کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین
| محمد بن زید یونس قزوینی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | جعفر بن ادریس بن محمد بن زید یونس قزوینی |
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | قزوین |
| روز درگذشت | 312.ق |
| محل درگذشت | مکه |
| دین | اسلام، شیعه |
| استادان |
|
| شاگردان |
|
| فعالیت‌ها | فقیه، محدث شیعی و امام حرمین در مکه |
جعفر بن ادریس بن محمد بن زید یونس قزوینی، فقیه، محدث شیعی و سی سال امام حرمین در مکه بود. در قزوین دیده به جهان گشود و به سال 312 هجری در مکه چشم از جهان بست. از راویان حدیث شیعه و از خاندانهای معروف شیعی قزوین است. در زادگاهش نزد اساتید و علمای عصر خویش از جمله ابن ماجه قزوینی و داود بن سلیمان غازی قزوینی علوم اسلامی و مدارج عالی فقه را به انجام رساند.
معرفی اجمالی
جعفر بن ادریس بن محمد بن زید یونس قزوینی، فقیه، محدث شیعی و امام حرمین در مکه. وی در قزوین دیده به جهان گشود اما از تاریخ تولد او اطلاعی در دست نیست. وفات او در مکه به سال 312 هجری اتفاق افتاده است. وی علوم اسلامی و مدارج عالی فقه را در زادگاهش نزد اساتید و علمای عصر خویش از جمله «ابن ماجه قزوینی» و «داود بن سلیمان غازی قزوینی» به انجام رساند. داود بن سلیمان، از اصحاب امام رضا(علیه السلام) است که وی به واسطه او از امام رضا نقل حدیث میکند. به گفته رافعی در التدوین، وی از قزوین راهی حج گشت و مکه را محل اقامت خویش برگزید و مجاور آنجا گردید و سی سال امام حرمین بود. در آنجا کرسی تدریس فقه و حدیث برقرار نمود و شاگردانی تربیت کرد.
وی از راویان حدیث شیعه و از خاندانهای معروف شیعی قزوین است که جمع بسیاری از فقهاء و محدثین از این سلسله برخاستهاند. شاید علت تضعیف و بی اعتباری احادیث او در نگاه صاحبنظران سنی، شیعه گری او بوده باشد. ابوالحسن دارقطنی که از علمای بزرگ اهل‌سنت و از شاگردان با واسطه اوست، در کتاب الغرائب حدیثی از او نقل کرده و آن را بی اعتبار دانسته است. ابن حجر نیز وی را فردی نامطمئن معرفی کرده است. وی هم‌چنین در حدیثی از رسول خدا(صلی الله علیه)، محبت علی بن ابی‌طالب(علیه السلام) را نشانه ایمان و کینه آن حضرت را نشانه نفاق معرفی کرده است، اما شمس الدین ذهبی ضمن غریب شمردن این حدیث، به توجیه آن پرداخته است سیر[۱]. از آثار او کتاب یا رسالهای معرفی نشده است.
اساتید
اساتید وی ابن ماجه قزوینی، داود بن سلیمان غازی قزوینی، عبدالله بن عمرو بن حکم بغدادی، محمد بن هشام مستملی، محمد بن غالب بن حرب و حمدان بن مغیره بوده‌اند.
شاگردان
از شاگردان مشهور وی می‌توان ابوالحسن دارقطنی، احمد بن ابراهیم بن علی بن فراس و محمد بن حبان بستی را نام‌برد.
منابع
- دائره المعارف تشیع، ج5ص379؛
- التدوین فی اخبار قزوین، رافعی قزوینی، ج2ص275؛
- لسان المیزان، ابن حجر، ج2ص110 شماره 447.
پانویس
| جعفر بن حسین بن علی بن شهریار | |
|---|---|
| |
| نام کامل | جعفر بن حسین بن علی بن شهریار |
| نام‌های دیگر | ابومحمد مؤمن قمی |
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | قم |
| روز درگذشت | 340.ق |
| محل درگذشت | کوفه |
| دین | اسلام، شیعه |
| استادان |
|
| شاگردان |
|
| آثار |
|
| فعالیت‌ها | راویان راست‌گوی شیعه |
جعفر بن حسین بن علی بن شهریار، معروف به ابومحمد مؤمن قمی. شیخ اهل قم و از راویان راست‌گوی شیعه. رجالشناسان، وی را از اساتید امامیه و بزرگ اهل قم معرفی کردهاند. شیخ طوسی وی را از جمله راویانی قرار داده که به طور مستقیم از ائمه(علیه السلام) روایت نكرده است. شیخ مفید درکتاب «الاختصاص» احادیث زیادی از او نقل کرده است.
زندگی‌نامه
جعفر بن حسین بن علی بن شهریار، معروف به «ابومحمد مؤمن قمی». شیخ اهل قم و از راویان راست‌گوی شیعه. از تاریخ ولادت او اطلاعی در دست نیست اما بر اساس شواهدی که در شرححال او مشهود است، می‌توان محل تولد او را در قم دانست. به گفته نجاشی وی اصالتاً اهل قم است، سپس به کوفه منتقل شد و در سال 340 هجری در همین شهر وفات یافت. محل پرورش او در قم بود و در آنجا نزد استادان این شهر به استماع حدیث پرداخت و قبل از سفرش به کوفه، از صلاحیت کافی و اعتبار علمی بالایی برخوردار شد بهطوری که رجالشناسان، وی را از اساتید امامیه و بزرگ اهل قم معرفی کردهاند.
