خداشیه: تفاوت میان نسخه‌ها

خداشيه‏ از شاخه «[[راونديه]]» و قايل به [[نبوت]] مردى به نام عمار (عمارة بن بديل) ملقب به «خداش» بودند که در [[خراسان]] قيام کرده و به دست اسد بن عبد الله برادر خالد بن عبد الله القسرى به [[قتل]] رسيد.

گويا «خداش» لقب زشتى است که مخالفان به او داده اند و به قول ايشان چون وى به [[دين اسلام]] خدشه وارد می کرد، او را خداش مى ‏خواندند.

وى در آغاز از پيروان شخصی به نام کثير بود که از داعيان [[آل عباس]] به شمار مى‏ رفت. چون کثير بى ‏سواد بود، خداش در او نفوذ کرد. طبرى و ابن اثير مى ‏نويسند که «خداش» در آغاز [[نصرانى]] بود و در [[کوفه]] مسلمان شد و سپس برای تبلیغ مرام خود به [[خراسان]] آمد.<ref>نهروانی، أبوالفرج معافی بن زکریا، الجلیس الصالح والأنیس الناصح، ج۱، ص۵۶۴، بیروت، بی‌نا، بی‌تا.     

</ref> وی در آغاز خود را مانند پيشوايش کثير از داعيان عباسى معرفى ‏ کرد. مطهر بن طاهر مقدسى مى ‏نويسد: چيزى نگذشت که «خداش» موضوع دعوت را تغيير داد و راه «اباحه» پيش گرفت و زنان مردم را بر يکديگر جايز شمرد و نخستين کسى بود که [[مذهب باطنيه]] را آشکار کرد و چنين وانمود مى‏ کرد که همه اين امور را به دستور امام محمد بن على بن عبد الله بن عباس مى‏ کند و اين اعتقاد و روش دينى اوست.  گويند چون [[محمد بن على بن عبد الله]] از دعاوى باطل «خداش» آگاه شد، سخت برآشفت و [[بکير بن ماهان]] را با نامه ‏هايى براى شيعيانش به خراسان روانه کرد و از خداش و پيروان او بيزارى جست. محققان معاصر نوشته‏ اند که خداش در لفافه دعوت عباسى؛ به تبليغ [[افکار مزدکى]] و شيوعى مى ‏پرداخت. فن فلوتن خاورشناس هلندى احتمال داده است که خداش از راونديان باشد و مى ‏گويداين فرقه مى ‏کوشيدند تا در زير پرده شعائر دينى مردم را به اسلام بى ‏اعتقاد کنند.<ref>ر ک فرهنگ فرق اسلامی، محمد جواد مشکور، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، ص 178

طبرى مى ‏نويسد که خداش مردى دروغ‏ پرداز بود و مردم را به [[آيين خرميه]] دعوت مى‏ کرد و به پيروان خود مى‏ گفت که مراد از «روزه» خوددارى از ذکر نام امام و تأويل «نماز» دعا براى او و «حج»، قصد رفتن به سوى اوست.او مى ‏گفت اين سخنان را از محمد بن على بن عبد الله بن عباس شنيده است. اسد بن عبد الله عامل خراسان چون از دعوت او آگاه شد او را دستگير کرده دستور داد وى را مثله کرده و سپس کشتند.<ref>ر ک فرهنگ فرق اسلامی، محمد جواد مشکور، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، ص 178</ref>در نقل دیگری هم آمده است که خداشیه باعث اختلافاتی در مرو خراسان شدند که موجب شد اسد بن عبدالله برادر خالد بن عبدالله القسری به آن ها حمله کند و و تعدادی از آن ها را بکشد و نیز خداش را مثله کرده کشتند. <ref>الشیبانی، أبوالحسن علی بن أبی‌الکرم محمد بن محمد بن عبدالکریم، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۴۲۰، تحقیق:عبدالله القاضی، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۵ه، چاپ دوم.</ref> <ref>النویری، شهاب‌الدین أحمد بن عبدالوهاب، نهایه الأرب فی فنون الأدب، ج۲۲، ص۱۴، تحقیق مفید قمحیه وجماعه، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۴ه، چاپ اول.</ref>  و این گونه شد که قائله خداشیه به پایان رسید.