کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین

جعفر بن احمد بن متیل قمی
نام کامل	جعفر بن احمد بن متیل قمی
اطلاعات شخصی
روز تولد	حدود 275
محل تولد	قم
روز درگذشت	قبل 369.ق
محل درگذشت	قم
دین	اسلام، شیعه
شاگردان	جعفر بن محمد بن قولویه محمد بن علی بن متیل
فعالیت‌ها	فقیه، محدث شیعی

جعفر بن احمد بن متیل قمی، فقیه، محدث شیعی و از چهره‏‌های برجسته عصر غیبت صغری به شمار می‌رود. از لقب «قمی» بر می‌‏آید که وی اهل قم است و ظاهراً زادگاه و محل وفات او نیز در همین شهر بوده است. پدرش «احمد بن متیل قمی» از بزرگان عصر خویش و نماینده نایب دوم امام عصر(عج) در قم بوده است. وضعیت خانوادگی او و چهره‌هایی که از این خاندان برخاسته‌‏اند، گویای موقعیت اجتماعی و خوش‏نام ‏بودن آنها در میان مردم قم است. بنا به گزارش «شیخ طوسی» در کتاب «غیبت»، وی به همراه پدرش سفرهایی به عراق داشته و روابط نزدیکی با نایب دوم امام عصر(عج) داشتند.

زندگی‌نامه

جعفر بن احمد بن متیل قمی، فقیه، محدث شیعی و از چهره‏‌های برجسته عصر غیبت صغری. کنیه او در منابع ذکر نشده است. نام جد او «متیل»(به فتح میم و تشدید یاء) به معنای جنباندن و به حرکت درآوردن است اما علت این نام‏‌گذاری بر ما روشن نیست. وی با همه شهرتی که دارد لیکن بیشتر گوشه‌‏های زندگی او برای ما نامعلوم است. در باره تاریخ تولد و وفات او نیز اطلاعی در دست نیست. اما با توجه به این‌که وی از اساتید «جعفر بن محمد بن قولویه» بوده است، احتمالاً وفات او اندکی پیش از این تاریخ اتفاق افتاده است. در باره زمان ولادت او تنها می‌توان گفت که وی در 305 هجری هنگامی که نایب دوم امام عصر(عج) در بستر مرگ بود، بر بالین او حضور داشت و در آن زمان چندان از وجاهت لازم برخوردار بود که مردم گمان می‏‌کردند مقام نیابت به او واگذار خواهد شد. بنابراین وی در آن زمان از سن کافی برخوردار بود و می‏‌توان تاریخ ولادت او را در دهه‌‏های آخر سده سوم حدود 275 هجری تخمین زد. از لقب «قمی» بر می‌‏آید که وی اهل قم است و ظاهراً زادگاه و محل وفات او نیز در همین شهر بوده است. پدرش «احمد بن متیل قمی» از بزرگان عصر خویش و نماینده نایب دوم امام عصر(عج) در قم بوده است. برادران او «محمد» و «علی» هر کدام از اساتید عصر خود بوده‌‏اند. برادرزاده او «محمد بن علی بن متیل» از اساتید «شیخ صدوق» و نیز از شاگردان خود او بوده است. هم‌چنین عموی او «حسن بن متیل دقاق» از اساتید «ابن ولید قمی» و «محمد بن قولویه»(پدر جعفر بن قولویه صاحب کامل الزیارات) بوده است. وضعیت خانوادگی او و چهره‌هایی که از این خاندان برخاسته‌‏اند، گویای موقعیت اجتماعی و خوش‏نام ‏بودن آنها در میان مردم قم است. بر پایه گزارش شیخ صدوق در کمال الدین، بسیاری از شیعیان اطراف، وجوهات خویش را به او و پدرش «احمد» می‏‌سپردند تا به دست نایب امام عصر(عج) برسد. بنا به گزارش «شیخ طوسی» در کتاب «غیبت»، وی به همراه پدرش سفرهایی به عراق داشته و روابط نزدیکی با نایب دوم امام عصر(عج) داشتند و حتی در بغداد منزلی داشتند که در اواخر عمر سفیر دوم به سبب حادثه‌‏ای که برای این سفیر پیش آمده بود، تنها از منزل او و پدرش برای وی غذا فرستاده می‌‏شد. در باره چگونگی زندگی او بعد از وفات نایب دوم، چندان چیزی دانسته نیست اما این اندازه می‏‌دانیم که با روی کار آمدن سفیر سوم «حسین بن روح نوبختی»، او و پدرش هم‌چنان نسبت به مقام نیابت وفادار ماندند. از او در منابع حدیثی و تاریخی، تنها چند گزارش به ما رسیده که در آن نمی‌‏توان اساتید او را شناسایی نمود.

