احمد بن اسماعیل بن عبدالله قمی
| احمد بن اسماعیل بن عبدالله قمی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | احمد بن اسماعیل بن عبدالله قمی |
| نام‌های دیگر | ابوعلی بجلی معروف به «سمكه» |
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | قم |
| محل درگذشت | قم |
| دین | اسلام، شیعه |
| شاگردان | ابوالفضل محمد بن حسین بن عمید |
| آثار |
|
| فعالیت‌ها | |
احمد بن اسماعیل بن عبدالله قمی، فقیه، ادیب، محدث شیعی و نویسنده كتابهایی كه نظیر آن نوشته نشد. تبار او عرب بودند و در كوفه سكونت داشتند. پدرش اسماعیل بن عبدالله از شاگردان ویژه احمدبن ابی عبدالله برقی(م274ق) بود كه در قم سكونت داشت و تحت تربیت برقی رشد یافت. نجاشی و دیگران او را اهل فضل و علم و ادب معرفی نمودهاند. از جمله آثار او «كتاب العباسی» است كه درباره تاریخ دولت عباسی به رشته تحریر در آمد و به دههزار ورقه میرسید.
معرفی اجمالی
احمد بن اسماعیل بن عبدالله قمی، ابوعلی بجلی معروف به «سمكه». فقیه، ادیب، محدث شیعی و نویسنده كتابهایی كه نظیر آن نوشته نشد. ولادت او در نیمه دوم قرن سوم هجری روی داد و وفات او پیش از 359هجری در قم اتفاق افتاده است. تبار او عرب بودند و در كوفه سكونت داشتند. پدرش «اسماعیل بن عبدالله» از شاگردان ویژه احمدبن ابی عبدالله برقی بود كه در قم سكونت داشت و تحت تربیت برقی رشد یافت. وی نیز در قم پرورش یافت و نزد پدر و دیگر اساتید قم شاگردی نمود و بزودی در فقه و حدیث تبحر یافت.
وی در نگاه صاحب نظران كاملاً مورد اعتماد و راست‌گو معرفی شده است. نجاشی و دیگران او را اهل فضل و علم و ادب معرفی نمودهاند. وی با این‌‌كه فردی پركار و نوشتههای حدیثی بسیار داشته است اما اكنون احادیث اندكی از او در منابع شیعه به چشم میخورد، از اینرو اساتید و شاگردان او را به طور كامل نمیتوانیم شناسایی كنیم. وی در قم گویا از احمد بن ادریس قمی روایت میگرفته است. چنان‌كه گاهی به صورت مستقیم از «احمد بن ابیعبدالله برقی» نیز نقل حدیث مینموده است.
شاگردان
شاگردان او ابوالفضل محمد بن حسین بن عمید است كه خود استاد جعفر بن قولویه قمی بوده است.
آثار
تألیفاتی فراوان و نیكو داشته است كه به گفته ابن عمید نظیر آن تاكنون نوشته نشده است. از جمله آثار او كتاب العباسی است كه درباره تاریخ دولت عباسی به رشته تحریر در آمد و به دههزار ورقه میرسید. نجاشی گزارشات امین عباسی را از این كتاب مرور كرده است. از دیگر آثار او كتاب الامثال، رساله الی ابیالفضل بن عمید و چندین رساله دیگر است.
منابع
- رجال ابن داود، ص36 شماره 61، وص38 شماره 79؛
- رجال طوسی، ص417 شماره 6022؛
- رجال نجاشی، ص97 شماره 242؛
- طبقات اعلام الشیعه، ج1ص20؛
- معجم رجال الحدیث، ج2ص56 شماره 442.