۸۷٬۷۷۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (Javadi صفحهٔ طریقت بدویه در مصر را به طریقت بدویه منتقل کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات جریان | {{جعبه اطلاعات جریان | ||
| عنوان = | | عنوان = | ||
| تصویر = طریقت_بدویه.jpg | | تصویر = طریقت_بدویه.jpg | ||
| نام = | | نام = | ||
| جمعیت = | | جمعیت = | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
| نحوه تبلیغات = | | نحوه تبلیغات = | ||
}} | }} | ||
'''طریقت بدویه'''، احمدیه یا سطوحیه یکی از گسترده‌ترین طریقت‌های [[صوفیه]] [[مصر]] که در قرن | '''طریقت بدویه'''، احمدیه یا سطوحیه یکی از گسترده‌ترین طریقت‌های [[تصوف|صوفیه]] [[مصر]] که در قرن ۷ قمری، برابر با ۱۳ میلادی، تاسیس و به شیخ [[احمد بن علی البدوی]] منسوب است. | ||
== رشد طریقه بدویه در مصر == | == رشد طریقه بدویه در مصر == | ||
هر چند از مراحل نخستین شکل‌گیری طریقه بدویه در زمان حیات احمد بدوی (۵۹۶ - ۶۷۵ق /۱۲۰۰-۱۲۷۶م) اطلاع چندانی در دست نیست، اما روشن است که این طریقه در زمان خلفای او رشد و گسترش فزاینده‌ای یافت و آیین‌های مولودی که بر مزار او در طنطای مصر برگزار می‌شد، نظم و ترتیب خاصی به خود گرفت<ref>عدوی احمد زکی، مقدمه و حاشیه بر النجوم ابن تغری بردی، ج۷، ص۲۵۳</ref>. | هر چند از مراحل نخستین شکل‌گیری طریقه بدویه در زمان حیات احمد بدوی (۵۹۶ - ۶۷۵ق /۱۲۰۰-۱۲۷۶م) اطلاع چندانی در دست نیست، اما روشن است که این طریقه در زمان خلفای او رشد و گسترش فزاینده‌ای یافت و آیین‌های مولودی که بر مزار او در طنطای مصر برگزار می‌شد، نظم و ترتیب خاصی به خود گرفت<ref>عدوی احمد زکی، مقدمه و حاشیه بر النجوم ابن تغری بردی، ج۷، ص۲۵۳</ref>. | ||
| خط ۲۰: | خط ۱۹: | ||
== شیخ طریقت بدویه == | == شیخ طریقت بدویه == | ||
شیخ احمد بدوی در سال 596 هجری (1199 میلادی) در شهر فاس مغرب به دنیا آمد او با خانواده به مکه مهاجرت کرده و علوم اسلامی را آنجا فراگرفت در سال 634 هجری (1234 میلادی) به مصر هجرت و در آنجا ماندگار شده و در سال 675 هجری (1276 میلادی)در شهر طنطا رحلت کرد. او در نزد صوفیه مصر به عنوان یکی از اقطاب اربعه (احمد البدوی، عبدالقادر گیلانی، احمد الرفاعی و ابراهیم الدسوقی) معروف است<ref>https://elmoheba.yoo7.com/t602-topic</ref>. | |||
نسب او به حضرت [[علی بن محمد (هادی)|امام هادی علیه‌السلام]] منتهی می‌شود که چنین است: أحمد بن علی بن إبراهیم بن محمد بن أبی‌بکر بن إسماعیل بن عمر بن علی بن عثمان بن حسین بن محمد بن موسی بن یحیی بن عیسی بن علی بن محمد بن حسن بن جعفر بن علی الهادی بن محمد الجواد بن علی الرضا بن موسی الکاظم بن جعفر الصادق بن محمد‌الباقر بن علی زین‌العابدین بن الحسین بن علی بن أبی‌طالب<ref>https://alsufi.net/%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%B1%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%A9/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%8A%D8%A9/item/2035-%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF%D9%8A%D8%A9-%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF%D9%89-%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%89-%E2%80%93-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%83%D8%AA%D9%88%D8%B1-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1</ref>. | |||
== عبدالعال نخستین جانشین بدوی == | == عبدالعال نخستین جانشین بدوی == | ||
