شاگردان اهل بیت از رؤسای مذاهب اهل سنت
شاگردان اهل بیت از رؤسای مذاهب اهل سنت عنوان مقاله ای است در رابطه با حضور یافتن برخی از رؤسای مذاهب اسلامی در مجالس درس اهل بیت (علیهم السلام) که توسط سید محمد مهدی پور گردآوری گردیده است. مقاله پیش رو دربردارنده مطالبی درباره حضوریافتن رؤسای مذاهب مالکیه، حنبلیه، شافعیه و حنفیه در محضر درس امام صادق (ع) و امام باقر (ع) است.
مقدمه
بعضی از رؤسای اهل سنت با واسطه و یا بدون واسطه در محضر اهل بیت تلمذ کردند مطلب پیش رو در این موضوع می باشد. فضاى علمى آن زمان به گونه اى بود که مرزهاى مذهبى مانع از دریافت حقایق علمى نمی شد. از اینرو رؤساى مذاهب معمولاً با اهل بیت علیهم السلام ارتباط داشتند و از خرمن علمى آنان استفاده لازم می بردند.[۱]
مالکیه
الف) مالک بطور مستقیم و بلاواسطه از مکتب امام صادق علیه السلام استفاده کرده است به طوریکه آن حضرت را در زمره اساتید مالک محسوب کرده اند.
مالک از محضر علمى امام باقرعلیه السلام نیز بهره گرفته است، به گونه اى که گفته می شود او شیوه هاى استنباط احکام و برخى از احکام معاملات را نیز از آن حضرت فراگرفته است.[۲]
حنفیه
ب ) ابوحنیفه نیز بطور مستقیم در محضر امام باقر و امام صادق علیهما السلام تلمذ کرده است. هر چند ابوحنیفه از نظر سنى هم سنّ امام صادق علیه السلام بوده ولى از آن حضرت علم فراگرفته است. ابوحنیفه در مورد مقام علمى امام صادق علیه السلام می گوید: و اللَّه ما رأیت أفقه من جعفر من محمد الصادق ؛ بخدا سوگند که فردى فقیه تر از جعفر صادق ندیدم.[۳]
شافعیه و حنبلیه
ج ) شافعى و احمد بن حنبل نیز با واسطه از علوم امام صادق علیه السلام استفاده کرده اند.
سخن استاد واعظ زاده
استاد واعظ زاده خراسانى در این زمینه می گوید: در این اوضاع مذاهب پدید آمدند و میان مؤسسان آنها ارتباطاتى بوده است و تمامى آنها بطور مستقیم یا غیر مستقیم از علوم امام صادق علیه السلام استفاده کردند و تمامى آنان بخصوص ابوحنیفه احترام به اهل بیت را کتمان نمی کردند و شافعى که به صراحت مودت و علاقه خود را به اهل بیت علیهم السلام اظهار می کرد، آنان گر چه شیعه نبودند اما تمامى آنان دوستدار اهل بیت بودند و اقرار به فضائل اهل بیت داشتند و آنان با اهل بیت رابطه بسیار نیکویى داشتند.[۴]