اسحاق بن روح بصری
| اسحاق بن روح بصری | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | اسحاق بن روح بصری |
| نام‌های دیگر | اسحاق بن ریاح بصری |
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | عراق، بصره |
| سال درگذشت | 340 ق، ۳۳۰ ش، ۹۵۱ م |
| دین | اسلام، شیعه |
| شاگردان |
|
| فعالیت‌ها | محدث شیعی |
اسحاق بن روح بصری، محدث شیعی در نیمه نخست سده چهارم هجری بوده است. وی با برخی از شاگردان کلینی معاصر بود. از لقب «بصری» برمیآید که وی اهل بصره بوده و احتمالاً تحصیلات خود را در آن‌جا آغاز نموده است. مدتی در قم اقامت داشته و در قم شاگردانی تربیت کرده است.
معرفی اجمالی
اسحاق بن روح بصری، محدث شیعی در نیمه نخست سده چهارم هجری. کنیه او در منابع ذکر نشده است. در روایتی که شیخ صدوق از او در باره ولادت امام عصر(عجل الله تعالی فرجه) آورده است، نام او را «اسحاق بن ریاح بصری» ذکر کرده و در مواردی دیگر نام پدرش «رباح» ثبت شده است. وی با برخی از شاگردان «کلینی» معاصر بود و از طرفی شاگردان خود او غالباً تا اواسط سده چهارم حیات داشتهاند، از این رو وفات او را میتوان حدود 340 هجری در نظر گرفت. از تاریخ تولد او اطلاعی در دست نیست ولی ظاهراً محل آن بصره بوده است. از زندگی و چگونگی تحصیلات او اطلاع چندانی نداریم. از لقب «بصری» برمیآید که وی اهل بصره بوده و احتمالاً تحصیلات خود را در آن‌جا آغاز نموده است.
سوابق علمی او نشان میدهند که وی علاوه بر کوفه، بخش عمدهای از حیات علمی خود را در بغداد سپری کرده و در آن‌جا از نایب دوم امام عصر(عجل الله تعالی فرجه) محمد بن عثمان بن سعید عمری روایاتی شنیده است. گمان میرود که وی هم‌چنین مدتی در قم اقامت داشته و در آن‌جا شاگردانی تربیت کرده است. از شاگردان قمی او «محمد بن علی ماجیلویه»، «محمد بن موسی بن متوکل» و «احمد بن محمد بن یحیی عطار» هستند. این احتمال نیز وجود دارد که شاگردان قمی او در بغداد از او حدیث شنیده باشند، زیرا اگر وی اواخر عمر در قم اقامت داشت هیچگاه «شیخ صدوق» با واسطه از او نقل حدیث نمیکرد. از او اثر تألیفی به ثبت نرسیده است.
شاگردان
محمد بن علی ماجیلویه، محمد بن موسی بن متوکل و احمد بن محمد بن یحیی عطار شاگردان قمی وی هستند.
منابع
- کمال الدین و تمام النعمه، باب میلاد قائم(عج)، حدیث6؛
- معجم احادیث المهدی، ج4ص243 حدیث1286؛
- طبقات اعلام الشیعه، ج1ص61.