نخستین خلیفه احمد بدوی سید احمد عبدالعال بود که ظاهراً از کودکی نزد وی پرورش یافته بود<ref>شعرانی عبدالوهاب، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۸۴- ۱۸۵، قاهره، ۱۳۷۴ق</ref>. عبدالعال بر آرامگاه پیر و مرشد خود زاویه‌ای بنا کرد که در آن به زندگی درویشان و ارشاد مریدان و کمک به زائران رسیدگی می‌شد<ref>شعرانی عبدالوهاب، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۸۵، قاهره، ۱۳۷۴ق</ref>. | |||
نخستین خلیفه احمد بدوی سید احمد عبدالعال بود که ظاهراً از کودکی نزد وی پرورش یافته بود<ref>شعرانی عبدالوهاب، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۸۴- ۱۸۵، قاهره، ۱۳۷۴ق</ref>. | |||
عبدالعال بر آرامگاه پیر و مرشد خود زاویه‌ای بنا کرد که در آن به زندگی درویشان و ارشاد مریدان و کمک به زائران رسیدگی می‌شد<ref>شعرانی عبدالوهاب، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۸۵، قاهره، ۱۳۷۴ق</ref>. | |||
وی پس از آن پیروان این طریقه را در ۴ خانقاه که هر یک دارای سرپرستی بود، جای داد. | وی پس از آن پیروان این طریقه را در ۴ خانقاه که هر یک دارای سرپرستی بود، جای داد. | ||
== طریقه بدوی در | == طریقه بدوی در خانقاه‌ها == | ||
۱. کنّاسیه، که شیخ این خانقاه محمد سطوحی کناسی بود و پیروان وی همه ساله در روز ولادت احمد بدوی مزار وی را جارو می‌زدند. | ۱. کنّاسیه، که شیخ این خانقاه محمد سطوحی کناسی بود و پیروان وی همه ساله در روز ولادت احمد بدوی مزار وی را جارو می‌زدند. | ||
۲.منایفه، به سرپرستی شیخ رمضان اشعث سطوحی که صاحب کراماتی نیز بود. | ۲.منایفه، به سرپرستی شیخ رمضان اشعث سطوحی که صاحب کراماتی نیز بود. | ||
| خط ۴۰: | خط ۳۵: | ||
== باورهای طریقتی == | == باورهای طریقتی == | ||
تمسک به کتاب الله و [[سنت]] [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)]]، دائم الطهاره بودن، راضی بودن از خداوند، متحمل بودن در مقابل اذیت مردم، محبت دنیا نداشتن، مهربانی به ایتام و صلۀ ارحام و دوستان و آشنایان. | |||
تمسک به کتاب الله و [[سنت]] [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)]]، دائم الطهاره بودن، راضی بودن از خداوند، متحمل بودن در مقابل اذیت مردم، محبت دنیا نداشتن، مهربانی به ایتام و صلۀ ارحام و دوستان و آشنایان. | |||
صوفیان بدوی سالروز ولادت شیخ احمد بدوی را هرساله در سه زمان که مشهورترین آن ماه آگوست است جشن می‌گیرند و دراین ایام مریدان از همه جا جمع شده و حلقه‌های ذکر تشکیل می‌شود و شیخ طریقت با مریدان خود در شهر راهپیمائی می‌کند. جشن ولادت شیخ احمد بدوی یکی از بزرگ‌ترین جشن‌های ولادت مصر است.<ref>https://www.albawabhnews.com/2347297</ref> | صوفیان بدوی سالروز ولادت شیخ احمد بدوی را هرساله در سه زمان که مشهورترین آن ماه آگوست است جشن می‌گیرند و دراین ایام مریدان از همه جا جمع شده و حلقه‌های ذکر تشکیل می‌شود و شیخ طریقت با مریدان خود در شهر راهپیمائی می‌کند. جشن ولادت شیخ احمد بدوی یکی از بزرگ‌ترین جشن‌های ولادت مصر است.<ref>https://www.albawabhnews.com/2347297</ref> | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۲: | ||
آنان پس از عبدالعال - که لباس سرخ می‌پوشید - رنگ سرخ را شعار خود قرار دادند<ref>شبلنجی مؤمن، نورالابصار، ج۱، ص۲۶۳، بیروت، دارالفکر</ref>.چنانکه شعرانی در طبقات خود آورده است<ref>شعرانی عبدالوهاب، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۸۶-۱۸۷، قاهره، ۱۳۷۴ق</ref>. | آنان پس از عبدالعال - که لباس سرخ می‌پوشید - رنگ سرخ را شعار خود قرار دادند<ref>شبلنجی مؤمن، نورالابصار، ج۱، ص۲۶۳، بیروت، دارالفکر</ref>.چنانکه شعرانی در طبقات خود آورده است<ref>شعرانی عبدالوهاب، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۸۶-۱۸۷، قاهره، ۱۳۷۴ق</ref>. | ||
