۱۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
جهاد فقط در قالب دفاع مشروع مجاز است و هرگونه حمله ابتدایی به کشورهای دیگر ممنوع است. <ref>(خميني، تحرير الوسيله، 1409 ق، ج1، ص482، مساله2)</ref>. | جهاد فقط در قالب دفاع مشروع مجاز است و هرگونه حمله ابتدایی به کشورهای دیگر ممنوع است. <ref>(خميني، تحرير الوسيله، 1409 ق، ج1، ص482، مساله2)</ref>. | ||
اما در مورد جهاد ابتدایی در زمان امام | اما در مورد جهاد ابتدایی در زمان امام معصوم علیه السلام نیز برخی بر این باورند که حتی جهاد و جنگهای صدر اسلام نیز از موارد جهاد ابتدایی و برای تحمیل عقیده و اجبار به مسلمان شدن نبوده است بلکه به نوعی جهاد دفاعی بوده که به دلایلی همچون آغاز جنگ توسط دشمن،[[محمدصلیاللهعلیهوآله پیام آور صلح#%20ftn1|[1]]] فتنه گری[[محمدصلیاللهعلیهوآله پیام آور صلح#%20ftn2|[2]]] نظامی و غیر نظامی توسط آنان، از قبیل نقشهکشی برای اخراج پیامبر،[[محمدصلیاللهعلیهوآله پیام آور صلح#%20ftn3|[3]]] نقض پیمان به وسیله دشمن[[محمدصلیاللهعلیهوآله پیام آور صلح#%20ftn4|[4]]] و یا استمداد مظلومانی بوده که توسط ستمگران مورد ظلم واقع شده بودند.[[محمدصلیاللهعلیهوآله پیام آور صلح#%20ftn5|[5]]] به همین دلیل اطلاق آیات جهاد در قرآن به وسیله این دسته از آیات، مقید میشود. | ||
در یکی از آیات شریفه بر این نکته تصریح شده است که: | در یکی از آیات شریفه بر این نکته تصریح شده است که: | ||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
==صلح و دوستی به عنوان اصل اوّلی در روابط بین الملل== | ===صلح و دوستی به عنوان اصل اوّلی در روابط بین الملل=== | ||
در راستای تبیین بحث پیشین، باید به این نکته کلیدی توجه شود که آیا بر اساس دیدگاه اسلام اصل اولی در روابط بینالملل بر دوستی و صلح و سازش است و یا اصل بر جنگ و ستیزهجویی است؟ اگر اصل بر صلح و دوستی باشد، بهترین وسیله برای تحقق و دوام دوستی بین ملتها میثاقهای بینالمللی و التزام به آنها است. با تفحّص در آیات و روایات میتوان دریافت که اصل در روابط بین المللی بر صلح و سازش است و ستیزهگری امری ثانوی و مربوط به مواقع ضرورت میباشد. در آیات شریفه بر این اصل تأکید شده است: | در راستای تبیین بحث پیشین، باید به این نکته کلیدی توجه شود که آیا بر اساس دیدگاه اسلام اصل اولی در روابط بینالملل بر دوستی و صلح و سازش است و یا اصل بر جنگ و ستیزهجویی است؟ اگر اصل بر صلح و دوستی باشد، بهترین وسیله برای تحقق و دوام دوستی بین ملتها میثاقهای بینالمللی و التزام به آنها است. با تفحّص در آیات و روایات میتوان دریافت که اصل در روابط بین المللی بر صلح و سازش است و ستیزهگری امری ثانوی و مربوط به مواقع ضرورت میباشد. در آیات شریفه بر این اصل تأکید شده است: | ||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
در این آیه خداوند مسلمانان را تشویق میکند با کفّاری که آنها را اذیت و آزار نکردهاند با دوستی و عدالت و انصاف رفتار کنند. | در این آیه خداوند مسلمانان را تشویق میکند با کفّاری که آنها را اذیت و آزار نکردهاند با دوستی و عدالت و انصاف رفتار کنند. | ||
