمی‌توانیم به طور مستقل و بدون دخالت فاعل دیگری کارهای خود را ساماندهی کنیم. پس باید فاعلی برتر باشد تا از او کمک بطلبیم. وقتی در [[نماز]] می‌گوییم:«ایاک نعبد» و «ایاک نستعین» یعنی ما در همان حال که داریم با خدای‌مان سخن می‌گوییم و او را عبادت می‌کنیم، در همان حال نیز از او کمک می‌خواهیم و این است معنای امر بین‌الامرین.! | بنابراین، باید بپذیریم که در امور زندگی نمی‌توانیم به طور مستقل و بدون دخالت فاعل دیگری کارهای خود را ساماندهی کنیم. پس باید فاعلی برتر باشد تا از او کمک بطلبیم. وقتی در [[نماز]] می‌گوییم:«ایاک نعبد» و «ایاک نستعین» یعنی ما در همان حال که داریم با خدای‌مان سخن می‌گوییم و او را عبادت می‌کنیم، در همان حال نیز از او کمک می‌خواهیم و این است معنای امر بین‌الامرین.! | ||