== اعتراض علما به محرمات در آیین بدوی == | == اعتراض علما به انجام محرمات در آیین بدوی == | ||
در هنگام حیات او آیین مولودی احمد بدوی یک بار در سال و به گستردگی برگزار می‌شد و گروه بی شماری از نقاط مختلف مصر و کشورهای اطراف بر مزار او گرد می‌آمدند. این مراسم و برخی اعمال آنگاه نیز به سبب عدم رعایت موازین [[شریعت]] و وقوع برخی [[محرمات]] مورد اعتراض علما قرار می‌گرفت<ref>نبهانی یوسف، جامع کرامات الاولیاء، ج۱، ص۳۱۱-۳۱۲، قاهره، ۱۳۲۹ق</ref>. | در هنگام حیات او آیین مولودی احمد بدوی یک بار در سال و به گستردگی برگزار می‌شد و گروه بی شماری از نقاط مختلف مصر و کشورهای اطراف بر مزار او گرد می‌آمدند. این مراسم و برخی اعمال آنگاه نیز به سبب عدم رعایت موازین [[شریعت]] و وقوع برخی [[محرمات]] مورد اعتراض علما قرار می‌گرفت<ref>نبهانی یوسف، جامع کرامات الاولیاء، ج۱، ص۳۱۱-۳۱۲، قاهره، ۱۳۲۹ق</ref>. | ||
== ریشه مولودی خاص بدویان == | == ریشه مولودی خاص بدویان == | ||
در حال حاضر هر سال ۳ مولودی بزرگ، میانه و کوچک را که همواره با جشن‌ها و آیین‌های خاصی همراه است، برای احمد بدوی در شهر طنطا، محل مزار او بر پا می‌کنند. تاریخ برپایی این مولودی‌ها به زمان احمد بدوی که در روز ولادت [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا) | در حال حاضر هر سال ۳ مولودی بزرگ، میانه و کوچک را که همواره با جشن‌ها و آیین‌های خاصی همراه است، برای احمد بدوی در شهر طنطا، محل مزار او بر پا می‌کنند. تاریخ برپایی این مولودی‌ها به زمان احمد بدوی که در روز ولادت [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا) | ||
|پیامبر ( | |پیامبر (صلی‌الله‌علیه وآله وسلم)]] مراسم خاصی را برپا می‌داشت و نیز سید عبدالعال باز می‌گردد. پس از درگذشت احمد بدوی جماعت کثیری برای تسلیت گویی نزد عبدالعال رفتند و برای انجام دادن این مراسم- به علت کوچکی شهر طنطا - در اطراف شهر گرد آمدند. در همان هنگام به عبدالعال تأکید کردند که این آیین رسم همیشگی آنها باشد. از آن پس هر ساله مراسمی را در همان تاریخ به عنوان مولودی بزرگ برگذار می‌کنند<ref>عاشور سعید عبدالفتاح، السید احمد البدوی، ج۱، ص۲۵۸-۲۶۰، شیخ و طریقه، قاهره، ۱۹۶۷م</ref>. | ||
== منشا مولودی کوچک == | == منشا مولودی کوچک == | ||
منشأ مولودی کوچک نیز به شیخ شرنبلابی - که از مشایخ فرقه احمدیه بود - بازمی‌گردد. ظاهراً یک بار وی با مریدانش، چندی پس از مراسم مولودی بزرگ به زیارت آرامگاه شیخ آمد و مراسم ذکر و [[عبادت]] را به مدت چند شب در آنجا برپا داشت. این خود تبدیل به رسم و آیینی شد که هر ساله بر مزار احمد بدوی برگزار می‌گردد<ref>عاشور سعید عبدالفتاح، السید احمد البدوی، ج۱، ص۲۶۰، شیخ و طریقه، قاهره، ۱۹۶۷م</ref>. | منشأ مولودی کوچک نیز به شیخ شرنبلابی - که از مشایخ فرقه احمدیه بود - بازمی‌گردد. ظاهراً یک بار وی با مریدانش، چندی پس از مراسم مولودی بزرگ به زیارت آرامگاه شیخ آمد و مراسم ذکر و [[عبادت]] را به مدت چند شب در آنجا برپا داشت. این خود تبدیل به رسم و آیینی شد که هر ساله بر مزار احمد بدوی برگزار می‌گردد<ref>عاشور سعید عبدالفتاح، السید احمد البدوی، ج۱، ص۲۶۰، شیخ و طریقه، قاهره، ۱۹۶۷م</ref>. | ||
