۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۲۲: | خط ۱۲۲: | ||
=اصحاب و وکلا= | =اصحاب و وکلا= | ||
درباره اصحاب امام کاظم(ع) اطلاعات دقیقی در دست نیست و درباره تعداد آنها اختلاف وجود دارد. شیخ طوسی تعداد آنان را ۲۷۲ نفر،[۱۴۳] و برقی آنها را ۱۶۰ نفر شمرده است.[۱۴۴] شریفقرشی صاحب کتاب حیات الامام موسی بن جعفر، سخن برقی که شمار آنان را ۱۶۰ تن ذکر کرده، مردود دانسته و خود از ۳۲۱ تن به عنوان اصحاب امام نام برده است.[۱۴۵] علی بن یقطین، هشام بن حکم، هشام بن سالم، محمد بن ابیعمیر، حماد بن عیسی، یونس بن عبدالرحمن، صفوان بن یحیی و صفوان جمال از اصحاب امام کاظم بودند، که برخی از آنان در شمار اصحاب اجماع ذکر شدهاند.[۱۴۶] پس از شهادت امام کاظم، شماری از اصحاب او از جمله علی بن ابی حمزه بطائنی، زیاد بن مروان و عثمان بن عیسی امامت علی بن موسی الرضا(ع) را نپذیرفتند و در امامت موسی بن جعفر توقف کردند.[۱۴۷] این گروه، با عنوان واقفیه مشهور شدند. البته بعدها برخی از آنان امامت حضرت رضا(ع) را پذیرفتند. | درباره اصحاب امام کاظم(ع) اطلاعات دقیقی در دست نیست و درباره تعداد آنها اختلاف وجود دارد. شیخ طوسی تعداد آنان را ۲۷۲ نفر،[۱۴۳] و برقی آنها را ۱۶۰ نفر شمرده است.[۱۴۴] شریفقرشی صاحب کتاب حیات الامام موسی بن جعفر، سخن برقی که شمار آنان را ۱۶۰ تن ذکر کرده، مردود دانسته و خود از ۳۲۱ تن به عنوان اصحاب امام نام برده است.[۱۴۵] علی بن یقطین، هشام بن حکم، هشام بن سالم، محمد بن ابیعمیر، حماد بن عیسی، یونس بن عبدالرحمن، صفوان بن یحیی و صفوان جمال از اصحاب امام کاظم بودند، که برخی از آنان در شمار اصحاب اجماع ذکر شدهاند.[۱۴۶] پس از شهادت امام کاظم، شماری از اصحاب او از جمله علی بن ابی حمزه بطائنی، زیاد بن مروان و عثمان بن عیسی امامت علی بن موسی الرضا(ع) را نپذیرفتند و در امامت موسی بن جعفر توقف کردند.[۱۴۷] این گروه، با عنوان واقفیه مشهور شدند. البته بعدها برخی از آنان امامت حضرت رضا(ع) را پذیرفتند. | ||
=سازمان وکالت= | |||
امام کاظم(ع) برای ارتباط با شیعیان و تقویت توان اقتصادی آنان، سازمان وکالت را که در زمان امام صادق(ع) پایهگذاری شده بود، گسترش داد. او برخی از اصحاب خود را به عنوان وکیل، به مناطق مختلف میفرستاد. گفته شده در منابع به نام ۱۳ نفر از وکلای او اشاره شده است.[۱۴۸] بنابر برخی منابع، علی بن یقطین و مفضل بن عمر در کوفه، عبدالرحمان بن حجاج در بغداد، زیاد بن مروان در قندهار، عثمان بن عیسی در مصر، ابراهیم بن سلام در نیشابور و عبدالله بن جندب در اهواز وکالت او را بر عهده داشتند.[۱۴۹] | امام کاظم(ع) برای ارتباط با شیعیان و تقویت توان اقتصادی آنان، سازمان وکالت را که در زمان امام صادق(ع) پایهگذاری شده بود، گسترش داد. او برخی از اصحاب خود را به عنوان وکیل، به مناطق مختلف میفرستاد. گفته شده در منابع به نام ۱۳ نفر از وکلای او اشاره شده است.[۱۴۸] بنابر برخی منابع، علی بن یقطین و مفضل بن عمر در کوفه، عبدالرحمان بن حجاج در بغداد، زیاد بن مروان در قندهار، عثمان بن عیسی در مصر، ابراهیم بن سلام در نیشابور و عبدالله بن جندب در اهواز وکالت او را بر عهده داشتند.[۱۴۹] | ||
خط ۱۴۱: | خط ۱۴۱: | ||
مسند الامام الکاظم اثر عزیزالله عطاردی، باب الحوائج الامام موسی الکاظم نوشته حسین حاج حسن، حیاة الامام موسی بن جعفر اثر محمدباقر شریف قرشی، امام الکاظم(ع) عند اهل السنة اثر فارس حسون و سیرة الامام موسی الکاظم(ع) اثر عبدالله احمد یوسف، از جمله آثاری هستند که درباره امام کاظم نوشته شدهاند. | مسند الامام الکاظم اثر عزیزالله عطاردی، باب الحوائج الامام موسی الکاظم نوشته حسین حاج حسن، حیاة الامام موسی بن جعفر اثر محمدباقر شریف قرشی، امام الکاظم(ع) عند اهل السنة اثر فارس حسون و سیرة الامام موسی الکاظم(ع) اثر عبدالله احمد یوسف، از جمله آثاری هستند که درباره امام کاظم نوشته شدهاند. | ||
