سید رضا صدر
| نام | سید رضا صدر |
|---|---|
| اسامی دیگر | صدر • رضا بن صدرالدین • آیت‌الله سید رضا صدر |
| نام پدر | سید صدرالدین صدر |
| زادروز | ۱۳۳۹ قمری |
| زادگاه | مشهد |
| محل زندگی | مشهد • تهران • قم |
| اساتید | سید محمد حجت کوه کمره ای • آیت‌الله بروجردی • سید محمد محقق داماد • امام خمینی و... |
| شاگردان | سید مصطفی خمینی • مهدی شب‌زنده‌دار • محمد مومن • علی اکبر ناطق نوری و... |
| آثار | استقامت • پیشوای شهیدان • راه قرآن • راه علی • زن و آزادی • محمد فی القرآن و... |
| درگذشت | 1373 ش • 1415 ق |
| مدفن | قم • حرم حضرت معصومه |
آیت‌الله سید رضا صدر از مجتهدان و مدرسان حوزه علمیه قم در سال ۱۳۰۰ در مشهد متولد شد. وی برادر امام موسی صدر و نواده آیت‌الله سید حسین طباطبایی قمی است که پس از عمری تلاش در راه فراگیری و نیز آموزش معارف دینی در آبان ماه سال ۷۳ از دنیا رفت.
آیت‌الله صدر با تلاش بی وقفه خویش، ضمن تدریس، خطابه و تربیت طلاب، توانست تألیفات و آثار قلمی زیادی براساس نیاز فرهنگی جامعه از خویش به یادگار بگذارد.
ولادت و خاندان
آیت‌الله سید رضا صدر در سال ۱۳۰۰ هجری شمسی در مشهد به دنیا آمد و به مناسبت محل ولادتش نام او را رضا نهادند. پدرش آیت‌الله سید صدرالدین صدر یکی از مراجع سه گانه پس از فوت آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی بود. امام موسی صدر رهبر شیعیان لبنان برادر اوست. تبار او از طرف پدری موسوی بوده و به امام موسی بن جعفر می‌رسد. او نوه دختری سید حسین طباطبایی قمی است و بنابراین از سوی مادر طباطبائی بوده و نسبش به امام حسن(علیه‌السلام) می رسد[۱].
تحصیلات
او دوران کودکی و نوجوانی را تحت تربیت پدرش گذراند و مقدمات و ادبیات را در مشهد فراگرفت. سپس همراه با پدرش به قم رفت و سطوح را نزد مدرسین حوزه علمیه قم آموخت. پس از آن در دروس خارج فقه و اصول شرکت کرده و در سنین جوانی به درجه اجتهاد رسید. همچنین فلسفه و عرفان را در حضور امام خمینی آموخت.
شهید مطهری، در نامه‌ای به هیئت موسس حسینیه ارشاد برای تشکیل شورای عالی روحانی به عنوان یک مرکز اجتهادی و فتوایی دوازده نفر از بزرگان علما را معرفی می کنند که سید رضا صدر یکی از آنان بوده است. صدر هیچ‌گاه خود را در معرض مرجعیت قرار نداد و با وجود خواهش و اصرار زیاد دوستان برای انتشار رساله، آن را چاپ و منتشر نکرد.
