قرامطه: تفاوت میان نسخه‌ها

طبرى و ثابت بن سنان صابى در تاریخ اخبار القرامطه این واژه را به معنى کرمیتى یعنى سرخ چشم آورده‏ اند. ابن الجوزى در «تلبیس ابلیس» کرمیتى را به معنى قوت بینایى و تیزبینى ذکر کرده است. چنین مى‏ نماید که این کلمه از لهجه آرامى محلى شهر واسط به‏ عاریت گرفته شده باشد که در آن قرمط هنوز به معناى تدلیس‏ کننده است. کارل فولدرس در این باره مى ‏گوید: کلمه قرمط با ریشه یونانى قرّماطاGrammata به معنى حرف ارتباط دارد. همچنین نام قرمط به خط ویژه نسخى اطلاق مى‏شود و الفباى سرّى قرمط نیز در متون یمنى وجود دارد.

نخستین مأخذى که درباره قرمطیان به دست ما رسیده است، کتاب «المقالات و الفرق» تألیف سعدالدین ابى خلف اشعرى قمى (در گذشته در 301 هجرى) است که آنان را منشعب از فرقه «مبارکیه» دانسته است.

دیگر مأخذى که درباره آن طایفه وجود دارد «مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین» تألیف ابو الحسن اشعرى است.در کتاب «الفرق و التواریخ» که منسوب به  [[محمد غزالی|محمد غزالى]] است درباره این فرقه اخبار جالب و قابل توجهى آمده است.از خاورشناسانى که تحقیقات پربارى درباره این فرقه کرده است میخائیل یان‏دخویه‏M .J .DeGoeje (در گذشته در 1909) است که با عنوان «قرامطه بحرین و فاطمیون) در سال 1886 در لیدن هلند منتشر گردیده است، و یکى از جدیدترین مقالاتى که درباره قرمطیان نوشته شده، پژوهشى تازه به نام قرمطى در چاپ اخیر «دائرة المعارف اسلام» به قلم ویلفرد مادولونگ‏W .Madelung مى ‏باشد.

در سال 312 هجری قمری،  ابو طاهر جنّابى «- ابو سعیدیه» که پسر و جانشین او ابو سعید جنابى بود به بصره تاخت و غنیمت هاى فراوانی به چنگ چند ماه بعد از آن، به کاروان حاجیان حمله کرد و دو هزار و دویست مرد و سیصد زن را از بین برد.

دیرى نپائید که قرمطیان کوفه را در مدت شش روز غارت کردند. در هشتم ذى الحجّه سال  317  هجری قمری، ابوطاهر قرمطى به [[مكّه|مکّه]] حمله و آن شهر را تصرف و غارت کرد و چند هزار نفر از حاجیان را کشت و عده ‏اى را به بردگى برد و چون قرامطه زیارت [[كعبه|کعبه]] را بت ‏پرستى مى ‏شمردند، فرمان داد که [[حجر الاسود]] را از دیوار کعبه کنده و به دونیم کرده و با خود به الاحساء بردند و پس از بیست سال بر اثر وساطت خلیفه فاطمى القائم یا المنصور آن را به مکّه بازگردانیدند. در منابع آورده اند که قرامطه از «مبارکیه» پدید آمده بودند و پیرو مردى به نام قرمطویه از مردم سواد عراق بودند. بیشتر قرمطیان را اعراب بادیه ‏نشین تشکیل می دادند و در تشکیلات خود یک شوراى عالى داشتند و جامه سپید بر تن مى‏ کردند و آنان را «عقدانیه» مى ‏گفتند که اختیار حل و عقد امور به دست ایشان بود. قرمطیان کسانى را که مرقدها،  گورها و سنگ ها را پرستش مى‏کردند و حجر الاسود را مى‏‌بوسیدند، نکوهش کرده کافر مى‏‌شمردند و زیاده روى در خوردن گوشت را حرام مى‏ دانستند. قرامطه تنها ایمان را مایه نجات و رهایى از قیود اخلاقى مى‏‌دانستند و طرفدار حکومت مردم بر مردم و غارت اموال مخالفان بودند و یک جمهورى فاسد مستبدانه تأسیس کردند.

</ref>