ابراهیمیه

ابراهیمیه‏ پیروان ابراهیم بن عبد اللّه بن حسن المثنى بن حسن بن على بن أبی طالب (97- 145 ه) بودند. وى پس از خروج برادرش محمد بن عبد اللّه بن حسن معروف به نفس زکیه که در مدینه بر منصور عباسى خروج کرد ( محمدیه) او نیز در عراق قیام نمود.

تاریخچه

نقل شده است که پدر ابراهیم که عبد اللّه محض نام داشت، پس از قیام ولید دوم اموى در ابواء در مجلسى از همه بزرگان بنى هاشم موافقت گرفت که پسرش محمد را بعنوان مدعى خلافت بنى امیه بشناسند. بدین ترتیب با محمّد که در آن هنگام جوانى 32 ساله بوده بیعت شد ولى امام جعفر صادق (ع) از موافقت با وى خود داری کرد و خروج بنى هاشم را در آن روزگار آشفته مصلحت ندید. از آن زمان به بعد این دو برادر یعنى‏ محمّد و ابراهیم براى رسیدن به خلافت به سعى و کوشش پرداختند و سفرایى از سوى خود به سرزمین هاى شرقى و غربى اسلام گسیل می داشتند.پس از پیروزى بنى العباس بر بنى امیه و افتادن خلافت اسلامى به دست عبد اللّه سفاح وى در دوران کوتاه خلافتش به استحکام بنیان خلافت عباسى مشغول شد و فرصتی برای توجه به فعالیت آن دو برادر نداشت. پس از مرگ سفاح برادرش منصور جانشین او شد و به دفع ایشان پرداخت. در زمان وى محمّد نفس زکیه در اول رجب سال 145 در مدینه علم طغیان برافراشت. از طرف دیگر برادرش ابراهیم که در بصره هواخواهانى بسیار بر او گرد آمده بودند، به قصد یارى برادر در رمضان سال 145 هجرى خروج کرد و در اندک مدتى بر سواد عراق و اهواز و فارس دست یافت. منصور عباسى خود به دفع او شتافت و از بغداد به کوفه رفت تا ساکنان آن شهر را نگذارد که در این قیام به ابراهیم بپیوندند. سپس سپاهى به سردارى برادرزاده‏ اش عیسی بن موسى به حجاز فرستاد و در مدینه بر محمّد نفس زکیه غلبه یافت. عیسی بن موسى پس از کشتن محمّد، به امر منصور براى سرکوبى ابراهیم به بصره فرستاده شد. ابراهیم که هواخواهان بسیارى در بصره داشت، نخست سپاهیان عیسی بن موسى را شکست داد، ولى پس از رسیدن خبر کشته شدن برادرش نفس زکیه در مدینه و اختلافى که بین شیعیان حسنى یعنى ابراهیمیان با شیعیان حسینى و طرفداران زید بن على بن حسین روى داد، عباسیان از تفرقه ایشان استفاده کردند. عیسی بن موسى، ابراهیم را شکست داد و بر اثر زخم مهلکى که برداشته بود در بیست و پنجم ذى‏قعده 145 هجری قمری در گذشت.