وی به نقد و تحلیل شعر و ادب فارسی می پرداخت و نظر خویش را ارائه می کرد، از طبع شعر بهره‌مند بود و اشعار وی در دیوان شعرش گرد آمده است. [۲]
اساتید
- سید صدرالدین صدر (پدر سید رضا صدر)
- سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی
- سید محمد محقق داماد
- سید محمد حجت کوه کمره‌ای
- سید حسین بروجردی
- امام خمینی
تدریس
سید رضا صدر از سنین جوانی تدریس را آغاز کرد و فقه و اصول و عرفان و فلسفه را آموزش می داد. او از اساتید حوزه بود. وقتی امام خمینی به نجف اشرف تبعید شد، از سید رضا صدر می خواهد که حتماً اسفار و دیگر کتب فلسفی را در قم تدریس کند که وی می پذیرد. [۳]
شاگردان
- مهدی شب‌زنده‌دار [۴]
- محمد مومن
- جلال‌الدین طاهری اصفهانی
- سید مصطفی خمینی
- علی اکبر ناطق نوری
- علی حجتی کرمانی [۵]
فعالیت‌های تبلیغی
سید رضا صدر از سال ۱۳۲۸ ش. درس‌‌های اخلاق را شب‌‌های پنجشنبه در قم منزل پدری خود شروع کرد. این درس تا سال ۱۳۴۶ ش. که به تهران عزیمت کرد، ادامه داشت. در ۱۳۸۵ق بنا به خواست آیت‌الله شریعتمداری به تهران آمد و در مسجد حضرت امام حسین(علیه‌السلام)، در شرق تهران، به اقامه نماز جماعت و سخنرانی پرداخت. همچنین، در آن جا درس فلسفه و خارج فقه و اصول نیز تدریس می‌کرد و هر روز افراد زیادی برای پرسیدن مسائل شرعی و غیره به او مراجعه می‌کردند. او مجدداً به قم برگشت و مدت شانزده سال در یکی از شبستان‌های مسجد امام حسن عسکری به اقامه نماز جماعت و سخنرانی و تدریس پرداخت. [۶]
تألیفات
- کتاب استقامت
- استقامت
- حسد
- دروغ
- الاجتهاد و التقلید
- العدالة فی الفقه
- تفسیر سوره حجرات
- تفسیر سوره یوسف (حسن یوسف)
- فلسفه آزاد
- الفلسفه العلیا
- محمد فی القرآن
- المسیح فی القرآن
- قرآن شناسی
- بانوی کربلا
- راه محمد
- راه علی(علیه‌السلام) پیشوای شهیدان
- راه قرآن
- راه مهدی
- زن و آزادی
- زیارتنامه حضرت رضا(علیه‌السلام)
- سخنان سران کمونیزم درباره خدا
- مرد وفا (زیر درختان سدر)
- نشانه هایی از او (دو جلد)
- نگاهی به آثار فقهی شیخ طوسی
- مقدمه بر نهج الحق و نامه دانشوران
- ترجمه کتاب زینب، تالیف دکتر عائشه بنت الشاطی
آثار منتشر نشدهٔ او عبارتند از
- کتاب دروغ
- أربعون و مأتا مسئلة فقهی
- تعلیقة بر عروة الوثقی
- الفقه علی مذهب اهل‌البیت (کتاب الصلاة)
- القواعد الثلاث (قاعدة الفراغ والتجاوز والحیلولة)
- رساله در مقدمه واجب
- شبهة العبائیة حکم نجاسة الباطن
- نفائس الاصول (دو جلد)
- حاشیه بر اسفار اربعه
- برهان الصدیقین
- حاشیه بر منظومه (سه جلد)
- دیوان شعر
- درست و نادرست
- خواجه نصیرالدین طوسی
- خلیفة رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم)
- اسلام ما
- سبد (کشکول)
- الجهاد و الثورة
- الکلیم فی القرآن
- ترجمه رسالة الحقوق امام سجاد[۷].
وفات
سید رضا صدر، در ۱۱ آبان ۱۳۷۳ش (۲۶ جمادی‌الاول ۱۴۱۵ق) [۸] در ۷۶ سالگی، بر اثر ایست قلبی درگذشت. روز بعد، پیکرش از مسجد امام حسن عسکری تا حرم حضرت معصومه(سلام الله علیها) تشییع شد. پس از اقامه نماز توسط سید موسی شبیری زنجانی، در صحن بزرگ حرم، حجره ۳۳ به خاک سپرده شد. پیام‌های تسلیتی از طرف مراجع صادر شد. [۹]
پانویس
- ↑ شریف رازی، محمد، گنجینه دانشمندان، ج۴، ص۵۰۳-۵۰۴.
- ↑ . سید باقر خسروشاهی، سید اکبر میرصفی، "حاج سید رضا صدر" ستارگان حرم، ج ۱۴، ص ۲۲۴
- ↑ هزار، علیرضا، دانشوران قم، ص۳۲۳-۳۲۴
- ↑ . «شب‌زنده‌دار کیست؟»، خبرگزاری فارس
- ↑ هفته نامه حریم امام، شماره ۱۹۱، سال۱۳۹۴،ص۲۲و ۲۳
- ↑ شریف رازی، محمد، گنجینه دانشمندان، ج۴، ص۵۰۳-۵۰۴
- ↑ هزار، علیرضا، دانشوران قم، ص۳۲۴-۳۲۵؛ سید باقر خسروشاهی، سید اکبر میرصفی، "حاج سید رضا صدر" ستارگان حرم، ج ۱۴، ص ۲۲۶.
- ↑ حائری، علی، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۵۴۳
- ↑ هزار، علیرضا، دانشوران قم، ص۳۲۵؛ سایت مفاخر ایران اسلامی پایگاه صدر پژوهی
منابع
برگرفته ازسایت نگاهی به زندگی آیت‌الله سید رضا صدر | پایگاه خبری جماران