آسیا

آسیا

نام قاره	آسیا Asian
مساحت شهر
جمعیت	۴٬۱۶۴٬۲۵۲٬۰۰۰
کشورها	۴۸ عضو سازمان ملل متحد ۶ کشور دیگر
زبان های رسمی
مذاهب

آسیا پهناورترین و پرجمعیت ترین قاره کره زمین است. این قاره ۸٫۷٪ از مساحت سطح زمین و ۳۰٪ از مساحت خشکی‌های این سیاره را در بر می‌گیرد. ۶۰٪ جمعیت کره زمین نیز در این قاره زندگی می‌کنند.

بزرگ‌ترین و پرشمارترین کشورهای جهان در این قاره‌اند. آسیا به همراه اروپا خشکی بزرگ اوراسیا را می‌سازند. این قاره از شمال به اقیانوس منجمد شمالی، از جنوب به اقیانوس هند، از شرق به اقیانوس آرام و از غرب به دریای مدیترانه و بخش میانی روسیه مرزبندی شده‌است.

قاره آسیا آثاری از کهن ترین تمدنهای بشری را در دل خود دارد. از تمدن های بین النهرین، عیلامیان، اورارتوها و آریایی ها در مناطق خاورمیانه ی امروزی تا تمدن های شرق دور در آسیای شرقی، امروز آثار باستانی بسیاری بجا مانده است و در واقع در جای جای این قاره کهن آثاری متنوع از اجتماع های شهری انسان و تمدن های بزرگ بجا مانده است.

منشا کلمه آسیا

منشا نام آسیا (Asia) همچنان یک راز و معما در میان محققان و مورخان باقی مانده است. بسیاری از مورخان بر این باورند که این واژه پیش از تمدن یونانی‌ها استفاده می‌شده، ‌یونانی‌ها اولین تمدنی بودند که در این قاره ساکن شدند و آن را گسترش دادند. از نظر زبان‌شناسی، واژه آسیا (واژه‌ای مونث) به معنای طلوع آفتاب است.

طبق افسانه‌های یونان، آسیا نام الهه‌ای بود که اطلس (Atlas) را به دنیا آورد، تیتان (Titan) وظیفه داشت تا کره‌های آسمانی (the celestial spheres) را تا ابد حفظ کند. آسا (Asa) همچنین کلمه‌ای فینیقی بوده که برای «شرق» استفاده می‌شده است.

جغرافیای آسیا

نقشه آسیا که در سال ۱۷۳۰ توسط یوهان کریستوف هومان کشیده شده. کشورهای آسیایی با رنگ نشان داده شده‌اند. نام این کشورها به لاتین نوشته شده. این نقشه تنها در جزئیات کوچک با نقشه‌های امروزی متفاوت است و بسیار دقیق طرح شده.

جغرافیای و مکان آسیا به ویژگی‌های جغرافیایی قاره آسیا - بخش شرقی و مرکزی آسیا با حدود پنجاه کشور- اشاره دارد. ابتدا اروپایی‌های سده‌های میانه، آسیا یک قاره شناخته شد. در مورد مشخصات هر یک از بخش‌های آسیا معین نیست و به این بستگی دارد که چه کسی و با چه هدفی این مرزها را مشخص کند (مثلا اندازه خاورمیانه به منبع تعیین‌کننده وابسته است) این تعاریف متفاوت در انتها در نقشه آسیا منعکس می‌شوند. برای مثال معمولاً مصر -که کشوری آفریقایی و در نتیجه غیرآسیایی است - را جزوی از خاورمیانه برمی‌شمارند، در حالی که خاورمیانه قسمتی از آسیا است.

مرز آفریقا و آسیا را باریکه خاکی کانال سوئز و دریای سرخ مشخص می‌کند. مرز اروپا و آسیا با غرب دریای مدیترانه، تنگه بسفر، رشته‌کوه قفقاز، رشته‌کوه اورال، دریای سیاه و دریای خزر معین می‌کند. تنگه برینگ هم، مرز آسیا و قاره آمریکای شمالی را مشخص می‌کند.

منابع مختلف برآوردهای متفاوتی از مساحت این قاره ذکر کرده‌اند: اطلس جهان نیویورک تایمز ۴۳٬۶۰۸٬۰۰۰ کیلومترمربع، جهان فرهنگ جغرافیایی ۴۴٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع و دانشنامه مختصر کلمبیا هم ۴۴٬۳۹۰٬۰۰۰ کیلومترمربع را گزارش کرده‌اند.

در بررسی که شرکت میپل‌کرافت (Maplecroft) دربارهٔ آسیب‌پذیری ۱۶ کشور آسیایی انجام داده، این کشورها بسیار در برابر تغییرات آب و هوایی آسیپ‌پذیر تشخیص داده شدند. آسیب‌پذیری هر قاره با ۴۲ شاخص اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در مورد تغییرات احتمالی آب و هوا در سی سال آینده بررسی شد که کشورهای بنگلادش، هند، ویتنام، تایلند، پاکستان و سری لانکا در میان این شانزده کشور بیشتر از مابقی در معرض خطر این تغییرات هستند. برخی از این تغییرات در گذشته رخ داده‌اند. برای مثال در ناحیه گرمسیری هند، که اقلیم نیمه‌خشک دارد، تغییر دمای ۰٫۴ درجه‌ای از ۱۹۰۱ تا ۲۰۰۳ رخ داده‌است.