وی در قم از مصاحبان ابن ولید قمی ابوجعفر محمد بود، و زمانی‌که به عراق آمد حامل اجازه روایات ابن ولید برای هارون بن موسی تلعكبری بود. برخی از روایات او به طور مستقیم از محمدبن حسن صفار نقل شده، ولی در پارهای موارد به واسطه ابنولید از صفار روایت کرده است. شیخ طوسی وی را از جمله راویانی قرار داده که به طور مستقیم از ائمه(علیه السلام) روایت نكرده است.
شیخ مفید درکتاب «الاختصاص» احادیث زیادی از او نقل کرده است. هم‌چنین از دیگر کسانی‌که از او روایت کرده است حیدر بن محمدبن نعیم معروف به ابواحمد سمرقندی(شاگرد عیاشی) است، و این نشان میدهدکه شاگردان محمدبن مسعود عیاشی با وی ارتباط داشتهاند.
اساتید
اساتید او «محمدبن عبدالله بن جعفر حمیری»(کاتب امام زمان(عج))، «محمدبن حسن بن احمد بن ولید»، «محمدبن جعفر مؤدب»، و «محمدبن جعفر بن احمد بن بطه» هستند.
شاگردان
شاگردان روایی او «احمدبن محمدبن نصر رازی سمسار»، «ابوعلی احمدبن حسین بن احمد بن عمران»، «شیخ صدوق محمد بن بابویه»، «ابوالحسین محمدبن علی بن فضل بن تمام» و «شیخ مفید محمد بن محمد بن نعمان» هستند.
آثار
تألیفات او «كتاب النوادر»، «كتاب المزار» و «فضل الكوفه و مساجدها» هستند.کتابهای او را «ابوالحسین بن تمام» روایتکرده است.
منابع
- رجال نجاشی، ص123 شماره 317؛
- رجال الطوسی، ص420 شماره6058؛
- خلاصه الاقوال، ص91؛
- رجال ابن داود، ص63؛
- نقد الرجال تفرشی، ج1ص341 شماره 957؛
- طبقات اعلام الشیعه، ج1ص70؛
- الذریعه، ج24ص325؛
- الاختصاص، شیخ مفید، صفحات متعدد.
| جعفر بن سليمان قمي | |
|---|---|
| |
| نام کامل | جعفر بن سليمان قمي |
| اطلاعات شخصی | |
جعفر بن سليمان قمي، (000 – حدود 320ق) ابومحمد. محدث شيعي. آگاهي ما درباره او ناچيز است از همينروي درباره تاريخ تولد، وفات و چگونگي تحصيلات او نميتوان سخن قاطعي گفت. از لقب «قمي» بر ميآيد كه وي در قم اقامت داشت و از شاگردي «ابن وليد قمي» نزد او استفاده ميشود كه وي در اواخر عمر در آنجا مشغول تربيت شاگرد بوده و احتمالاً پايان زندگي او نيز در همين شهر بوده است. «ابوالعباس نجاشي»(م451ق) نخستين كسي است كه او را به آيندگان معرفي نموده و سپس «سيد بن طاوس»(م664ق) برخي از رواياتش را در كتابهاي خود آورده است. به گفته نجاشي وي كتابي با عنوان «ثواب الاعمال» داشته كه شاگرد او «محمد بن حسن بن وليد قمي»(م343ق) اين كتاب را روايت كرده است. بنابراين ممكن است وي پيش از وفات اين شاگرد، زندگي را به سر آورده باشد. در پارهاي از منابع روايي «هارون بن موسي تلعكبري»(291 - 385ق) نيز از او بدون واسطه نقل حديث نموده است، از اينرو ممكن است وي حداقل دهههاي نخستين سده چهارم(حدود 320ق) را درك كرده باشد. در رواياتي كه از او بر جاي مانده، نام اساتيدش ذكر نشده است. تنها در يك مورد نام استاد او آمده كه در آنجا از «اسماعيل بن محمد زيتوني» نقل حديث كرده است. صاحبنظران درباره ارزش روايات او اتفاق نظر داشته و او را فردي راستگو و شيخ اصحاب اماميه در قم لقب دادهاند. از آثار او كتاب «ثواب الاعمال» به ثبت رسيده و اكنون برخي از احاديث آن در جوامع روايي شيعه موجود است. گفتني است نام او با «جعفر بن سليمان ضبعي»(م178ق) كه از اصحاب امام صادق(ع) بود، مشترك است. همچنين وي غير از «جعفر بن سليمان» از اصحاب امام كاظم(ع)، و نيز غير از شخصي به همين نام از اصحاب امام هادي(ع) است. منابع: (رجال نجاشي، ص121 شماره 312؛ جمال الاسبوع، سيد بن طاوس، ص259؛ خلاصه الاقوال، ص91 شماره 16؛ جامع الرواه، ج1ص152؛ مستدرك الوسايل، ج5ص44 حديث 5326)
- ↑ اعلام النبلاء، ج12ص509