فیض کاشانی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۴ اوت ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۵: خط ۵۵:
=ولادت فیض کاشانی=
=ولادت فیض کاشانی=


محمد مشهور به ملا محسن در چهاردهم ماه صفر سال ۱۰۰۷ ق. در یکی از معروف‌ترین خاندان علم، [[عرفان]] و ادب، که سابقه درخشان آنان به حدود چهار قرن می‌رسد در کاشان به دنیا آمد.
محمد مشهور به [[ملا محسن]] در چهاردهم ماه صفر سال ۱۰۰۷ ق. در یکی از معروف‌ترین خاندان علم، [[عرفان]] و ادب، که سابقه درخشان آنان به حدود چهار قرن می‌رسد در کاشان به دنیا آمد.


پدرش رضی الدین شاه مرتضی (۹۵۰ ـ ۱۰۰۹ ق) فقیه، [[متکلم]]، مفسر و ادیب در کاشان حوزه تدریس داشته و از شاگردان [[ملا فتح الله کاشانی]] (متوفی ۹۸۸ ق) و ضیاء الدین محمد رازی (متوفی ۱۰۹۱ ق) بوده است. مادر او زهرا خاتون (متوفی ۱۰۷۱ ق) بانویی عالم و شاعر، دختر ضیاء العرفا رازی (از عالمان بزرگ شهر ری) بوده است. جد فیض تاج الدین شاه محمود فرزند ملا علی کاشانی، عالم و عارف، شاعر و از ناموران زمان خویش در کاشان بوده و در آن جا مدفون است. <ref> معادن الحکمه، محمد علم الهدی، ج ۱، ص ۹، ۱۲، انتشارات جامعه مدرسین قم</ref>
پدرش رضی الدین شاه مرتضی (۹۵۰ ـ ۱۰۰۹ ق) فقیه، [[متکلم]]، [[مفسر]] و ادیب در کاشان حوزه تدریس داشته و از شاگردان [[ملا فتح الله کاشانی]] (متوفی ۹۸۸ ق) و [[ضیاء الدین محمد رازی]] (متوفی ۱۰۹۱ ق) بوده است. مادر او زهرا خاتون (متوفی ۱۰۷۱ ق) بانویی عالم و شاعر، دختر [[ضیاء العرفا رازی]] (از عالمان بزرگ شهر ری) بوده است. جد فیض تاج الدین شاه محمود فرزند ملا علی کاشانی، عالم و [[عارف]]، شاعر و از ناموران زمان خویش در کاشان بوده و در آن جا مدفون است. <ref> معادن الحکمه، محمد علم الهدی، ج ۱، ص ۹، ۱۲، انتشارات جامعه مدرسین قم</ref>


=تحصیلات فیض کاشانی=
=تحصیلات فیض کاشانی=
خط ۶۳: خط ۶۳:
فیض، تحصیلاتش را در کاشان آغاز کرد، او در ۲۰ سالگی برای ادامه تحصیلات به اصفهان رفت. پس از آن دو سال در شیراز نزد [[سید ماجد بحرانی]] شاگردی کرد. فیض بار دیگر به اصفهان بازگشت و در حلقه درس شیخ بهایی حاضر شد. وی در سفر [[حج]] از شیخ محمد نوادۀ [[شهید ثانی]] <ref>ر.ک:مقاله شهید ثانی</ref> اجازه روایت دریافت کرد. و پس از آن در [[قم]] <ref>ر.ک:مقاله قم</ref> نزد ملاصدرا شاگردی کرد و در مراجعت ملاصدار به شیراز او را همراهی نمود و نزدیک به دو سال در آنجا ماند.  
فیض، تحصیلاتش را در کاشان آغاز کرد، او در ۲۰ سالگی برای ادامه تحصیلات به اصفهان رفت. پس از آن دو سال در شیراز نزد [[سید ماجد بحرانی]] شاگردی کرد. فیض بار دیگر به اصفهان بازگشت و در حلقه درس شیخ بهایی حاضر شد. وی در سفر [[حج]] از شیخ محمد نوادۀ [[شهید ثانی]] <ref>ر.ک:مقاله شهید ثانی</ref> اجازه روایت دریافت کرد. و پس از آن در [[قم]] <ref>ر.ک:مقاله قم</ref> نزد ملاصدرا شاگردی کرد و در مراجعت ملاصدار به شیراز او را همراهی نمود و نزدیک به دو سال در آنجا ماند.  


