کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین
| جعفر بن حسن مثنی بن حسن (علیه‌السلام) | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | جعفر بن محمد بن جعفر بن حسن بن جعفر بن حسن مثنی بن حسن (علیه‌السلام) |
| نام‌های دیگر |
|
| اطلاعات شخصی | |
| روز تولد | 224ق. |
| محل تولد | سامرا |
| روز درگذشت | اول ذی‌القعده قعده، 308ق. |
| محل درگذشت | بغداد |
| دین | اسلام، شیعه |
| استادان |
|
| شاگردان |
|
| آثار |
|
| فعالیت‌ها | محدث |
جعفر بن محمد بن جعفر بن حسن بن جعفر بن حسن مثنی بن حسن (علیه‌السلام)، از سادات حسنی و از محدثان معتبر شیعه. وی را «کثیرالسماع» و کثیر الروایه» و «محدث» لقب دادهاند. وی علاوه بر کار علمی، فعالیتهای اجتماعی نیز داشت و از حقوق آل ابی‌طالب به شدت دفاع میکرد، از اینرو مرحوم نجاشی وی را از چهرههای برجسته طالبیین، معرفی کرده است.
زندگی‌نامه
جعفر بن محمد بن جعفر بن حسن بن جعفر بن حسن مثنی بن حسن (علیه‌السلام)، از سادات حسنی و از محدثان معتبر شیعه. ولادت او در سامرا به سال 224 هجری، و وفاتش در روز چهارشنبه اول ذی‌القعده سال 308 هجری در بغداد روی داد. دوران زندگی و حیات علمی او را میتوان به سه مرحله تقسیم کرد. ابتداء به شنیدن حدیث علاقه نشان داد به طوری که وی را «کثیرالسماع» لقب داده و این دوره را مرحلهای از حیات علمی او به حساب آوردهاند. در مرحله دوم، به نقل احادیث مذکور پرداخت و در این مرحله وی را «کثیر الروایه» لقب دادهاند. وی به دلیل روایات بسیارش، نخستین کس از سادات است که لقب «محدث» به او داده شده است. سپس در مرحله سوم و در اواخر عمرش به تصنیف کتاب روی آورد. وی علاوه بر کار علمی، فعالیتهای اجتماعی نیز داشت و از حقوق آل ابی‌طالب به شدت دفاع میکرد، از اینرو مرحوم نجاشی وی را از چهرههای برجسته طالبیین، معرفی کرده است. مقام علمی و عظمت شأن او باعث شده تا در منابع رجالی و تاریخی اهل‌سنت نیز فردی خوش‌نام و مورد اعتماد معرفی شود. فرزندان او «حسن بن جعفر»، «یحیی بن جعفر» و «محمدبن جعفر» مشهور به «ابوقیراط» از راویان مورد وثوق هستند به ویژه ابوقیراط که شهرت بسیار دارد و کسی است که بر جنازه مرحوم کلینی نماز گزارده است.
اساتید
اساتید او احمدبن عبدالمنعم، ابوموسی عیسی بن مهران، ایوب بن محمدبن فروخ، علی بن عبدک و موسی بن عبدالله بن موسی هستند.
شاگردان
از جمله شاگردان معروف او محمدبن عمربن محمد جعابی و محمدبن عبدالله ابوالمفضل شیبانی کوفی هستند.
آثار
از آثار و روایاتی که از او بر جای مانده میتوان دریافت که تخصص عمده او در فقه، حدیث و تاریخ بوده است. از جمله تألیفات او کتاب «تاریخ علوی» و «الصخره و البئر» را میتوان نام برد.