طبری، دلائل الإمامة، ص۳۰۳.1 | |||
طبرسی، اعلام الوری، ج۲، ص۶.2 | |||
مسعودی، اثبات الوصیة، ص۳۵۷-۳۵۶.3 | |||
بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۲۹.4 | |||
5.شورای تقویم مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تقویم رسمی کشور سال ۱۳۹۸ش هجری شمسی، ص۸. | 5.شورای تقویم مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تقویم رسمی کشور سال ۱۳۹۸ش هجری شمسی، ص۸. | ||
6. شبراوی، الاتحاف بحب الاشراف، ص۲۹۵ | 6. شبراوی، الاتحاف بحب الاشراف، ص۲۹۵ | ||
امین، سیره معصومان، ج۶، ص۱۱۳. | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۱۵.8 | |||
ابن اثیر، الکامل، ج۶، ص۱۶۴.؛ ابن جوزی، تذکرة الخواص، ص۳۱۲9 | |||
بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۲۹.10 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۳۶،۲۲۷.؛ طبرسی، اعلام الوری، ج۲، ص۶.؛ ابن شهر آشوب، المناقب، ج۴، ص۳۲۳.؛ قمی، الانوار البهیه، ص۱۷۷.11 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۳۵.12 | |||
کلینی، الکافی، ج۳، ص۲۹۷.؛ ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ص۴۱۱-۴۱۲. مجلسی، بحارالانوار13، ج۱۰، ص۲۴۷. | |||
کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۲۷.؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰، ص۲۴۴-۲۴۵.14 | |||
ابن شهر آشوب، المناقب، ج۴، ص۳۱۱-۳۱۲.15 | |||
ابن شهر آشوب، المناقب، ج۴، ص۳۱۲-۳۱۳.16 | |||
طوسی، اختیار معرفه الرجال، ج۲، ص ۵۲۵.17 | |||
جمعی از نویسندگان، مجموعه مقالات همایش سیره و زمانه امام کاظم، ج۲، ص۴۴۶-۴۵۱.18 | |||
مجلسی، بحارالانوار، ج۴۸، ص۱۳۴.19 | |||
کلینی، الكافى، ج۱، ص۳۶۷.20 | |||
جمعی از نویسندگان، مجموعه مقالات همایش سیره و زمانه امام کاظم، ج۲، ص۴۷۸.21 | |||
ابن اثیر، الکامل، ج۶، ص۱۶۴.22 | |||
کلینی، الکافی، ج۴، ص۵۵۳.23 | |||
نوبختی، فرق الشیعه، ص۸۴.24 | |||
صدوق، عیون اخبار الرضا (ع)، ج۱، ص۸۶.25 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۳۹.26 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۴۲.27 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۱۵.28 | |||
شوشتری، رساله فی تواریخ النبی و الآل، ص۷۵.29 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۴۴.30 | |||
سمعانی، الانساب، ج۱۲، ص۴۷۸.31 | |||
جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ص۳۸۵.32 | |||
طبرسی، اعلام الوری، ج۲، ص۶.33 | |||
پیشوایی، سیره پیشوایان، ص۴۱۳.34 | |||
جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ص۳۷۹-۳۸۴.35 | |||
فاضل مقداد، ارشاد الطالبین، ۱۴۰۵ق، ص۳۳۷.36 | |||
کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۰۷-۳۱۱.37 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۱۶-۲۲۲.38 | |||
طبرسی، اعلام الوری، ج۲، ص۷-۱۶.39 | |||
مجلسی، بحارالانوار، ج۴۸، ص۱۲-۲۹.40 | |||
جمعی از نویسندگان، مجموعه مقالات سیره و زمانه امام کاظم، ج۲، ص۷۹، ۸۱.41 | |||
طبرسی، اعلام الوری، ج۲، ص۱۰.42 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۲۰.43 | |||
صدوق، عیون اخبار الرضا، ج۱، ص۹۱.؛ عطاردی، مسند الامام الکاظم، ج۱، ص۷۵.44 | |||
پیشوایی، سیره پیشوایان، ص۴۱۴.45 | |||
کشّی، رجال، ص۲۸۲-۲۸۳.46 | |||
نوبختی، فرق الشیعه، ص۶۶-۷۹.47 | |||
۱۴۱۱ق، التحریر الطاوسی، ص۵۲۴.48 | |||
طوسی، اختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۴۸۲.49 | |||
طوسی، اختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۴۸۰.50 | |||
طوسی، اختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۴۸۰.51 | |||
