گیوم دی
گیوم دی، اسلام‌پژوه و قرآن‌پژوه دانشگاه آزاد بروکسل و دارای کرسی استادی اسلام (تاریخ، فرهنگ و جوامع اسلامی) و از بنیان‌گذاران و مدیران مطالعات اسلامی در این دانشگاه است که مطالعات و تحقیقاتش عمدتا متمرکز در مباحث قرآنی از جمله تاریخ قرآن و نسخ قرآنی، تاریخ اسلام، مطالعات تطبیقی بین ادیان است.
| گیوم دی | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | 1974 م، ۱۳۵۲ ش، ۱۳۹۳ ق |
| محل تولد | فرانسه |
| فعالیت‌ها | قرآن‌پژوهی، اسلام‌پژوهی و مطالعات تطبیقی بین ادیان |
آثار
گیوم دی آثار متعددی را در خصوص قرآن، تاریخ قرآن، نسخ قرآنی، گاهشماری قرآن، تاریخ اسلام، مطالعات تطبیقی بین ادیان تالیف کرده است. همنچین وی به جمع آوری مجموعه مقالات همایش‌های متعدد در موضوعات اسلامی و تطبیقی ادیان نیز پرداخته است. در ادامه به معرفی برخی از این آثار می‌پردازیم.
دیدگاه‌هایی در مورد تاریخ کارائیسم
او در این کتاب به کارائیسم یک جنبش یهودی است؛ می‌پردازد. کارائیسم یک جنبش مذهبی یهودی که در قرن نهم در عراق و فلسطین در مخالفت با یهودیت خاخام و مفهوم تورات شفاهی ظاهر شد. این جریان مهم یهودیت قرون وسطی که در جهان بیزانس و بعدها در عصر مدرن، در جهان عثمانی، کریمه و اروپای شرقی نیز وجود دارد، نمونۀ قابل توجهی از پیچیدگی و تنوع یهودیت است.
قرآنِ مورخان
این کتاب با مشارکت سی تن از پژوهشگران تاریخ ادیان به سرپرستی محمدعلی امیرمعزی و گیوم دی نوشته شده است. و محتوای آن شامل موارد زیر است: مجلد اول به چگونگی پیدایش قرآن و بررسی محتوای آن اختصاص دارد. در این مجلد همچنین مطالعاتی پیرامون بافت و پیدایش قرآن کریم ارائه شده که مشتمل بر 20 پژوهش تاریخی است. مجلد دوم و سوم به تفسیر و تحلیل 114 سوره قرآن پرداخته است و به عنوان طولانی‌ترین بخش این مجموعه (تقریباً 2400 صفحه کاغذی) تفسیری پیوسته از سوره‌های قرآن کریم ارائه می‌کند که برخی از آن‌ها بسیار کوتاه و برخی دیگر طولانی‌تر هستند. مجلد چهارم، کتاب‌شناسی مطالعات قرآنی را عرضه می‌کند و بر اساس نظر سرپرستان علمی، این جلد به «تهیۀ فهرستی تا حد امکان جامع» از مطالعات علمی (مقالات، کتاب‌ها و فعالیت‌های جمعی) اختصاص دارد که برگرفته از محتوا و نظرات محققان این حوزه از قرن نوزدهم تا امروز است و به صورت برخط به روزرسانی می‌شود.
مسیحیت یهودی و خاستگاه اسلام
این کتاب، مجموعه مقالات کنفرانسی دو روزه در اکتبر 2015 م، را که در واشنگتن دی سی در موضوع مسأله «مسیحیت یهودی و اسلام اولیه» برگزار شده را گردآوری کرده است. مقالات ارائه شده در این کنفرانس طیف وسیعی از موضوعات را در خصوص ایده‌ها، تفاسیر و درک جدیدی از این سؤال، که مسیحیت یهودی نقشی در شکل گیری اسلام داشته؟، را ارائه می‌دهند.
بدعت‌ها: ساخت هویت‌های دینی
این کتاب، مجموعه مقالات کنفرانسی با موضوع «بدعت‌ها: ساخت هویت‌های دینی» بوده که در سال 2011 م، که توسط دانشگاه آزاد بروکسل برگزار شده است. این کنفرانس به بررسی بدعت به‌عنوان پدیده‌ای تاریخی و بررسی نقش آن در ساخت هویت‌های دینی در توحید یهودیت، مسیحیت و اسلام می‌پردازد که ساختار موضوعات آن در چهار محور رویکردهای روش شناختی، گفتمان بدعت‌نگاری، متعارف بودن بدعت و اشکال سیاسی است.
اشتراک در امر مقدس: نقل و انتقالات، عبادات مختلط، رقابت‌های بین ادیان
این کتاب به بررسی مسأله اشتراک در امر مقدس می‌پردازد. وجود اماکن مذهبی، اگر چه می‌تواند هم موضوع مشترک و موجب اعتراض اعضای مذاهب مختلف باشد، با این حال در مبادلات بین مذهبی تأکید بر سه شیوه است: نخست، فرآیندهای انتقال از دینی به دین دیگر، سپس ترکیب مکان‌های مقدس با هم و گرد‌هم آوردن مؤمنانی از چندین سنت، و در نهایت، توازن قوا و رقابت بین گروه‌های مذهبی در چهارچوب اشتراک مقدسات.