مناطق

از سده هجدهم، آسیا به چندین منطقه فرعی تقسیم شده‌است. در مورد استفاده از این اصطلاحات هنوز هیچ اجماع جهانی وجود ندارد. مناطق آسیا شامل موارد زیر است:

آسیای مرکزی

دربرگیرندهٔ قزاقستان، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قرقیزستان. شرق آسیا دربرگیرندهٔ چین، هنگ کنگ، ماکائو، کره شمالی، کره جنوبی، ژاپن، تایوان، مغولستان.

جنوب آسیا

دربرگیرندهٔ افغانستان، پاکستان، هند، مالدیو، سری‌لانکا، نپال، بوتان، بنگلادش. یا به عبارتی دربرگیرندهٔ شبه‌قاره هند، به اضافه افغانستان.

جنوب شرق آسیا

دربرگیرندهٔ برونئی، کامبوج، اندونزی، لائوس، مالزی، میانمار، فیلیپین، سنگاپور، تایلند، تیمور شرقی، ویتنام. آسیای غربی (یا آسیای جنوب غربی، یا خاورمیانه به‌جز مصر) دربرگیرندهٔ ارمنستان، جمهوری آذربایجان، بحرین، گرجستان، ایران، عراق، اسرائیل، اردن، کویت، لبنان، نوار غزه، عمان، قطر، عربستان سعودی، سوریه، ترکیه، امارات متحده عربی، یمن، قبرس

شمال آسیا

دربرگیرندهٔ قسمت شرقی روسیه.

تمدن‌های آسیا

آسیا با ارائه نمونه‌هایی از هوموارکتوس نه تنها نمایانگر دوره‌ای زندگی آغازین انسان است، بلکه بعدها صحنه روندهای تکامل جامعه‌های انسانی بوده است. قدیمی‌ترین یافته‌های مربوط به زندگی انسان ، از آسیا بوده است. در برخی نواحی آسیای نزدیک (خاورمیانه)، انسان از مرحله جمع‌آوری و شکار به مرحله کشت و اهلی کردن برخی جانوران، انتقال یافت. آسیا ضمناً صحنه گذار انسان از این مرحله به مراحل استفاده از فلزات مختلف بوده است. قدیمی‌ترین فلزی که مورد استفاده انسان قرار گرفته مس بوده است. اختراع خط نیز مربوط به آسیاست. آسیا، درواقع، خاستگاه و جایگاه زندگی اولیه نژاد مغولی، سرزمین اصلی اسکیموها و سرخ‌پوستان و شاید حتی مهد نخستین انواع بشر امروزی (هموساپین) بوده است.

تاریخ آسیا، تاریخ فرهنگهای گوناگون است. تأثیر دستاوردهای فرهنگ‌های آسیایی در تکامل اندیشه‌های فلسفی و علمی اروپا ـ به‌ویژه در سده‌های میانه ـ غیرقابل انکار است.

گرایشات مذهبی آسیا

آسیا مهد و خاستگاه اکثر ادیان جهان است. در کنار ادیان بزرگ، گرایش‌های مذهبی فرقه‌ای متعددی در این قاره وجود دارند که برخی از آن‌ها بومی و بعضی دیگر توسط مهاجرین و مهاجمین انتشار یافته‌اند. گرایش‌های مذهبی آسیا از معتقدات مبتنی بر انیمیسم و شینتوبیسم براساس اعتقاد به ارواح گوناگون تا مذاهب جهانی مانند اسلام ، مسیحیت و یهودیت براساس ایمان به آفریدگار یکتا، تفاوت می‌کنند. آیین زرتشت ، مانی ، آیین‌های مذهبی برهمنی ، هندویی ، بودایی ، لامایی و کنفوسیوسی نیز از دیگر نظام‌های دینی آسیا به شمار می‌روند.

پیروان اسلام در آسیا

اسلام به عنوان دین آسمانی، از نظر شماره پیروان در آسیا، نه تنها تمامی کشورهای آسیای مرکزی و نزدیک (خاورمیانه) را در بر می‌گیرد، بلکه ضمناً در پاکستان و اندونزی نیز دین اکثریت اسلام است. در هندوستان، جاوه ، سوماترا و نیز سرزمین‌های حاره آسیا نیز پیروانی دارد، تا آن‌جا که اسلام را به عنوان عنصر مسلط و تعیین‌کننده شرق به شمار آورده‌اند. گسترش اسلام در آغاز با سرعتی خاص صورت پذیرفت، تا آن‌جا که در مدتی کوتاه، پس از فتح شام و فلسطین ، توانست تمامی امپراتوری ساسانی و تمامی ولایات امپراتوری بیزانس (بجز قسمت‌های غربی آسیای صغیر) را به زیر نفوذ خود درآورد.