رک: حاجیزاده، «جریان غلو در عصر امام کاظم(ع)»، ص۱۱۲.52 | |||
کشّی، رجال، ص۴۸۲.53 | |||
طبرسی، الاحتجاج، ج۲، ص۳۸۵-۳۹۶.؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰، ص۲۳۴-۲۴۹.54 | |||
کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۴۱.55 | |||
کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۴۸-۱۴۹.56 | |||
کلینی، الکافی، ج۲، ص۳۸-۳۹.57 | |||
قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ج۲، ص۱۹۰-۲۷۸، ۲۹۷-۳۰۷.58 | |||
کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۴۹.59 | |||
عطاردی، مسند امام الکاظم، ج۱، مقدمه.60 | |||
مروزی، مسندالاامام موسی بن جعفر علیهالسلام، ص۱۸۷-۲۳۲.61 | |||
شیخ طوسی، فهرست، ۱۴۲۰ق، ص۲۶۴.62 | شیخ طوسی، فهرست، ۱۴۲۰ق، ص۲۶۴.62 | ||
نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۲۵۲.63 | |||
کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۳-۲۰.؛ احمدی میانجی، مکاتیب الائمه، ج۴، ص۴۸۳-۵۰۱.64 | |||
احمدی میانجی، مکاتیب الائمه، ج۴، ص۳۵۷-۳۵۹.؛ قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ج۲، ص۲۳۸.65 | |||
طوسی، الفهرست، ص۲۷۱.66 | |||
بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۲۹.67 | |||
یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۴۱۴.68 | |||
بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۳۳-۳۲.69 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۳۲-۲۳۱.70 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۴۰.71 | |||
طبرسی، مکارم الاخلاق، ۹۱.72 | |||
مجلسی، بحارالانوار، ج۴۸، ص۱۱.73 | |||
ابن اثیر، الکامل، ج۶، ص۱۶۴.74 | |||
ابن جوزی، تذکرة الخواص، ص۳۱۲.75 | |||
بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۳۰-۳۳.76 | |||
قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ج۲، ص۱۵۴-۱۶۷.77 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۳۲-۲۳۱.78 | |||
ابن عنبه، عمده الطالب، ص۱۷۷..79 | |||
بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۲۹.80 | بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۲۹.80 | ||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۳۲.81 | |||
ابن اثیر، الکامل، ج۶، ص۱۶۴.82 | |||
ابن جوزی، تذکرة الخواص، ص۳۱۲.83 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۳۳.84 | |||
قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ج۲، ص۱۶۲-۱۶۰.85 | |||
بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۳۰.86 | |||
حاج حسن، باب الحوائج، ص۲۸۱.87 | |||
حلی، منهاج الکرامه، ص۵۹.88 | |||
جعفریان، حیات سیاسی و فکری امامان شیعه، ص۴۰۶.89 | |||
صدوق، عيون أخبار الرضا، ج۱، ص۸۴-۸۵.90 | |||
شبراوی، الاتحاف بحب الاشراف، ص۲۹۵.91 | |||
طوسی، تهذیب الاحکام، ج۴، ص۱۴۹.92 | |||
قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ص۴۷۲.93 | |||
کشّی، رجال، ص۴۴۱.94 | |||
کشّی، رجال، ص۴۳۳.95 | |||
مجلسی، بحارالانوار، ج۴۸، ص۱۳۴.96 | |||
صدوق، عیون اخبارالرضا، ج۱، ص۷۷.97 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۲۷-۲۲۸.98 | |||
اللهاکبری، رابطه علویان و عباسیان، ص۲۲-۲۳.99 | |||
جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ص۳۸۵-۳۸۴.100 | |||
کلینی، الكافى، ج۱، ص۳۶۷.101 | |||
کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۶۶.102 | |||
مامقانی، تنقیح المقال، ج۲۲، ص۲۸۵.103 | |||
ر. ک. جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ص۳۸۹.104 | |||
اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۳۸۰.105 | |||
قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ج۱، ص۴۹۴-۴۹۶.106 | |||
