احمد امین
نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.
یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ۱۳:۵۳، ۲۴ اوت ۲۰۲۲؛
| نام | احمد امین |
|---|---|
| القاب و سایر نام‌ها | احمد امين بک ابراهيم • احمد امين |
| زاده | 12 محرم 1304ق • قاهره • مصر |
| درگذشت | 27 رمضان 1373ق • قاهره • مصر |
| آثار | فجر الاسلام • ضحی الاسلام • ظهر الاسلام • قصة الادب فی العالم • فیض الخاطر • یوم الاسلام |
| دین و مذهب | اسلام • تسنن |
| فعالیت‌ها | نویسنده • ادیب • مورخ |
احمد امین نویسنده و متفکر ، مورخ مصر است. در منشيه در قاهره به دنیا آمد. آموزش ابتدائی را در مدرسه مادر عباس پاشا آموخت و به دانشگاه الازهر دانشکده قوه قضائیه مذهبی رفت و گواهی قضاوت را از قوه قضائیه دست آورده است. در سال ۱۹۲۶ توسط دوستش طه حسین به استاد دستیار در دانشکده هنر در دانشگاه قاهره گمارده شد و در سال ۱۹۳۹ رئیس آن دانشکده گشت.
او با ارائه روش‌شناسی تلفیقی جامعه‌شناسی تاریخی، قرائتی دوباره از تاریخ اسلام ارائه کرد. نقطه اصلی توجه او فرهنگ و جامعه به عنوان یک کلیت بود. وی در این زمینه اقدام به نوشتن کتاب‌های سلسله‌وار فجر الاسلام، ضحی الاسلام و ظهر الاسلام نمود و در آنها تحولات تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جهان اسلام از بدو پیدایش را بررسی کرد.
تولد و تحصیل
احمد امین در ۱۲ محرم ۱۳۰۴ق در قاهره به دنیا آمد. در آن زمان چهار سال از اشغال انگلیس گذشته بود و مصر روزهای پُرآشوبی را سپری می‌کرد. پدر وی شیخ ابراهیم مدرّس الازهر بود و از همان دوران کودکی، شخصاً آموزش احمد را برعهده گرفت و علوم قرآنی و معارف اسلامی را به وی آموخت[۱].
وی در ۱۳۲۵ق وارد مدرسه «القضاء الشرعی» شد که یکی از ممتازترین مدارس مصر بود و محمد عبده همان سال آن را تاسیس کرده بود. او در این مدرسه، به فراگیری علوم اسلامی و فقهی و ادبیات و تاریخ در کنار علوم جدید همچون جغرافیا، فیزیک، حسابان و هندسه پرداخت. وی در ۱۳۳۰ق با نمره عالی فارغ‌التحصیل شد و در همان مدرسه به تدریس اخلاق مشغول شد. مهم‌ترین استفاده او از مدرسه «قضا» آشنایی با عاطف بک برکات ناظر مدرسه بود. شخصیت علمی او تاثیر ویژه‌ای بر امین گذارد و به او آموخت که روش‌شناسی تجزیه و تحلیل داده‌ها را در قبال دین به کار برد؛ حتی اگر این داده‌ها این روش را رد کنند. در این دوره او به یادگیری زبان انگلیسی پرداخت[۲].
فعالیت‌ها
احمد به همکاری با بزرگانی چون: طه حسین، احمد الزیات، مصطفی عبدالرازق و دیگران در چاپ مجله «السفور» پرداخت. او همچنین از نویسندگان برجسته مجله «الرساله» بود این فعالیت ژورنالیستی درهای جدیدی را به روی او گشود و او را قادر ساخت مقالات اجتماعی، فکری و ادبی بنویسد؛ و آنها را در یک کتاب ۱۰ جلدی با عنوان «فیض الخاطر» گردآوری کند. این کتاب شهرت زیادی برای او به ارمغان آورد[۳].