== مراسم عمامه پیچی == | == مراسم عمامه پیچی == | ||
سومین مولودی که به رجبی و عمامه پیچی نیز شهرت دارد، منسوب به شیخ رجبی است که او نیز از مشایخ این طریقه بوده است. وی برای تجدید پیچیدن عمامه شیخ - که به رسم یادگار بر مزار وی گذاشته شده بود - مراسمی را برپا داشت و این آیین تبدیل به مولودی هر ساله شد<ref>عاشور سعید عبدالفتاح، السید احمد البدوی، ج۱، ص۲۶۰، شیخ و طریقه، قاهره، ۱۹۶۷م</ref>. عمامه احمد بدوی هر ساله در این مراسم توسط یکی از مشایخ این طریقه بر سر بسته می‌شد<ref>شبلنجی مؤمن، نورالابصار، ج۱، ص۲۶۳، بیروت، دارالفکر</ref>. | سومین مولودی که به رجبی و عمامه پیچی نیز شهرت دارد، منسوب به شیخ رجبی است که او نیز از مشایخ این طریقه بوده است. وی برای تجدید پیچیدن عمامه شیخ - که به رسم یادگار بر مزار وی گذاشته شده بود - مراسمی را برپا داشت و این آیین تبدیل به مولودی هر ساله شد<ref>عاشور سعید عبدالفتاح، السید احمد البدوی، ج۱، ص۲۶۰، شیخ و طریقه، قاهره، ۱۹۶۷م</ref>. عمامه احمد بدوی هر ساله در این مراسم توسط یکی از مشایخ این طریقه بر سر بسته می‌شد<ref>شبلنجی مؤمن، نورالابصار، ج۱، ص۲۶۳، بیروت، دارالفکر</ref>. | ||
== جنبه‌های دیگر مولودی‌ها == | == جنبه‌های دیگر مولودی‌ها == | ||
مولودی‌ها علاوه بر جنبه مذهبی، جنبه اقتصادی، اجتماعی و تفریحی نیز داشت و امروزه هم از این‌گونه تفریحات در این مراسم به چشم می‌خورد<ref>عاشور سعید عبدالفتاح، السید احمد البدوی، ج۱، ص۲۵۶-۲۶۱، شیخ و طریقه، قاهره، ۱۹۶۷م</ref>. | مولودی‌ها علاوه بر جنبه مذهبی، جنبه اقتصادی، اجتماعی و تفریحی نیز داشت و امروزه هم از این‌گونه تفریحات در این مراسم به چشم می‌خورد<ref>عاشور سعید عبدالفتاح، السید احمد البدوی، ج۱، ص۲۵۶-۲۶۱، شیخ و طریقه، قاهره، ۱۹۶۷م</ref>. | ||
== انشعابات و گسترۀ طریقت == | == انشعابات و گسترۀ طریقت == | ||
طریقت بدویه یکی از بزرگ‌ترین طریقت‌های [[صوفیه]] مصر است چنانکه بعضی تعداد مریدان این [[طریقت]] را دو میلیون نفر گفته‌اند. این طریقت انشعابات متعددی دارد در حال حاضر طریقه بدویه به ۱۶ شاخه یا بیت تقسیم می‌شود که عبارتند از: شناویه، سلامیه، حلبیه، مرازقه، کناسیه، حمودیه، زاهدیه، عشیبیه، تسفیانیه، عربیه، سطوحیه، بنداریه، مسلمیه، منایفه، انبابیه و بیومیه<ref>طویل توفیق، التصوف فی مصر، ج۱، ص۷۷، قاهره، ۱۹۸۸م</ref> که به تفکیک شیخ هریک از انشعابات در ذیل اشاره شده است: <br> | طریقت بدویه یکی از بزرگ‌ترین طریقت‌های [[صوفیه]] مصر است چنانکه بعضی تعداد مریدان این [[طریقت]] را دو میلیون نفر گفته‌اند. این طریقت انشعابات متعددی دارد در حال حاضر طریقه بدویه به ۱۶ شاخه یا بیت تقسیم می‌شود که عبارتند از: شناویه، سلامیه، حلبیه، مرازقه، کناسیه، حمودیه، زاهدیه، عشیبیه، تسفیانیه، عربیه، سطوحیه، بنداریه، مسلمیه، منایفه، انبابیه و بیومیه<ref>طویل توفیق، التصوف فی مصر، ج۱، ص۷۷، قاهره، ۱۹۸۸م</ref> که به تفکیک شیخ هریک از انشعابات در ذیل اشاره شده است: <br> | ||
| خط ۹۱: | خط ۷۹: | ||
== شخصیت‌های برجسته == | == شخصیت‌های برجسته == | ||
سیدی عبدالعال از اولین مریدان شیخ احمد بدوی که باعث گسترش طریقت بدویه در مصر شد. شیخ عصام الدین احمد شمس الدین و شیخ [[حسن محمد الشناوی]] شیخ مشایخ طرق صوفیه سابق مصر. | |||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[شریعت]] | |||
* [[تصوف]] | |||
* [[عبادت]] | |||
* [[جمهوری عربی مصر]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||