ابن جوزی، تذکرة الخواص، ص۳۱۳.107 | |||
کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۷۶.108 | |||
صدوق، عيون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۸۶.109 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۳۹.110 | |||
قمی، الانوار البهیه، ص۱۹۲–۱۹۶.111 | |||
مجلسی، بحارالانوار، ج۹۹، ص۱۷.112 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۳۷-۲۳۸.113 | |||
اربلی، کشف الغمه، ج۲، ص۷۶۰ِ.114 | |||
اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۴۱۵-۴۱۴.115 | |||
صدوق، عیون اخبار الرضا، ج۱، ص۱۰۱.116 | |||
صدوق، کمال الدین، ج۲، ص۳۶۱-۳۶۳.117 | |||
جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ص۳۹۸-۴۰۰.118 | |||
کشّی، ص۲۷۰ـ ۲۷۱.119 | |||
مامقانی، تنقیح المقال، ج۳، ص۲۹۸.120 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۴۲.121 | |||
قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ج۲، ص۵۱۶.122 | |||
صدوق، عیون اخبار الرضا، ج۱، ص۹۹و۱۰۵.123 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۱۵.124 | |||
قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ج۲، ص۵۱۶-۵۱۷.125 | |||
جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ص۴۰۴.126 | جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ص۴۰۴.126 | ||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۴۲-۲۴۳.127 | |||
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۴۲.127 | |||
قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ج۲، ص۵۰۸-۵۱۰.128 | |||
اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۴۱۷.129 | |||
اربلی، کشف الغمه، ج۲، ص۷۶۳.130 | |||
صدوق، عیون اخبار الرضا، ج۱، ص۹۹و۱۰۵.131 | |||
اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۴۱۷.132 | |||
کلینی، الکافی، ج۴، ص۵۸۳.133 | |||
طوسی، رجال، ص۳۲۹-۳۴۷.134 | |||
قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ج۲، ص۲۳۱.135 | |||
قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ج۲، ص۲۳۱.136 | |||
قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ج۲، ۲۳۱-۳۷۳.137 | |||
طوسی، الغیبة، ص۶۵-۶۴.138 | |||
جباری، امام کاظم و سازمان وکالت، ص۱۶.139 | |||
جباری، سازمان وکالت، ص۴۲۳-۵۹۹.140 | |||
طوسی، الغیبة، ص۶۵-۶۴.141 | |||
قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ج۲، ص۴۵۵.142 | قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ج۲، ص۴۵۵.142 | ||
کلینی، الكافی، ج۱، ص۳۱۳.143 | |||
امین، اعیان الشیعه، ج۱، ص۱۰۰.144 | |||
جباری، امام کاظم و سازمان وکالت، ص۱۶.145 | |||
ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۲۷۳.146 | |||
ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۷۷.147 | |||
بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۲۹.148 | |||
ابن جوزی، تذکرة الخواص، ص۳۱۲.149 | |||
ابن اثیر، الکامل، ج۶، ص۱۶۴.150 | |||
شامی، الدرالنظیم، ص۶۵۱-۶۵۳.151 | |||
بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۲۹-۳۳.152 | |||
سمعانی، الانساب، ج۱۲، ص۴۷۹.153 | |||
بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۱۳۳.154 | |||
کعبی، الامام موسی بن الکاظم علیه السلام سیره و تاریخ، ص۲۱۶.155 | |||
اباذری، کتابشناسی کاظمین، ص۱۴.156 | |||
انصاری قمی، کتابنامه امام کاظم.157 | |||
اباذری، کتابشناسی کاظمین.158 | |||
جمعی از نویسندگان و ۱۳۹۲ش، مجموعه مقالات همایش زمانه و سیره امام کاظم.159 | |||
جمعی از نویسندگان، مجموعه مقالات همایش سیره و زمانه امام کاظم، ج۱، ص۳۰-۳۱.160 | |||
=پانویس= | =پانویس= |
ویرایش