صاحب روضات و دیگران بر این باورند که فیض در سفر نخست به شیراز نزد ملاصدرا شاگردی کرده است اما این گفته، با نوشته‌های خود فیض سازگار نیست. <ref>فیض، دیوان، ص۵۸، به نقل از رساله شرح صدر فیض</ref> فیض سرانجام به کاشان بازگشت و به امر تدریس، تعلیم و تالیف پرداخت. <ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۹۳؛ فیض،دیوان، ص۵۸، به نقل از رساله شرح صدر فیض</ref> درباره دلیل نامگذاری [[مدرسه فیضیه]]، به سکونت فیض در آن اشاره شده است.
[[صاحب روضات]] و دیگران بر این باورند که فیض در سفر نخست به شیراز نزد ملاصدرا شاگردی کرده است اما این گفته، با نوشته‌های خود فیض سازگار نیست. <ref>فیض، دیوان، ص۵۸، به نقل از رساله شرح صدر فیض</ref> فیض سرانجام به کاشان بازگشت و به امر تدریس، تعلیم و تالیف پرداخت. <ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ق، ج۶، ص۹۳؛ فیض،دیوان، ص۵۸، به نقل از رساله شرح صدر فیض</ref> درباره دلیل نامگذاری [[مدرسه فیضیه]]، به سکونت فیض در آن اشاره شده است.


اندیشمندان بسیاری همچون [[افندی]]، [[حر عاملی]]، [[محدث نوری]]، [[شیخ عباس قمی]]، [[علامه امینی]] و... او را با کلماتی همچون فیلسوف، حکیم، متلکم، محدث، فقیه، شاعر، ادیب، عالم، فاضل ستوده‌اند. <ref>حر عاملی، ج۲، ص۳۰۵؛ افندی اصفهانی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۵، ص۱۸۰</ref>  
اندیشمندان بسیاری همچون [[افندی]]، [[حر عاملی]]، [[محدث نوری]]، [[شیخ عباس قمی]]، [[علامه امینی]] و... او را با کلماتی همچون [[فیلسوف]]، [[حکیم]]، متلکم، محدث، فقیه، شاعر، ادیب، عالم، فاضل ستوده‌اند. <ref>حر عاملی، ج۲، ص۳۰۵؛ افندی اصفهانی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۵، ص۱۸۰</ref>  


=برخی از تألیفات فیض کاشانی=
=برخی از تألیفات فیض کاشانی=


1- تحفه الابرار در اخلاق که آن را به سال 1100 تألیف کرده است. [[صاحب الذریعه]] می نویسد: «من این کتاب را به خط خود علم الهدی در کتابخانۀ مرحوم ملا محمد علی خوانساری دیدم که به خط نسخ بسیار عالی نوشته شده است» <ref>تهرانی، ج 3 ص 407</ref>
1- [[تحفه الابرار]] در اخلاق که آن را به سال 1100 تألیف کرده است. [[صاحب الذریعه]] می نویسد: «من این کتاب را به خط خود علم الهدی در کتابخانۀ مرحوم ملا محمد علی خوانساری دیدم که به خط نسخ بسیار عالی نوشته شده است» <ref>تهرانی، ج 3 ص 407</ref>


2- کتاب [[اصول الدین]]؛
2- کتاب [[اصول الدین]]؛
خط ۷۷: خط ۷۷:
4- حاشیه بر مفاتیح الشرایع پدر؛ نسخه ای از این حاشیه در کتابخانۀ [[مدرسه عالی شهید مطهری]] به شمارۀ 2061 موجود است، [[علم الهدی]] در مقدمۀ آن نگاشته است: «هنگامی که در خدمت پدر بزرگوار به تحصیل [[فقه]] <ref>د.ک:مقاله فقه</ref> سرگرم بودم و کتاب [[مفاتیح]] را فرا می گرفتم مقرر فرمودند که من مدارک [[احکام]] و مطالب دیگری را از [[آیات]] و اخبار استخراج کنم و چون پاره ای از مطالب آن کتاب نیز نیازمند بسط و بحث، و توسعه و توضیح بود، برای تأمین این دو مقصود به نوشتن این حاشیه آغاز کردم و از خدای تعالی مسألت می کنم که توفیق اتمام آن را به منم عنایت فرماید»جای تأسف است که علم الهدی این توفیق را پیدا نکرده است.
4- حاشیه بر مفاتیح الشرایع پدر؛ نسخه ای از این حاشیه در کتابخانۀ [[مدرسه عالی شهید مطهری]] به شمارۀ 2061 موجود است، [[علم الهدی]] در مقدمۀ آن نگاشته است: «هنگامی که در خدمت پدر بزرگوار به تحصیل [[فقه]] <ref>د.ک:مقاله فقه</ref> سرگرم بودم و کتاب [[مفاتیح]] را فرا می گرفتم مقرر فرمودند که من مدارک [[احکام]] و مطالب دیگری را از [[آیات]] و اخبار استخراج کنم و چون پاره ای از مطالب آن کتاب نیز نیازمند بسط و بحث، و توسعه و توضیح بود، برای تأمین این دو مقصود به نوشتن این حاشیه آغاز کردم و از خدای تعالی مسألت می کنم که توفیق اتمام آن را به منم عنایت فرماید»جای تأسف است که علم الهدی این توفیق را پیدا نکرده است.


