عقلیه
عقليه فرقه كلامى از شيعه «اماميه» بودند.
عقاید
عقلیه معتقد بودند که نظر و قياس به علم و معرفت خداوند پيوند می خورد و زمانی كه پيامبران بیایند، عقل در پذیرش هدایت آن ها حجت دارد، امّا قبل از آمدن پيامبران، براى عقل هیچ حجت و دلالتى نيست. به تعبیر دیگر، عقل تابع سنت است و در زمان نبود پیامبران، چون سنت آشکاری وجود نداشته است، پس دلیلی برای عذاب انسان نسبت به افعالش وجود نداشته است. قرآن به تایید این مطلب فرمود: «ما كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولًا» سوره حجر، آيه 17. یعنی ما هرگز (قومى را) مجازات نخواهيم كرد، مگر آن كه پيامبرى مبعوث كرده باشيم تا وظايف شان را (به آن ها) بيان كند. [۱] [۲]