ویژگی ها و منابع طبیعی جهان اسلام (مقاله)
ویژگیها و منابع طبیعی جهان اسلام، مقاله ای است که هم به ویژگی های طبیعی جهان جهان اسلام و هم به منابع طبیعی آن نگاهی مختصر دارد.
ويژگىهاى طبيعى كشورهاى اسلامى
كشورهاى اسلامى به لحاظ ريختشناسى زمين [۱] و از نقطه نظر پستى و بلندىها به سه گروه هموار، كوهپايهاى وكوهستانى تقسيم مىشوند. گرچه كشورهاى هموار، نيز خالى از عارضه نيستند. كشورهايى كه در ناحيه صحرايى واقع شدهاند، تقريبا عوارض طبيعى و ارتفاعات كمترى دارند؛ ولى سرزمينهاى واقع در فلاتها و مناطق مرتفع داراى ناهموارىها و بريدگىهايى هستند. كشورهاى جزيرهاى نيز ارتفاعاتى با منشأ آتشفشانى دارند كه نمونه آن كشور اندونزى است. به لحاظ آب و هوايى نيز كشورهاى اسلامى داراى آب و هواى گرم، معتدل و سرد هستند و تنها آب و هواى قطبى در جهان اسلام وجود ندارد. كشورهاى واقع در نواحى بيابانى و صحرايى داراى آب و هواى گرم و خشك و بارندگى ناچيز هستند و معمولاً در معرض وزش بادهاى توام با گرد و خاك و شن مىباشند. كشورهاى واقع در اطراف مديترانه داراى آب و هواى مديترانهاى و نسبتا پر باران هستند. برخى كشورهاى اسلامى نيز به خاطر دورى يا نزديكى از دريا و وجود كوهستانها از آب و هواى متنوع و مختلفى در نواحى مختلف برخوردارند .[۲]
منابع طبيعى در جهان اسلام
كشورهاى اسلامى از لحاظ منابع زير زمينى و معادن همچون: سنگ آهن، آلومينت، ذغال سنگ، كروم، مس، سنگ آهك و گچ، سيمان، طلا، نمك، پلاتين، فسفات پتاس، سنگ مرمر، گرانيت، اورانيوم، روى، نيكل، جيوه، گوگرد، بوكسيت و... بسيار غنى هستند. همچنين نوع كشورهاى اسلامى از لحاظ توليد كشاورزى وضعيت مناسبى دارند بخصوص در توليد برنج، پنبه، نيشكر، قهوه، توتون، زيتون، مركبات، كائوچو، چاى، كنف و توليدات ديگر. حتى برخى كشورهاى اسلامى در توليد برخى اقلام ياد شده در رديف كشورهاى ممتاز قرار دارند. ولى مشكل اصلى بسيارى از كشورهاى جهان سوم و از جمله كشورهاى اسلامى، یکی در تك محصولى بودن آنها، و دیگری در خام فروشی است، چون معمول کشورهای اسلامی فاقد تکنولوژی و صنایع تبدیلی هستند و لذا ناچار هستند مواد اولیه به صورت خام و به قیمت ارزان بفروشند و فرآورده‌های همان مواد را به قیمت چند برابر خریداری نمایند، كه اين دو نيز از آثار ويرانگر دوران استعمار است.