موریتانی

پرونده:موریتانی.jpg

موریتانی

نام کشور	موریتانی
مکان	آفریقا
زبان	عربی و فرانسوی
پایتخت	نوآکشوت
نوع حکومت	حکومت متمرکز نظام نیمه‌ریاستی جمهوری اسلامی
دین رسمی	مسلمان مالكي مذهب
جمعیت	۴٬۴۲۰٬۱۸۴
آمار مسلمانان
گروهای قمی	Haratin ۴۰٪ Arab-Berber ۳۰٪Halpulaar , مردمان فولانی، Mande, و Wolof 30%
مساحت	۱٬۰۳۰٬۷۰۰کیلومتر مربع
شهرهای مهم
سایر زبانها	زبان فرانسوی زبان عربی زبان انگلیسی عربی حسانی Berber Pulaar Soninke زبان ولوف
فرق
امید به زندگی	52 درصذ
واحد پول	اوقیه (MRU)(یک یورو برابر با دویست و سی و شش اوقیه)

موریتانی با نام رسمی جمهوری اسلامی موریتانی (عربی: الجمهوریة الإسلامیة الموریتانیة) کشوری مستقل در آفریقای غربی است. موریتانی از شمال با صحرا، از شمال شرقی با الجزایر، از شرق با مالی، از جنوب با سنگال و از غرب به اقیانوس اطلس متصل است. پایتخت آن نواکشوت (جمعیت ۹۵۸٬۰۰۰ نفر) است و بندر نواذیبو (جمعیت ۱۱۸٬۰۰۰ نفر) نیز دومین شهر مهم کشور می‌باشد. زبان رسمی این کشور عربی و فرانسوی است. واحد پول آن اوقیه است. نزدیک به صد در صد مردم این کشور مسلمان سنی‌مذهب هستند.

موریتانی به همراه ایران و پاکستان تنها کشورهای جهان هستند که نظام حکومتی آنها " جمهوری اسلامی" است.

موقعيت جغرافيائي

مساحت موریتانی یک میلیون و سی هزار و هفتصد کیلومتر مربع است که نود درصد آن را صحرا پوشانده‌است. جمعیت این کشور 3 ميليون نفر متشکل از عرب از قبایل بنی حسان، هلالی و بنی سلیم، و اقوام آمازیغ (بربر) و سیاهپوست است.

موریتانی از سوی باختر به اقیانوس اطلس و از شمال با صحرای غربی در شمال شرقی با الجزایر از سوی خاور با مالی و در جنوب با سنگال هم مرز است. بیشتر مساحت موریتانی پوشیده‌است از فلات‌های صحرای بزرگ که بر فرازشان قلّه‌های منفرد قرار دارد.

رود مهم این کشور رود سنگال است و بلندترین نقطه آن کدیه‌الجل، با ۹۱۵ متر است. آب و هوای این کشور خشک و داغ است و فقط در جنوب کشور باران کافی می‌بارد. خشکسالی مداوم گله‌های گاو و گوسفند بادیه‌نشینان را تلف کرده‌است.

موريتانی به‌ طول‌ 463 كيلومتر با الجزاير، 2 هزار و 237 كيلومتر با مالی، 813 كيلومتر با سنگال‌ و يكهزار و 561 كيلومتر با صحرای غربی مرز مشترك‌ دارد. طول‌ خطوط‌ ساحلی موريتانی با اقيانوس‌ اطلس‌ به‌ 754 كيلومتر میرسد.

اين‌ سرزمين‌ همچون‌ پل‌ رابط‌ بين‌ شمال‌ و غرب‌ آفريقاست‌ كه‌ متجاوز از 50 درصد خاك‌ آن‌ را شن‌زار تشكيل‌ میدهد. مناطق‌ جنگلی كمتر از 5/2 درصد خاك‌ موريتانی را شامل‌ میشوند، ضمن‌ آنكه‌ پست‌ترين‌ نقطه‌ اين‌ كشور در «سبخانرهامچا » تنها 3 متر از سطح‌ دريا ارتفاع‌ دارد و بلندای مرتفع‌ترين‌ نقطة‌ اين‌ كشور در منطقه‌ «كديت‌ ايجيل‌ » 910 متر بلندتر از سطح‌ درياست‌. آب‌ و هوای موريتانی گرم‌ و خشك‌ و كم‌ باران‌ است‌ و به‌ دليل‌ برهنه‌ بودن‌ زمين‌ و گرمای زياد و صعود هوا، وزش‌ بادهای خشن‌ توأم‌ با شن‌ و گردو غبار از پديده‌های ‌ موريتانی است‌.