5- مرآة الجنان الی روضات الجنان در ادعیه و أوراد؛ این کتاب را به سال 1087 در کاشان تألیف کرده، و یک نسخه از آن به شمارۀ 2135، در کتابخانۀ مدرسه عالی شهید مهطری وجود دارد که خود علم الهدی، آن را مقابله و تصحیح نموده، و واژه های افتاده را با قلم خود در حاشیۀ آن نوشته است.
5- مرآة الجنان الی روضات الجنان در [[ادعیه]] و [[أوراد]]؛ این کتاب را به سال 1087 در کاشان تألیف کرده، و یک نسخه از آن به شمارۀ 2135، در کتابخانۀ مدرسه عالی شهید مهطری وجود دارد که خود علم الهدی، آن را مقابله و تصحیح نموده، و واژه های افتاده را با قلم خود در حاشیۀ آن نوشته است.


6- نضد الایضاح؛ شرحی است که علم الهدی بر فهرست [[شیخ طوسی]] <ref>ر.ک:مقاله شیخ طوسی</ref> یعنی فهرست کتب [[شیعه]] نگاشته و به سال 1073 از تألیف آن فراغت یافته است.
6- نضد الایضاح؛ شرحی است که علم الهدی بر فهرست [[شیخ طوسی]] <ref>ر.ک:مقاله شیخ طوسی</ref> یعنی فهرست کتب [[شیعه]] نگاشته و به سال 1073 از تألیف آن فراغت یافته است.
خط ۹۸: خط ۹۸:
ابوالحسن شریف فتونی عاملی اصفهانی، نویسنده [[تفسیر مرآت الانوار]] و [[علامه مجلسی]] صاحب [[بحارالانوار]] <ref>ر.ک:مقاله بحارالانوار</ref> و [[سید نعمت‌الله جزایری]] نویسنده [[انوارالنعمانیه]] را از شاگردان فیض کاشانی می توان نام برد که از او اجازه روایت داشته‌اند. <ref>علامه ملا محسن فیض کاشانی(ره) بایگانی‌شده در ۹ اوت ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine، مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره) کاشان</ref> فهرست شاگردان وی در ذیل آمده است: <ref>«گذر و نظری بر زندگی و شخصیت فیض کاشانی»، خادم حسین فاضلی، مجله معرفت، سال نوزدهم، آذر ۱۳۸۹، شماره ۱۵۶، صفحهٔ ۸۵</ref>
ابوالحسن شریف فتونی عاملی اصفهانی، نویسنده [[تفسیر مرآت الانوار]] و [[علامه مجلسی]] صاحب [[بحارالانوار]] <ref>ر.ک:مقاله بحارالانوار</ref> و [[سید نعمت‌الله جزایری]] نویسنده [[انوارالنعمانیه]] را از شاگردان فیض کاشانی می توان نام برد که از او اجازه روایت داشته‌اند. <ref>علامه ملا محسن فیض کاشانی(ره) بایگانی‌شده در ۹ اوت ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine، مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره) کاشان</ref> فهرست شاگردان وی در ذیل آمده است: <ref>«گذر و نظری بر زندگی و شخصیت فیض کاشانی»، خادم حسین فاضلی، مجله معرفت، سال نوزدهم، آذر ۱۳۸۹، شماره ۱۵۶، صفحهٔ ۸۵</ref>


محمدباقر مجلسی
[[محمدباقر مجلسی]] <ref>ر.ک: مقاله محمدباقر مجلسی</ref>                   


سید نعمت‌الله جزایری
سید نعمت‌الله جزایری
خط ۱۳۵: خط ۱۳۵:


=پانویس=
=پانویس=
{{پانویس|3}}
{{پانویس|4}}


[[رده:فیلسوفان مسلمان]]
[[رده:فیلسوفان مسلمان]]
[[رده:اسلام‌شناسان مسلمان شیعه]]
[[رده:اسلام‌شناسان مسلمان شیعه]]
[[رده:مفسرین قرآن]]
[[رده:مفسرین قرآن]]
confirmed، مدیران
۳۷٬۵۱۸

ویرایش