۸۷٬۷۷۵
ویرایش
نقش عقل در استنباط احکام الهی از دیدگاه اخباریین و اصولیین (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۸ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۵۶
، ۱۸ مارس ۲۰۲۲جایگزینی متن - 'می کنند' به 'می‌کنند'
جز (جایگزینی متن - 'مقاله ای' به 'مقاله‌ای') |
جز (جایگزینی متن - 'می کنند' به 'می‌کنند') |
||
| خط ۱۲۱: | خط ۱۲۱: | ||
وفیه:اولا این سخن در قطع طریقی معقول نیست چون منجر به تناقض می گردد. | وفیه:اولا این سخن در قطع طریقی معقول نیست چون منجر به تناقض می گردد. | ||
ثانیا اگراعتبار چنین قطعی ساقط شود همین سخن در قطع حاصل شده از مقدمات شرعیه نیز جاری می گردد چون آنها نیز در معرض ابتلا به اشتباه و غلط مثل قطع عقلی – قطع حاصل شده از دلیل عقلی –می‌باشند در حالی که هیچیک از علماء، قطع حاصل شده از مقدمات شرعیه را نفی | ثانیا اگراعتبار چنین قطعی ساقط شود همین سخن در قطع حاصل شده از مقدمات شرعیه نیز جاری می گردد چون آنها نیز در معرض ابتلا به اشتباه و غلط مثل قطع عقلی – قطع حاصل شده از دلیل عقلی –می‌باشند در حالی که هیچیک از علماء، قطع حاصل شده از مقدمات شرعیه را نفی نمی‌کنند بلکه انرا صحیح می‌دانند. | ||
ب- اگر مرادتان این است که خوض در مسائل عقلیه برای استنباط احکام شرعی جایز نیست چون اشتباه در آنها زیاد است – برای تحصیل حکم شرعی از این راه نرو اما اگر قطع از این کانال حاصل شد حجت است – | ب- اگر مرادتان این است که خوض در مسائل عقلیه برای استنباط احکام شرعی جایز نیست چون اشتباه در آنها زیاد است – برای تحصیل حکم شرعی از این راه نرو اما اگر قطع از این کانال حاصل شد حجت است – | ||
| خط ۵۱۲: | خط ۵۱۲: | ||
اگر درقضاوتمان منصف باشیم و با ذهنی خالی از حب و بغض و افکاربرگرفته از اصولیین به این روایات نظر کنیم چه می فهمیم اگر ائمه ع می خواستند بما بفهمانند که تنها کانال مطمئن دسترسی به دریای علوم دینی طریق اهل بیت ع است با چه بیانی این سخن را القا می کردند ایا غیر از همین طریقی است که در روایات ذکر گردیده است و ما نسبت به آنها غافل بوده و افکار خودمان را بجای انکه بر آنها عرضه کنیم اخبار را مطابق فهممان معنا می کنیم. | اگر درقضاوتمان منصف باشیم و با ذهنی خالی از حب و بغض و افکاربرگرفته از اصولیین به این روایات نظر کنیم چه می فهمیم اگر ائمه ع می خواستند بما بفهمانند که تنها کانال مطمئن دسترسی به دریای علوم دینی طریق اهل بیت ع است با چه بیانی این سخن را القا می کردند ایا غیر از همین طریقی است که در روایات ذکر گردیده است و ما نسبت به آنها غافل بوده و افکار خودمان را بجای انکه بر آنها عرضه کنیم اخبار را مطابق فهممان معنا می کنیم. | ||
3-عارض در روایات امره و ناهیه نیست چون شکی نیست که روایاتی که به تبعیت از عقل توصیه | 3-عارض در روایات امره و ناهیه نیست چون شکی نیست که روایاتی که به تبعیت از عقل توصیه می‌کنند مرادشان عقل فطری سلیم است نظیر:العقل ما عبد به الرحمن نه عقل امیخته به هوی و هوس و افکاری که از راه غیر صحیح بدان نائل شده است. فتامل | ||
