راجعه

راجعه‏ از فرق خوارج بودند كه از صالح بن مسرح روى گردانيدند و پیرو صالح بن ابى صالح شدند.

حال صالح بن مسرح

صالح بن مسرّح تمیمی پیشوای خوارج صفریه و نخستین کسی است که از میان آنان سر به شورش برداشت. او مردی عابد، پرهیزکار، خاشع و زردچهره بود و از این‌رو، پیروانش را صفریه (منسوب به صفر؛ یعنی زردی) خواندند. زردی چهره نشانه یارانش بود، چرا که در اثر کثرت عبادت و روزه‌داری چهره‌های شان زرد شده بود. صالح در شهر «دارا» در ناحیه جزیره سکونت داشت، اما میان مناطق موصل و نصیبین رفت و آمد می کرد. وی یارانی داشت که برای آنان قرآن می‌خواند و‌ اندرزشان می‌داد. آن‌گاه آنان را به قیام علیه حکومت و نپذیرفتن ستم و جهاد با مخالفان فرا خواند. یارانش به خواسته وی پاسخ مثبت دادند. در این میان شبیب بن یزید شیبانی نیز نزد وی آمد و فرمانده سپاه او شد. عاقبت میان شبیب و امیر ناحیه جزیره، محمد بن مروان، جنگ‌هایی در نزدیکی موصل در گرفت که صالح در یکی از آن ها به قتل رسید و پس از او شبیب بن یزید شیبانی پیشوایی خوارج را بر عهده گرفت. .

صالح بن صالح

ابو الحسن اشعری در شرح حال صالح بن صالح و این که او چه شخصی است، توضیح نداده است، بلکه وی نیز به نقل از دیگر منابع به صورت کلی نامی از اصحاب صالح و یا صالح بن صالح آورده است که به نظر می رسد غیر از صالح بن مسرح است.