ویژگی ها و منابع طبیعی جهان اسلام (مقاله)
ویژگی‌ها و منابع طبیعی جهان اسلام مقاله‌ای است که هم به ویژگی‌های طبیعی جهان اسلام و هم به منابع طبیعی آن نگاهی مختصر دارد.
ویژگی‌هاى طبیعى كشورهاى اسلامى
كشورهاى اسلامى به لحاظ ریخت شناسى زمین [۱] و از نقطه نظر پستى و بلندی ها به سه گروه هموار، كوهپایه اى و كوهستانى تقسیم مى شوند. گرچه كشورهاى هموار نیز خالى از عارضه نیستند. كشورهایى كه در ناحیه صحرایى واقع شده اند تقریبا عوارض طبیعى و ارتفاعات كمترى دارند؛ ولى سرزمین هاى واقع در فلات ها و مناطق مرتفع داراى ناهموارى ها و بریدگی های هستند. كشورهاى جزیره اى نیز ارتفاعاتى با منشأ آتشفشانى دارند كه نمونه آن كشور اندونزى است. به لحاظ آب و هوایى نیز كشورهاى اسلامى داراى آب و هواى گرم، معتدل و سرد هستند و تنها آب و هواى قطبى در جهان اسلام وجود ندارد. كشورهاى واقع در نواحى بیابانى و صحرایى داراى آب و هواى گرم و خشک و بارندگى ناچیز هستند و معمولاً در معرض وزش بادهاى توام با گرد و خاک و شن می‌باشند. كشورهاى واقع در اطراف مدیترانه داراى آب و هواى مدیترانه اى و نسبتا پر باران هستند. برخى كشورهاى اسلامى نیز به خاطر دورى یا نزدیکى از دریا و وجود كوهستان ها از آب و هواى متنوع و مختلفى در نواحى مختلف برخوردارند.[۲]
منابع طبیعى در جهان اسلام
كشورهاى اسلامى از لحاظ منابع زیر زمینى و معادن همچون: سنگ آهن، آلومینت، ذغال سنگ، كروم، مس، سنگ آهک و گچ، سیمان، طلا، نمک، پلاتین، فسفات پتاس، سنگ مرمر، گرانیت، اورانیوم، روى، نیكل، جیوه، گوگرد، بوكسیت و... بسیار غنى هستند. همچنین نوع کشورهای اسلامی از لحاظ تولید كشاورزى وضعیت مناسبى دارند بخصوص در تولید برنج، پنبه، نیشكر، قهوه، توتون، زیتون، مركبات، كائوچو، چاى، كنف و تولیدات دیگر. حتى برخى كشورهاى اسلامى در تولید برخى اقلام یاد شده در ردیف كشورهاى ممتاز قرار دارند. ولى مشكل اصلى بسیارى از كشورهاى جهان سوم و از جمله كشورهاى اسلامى، یکی در تک محصولى بودن آنها، و دیگری در خام فروشی است، چون معمول کشورهای اسلامی فاقد تکنولوژی و صنایع تبدیلی هستند و لذا ناچار هستند مواد اولیه به صورت خام و به قیمت ارزان بفروشند و فرآورده‌های همان مواد را به قیمت چند برابر خریداری نمایند، كه این دو نیز از آثار ویران‌گر دوران استعمار است.