منابع
- رجال نجاشی، ص122 شماره 314؛
- خلاصه الاقوال، ص91؛
- رجال ابن داود، ص65 شماره 325؛
- نقد الرجال، تفرشی، ج1ص355 شماره 1004؛
- تنقیح المقال، ج1ص223 شماره 1779؛
- معجم رجال الحدیث، ج5ص75 شماره 2262؛ و ج16ص171 شماره 10408؛
- لسان المیزان، ابن حجر، ج2ص127 شماره 550؛
- تاریخ بغداد، ج2ص144 شماره 563؛ وج7صص213 و214 شماره 3669؛
- ایضاح المکنون، ج2ص279؛ هدیه العارفین، ج1ص252؛
- الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج3ص267؛
- الاعلام، زرکلی، ج2ص128؛
- معجم المؤلفین، عمر کحاله، ج3ص145؛
- المجدی فی انساب الطالبیین، ص359.
| جعفر بن محمد حسنی(حسینی) | |
|---|---|
| |
| نام کامل | جعفر بن محمد حسنی(حسینی) |
| اطلاعات شخصی | |
| روز تولد | 224ق. |
| روز درگذشت | 308ق. |
| دین | اسلام، شیعه |
| فعالیت‌ها | محدث |
جعفر بن محمد حسنی(حسینی)، محدث شیعی و از سادات حسنی. کنیه او در منابع ذکر نشده است، اما در بسیاری از موارد، شخصی به همین نام با کنیه «ابوعبدالله» وارد شده که به اعتقاد نگارنده وی با شخصیت مورد بحث، متحد است. زیرا با بررسی‌های انجام شده در می‌یابیم که استادان و شاگردان هر دو مشترک هستند و حتی در غالب موارد، مضامین و الفاظ احادیثی که از آنها نقل شده کاملاً با یکدیگر هم‌خوانی دارد. بنابراین به نظر می‌رسد که وی همان «ابوعبدالله جعفر بن محمد بن جعفر بن حسن حسنی»(پدر ابوقیراط محمد بن جعفر) بوده باشد که در سامراء به سال 224 هجری تولد یافت، و وفاتش در روز چهارشنبه اول ذیقعده سال 308 هجری در بغداد روی داد. شرح‌حال او و فرزندش «ابوقیراط» را در این کتاب ذکر کرده‌ایم. برای اطلاع بیشتر علاوه بر منابعی که در آنجا ذکر شده، می‌توانید به منابع زیر نیز مراجعه نمایید.
منابع
- توحید صدوق، ص184 حدیث21؛
- طبقات اعلام الشیعه، ج1صص74 و77؛
- عیون اخبار الرضا(ع)، ج1ص73 حدیث316؛
- الفهرست، طوسی، ص85شماره119؛
- الکافی، ج5صص338 و510؛
- معانی الاخبار، ص65حدیث1.
جعفر بن محمد بن عبيدالله بن عتبه، (حدود 235 – حدود 305ق)
محدث شيعي. كنيه او در منابع ذكر نشده است. در باره تاريخ ولادت و وفات او همين قدر مي‌دانيم كه وي از «ايوب بن نوح»(م.ح255ق) نقل حديث كرده است، بنابراين وي هنگامي كه نزد اين استاد خود، مشغول استماع حديث بود از سن كافي(بيست ساله) برخوردار بوده و زمان تولد او را مي‌توان حدود 235هجري در نظر گرفت. وفات او نيز ممكن است در اواخر سده سوم يا اوايل سده چهارم اتفاق افتاده باشد، زيرا «ابن عقده كوفي»(م332ق) از شاگردان او بوده است و در اينجا ترجيحاً تاريخ وفات او را در اوايل سده چهارم حدود 305هجري در نظر گرفته‌ايم. از محيط خانواده و دوران تحصيل و هم‌بحثان او اطلاعي در دست نيست. گمان مي‌رود وي دوران تحصيل و حيات علمي خود را در كوفه سپري كرده باشد زيرا استاد و شاگردش هر دو در كوفه سكونت داشتند اما به هر حال در منابع گزارشي از شرح‌حال او نيامده و شخصيت او كاملاً براي ما مجهول است. به نظر مي‌رسد از آنجا كه شاگرد و استاد او از دانشمندان نامدار شيعه به شمار مي‌آيند، وي در زمان خود از شخصيت‌هاي مشهور و شناخته‌شده بود لكن استماعات حديثي او هيچ‌گاه به آيندگان انتقال پيدا نكرد و شخصيت او در هاله‌اي از ابهام قرار گرفت.
منابع: (ايضاح الاشتباه، ص133 شماره 140؛ رجال نجاشي، ص215 ذيل شماره 561؛ طبقات اعلام الشيعه، ج1ص77)