طهارت

از ویکی‌وحدت


نام طهارت

طهارت، اصطلاحی فقهی و عنوانی عمومی است برای حالتی که با برخی افعال شرعی مثل وضو، غسل و تیمم پدید می‌آید و نیز چیزهایی که باعث از بین رفتن نجاسات می‌شوند و در فقه[۱] شیعه به آنها مُطَهِّرات یا پاک‌کننده‌ها می‌گویند.

طهارت از نجاست جزو شرایط صحیح بودن برخی از عبادات مثل نماز است.

اهمیّت طهارت

اهل طهارت، محبوبان خدایند [۲] و سعادت ظاهری و باطنی در طهارت است. [۳] پیامبر اکرم (ص) فرمودند: طهور بخشی از ایمان است [۴] که برخی علمای اخلاق در تفسیر گفتار آن بزرگوار گفته‌اند: بخش دیگر ایمان عبارت است از آراستن نفس به فضایل ظاهری و باطنی. [۵]

همچنین خدای متعال در سوره‌ی مبارکه شمس پس از چندین سوگند عظیم، می‌فرماید: به تحقیق رستگار شد آن کس که این نفس را پاکیزه نمود و جان خود را پاک ساخت و بی‌بهره گشت آنکه آن را آلوده نمود. این همه تأکید گویای این حقیقت است که طهارت قلب به‌ مراتب از طهارت بدن مهم‌تر است. [۶]

همچنین مربیان اخلاق و سلوک، هفدهمین امر از ضروریات مورد توجه سالک را، دوام طهارت [۷] می‌دانند [۸] و نیز از نظر ایشان، شرط بسیار مهمّ تأثیر اذکار و ادعیه ، طهارت انسان است [۹] تا آن‌جا که طهارت مکان ذکر را هم از ضروریات می‌دانند. [۱۰]

طهارت در قرآن

مسجد[۱۱] در اسلام، ارزنده ترین و مناسبترین جاى عبادت است. قرآن مجید مسجد روندگان را انسان‌هاى خوش طینتى دانسته که براى تطهیر و تزکیه خویش وارد مسجد مى شوند و مورد عنایت الهى هستند: «فیهِ رِجالٌ یحِبُّونَ أَنْ یتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ یحِبُّ الْمُطَّهِّرینَ» [۱۲] ؛ در آن (مسجد) مردانى هستند که دوست دارند پاکیزه و طاهر باشند و خدا پاکیزگان را دوست دارد».

همچنین قرآن پس از دستورهاى لازم براى انجام غسل، وضو و تیمم مى فرماید: «ما یریدُ اللهُ لِیجْعَلَ عَلَیکمْ مِنْ حَرَجٍ وَلکنْ یریدُ لِیطَهِّرَکمْ» [۱۳] ؛ خداوند نمى خواهد دشوارى براى شما ایجاد کند، بلکه مى خواهد شما را پاکیزه سازد.

پانویس

  1. ر.ک:مقاله فقه
  2. بقره/سوره۲، آیه۲۲۲
  3. ملکی تبریزی، میرزا جواد آقا؛ أسرار الصلاة، پیشین، ص ۹
  4. نیشابوری مسلمبن حجاج؛ صحیح مسلم، دار المعرفه، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۲۸ق، ص ۱۵۴
  5. ملکی تبریزی، میرزا جواد آقا؛ أسرار الصلاة، پیشین، ص ۱۰
  6. ملکی تبریزی، میرزا جواد آقا؛ أسرار الصلاة، پیشین، ص ۱۱
  7. یعنی همواره با وضو باشد و غسل واجب را تاخیر نیفکند
  8. سید بحر العلوم؛ رساله سیر و سلوک (تحفة الملوک)، انتشارات علامه طباطبایی،چاپ چهارم، ۱۴۱۸ ق، ص ۵۲
  9. حسن زاده آملی، حسن؛ نور علی نور، انتشارات تشیّع، چاپ ششم، ۱۳۷۶، ص ۶۲
  10. سید بحر العلوم، پیشین، ص ۱۶۱
  11. ر.ک:مقاله مسجد
  12. سوره توبه، آیه ۱۰۸
  13. سوره مائده، آیه ۶