عقلیه

عقلیه از جمله فرقه‌های کلامی مربوط به شیعه «امامیه» بودند.

عقاید

عقلیه معتقد بودند که نظر و قیاس؛ به علم و معرفت خداوند پیوند می‌خورد و زمانی که پیامبران مبعوث شوند، عقل در پذیرش هدایت آنها حجت دارد، امّا قبل از بعثت پیامبران برای عقل هیچ حجت و دلالتی نیست. به تعبیر دیگر، عقل تابع سنت است و در زمان نبود پیامبران، چون سنت آشکاری وجود نداشته است، پس دلیلی برای عذاب انسان راجع به افعالش وجود ندارد. قرآن در تایید این مطلب می‌فرماید: «ما کُنَّا مُعَذِّبِینَ حَتَّی نَبْعَثَ رَسُولًا» سوره حجر، آیه 17. یعنی ما هرگز (قومی را) مجازات نخواهیم کرد، مگر آنکه پیامبری مبعوث کرده باشیم (تا وظایف‌شان را به آنها بیان کند) .