وی از ۱۳۵۱ق/ ۱۹۳۲ م در کسوت قضاوت کار خود را آغاز کرد. تجربه قضاوت به او قدرت دقت و تامل دقیق داد. احمد امین از ۱۳۶۴ق/ ۱۹۴۵ م به دعوت طه حسین به هیئت علمی دانشگاه قاهره پیوست و در دانشکده ادبیات به تدریس «نقد ادبی» مشغول شد. او در این زمان دائرة المعارف عرف و سنت‌های مصری را به نگارش درآورد. وی با اینکه مدرک دکترا به دست نیاورده بود اما توانست به دلیل پژوهش‌های بسیار به درجه استادیار، استاد و سپس مدیر دانشکده ادبیات در سال (۱۳۵۸ق/ ۱۹۳۹ م) دست یابد. مدیریت او بر این دانشکده دو سال به طول انجامید، سپس او از این سمت استعفا داد چرا که مدیریت را مانعی مهم در راه کسب علم و پژوهش خود می‌دانست. او در این زمان جمله مشهوری را همواره تکرار می‌کرد: «من از استاد کمترم و از مدیر بالاترم[۴]».
احمد امین علاوه بر تدریس در دانشگاه از ابتدای تاسیس «کمیته تالیف، ترجمه و نشر» تا زمان مرگ خود به مدت چهل سال بر آن اشراف داشت. این کمیته تاثیر مهمی بر فرهنگ عربی داشت و تولیدات فکری اروپا را در هر رشته علمی ترجمه می‌کرد و همچنین ذخایر سنت اسلامی را به صورت مکتوب منتشر می‌ساخت. این کمیته در این مدت حدود ۲۰۰ کتاب از نویسندگان مختلف منتشر کرد. این کمیته همچنین مجله «فرهنگ» را منتشر می‌ساخت. این مجله در سال ۱۹۳۹ ق فعالیت خود را آغاز کرد. امین سردبیری مجله را به عهده داشت و هر هفته مقاله‌ای را در آن منتشر می‌کرد. این مجله به معرفی جریان‌های سیاسی جدید و حمایت از جریان اجتماعی در ادبیات می‌پرداخت و انتشار آن ۱۴ سال به طول انجامید. او همچنین در مجله مشهور «الرساله» نیز مقاله می‌نوشت، و مناظرات خود را با متفکران بزرگ دوران خود در آن چاپ می‌کرد. از آن جمله مناظره و گفت‌وگوی او با زکی نجیب محمود است که در مقاله‌ای از پژوهش در مورد سنت انتقاد کرده بود و معتقد بود تفکر اروپایی به دلیل برتری از نظر عنصر زمان شایستگی بیشتری برای نشر دارد. امین از این موضع انتقاد می‌کند و می‌نویسد: غرب نوزایی و نهضت خود را بر میراث فرهنگ روم و یونان بنا کرد. همچنان که خاورشناسان نخستین کسانی بودند که به انتشار سنت پرداختند.
امین در سال ۱۳۵۹ق/ ۱۹۴۰ م عضو «مجمع اللغة العربیه» شد و در آنجا نیز فعالیت‌های ادبی فراوانی داشت. پیش از آن نیز او عضویت در مجمع عربی دمشق در سال ۱۹۲۶ و مجمع علمی عراق را پذیرفته بود. وی وظیفه فرهنگسرا را ایجاد اصطلاحات و کلمات نمی‌داند بلکه از نظر او وظیفه این نهاد ایجاد فرهنگ لغت تاریخی ادبی بزرگ است. او همچنین به عضویت شورای عالی دارالکتب در سال ۱۹۳۹ انتخاب شد[۵].
در سال ۱۹۴۵ وی مدیر معاونت فرهنگی وزارت معارف شد و در این معاونت ایده «دانشگاه مردمی» را مطرح کرد. به اعتقاد او مردم حق فراگیری دانش را دارند. او «دانشگاه مردمی» را تاسیس کرد و به این مسئله همواره می‌بالید و آن را «دختر عزیزم» می‌نامید. پس از آن او مدیریت بخش فرهنگی اتحادیه عرب را نیز به عهده گرفت.
پانویس
- ↑ احمد امین، زعماء الاصلاح فی العصر الحدیث، قاهره: مکتبة النهضة المصریة، 1950 م، صص 4 و 6 (مقدمه رجاء النقاش).
- ↑ Ahmad Amin, Islamic Encyclopedi, 2010: http://www.islamicencyclopedia.org/Default.spx?Page=Ahmad-Amin&NS=&AspxAutoDetectCookieSupport=1.
- ↑ احمد امین، فیض الخاطر، بیروت: دارالشروق، 1372 ق.
- ↑ حسین احمد امین، فی بیت احمد امین، قاهره: مکتبة مدبولی، 1989 م، ص 13.
- ↑ احمد امین، حیاتی، قاهره: مکتبة النهضة المصریة، 1961 م، به نقل از: فرهنگ لغت ویکیپدیا.