بقلیه (قرامطه): تفاوت میان نسخه‌ها

۱۴۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ اکتبر ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:


==تاریخچه==
==تاریخچه==
محل سکونت این فرقه در کوفه بود.آنان نخست‌ از عقاید داعی‌ بورانی‌ پیروی‌ می‌كردند و از این‌رو «بورانیه‌« خوانده‌ می‌شدند؛  سپس‌ در سال ۲۹۵ هجری قمری‌ به‌ داعی‌ ابوحاتم‌ زُطّی‌ گراییدند و به‌ بقلیه‌ تغییر نام‌ یافتند. <ref>نویری احمد، نهایه الارب، قاهره، سال 1404 هجری قمری، و 1984 میلادی، ج 25، ص 275</ref>  <ref>ابن‌ دواداری‌ ابو بکر، کنز الدرر، قاهره، سال 1380 قمری و 1961 میلادی، ص  ۹۰ </ref>  <ref>مقریزی‌ احمد، اتعاظ الحنفاء،  قاهره‌، سال  ۱۳۸۷ هجری قمری، و  ۱۹۶۷ میلادی، ج 12، ص 179</ref>
این فرقه در [[کوفه]] ساکن بودند.آنان نخست‌ از عقاید داعی‌ بورانی‌ پیروی‌ می‌كردند و از این‌رو «[[بورانیه‌]]» خوانده‌ می‌شدند؛  سپس‌ در سال ۲۹۵ هجری قمری‌ به‌ داعی‌ ابوحاتم‌ زُطّی‌ گراییدند و به‌ بقلیه‌ تغییر نام‌ یافتند. <ref>نویری احمد، نهایه الارب، قاهره، سال 1404 هجری قمری، و 1984 میلادی، ج 25، ص 275</ref>  <ref>ابن‌ دواداری‌ ابو بکر، کنز الدرر، قاهره، سال 1380 قمری و 1961 میلادی، ص  ۹۰ </ref>  <ref>مقریزی‌ احمد، اتعاظ الحنفاء،  قاهره‌، سال  ۱۳۸۷ هجری قمری، و  ۱۹۶۷ میلادی، ج 12، ص 179</ref>


==وجه تسمیه==
==وجه تسمیه==
ابو حاتم بر پیروان خود خوردن تره و شلغم را حرام كرده بود و مى گفت تنها بايد به خوردن سبزيجات اكتفا نمائيد. وی آنان را از كشتن حيوانات و خوردن گوشت آن ها منع می كرد، از اين جهت آن فرقه را «بقليه» خوانند.<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، صال 1372 خورشیدی، چاپ اول،  ص 105</ref>  <ref>نویری احمد، نهایه الارب، قاهره، سال 1404 هجری قمری، و 1984 میلادی، ج 25، ص 275</ref>  <ref>ابن‌ دواداری‌ ابو بکر، کنز الدرر، قاهره، سال 1380 قمری و 1961 میلادی، ص  ۹۰ </ref>  <ref>مقریزی‌ احمد، اتعاظ الحنفاء،  قاهره‌، سال  ۱۳۸۷ هجری قمری، و  ۱۹۶۷ میلادی، ج 12، ص 179</ref>
این فرقه از این جهت به بفلیه معروف شدند زیرا ابو حاتم پیروان خود می گفت که تنها بايد به خوردن دیگر سبزيجات اكتفا نمائيد. هم چنین معتقد بود که حیوانات را نباید کشت و نباید از گوشت آن ها برای خوردن استفاده کرد و آن ها را از این کار منع می کرد.<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، صال 1372 خورشیدی، چاپ اول،  ص 105 همراه با ویرایش و اصلاح عبارت </ref>  <ref>نویری احمد، نهایه الارب، قاهره، سال 1404 هجری قمری، و 1984 میلادی، ج 25، ص 275</ref>  <ref>ابن‌ دواداری‌ ابو بکر، کنز الدرر، قاهره، سال 1380 قمری و 1961 میلادی، ص  ۹۰ </ref>  <ref>مقریزی‌ احمد، اتعاظ الحنفاء،  قاهره‌، سال  ۱۳۸۷ هجری قمری، و  سال ۱۹۶۷ میلادی، ج 12، ص 179</ref>


==بقلیه پس از مرگ ابو حاتم==
==بقلیه پس از مرگ ابو حاتم==
خط ۱۳: خط ۱۳:


==قیام و شکست بقلیه==
==قیام و شکست بقلیه==
بقلیه‌ در سال  ۳۱۶ هجری قمری به‌ ریاست‌ مسعود بن‌ حریث‌ و عیسی‌ بن‌ موسی‌ در اطراف‌ كوفه‌ قیام‌ كردند  و با هم دستی همسایگان بدوی خود به غارت مردم و گرفتن اموال ایشان پرداختند <ref>مسعودی‌ علی‌، التنبیه‌ و الاشراف‌، به‌ كوشش‌ دخویه‌، لیدن‌،  سال ۱۸۹۳ میلادی، ص 391</ref> در پی‌ این‌ كار، مقتدر  خلیفه عباسی دو تن‌ از سرداران‌ خود، هارون‌ بن‌ غریب‌ و صافی‌ را به‌ سوی‌ آن ها گسیل‌ کرد‌. در این‌ نبرد، بقلیه‌ شكستی‌ سختی خوردند و بسیاری‌ از ایشان‌ كشته‌ و اسیر گردیدند. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، صال 1372 خورشیدی، چاپ اول،  ص 105</ref>  <ref>مسعودی‌ علی‌، التنبیه‌ و الاشراف‌، به‌ كوشش‌ دخویه‌، لیدن‌، سال ۱۸۹۳ میلادی، ص 391 </ref>  <ref>ابن اثیر، الکامل، ج 8، ص 187</ref> نماد بقلیه در جنگ پرچمى سفيدی بود  كه روی آن آيه شریفه «وَ نُريدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثين» سوره قصص،(28) آیه 5 که مربوط به رهایی قوم بنی اسرائیل از دست فرعون بود نقش بسته بود.<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، صال 1372 خورشیدی، چاپ اول،  ص 105</ref>
بقلیه‌ در سال  ۳۱۶ هجری قمری به‌ ریاست‌ مسعود بن‌ حریث‌ و عیسی‌ بن‌ موسی‌ در اطراف‌ كوفه‌ قیام‌ كردند  و با هم دستی همسایگان بدوی خود به غارت  اموال مردم پرداختند <ref>مسعودی‌ علی‌، التنبیه‌ و الاشراف‌، به‌ كوشش‌ دخویه‌، لیدن‌،  سال ۱۸۹۳ میلادی، ص 391</ref> در پی‌ این‌ كار، مقتدر  خلیفه عباسی دو تن‌ از سرداران‌ خود به نام هارون‌ بن‌ غریب‌ و صافی‌ را به‌ سوی‌ آن ها گسیل‌ کرد‌. در این‌ نبرد، بقلیه‌ شكستی‌ سختی خوردند و بسیاری‌ از ایشان‌ كشته‌ و اسیر گردیدند. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، صال 1372 خورشیدی، چاپ اول،  ص 105</ref>  <ref>مسعودی‌ علی‌، التنبیه‌ و الاشراف‌، به‌ كوشش‌ دخویه‌، لیدن‌، سال ۱۸۹۳ میلادی، ص 391 </ref>  <ref>ابن اثیر، الکامل، ج 8، ص 187</ref> نماد بقلیه در جنگ پرچمى سفيدی بود  كه روی آن آيه شریفه «وَ نُريدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثين» سوره قصص،(28) آیه 5 که مربوط به رهایی قوم بنی اسرائیل از دست فرعون بود نقش بسته بود.<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، صال 1372 خورشیدی، چاپ اول،  ص 105</ref>


==سر انجام بقلیه==
==سر انجام بقلیه==
سر انجام بقلیه در  جنگی که با سپاهیان مقتدر رخ داد معلوم شد که که با دادن کشته های فراوان و حالتی سر نگون وارد بغداد شدند <ref>ابن‌اثیر، الكامل‌، ج 7، ص 187</ref>  و برخی که جان سالم به در برده بودند،  به‌ سلیمان‌ بن‌ حسن‌ قرمطی‌ - كه‌ از هیت‌ به‌ بحرین‌ بازگشته‌ بود  پیوستند و از آن جا كه‌ آنان‌ در بیشه‌ها می‌زیستند، در سپاه‌ سلیمان‌ به «اَجَمیین‌» نامیده شدند. <ref>مسعودی‌ علی‌، التنبیه‌ و الاشراف‌، به‌ كوشش‌ دخویه‌، لیدن‌، سال  ۱۸۹۳ میلادی، ص 391</ref>
سر انجام بقلیه در  جنگی که با سپاهیان مقتدر رخ داد معلوم شد. آن ها با دادن کشته های فراوان و حالتی سر نگون، وارد بغداد شدند <ref>ابن‌اثیر، الكامل‌، ج 7، ص 187</ref>  و برخی که از نبرد جان سالم به در برده بودند،  به‌ سلیمان‌ بن‌ حسن‌ قرمطی‌ - كه‌ از هیت‌ به‌ [[بحرین‌]] بازگشته‌ بود  پیوستند و از آن جا كه‌ آنان‌ در بیشه‌ها می‌زیستند، در سپاه‌ سلیمان‌ به «اَجَمیین‌» نامیده شدند. <ref>مسعودی‌ علی‌، التنبیه‌ و الاشراف‌، به‌ كوشش‌ دخویه‌، لیدن‌، سال  ۱۸۹۳ میلادی، ص 391</ref>


==پانویس==  
==پانویس==  
confirmed
۵٬۸۸۴

ویرایش