طه حسین
| طه حسین | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | طه حسین |
| نام‌های دیگر | طه حسین، حسین، طه حسین عبدالعال |
| اطلاعات شخصی | |
| روز تولد | ۱۴ نوامبر |
| محل تولد | استان منیا، خدیونشین، مصر |
| محل درگذشت | قاهره، مصر |
| دین | اسلام، اهل‌سنت |
| آثار |
|
طه حسین (۱۴ نوامبر ۱۸۸۹ – ۲۸ اکتبر ۱۹۷۳) نویسنده و سخنور مصری و از پیشگامان جنبش نوگرایی در مصر بود. طاها در اثر عفونت چشم در سن سه سالگی نابینا شد. پس از درس گرفتن از یک آموزگار سنتی در جوانی راهی دانشگاه الازهر شد و در آنجا در رشته الهیات و ادبیات عرب به تحصیل پرداخت. او از محدودیت اندیشهٔ استادان خود در عذاب بود.
زمانی که دانشگاه ملی قاهره در سال ۱۹۰۸ تأسیس گشت، حسین با وجود نابینایی و تهیدستی، بزودی جایی برای خود در این دانشگاه باز کرد. او نخستین دانش‌آموختهٔ این دانشگاه بود که به دریافت دکترا نائل آمد. پس از آن در ۱۹۱۴ به سوربن رفت و در پاریس نیز در ۱۹۱۷ رسالهٔ دکترایی تحت عنوان «فلسفهٔ اجتماعی ابن‌خلدون» نگاشت. در بازگشت به مصر استاد ادبیات عرب و یکی از بنیادگذاران دانشگاه اسکندریه شد.
زندگی‌نامه
طه حسین در بیستم ربیع الاول سال ۱۳۰۷ هجری در مصر به دنیا آمد. پدرش کارمند شرکت دولتی قند و شکر بود، که سیزده فرزند داشت و طه حسین هفتمین فرزند خانوادهاش بود.
طه حسین در دوران کودکی به چشم درد مبتلا شد، بر اثر بیتوجهی و معالجه غلط، در سن شش سالگی چشمانش را از دست داد و نابینا شد، اما به هیچ وجه ناامید و مأیوس نشد و در روستای محل تولدش تحصیلات ابتدائی و قرآن را با جدیت و علاقمندی آموخت. سه سال در دانشگاه الازهر تحصیل کرد و آخرین درسی را که شیخ محمد عبده، در زمستان سال ۱۹۰۵ میگفت، استماع کرد.
طه حسین پس از ادامه تحصیل نزد اساتید بزرگ مصر، مسافرت‌هائی به فرانسه داشت و دکترای خود را از دانشگاه سوربن فرانسه دریافت کرد.
او زبان‌های فرانسه، یونانی و لاتینی را آموخت و حتی چندین کتاب را از فرانسه به زبان یونانی و عربی ترجمه کرد. دکتر طه حسین دارای رسالههای علمی ممتاز در زمینه های مختلف است. او در سمت‌های گوناگونی مانند استادی دانشگاه مصر، ریاست دانشکده ادبیات، ریاست دانشگاه اسکندریه و وزیر معارف مصر خدمت کرد و از جمله خدمات ارزنده او، در زمان وزارت معارف، رایگان نمودن تحصیلات ابتدائی و مقدماتی و فنی بود.
وی علاوه بر فعالیت‌های فوق با مجله‌ها، نشریات و انجمن‌های مختلف در دمشق، پاریس، تهران، آلمان، مادرید، بغداد و رم، همکاری و عضویت داشت و از دولت فرانسه نشان امتیاز و از دانشگاه‌های مادرید و کمبریج، درجه دکترای افتخاری دریافت کرد.
از دکتر طه حسین، شصت و یک جلد کتاب ارزشمند، به جای مانده، که معروفترین آنها کتاب ((الایام)) یعنی روزها، در دو جلد است. این کتاب به هشت زبان فرانسوی، انگلیسی، آلمانی، ایتالیائی، اسپانیائی، روسی، فارسی و چینی ترجمه و منتشر گردیده است. دکتر طه حسین عقیده داشت: تحصیل علم همان اندازه برای مردم ضرورت دارد که آب و هوا ضروری است.
کتاب‌های ترجمه شده به فارسی
- علی هامش السیره، در سه جلد تحت عنوان ((پیرامون سیره نبوی)) ترجمه بدر الدین کتابی.
- الوعد الحق، تحت عنوان ((وعده راست))، ترجمه توسط دکتر احمد آرام.
- مرآه الاسلام، تحت عنوان ((آئینه اسلام))، ترجمه توسط دکتر محمد ابراهیم آیتی.
- علی و بنوه، تحت عنوان ((علی و فرزندانش)) ترجمه توسط محمد علی شیرازی.
تعداد دیگری از کتاب‌های مهم دکتر طه حسین
- یادنامه ابوالعلاء.
- رساله دکترای او به زبان فرانسه درباره ((ابن خلدون)).
- درس‌هائی از تاریخ قدیم در دانشگاه مصر.
- روح تربیت، ترجمه کتاب ((گوستاولوبون)) از فرانسه.
- داستان‌های تمثیلی از گروهی از نویسندگان معروف فرانسه.
- درباره اشعار جاهلیت.
- درباره ادبیات جاهلیت.
- حیات ادبیات در جزیره العرب.
- با ابوالعلاء در زندان او.
- سخن از شعر و نثر.
- کاخ جادو شده.
- آینده فرهنگ در مصر.
- صدای پاریس.
- سفرنامه بهار.
- رنج کشیده گان زمین.
- ادبیات عصر ما.
- ادبیات تمثیلی یونان.
- بهشت خارها.
فوت طه حسین
وی سال ۱۳۱۹ هجری در ۸۴ سالگی در مصر زندگی را بدرود گفت.