4-بیان مرحوم شیخ در پاسخ اخباریین تمام نیست چون اشکال اولی شما مبنائی است و لذا اعتباری ندارد. و ثانیا غرض وهدف اخباریین این است ک همی گویند:دسترسی به قطع از کانال عقل ممکن نیست و ان چه را که شما بصورت قطع می بینید در حقیقت سراب است نه اب مویدش این است که شما بعد از مدتی متوجه می شوید که این قطع شما مخالف با واقع بوده است مضافا به اینکه ار واقعا این که اگر واقعا این قطع است و مقطوع شما مطابق با واقع است نباید بین قطع شما و قطع کسی که مخالف با شماست اختلافی داشته باشد نفس این اختلاف بیانگر ان است که شما خیال می کنید قاطع هستید و اگر چهره واقعی قطع شما را بخواهند ارائه دهند خودتان می بینید که خیال می کردی قطع است | 4-بیان مرحوم شیخ در پاسخ اخباریین تمام نیست چون اشکال اولی شما مبنائی است و لذا اعتباری ندارد. و ثانیا غرض وهدف اخباریین این است ک همی گویند:دسترسی به قطع از کانال عقل ممکن نیست و ان چه را که شما بصورت قطع می بینید در حقیقت سراب است نه اب مویدش این است که شما بعد از مدتی متوجه می شوید که این قطع شما مخالف با واقع بوده است مضافا به اینکه ار واقعا این که اگر واقعا این قطع است و مقطوع شما مطابق با واقع است نباید بین قطع شما و قطع کسی که مخالف با شماست اختلافی داشته باشد نفس این اختلاف بیانگر ان است که شما خیال می کنید قاطع هستید و اگر چهره واقعی قطع شما را بخواهند ارائه دهند خودتان می بینید که خیال می کردی قطع است | ||
| خط ۵۲۲: | خط ۵۲۲: | ||
مثلا روایاتی که می گوید: ان دین الله لایصاب بالعقول معنایش این است که بوسله عقل ممکن نیست به حکم واقع الهی رسید مثلا از طریق قیاس و استحسان و..و روایاتی که امر به تبعیت از عقل می کند عقلی است که اصول را از شریعت گرفته و در راستای ان به احکام الهی می‌رسد. | مثلا روایاتی که می گوید: ان دین الله لایصاب بالعقول معنایش این است که بوسله عقل ممکن نیست به حکم واقع الهی رسید مثلا از طریق قیاس و استحسان و..و روایاتی که امر به تبعیت از عقل می کند عقلی است که اصول را از شریعت گرفته و در راستای ان به احکام الهی می‌رسد. | ||
در اینصورت بین روایات امره و ناهیه از اتباع عقل با این روایات طائفه سوم تعارضی نخواهدبود و همینطور بین آنها و ایاتی که امر به تدبر در ایات الهی | در اینصورت بین روایات امره و ناهیه از اتباع عقل با این روایات طائفه سوم تعارضی نخواهدبود و همینطور بین آنها و ایاتی که امر به تدبر در ایات الهی می‌کنند. | ||
قال فی الاصول الاصیله: ان الشرع لن یتبین الا بالعقل، والعقل لن یهتدى الا بالشرع، والعقل کالأس | قال فی الاصول الاصیله: ان الشرع لن یتبین الا بالعقل، والعقل لن یهتدى الا بالشرع، والعقل کالأس | ||
والشرع کالبناء ولم یثبت بناء ما لم یکن أس، ولم یغن أس ما لم یکن بناء، وأیضا العقل کالبصر والشرع کالشعاع ولن ینفع البصر ما لم یکن شعاع من خارج ولن یغنی الشعاع ما لم یکن بصر، فلهذا قال تعالى : قد جاءکم من الله نور وکتاب مبین * یهدی به الله من اتبع رضوانه سبل السلام ویخرجهم من الظلمات إلى النور باذنه | والشرع کالبناء ولم یثبت بناء ما لم یکن أس، ولم یغن أس ما لم یکن بناء، وأیضا العقل کالبصر والشرع کالشعاع ولن ینفع البصر ما لم یکن شعاع من خارج ولن یغنی الشعاع ما لم یکن بصر، فلهذا قال تعالى : قد جاءکم من الله نور وکتاب مبین * یهدی به الله من اتبع رضوانه سبل السلام ویخرجهم من الظلمات إلى النور باذنه | ||