شخصیت‌های کتاب مقدس در اسلام
این اثر گیوم دی به بررسی شخصیت‌های مشترک یهود، مسیحیت و اسلام، مانند: ابراهیم، عیسی، مریم، مریم مجدلیه، زکریا، یحیی و پطرس (شمعون)، پرداخته است. وی این فرضیه که اسلام به‌عنوان دینی است که یهودیت و مسیحیت را خلاصه، تصحیح و تکمیل می‌کند را، طرح کننده موضوعی با عنوان «الهیات جانشینی» دانسته که فراتر از ویژگی ایدئولوژیک خود، توجه بدعت‌شناسان و مورخان دین را نیز به خود جلب کرده است. گیوم دی در این پژوهش از منظر تاریخی شیوه‌های بیان شخصیت‌های کتاب مقدس در اسلام را بررسی نموده است.
مفاهیم و روش‌ها در مطالعه قرآن
این مقاله به موضوعات روش شناختی در مطالعات قرآنی می‌پردازد. در ابتدا بر آن است تا با تحلیل تاریخ‌نگاری توضیح دهد که چرا در مطالعات انجیل و عهد جدید روش‌های مثمر ثمر مانند نقد صورت و نقد تصحیح در مطالعات قرآنی نادیده گرفته شده است. ثانیاً، کاربرد چنین روش‌هایی را در مجموعه قرآن توجیه می‌کند. ثالثاً، تلاش می‌کند تا ارتباط نقد ویرایش را از طریق مثال‌ها نشان دهد.
تاریخ قرآن
این اثر با مشارکت حدود بیست نفر از بهترین متخصصان جهان، ترکیبی در دسترس و دقیق از مطالعات گذشته و تحقیقات فعلی در مورد قرآن، کتاب مقدس مسلمانان، ارائه می‌دهد. آنگونه که در توضیحات کتاب آمده و از عنوانش پیداست، قرآن‌پژوهان فرانسه می‌خواهند تولد قرآن را در تقاطع با سایر سنت‌های رایج در آن زمان بررسی کنند. به نظر می‌رسد محتوای کتاب بسط همان فرضیات تاریخی است که در کتاب «قرآن مورخان» پیرامون قرآن گفته شده است.
اوایل اسلام محیط فرقه‌ای اواخر باستان؟
در دهه‌های اخیر، پارادایم‌های (الگو واره، سرمشق) جدید درک تاریخی از قرآن و اسلام اولیه را به‌طور اساسی تغییر داده‌اند و بحث‌ها و مجادلات زیادی را برانگیخته است. گیوم دی در این کتاب مجموعه مقالات برگزیدۀ اولین کنفرانس «سمینار مطالعات اسلامی اولیه» را گردآوری کرده است.
بررسی ریشه‌های اسلامی، دیدگاه‌ها و زمینه‌های جدید
در این کتاب، مطالعات منتخبی که ابتدا در سمینار مطالعات اسلامی اولیه به اشتراک گذاشته شده‌اند، گردآوری می‌کند. هدف این مطالعات کاوش در سپیده‌دم و تاریخ اولیه اسلام با ابزارهای نقد کتاب مقدس و نیز رویکردهای مطرح شده در مطالعه یهودیت معبد دوم، مسیحیت و خاستگاه خاخام است و از این طریق به مطالعه جدید و بین رشته‌ای تکوینی کمک می‌کند. اسلام به عنوان بخشی از فرآیندهای پیچیده شکل‌گیری هویت دینی در دوران باستان متاخر.
مریم قرآنی و گاهشماری قرآن
گیوم دی در این اثرش به شخصیت برجسته حضرت مریم و اختصاص یه سوره از قرآن به نام ایشان، سوره مریم: 19، اشاره کرده است. وی با استناد به آیات مختلف این سوره، نشان داده که محتوای آن منعکس‌کننده تعدادی از سنت‌های مسیحی باستانی پسین مربوط به جشن نقش مریم در ولادت است. گیوم دی در این پژوهش فرضیه‌های مختلف در مورد گاهشماری قرآن و تنظیم احتمالی ترکیب برخی از اجزای آن را بررسی کرده است.
جستارهای وابسته
منابع
- گیوم دی، وب سایت مرکز بین رشته‌ای مطالعه ادیان (به زبان انگلیسی)، تاریخ درج مطلب: 20 ژوئن 2023 م، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 30 ژوئن 2024 م.
- گیوم دی، وب سایت دانشگاه آزاد بروکسل (به زبان انگلیسی)، تاریخ درج مطلب: 22 فوریه 2023 م، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 30 ژوئن 2024 م.
- دین آنلاین، تاریخ درج مطلب: 1 تیر 1399 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 10 تیر 1403 ش.