شاگردان

از شاگردان او تنها برادرزاده‏اش علی بن محمد بن متیل و ابوالقاسم جعفر بن قولویه را در منابع ذکر کرده‌اند.

آثارتالیفی

از او اثر تألیفی معرفی نشده است.

منابع

1. کمال الدین و تمام النعمه، ص503، باب 45 گزارش‏های33، 34 و 35؛
2. الغیبه، طوسی، ص369 گزارش‏های 336، 337 و339؛
3. طبقات اعلام الشیعه، ج1ص69.

محمد بن زید یونس قزوینی
نام کامل	جعفر بن ادریس بن محمد بن زید یونس قزوینی
اطلاعات شخصی
محل تولد	قزوین
روز درگذشت	312.ق
محل درگذشت	مکه
دین	اسلام، شیعه
استادان	ابن ماجه قزوینی داود بن سلیمان غازی قزوینی عبدالله بن عمرو بن حکم بغدادی محمد بن هشام مستملی محمد بن غالب بن حرب حمدان بن مغیره
شاگردان	ابوالحسن دارقطنی احمد بن ابراهیم بن علی بن فراس محمد بن حبان بستی
فعالیت‌ها	فقیه، محدث شیعی و امام حرمین در مکه

جعفر بن ادریس بن محمد بن زید یونس قزوینی، فقیه، محدث شیعی و سی سال امام حرمین در مکه بود. در قزوین دیده به جهان گشود و به سال 312 هجری در مکه چشم از جهان بست. از راویان حدیث شیعه و از خاندان‌‏های معروف شیعی قزوین است. در زادگاهش نزد اساتید و علمای عصر خویش از جمله ابن ماجه قزوینی و داود بن سلیمان غازی قزوینی علوم اسلامی و مدارج عالی فقه را به انجام رساند.

معرفی اجمالی

جعفر بن ادریس بن محمد بن زید یونس قزوینی، فقیه، محدث شیعی و امام حرمین در مکه. وی در قزوین دیده به جهان گشود اما از تاریخ تولد او اطلاعی در دست نیست. وفات او در مکه به سال 312 هجری اتفاق افتاده است. وی علوم اسلامی و مدارج عالی فقه را در زادگاهش نزد اساتید و علمای عصر خویش از جمله «ابن ماجه قزوینی» و «داود بن سلیمان غازی قزوینی» به انجام رساند. داود بن سلیمان، از اصحاب امام رضا(علیه السلام) است که وی به واسطه او از امام رضا نقل حدیث می‏‌کند. به گفته رافعی در التدوین، وی از قزوین راهی حج گشت و مکه را محل اقامت خویش برگزید و مجاور آنجا گردید و سی سال امام حرمین بود. در آنجا کرسی تدریس فقه و حدیث برقرار نمود و شاگردانی تربیت کرد.

وی از راویان حدیث شیعه و از خاندان‌‏های معروف شیعی قزوین است که جمع بسیاری از فقهاء و محدثین از این سلسله برخاسته‌‏اند. شاید علت تضعیف و بی ‏اعتباری احادیث او در نگاه صاحب‌نظران سنی، شیعه‏ گری او بوده باشد. ابوالحسن دارقطنی که از علمای بزرگ اهل‌سنت و از شاگردان با واسطه اوست، در کتاب الغرائب حدیثی از او نقل کرده و آن را بی ‏اعتبار دانسته است. ابن‏ حجر نیز وی را فردی نامطمئن معرفی کرده است. وی هم‌چنین در حدیثی از رسول خدا(صلی الله علیه)، محبت علی بن ابی‌طالب(علیه السلام) را نشانه ایمان و کینه آن حضرت را نشانه نفاق معرفی کرده است، اما شمس ‏الدین ذهبی ضمن غریب شمردن این حدیث، به توجیه آن پرداخته است سیر. از آثار او کتاب یا رساله‌‏ای معرفی نشده است.

اساتید

اساتید وی ابن ماجه قزوینی، داود بن سلیمان غازی قزوینی، عبدالله بن عمرو بن حکم بغدادی، محمد بن هشام مستملی، محمد بن غالب بن حرب و حمدان بن مغیره بوده‌اند.