در روایات نیز بر این اصل تأکید زیادی شده است. حضرت | در روایات نیز بر این اصل تأکید زیادی شده است. حضرت علی عله السلام در عهدنامه معروف خود به مالک اشتر میفرماید: | ||
صلحی را که دشمن به تو پیشنهاد کرد و رضایت خدا در آن بود رد نکن. همانا، صلح و آشتی موجب پشتیبانی لشکریان تو و راحتی از غم و اندوه و سبب امنیت کشور است. <ref>(نهجالبلاغه، ص1027)</ref>. | صلحی را که دشمن به تو پیشنهاد کرد و رضایت خدا در آن بود رد نکن. همانا، صلح و آشتی موجب پشتیبانی لشکریان تو و راحتی از غم و اندوه و سبب امنیت کشور است. <ref>(نهجالبلاغه، ص1027)</ref>. | ||
نکتهای که شایسته یادآوری است این است که اصل بر صلح و سازش بودن به این معنا نیست که در مورد دشمنان همپیمان به سادهلوحی و سادهاندیشی دچار شده و از نقشههای احتمالی آنان غافل باشیم، یا آنان را در امور مهم داخلی کشور دخالت داده و از اسرار خود آگاه سازیم و یا از موضع ضعف، با دشمنان روبهرو شویم، بلکه همواره باید نسبت به دشمنان سابق خود مراقبت نماییم و از حسن ظنّ بیجا نسبت به آنها بپرهیزیم. چنانچه حضرت | نکتهای که شایسته یادآوری است این است که اصل بر صلح و سازش بودن به این معنا نیست که در مورد دشمنان همپیمان به سادهلوحی و سادهاندیشی دچار شده و از نقشههای احتمالی آنان غافل باشیم، یا آنان را در امور مهم داخلی کشور دخالت داده و از اسرار خود آگاه سازیم و یا از موضع ضعف، با دشمنان روبهرو شویم، بلکه همواره باید نسبت به دشمنان سابق خود مراقبت نماییم و از حسن ظنّ بیجا نسبت به آنها بپرهیزیم. چنانچه حضرت علی علیه السلام بعد از این که مالک را به قبول پیشنهاد صلح از جانب دشمنان تشویق میکند، میفرماید: | ||
«ولکن الحَذَرَ کلَّ الحذَر من عدوک بعد صلحه فان العدو ربّما قارب لیتغفّلَ فخُذ بالحزم و اتّهم فی ذلک حسن الظن؛ بعد از صلح، باید در کمال هوشیاری نسبت به دشمنت باشی، چون بسا که دشمنی، به وسیله صلح نزدیک میشود تا غافلگیر کند. پس جنبه احتیاط را نگه دار و در این رابطه از حسن ظن به دشمن بپرهیز.» (پیشین). | «ولکن الحَذَرَ کلَّ الحذَر من عدوک بعد صلحه فان العدو ربّما قارب لیتغفّلَ فخُذ بالحزم و اتّهم فی ذلک حسن الظن؛ بعد از صلح، باید در کمال هوشیاری نسبت به دشمنت باشی، چون بسا که دشمنی، به وسیله صلح نزدیک میشود تا غافلگیر کند. پس جنبه احتیاط را نگه دار و در این رابطه از حسن ظن به دشمن بپرهیز.» (پیشین). | ||
==اصل پایبندی به میثاقهای بینالمللی== | ====اصل پایبندی به میثاقهای بینالمللی==== | ||
در حال حاضر یکی از ریشههای اصلی تروریسم، عدم پایبندی به میثاقها و عهدنامههای بینالمللی است که این عمل بیشتر توسط کشورهای قدرتمند انجام میشود و در پی آن، توجیهی برای عملکرد سازمانهای تروریستی و نیز کشورهای حامی تروریسم به وجود میآورد. | در حال حاضر یکی از ریشههای اصلی تروریسم، عدم پایبندی به میثاقها و عهدنامههای بینالمللی است که این عمل بیشتر توسط کشورهای قدرتمند انجام میشود و در پی آن، توجیهی برای عملکرد سازمانهای تروریستی و نیز کشورهای حامی تروریسم به وجود میآورد. | ||
خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