ایالت های کشور موریتانی

1 - ادرار ( Adrar )

2 - اسابا ( Assaba )

3 - براکنا ( Brakna )

4 - دخلت نواذیبو ( Dakhlet Nouadhibou )

5 - گورگل ( Gorgol )

6 - گوییدیماکا ( Guidimaka )

7 - هوز اچ چارگوای ( Hodh Ech Chargui )

8 - هوز الغربی ( Hodh El Gharbi )

9 - اینچیری ( Inchiri )

10 - نواکشوت ( Nouakchott )

11 - تاگانت ( Tagant )

12 - تیریس زمور ( Tiris Zemmour )

13 - ترارزا ( Trarza )

پرچم موریتانی

پرچم موریتانی در سال ۱۹۵۹ یعنی یک سال قبل از استقلال این کشور از فرانسه طراحی شده است و حکایت از اسلامی بودن کشور موریتانی دارد. رنگ سبز به نشانهٔ آن است که اکثریت مردم موریتانی مسلمان هستند و علایم ماه و ستاره نیز از علایم رایج در پرچم برخی کشورهای اسلامی مانند ترکیه، پاکستان، تونس، الجزایر، کومور و… می‌باشد.

سیاست در موریتانی

در موریتانی رئیس‌جمهور و ۷۷ عضو مجمع ملی با رأی تمامی افراد بالغ برای شش سال انتخاب می‌شوند. مجلس سنا به‌طور غیرمستقیم انتخاب می‌گردد. رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر و شورای وزیران را انتصاب می‌کند. احزاب عمده سیاسی عبارتند از:

حزب دموکراتیک و سوسیالیست جمهوریخواه (تنها احزاب قانونی سابق)

حزب بازسازی و تجمع برای دموکراسی

حزب حدت ملی

مخالفان دولت موریتانی، دولت کنونی در این کشور به ریاست جمهوری محمد ولد عبدالعزیز را یک رژیم نظامی می‌دانند. این ژنرال پیشین در کودتای ۲۰۰۵ و سال ۲۰۰۸ میلادی شرکت داشت و این دو کودتا باعث به دست گرفتن قدرت توسط وی شده‌است.

عبدالعزیز همچنین ریاست دولت انتقالی را بر عهده گرفت و مدتی بعد از این مقام کناره‌گیری کرد تا در انتخابات سال ۲۰۰۹ شرکت کند و در این انتخابات پیروز شد. مخالفان در موریتانی این اقدام عبدالعزیز را نیرنگی برای کسب قدرت توصیف می‌کنند. از زمان روی کار آمدن محمد ولد عبدالعزیز به عنوان رئیس‌جمهوری این کشور سرمایه‌گذاری‌های عربستان در موریتانی نیز کاهش یافته‌است و همچنین سطح روابط موریتانی و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به سبب نزدیک شدن نواکشوت به تهران و سفرهای متقابل میان مقامات ایرانی و موریتانیایی به‌طور چشمگیری کاهش یافته‌است.

در بهمن‌ماه ۸۹ و پس از روی دادن بهار عربی در بسیاری از کشورهای منطقه، دولت موریتانی در پی تهدید سندیکاهای کارگری و احزاب مخالف دولت به برگزاری تظاهرات اعتراض‌آمیز، قیمت مواد غذایی اساسی را ۳۰درصد کاهش داد.

