الگو:جعبه اطلاعات اشخاص سید حامد علی شاه موسوی رئیس حزب نفاذ فقه جعفریه پاکستان، (TNFJ) می‌باشد. او پس از فوت جعفر حسین رهبر شیعیان پاکستان و همچنین موسس نفاذ فقه جعفریه در سال 1983م، به عنوان رهبر شیعیان پاکستان انتخاب شد. او در سن 92 سالگی به تاریخ 25 ژانویه 2022م، درگذشت^[۱].

زندگی‌نامه

سید حامد علی شاه موسوی در 12 می 1930م، در گوت خان صاحب سید شیر شاه واقع در استان سند به دنیا آمد. شهر اجدادی او ناحیه چاکوال در استان پنجاب پاکستان می‌باشد.

تحصیلات

او در سنین کودکی پدر خود را از دست داد و سپس به زادگاهش چکوال نقل مکان کرد. او تحصیلات اولیه خود را از مدرسه راهنمایی کاریالا و تحصیلات دینی اولیه را نزد غلام قنبر فاضل لکنو آموخت. وی بعدها در سال 1954م، در دارالعلوم محمدیه سرقده پذیرفته شد و در آنجا ادبیات عرب، فصاحت و بلاغت، منطق، فلسفه، اصول فقه و فقه آموخت. او پس از مدتی برای تحصیلات حوزوی به حوزه علمیه نجف اشرف در عراق رفت.

تحصیلات حوزوی در عراق

او در سال 1956م، به توصیه فضل حسین شاه به نجف الاشرف رفت و به درس خارج مشغول شد. از جمله اساتید او می توان به سید محسن حکیم طباطبایی، سید ابوالقاسم خویی، سید روح الله موسوی خمینی، اشاره کرد.

نماینده مراجع شیعه در پاکستان

در سال 1967م، شیعیان راولپندی و اسلام آباد از سید محسن حکیم خواستند تا نماینده‌ای به پاکستان بفرستد. پیش از این، سید محمد سعید حکیم به عنوان نماینده به پاکستان سفر کرده بود. پس از درگذشت سید محمد سعید حکیم ، سید محسن حکیم او را به عنوان نماینده خود به راولپندی فرستاد. سید ابوالقاسم خویی ، سید روح الله خمینی ، سید عبدالله موسوی شیرازی ، جواد تبریزی، سید محمود هاشمی شاهرودی و سید محمد حسینی شیرازی نیز او را نماینده خود معرفی کردند^[۲].

رهبری شیعیان پاکستان

جعفر حسین، اولین رئیس حزب نفاذ فقه جعفریه، در 29 اوت 1983م، درگذشت. از این رو در همان سال هیئتی از بزرگان شیعه از سراسر پاکستان نزد سید حامد علی شاه موسوی رفتند و سعی کردند ایشان را نسبت به رهبری شیعیان پاکستان قانع کنند و رهبری این هیئت را ساجد علی بر عهده داشت. زمانی که او ناتوانی خود را در تصدی مقام رهبری اعلام کرد ساجد علی عبای خود را به او داد و گفت که اگر رهبری را نپذیرد ما جلوی امام علی از او شکایت خواهیم کرد. بر این اساس، وی به شرطی رهبری را پذیرفت که همه شیعیان حضور داشته باشند.
در نتیجه گردهمایی دو روزه شیعیان پاکستان در 9 تا 10 فوریه 1983م، در اسدآباد دینا جهلوم برگزار شد که بزرگترین گردهمایی شیعیان در پاکستان است. ریاست این مجمع را ضمیرالحسن نجفی و حسن زیدی بر عهده داشتند. علاوه بر این یوسف حسین لکنوی، بشیر حسین انصاری، در گردهمایی حضور داشتند. دراین گردهمایی میلیون‌ها شیعه از سراسر پاکستان شرکت کردند.

مقابله با دیکتاتوری ضیاءالحق

زمانی که او رهبری را به دست گرفت، پاکستان با دیکتاتوری ضیاءالحق روبرو بود که در آن آزادی‌های انسانی و سیاسی سرکوب شده بود و مکتب تشیع با تعصب شدید علیه خود مواجه بود. در همین حال ضیاءالحق ممنوعیت موکب های مذهبی را اعلام کرد. این ممنوعیت به معنای ممنوعیت همه دسته‌های عزاداری اعم از عاشورا و اجتماعات میلاد پیامبر و غیره بود.

عزاداری ماه محرم

او با امتناع از پذیرش این ممنوعیت، در اکتبر 1984م، 10 محرم را حسینی محاذ (جبهه حسین) در پاکستان اعلام کرد. شیعیان سراسر کشور به رهبری او علیه ممنوعیت موکب‌های مذهبی به میدان آمدند. تظاهرات مسالمت‌آمیز در شهرها شروع شد و سلسله دستگیری‌ها شدت گرفت.
در این مدت دو نفر صفدرعلی نقوی و اشرف علی رضوی بر اثر خشونت حکومت کشته شدند که بر اثر آن تحرکات حسینی محاز قوت گرفت. در نتیجه انتخابات غیرحزبی، محمد خان جونجوبه عنوان نخست وزیر انتخاب شد. با روی کار آمدن دولت او، مذاکرات با جنبش نفاذ فقه جعفریه آغاز شد و سرانجام در 21 می 1985، توافقی تاریخی بین مکتب تشیع به ریاست موسوی و دولت حاصل شد که از آن به عنوان قرارداد موسوی جونجو یاد می شود. بر اساس توافق صورت گرفته مقرر شد موکب‌ها و دسته‌های شهادت امام حسین علیه السلام و میلاد نبی اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) از ممنوعیت دولتی مستثنی شوند. و جنبش حسینی محاذ پیروز شد.

مقابله با تروریسم

فرمول صلح موسوی یک طرح پاکستانی برای مقابله با تهدید تروریسم است که در سال 1997م مطرح شد.
او این فرمول را ارائه کرد. تقریباً تمام مراحل توصیه شده در این فرمول توسط سیاست‌های ضد تروریسم دولت پاکستان اتخاذ شد. برنامه‌هایی مانند سیاست امنیت داخلی ملی (NISP) و برنامه اقدام ملی پاکستان (NAP) از جمله این نمونه‌ها هستند.
فرمول صلح موسوی شامل شرح مفصلی از ریشه ها و علل ریشه ای تروریسم بود. همچنین استراتژی دقیق و اقدامات لازم برای ریشه کن کردن تروریسم از پاکستان را ارائه کرد. این فرمول توسط رهبران TNFJ تاج الدین حیدری، سید مظهر علی شاه، سید شجاعت علی بخاری، قمر زیدی، به دیوان عالی ارائه شد ^[۳].

درگذشت

او در 24 جولای 2022 در سن 92 سالگی در اسلام آباد درگذشت. ^[۴]

پیوند به بیرون

منابع

[1] برگرفته از ویکی پدیای اردو

[2] برگرفته از ویکی پدیای انگلیسی

[3] فرمول صلح موسوی

[4] برگرفته از سایت قطره

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]