=فرجام سخن= | =====فرجام سخن===== | ||
حال که میتوان بر اساس آموزههای دین اسلام، جهان را بر اساس صلح و پایبندی به میثاقها و پیمانهای بینالمللی اداره کرد، بدون اینکه نیازی به کشورگشایی و جنگ و خشونت باشد، چگونه نمیتوان کشورهای اسلامی را در قالب پیمانها و کنوانسیونهای مورد توافق میان این کشورها اداره نمود؟! به بیان دیگر، وقتی جهانی را میتوان بر اساس «أیمان» و نه «إیمان» اداره نمود، به طریق اولی بر مبنای ایدهای برگرفته از قرآن کریم، میتوان کشورهای اسلامی را در قالب یک «اتحادیه کشورهای اسلامی» اداره نمود، زیرا این کشورها علاوه بر اینکه خود را پایبند به «أیمان» میدانند، دارای «إیمان» نیز هستند. إیمان به یک پیامبر و یک کتاب آسمانی میتواند ما را نسبت به توافق بر سر «أیمان» و پیمانهای استوار، زودتر به نتیجه برساند؛ نتیجهای که کشورهای عضو اتحادیه اروپا با تمام تنوع فرهنگی و اختلافنظرهایی که دارند، به آن دست یافتند و با تشکیل اتحادیه اروپا توانستند از کشورهای متفرق اروپایی یک اروپای واحد با پول واحد، پارلمان واحد و قوانین واحد بسازند، و حتی قصد دارند تا قانون اساسی واحدی را به تصویب کشورهای عضو اتحادیه اروپا برسانند که بر اساس آن، یک رئیس جمهور برای تمام کشورهای عضو اتحادیه به رسمیت شناخته شود. این در حالی است که کشورهای اسلامی برای برقراری یک نشست جهت اظهار همدردی با مردم غزه و محکوم کردن اسراییل متجاوز به عنوان دشمن مشترک تمامی کشورهای اسلامی، نتوانستند به اجماع برسند! | حال که میتوان بر اساس آموزههای دین اسلام، جهان را بر اساس صلح و پایبندی به میثاقها و پیمانهای بینالمللی اداره کرد، بدون اینکه نیازی به کشورگشایی و جنگ و خشونت باشد، چگونه نمیتوان کشورهای اسلامی را در قالب پیمانها و کنوانسیونهای مورد توافق میان این کشورها اداره نمود؟! به بیان دیگر، وقتی جهانی را میتوان بر اساس «أیمان» و نه «إیمان» اداره نمود، به طریق اولی بر مبنای ایدهای برگرفته از قرآن کریم، میتوان کشورهای اسلامی را در قالب یک «اتحادیه کشورهای اسلامی» اداره نمود، زیرا این کشورها علاوه بر اینکه خود را پایبند به «أیمان» میدانند، دارای «إیمان» نیز هستند. إیمان به یک پیامبر و یک کتاب آسمانی میتواند ما را نسبت به توافق بر سر «أیمان» و پیمانهای استوار، زودتر به نتیجه برساند؛ نتیجهای که کشورهای عضو اتحادیه اروپا با تمام تنوع فرهنگی و اختلافنظرهایی که دارند، به آن دست یافتند و با تشکیل اتحادیه اروپا توانستند از کشورهای متفرق اروپایی یک اروپای واحد با پول واحد، پارلمان واحد و قوانین واحد بسازند، و حتی قصد دارند تا قانون اساسی واحدی را به تصویب کشورهای عضو اتحادیه اروپا برسانند که بر اساس آن، یک رئیس جمهور برای تمام کشورهای عضو اتحادیه به رسمیت شناخته شود. این در حالی است که کشورهای اسلامی برای برقراری یک نشست جهت اظهار همدردی با مردم غزه و محکوم کردن اسراییل متجاوز به عنوان دشمن مشترک تمامی کشورهای اسلامی، نتوانستند به اجماع برسند! | ||
خط ۱۱۲: | خط ۱۱۲: | ||
=منابع و مآخذ= | ======منابع و مآخذ====== | ||
1ـ قرآن کریم. | 1ـ قرآن کریم. |
ویرایش