در مردادماه ۹۶ خورشیدی، ۸۵ درصد رأی‌دهندگان در این کشور با اصلاحات پیشنهادی دولت و برخی احزاب مخالف در قانون اساسی موافقت کردند. رأی‌دهندگان با برگزاری همه‌پرسی برای لغو مجلس سنا و جایگزینی آن با شوراهای منطقه‌ای، تغییر پرچم ملی و ادغام برخی نهادهای قانون اساسی در یک ساختار موافق کردند. مسئولان برجسته موریتانی حمایت خود را از لغو محدودیت‌ها بر تعداد دوره‌های ریاست جمهوری که در حال حاضر طبق قانون اساسی موریتانی تنها دو دوره است، اعلام کردند. این در حالی است که برخی تحلیلگران این اصلاحات را گامی در مسیر تقویت پایه‌های قدرت محمد ولد عبدالعزیز و تمدید دوره ریاست وی می‌دانند.

موریتانی مناطق هم‌مرز خود با الجزایر را منطقه نظامی اعلام کرده‌است. وزارت دفاع موریتانی اعلام کرده‌است که این اقدام پس از گسترش دامنه حرکت و فعالیت قاچاقچیان انجام می‌شود زیرا تشخیص غیرنظامیان از کسانی که در شبکه‌های قاچاق دست دارند، دشوار است. بر اساس اعلام این وزراتخانه، هر کس که وارد منطقه مرزی شود یا بخواهد از آنجا عبور کند، خود را در معرض خطر شلیک گلوله بدون هشدار قبلی قرار می‌دهد و به همین دلیل مردم برای نجات جان خود نباید وارد این منطقه شوند. مقام‌های نواکشوت، منطقه نظامی ممنوعه را مربع بین منطقه «الشکات» در شمال شرقی، «عین بن تلی» در شمال غربی، «ظهر تیشیت»، در جنوب غربی و «لمریه» در جنوب اعلام کرده‌اند و بدین ترتیب کل نوار مرزی موریتانی با الجزایر منطقه نظامی اعلام شده‌است.

آخرین انتخابات ریاست‌جمهوری موریتانی در تیر ۱۳۹۸ برگزار شد. در این انتخابات محمد ولد عبدالعزیز رئیس‌جمهور پیشین موریتانی حضور نداشت و الشیخ محمد احمد غزوانی (وزیر دفاع عبدالعزیز) با کسب ۵۲درصد آرا در انتخابات پیروز شد. در این دوره برای اولین بار در تاریخ موریتانی، انتقال قدرت طی یک مسیر قانونی و مسالمت آمیز انجام شد.

مردم موریتانی

جمعیت موریتانی بر اساس برآورد سال ۲۰۱۸ حدود ۴٬۳۰۰٬۰۰۰ نفر بوده‌است. موروها (ترکیب آفریقایی‌ها، عرب‌ها و بربرها) حدود ۷۰ درصد جمعیت موریتانی و سایر اقوام غیر عرب‌زبان آفریقایی حدود ۳۰ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند.

تقریباً صددرصد جمعیت مسلمان و اکثراً سنی هستند. فرقه صوفیه تیجانیه نیز در این کشور (و همچنین مراکش و سنگال) پیروان زیادی دارد. زبان رسمی کشور عربی است. گویش عربی حسانیه و زبان‌های ولوف، سونینکه و فولانی نیز زبان‌های اصلی گفتاری مردم هستند. زبان فرانسوی نیز در رسانه‌ها و میان تحصیلکردگان رواج زیادی دارد. در کلاس اول ابتدایی فقط عربی آموزش داده می‌شود اما از کلاس دوم آموزش زبان فرانسوی آغاز می‌شود و مباحث علمی به این زبان آموزش داده می‌شود.

به‌رغم اینکه موریتانی در سال ۱۹۸۱ رسماً پایان نظام برده‌داری در کشور را اعلام کرد، گزارشگر ویژه سازمان ملل در سال ۲۰۱۰ از تداوم مناسبات برده‌داری در این کشور خبر داد. نظام برده‌داری موریتانی در این کشور «حراطین» نامیده می‌شود. بنا بر اعلام فعالان سیاسی، فرزندان سیاهان آفریقایی که در جریان حمله تاریخی برده داران به اسارت درآمدند، همچنان به عنوان برده به کار گرفته می‌شوند. طبق آمارهای رسمی، موریتانی آخرین کشور حال حاضر جهان بوده که به نظام برده داری در کشور خود پایان داده‌است.