شاگردان

از شاگردان مشهور وی می‌توان ابوالحسن دارقطنی، احمد بن ابراهیم بن علی بن فراس و محمد بن حبان بستی را نام‌برد.

منابع

1. دائره المعارف تشیع، ج5ص379؛
2. التدوین فی اخبار قزوین، رافعی قزوینی، ج2ص275؛
3. لسان المیزان، ابن حجر، ج2ص110 شماره 447.

پانویس

Hoosinrasooli/صفحه تمرین
اطلاعات شخصی

جعفر بن احمد بن متيل قمي، (حدود 275 – قبل 369ق)فقيه، محدث شيعي و از چهره‏هاي برجسته عصر غيبت صغري. كنيه او در منابع ذكر نشده است. نام جد او «متيل»(به فتح ميم و تشديد ياء) به معناي جنباندن و به حركت درآوردن است اما علت اين نام‏گذاري بر ما روشن نيست. وي با همه شهرتي كه دارد ليكن بيشتر گوشه‏هاي زندگي او براي ما نامعلوم است. در باره تاريخ تولد و وفات او نيز اطلاعي در دست نيست. اما با توجه به اينكه وي از اساتيد «جعفر بن محمد بن قولويه»(م368ق) بوده است، احتمالاً وفات او اندكي پيش از اين تاريخ اتفاق افتاده است. در باره زمان ولادت او تنها مي‏توان گفت كه وي در 305هجري هنگامي كه نايب دوم امام عصر(عج) در بستر مرگ بود، بر بالين او حضور داشت و در آن زمان چندان از وجاهت لازم برخوردار بود كه مردم گمان مي‏كردند مقام نيابت به او واگذار خواهد شد. بنابراين وي در آن زمان از سن كافي برخوردار بود و مي‏توان تاريخ ولادت او را در دهه‏هاي آخر سده سوم حدود 275هجري تخمين زد. از لقب «قمي» بر مي‏آيد كه وي اهل قم است و ظاهراً زادگاه و محل وفات او نيز در همين شهر بوده است. پدرش «احمد بن متيل قمي» از بزرگان عصر خويش و نماينده نايب دوم امام عصر(عج) در قم بوده است. برادران او «محمد» و «علي» هر كدام از اساتيد عصر خود بوده‏اند. برادرزاده او «محمد بن علي بن متيل» از اساتيد «شيخ صدوق»(م381ق) و نيز از شاگردان خود او بوده است. همچنين عموي او «حسن بن متيل دقاق»(م.ح302ق) از اساتيد «ابن وليد قمي»(م343ق) و «محمد بن قولويه»(پدر جعفر بن قولويه صاحب كامل الزيارات) بوده است. وضعيت خانوادگي او و چهره‏هايي كه از اين خاندان برخاسته‏اند، گوياي موقعيت اجتماعي و خوش‏نام‏بودن آنها در ميان مردم قم است. بر پايه گزارش شيخ صدوق در كمال الدين، بسياري از شيعيان اطراف، وجوهات خويش را به او و پدرش «احمد» مي‏سپردند تا به دست نايب امام عصر(عج) برسد. بنا به گزارش «شيخ طوسي» در كتاب «غيبت»، وي به همراه پدرش سفرهايي به عراق داشته و روابط نزديكي با نايب دوم امام عصر(عج) داشتند و حتي در بغداد منزلي داشتند كه در اواخر عمر سفير دوم به سبب حادثه‏اي كه براي اين سفير پيش آمده بود، تنها از منزل او و پدرش براي وي غذا فرستاده مي‏شد. در باره چگونگي زندگي او بعد از وفات نايب دوم، چندان چيزي دانسته نيست اما اين اندازه مي‏دانيم كه با روي كار آمدن سفير سوم «حسين بن روح نوبختي»(م326ق)، او و پدرش همچنان نسبت به مقام نيابت وفادار ماندند. از او در منابع حديثي و تاريخي، تنها چند گزارش به ما رسيده كه در آن نمي‏توان اساتيد او را شناسايي نمود. از شاگردان او نيز تنها برادرزاده‏اش «علي بن محمد بن متيل» و «ابوالقاسم جعفر بن قولويه»(م368ق) را مي‏شناسيم. از او اثر تأليفي معرفي نشده است.

منابع: (كمال الدين و تمام النعمه، ص503، باب 45 گزارش‏هاي33، 34 و 35؛ الغيبه، طوسي، ص369 گزارش‏هاي 336، 337 و339؛ طبقات اعلام الشيعه، ج1ص69)