برده‌داری همچنان در موریتانی رواج دارد و این کشور از نظر درصد جمعیت برده در ردهٔ نخست جهان است. بر اساس گزارش سی‌ان‌ان در سال ۲۰۱۲ حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد جمعیت این کشور برده _{به معنی واقعی کلمه} هستند. تازه در سال ۲۰۰۷ بود که برده‌داری در این کشور غیرقانونی اعلام شد و از آن هنگام تنها یک نفر در دادگاه به این جرم محکوم شده‌است. بیشتر برده‌ها سیاهپوست‌هایی هستند که نیاکانشان سده‌ها پیش به اسارت بربرهای عرب، که پوست روشن‌تری دارند، درآمده‌اند. خریدوفروش برده معمول نیست اما هدیه دادن آن‌ها رایج است. به ویژه هدیه کودکان برده در هنگام عروسی رواج دارد. با این حال دولت موریتانی وجود برده‌داری در این کشور را انکار می‌کند و فعالان مخالف برده‌داری را نیز به زندان می‌اندازد.

در موریتانی دانشگاه نواکشوت و چند نهاد دیگر آموزش عالی فعالیت دارند اما بیشتر موریتانیایی‌های دارای تحصیلات بالا در خارج از کشور تحصیل کرده‌اند.

ورود اسلام به موریتانی

موریتانی محل استقرار قبایل مور است که چهره سوخته رنگی داشته و از قدیم تمدن کوچ نشینی داشته اند. نژادهای آن شامل مورها، عرب ها و بربرها (بیدان ها) می باشند. سیاهپوست های موریتانی از گذشته به قدرت یافتن اعراب معترض بوده اند. استعمار فرانسه ساختار قبیله ای آن را متزلزل و قبایل جنگجو را ضعیف نمود. در زمان رومیان، موریتانی، سرزمین پهناوری بود که مراکش و الجزایر را هم دربر می گرفت. یورش بربرها موجب آن شد که سیاهان به نواحی جنوبی رانده شوند. در قرن شانزدهم میلادی طایفه مسلمان بنی حسن آن را فتح نمود. از قرن پانزدهم میلادی، پای استعمار پرتقال و پس از آن هلندیان و نیز انگلستان و فرانسه به این ناحیه مسلمان نشین، گشوده شد. در سال 1960م فرانسه به دنبال موج استقلال طلبی و آزادیخواهی مسلمانان، به این سرزمین استقلال داد. مختار اولد داداده - که در سال 1924م در بوتیلمیت بدنیا آمد - در بازسازی این کشور و ساختن نوین آن پس از رهایی از استعمار، دخالت عمده ای دارد. وی موریتانی را به چهار راه اعراب و افریقا تبدیل کرد و در طول 25 سال حکومت، نه ثروتی اندوخت و نه به کشوری وابسته گردید. برای مقابله با شدائد طبیعی، مالی، موریتانی و سنگال در سال 1968م کشورهای ساحلی رودخانه سنگال را پایه ریزی نمودند که از اهداف مهم آن سدسازی بود. در سال 1974م موریتانی برای تقسیم صحرای غربی با مراکش متحد شده و در سال 1976م بخش جنوبی صحرا را اشغال نمود. اما در سال 1979م پس از قرارداد صلحی آن را به صحرا مصالحه کرد. در ژوئیه 1978م که نظامیان روی کار آمدند این کشور را از جنگ با صحرا نجات دادند. اما کشور از آن زمان در بی ثباتی و ناآرامی زیانبار همچنان فرورفته است. مرکز حکومت آن نوا کشوت می باشد و 8 ناحیه دارد که زیر نظر دولت مرکزی اداره می شود. زبان رسمی آن عربی با لهجه حسانی می باشد و 96% مردم پیرو آئین اسلام هستند و قانون اساسی این آئین را به عنوان دین اساسی پذیرفته و در 28 نوامبر 1958م نوع حکومت آن جمهوری اسلامی موریتانی اعلام شد. مسلمانان اغلب از نژاد سیاه و اقلیتی هم عرب و بربرند.

قاریان مشهور قرآن کشور موریتانی

محمد عبد الله زین العابدین الاغاثة

عبد الرحمن ولد عبد القادر