شمر بن ذی الجوشن
نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.
یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ۰۹:۱۰، ۳۱ اوت ۲۰۲۲؛
| نام | شِمْرِ بْن ذِی‌الْجَوْشَن |
|---|---|
| نام کامل | شمر بن شُرَحبیل(ذی الجوشن) بن اَعْوَر بن عمرو |
| القاب و سایر نام‌ها | ابوسابغه • شِمر |
| نسب • قبیله | قبیله بنی عامر بن صَعصَعَه • هَوازِن، خاندان ضِباب بن کلاب |
| فعالیت‌ها | فرماندهی جناح چپ لشکر عمر بن سعد • از حاملان سرهای شهدای کربلا نزد ابن زیاد و یزید • از یاران حضرت علی(ع) در جنگ صفین • شهادت علیه حجر بن عدی • پراکنده کردن مردم از اطراف مسلم بن عقیل • قطع کردن سخنان امام حسین(ع) در روز عاشورا • پرتاب تیر به سوی زهیر بن قین • شهادت نافع بن هلال • نقش داشتن در شهادت امام حسین(ع) • تصمیم به شهادت رساندن امام سجاد(ع) و آتش زدن خیمه‌ها • دستور به شهادت رساندن همسر عبدالله بن عمیر کلبی |
| درگذشت | ۶۶ق • به دست یاران مختار |
شِمْرِ بْن ذِی‌الْجَوْشَن، از تابعین و از فرماندهان سپاه عمر بن سعد در واقعه کربلا که به سبب تأثیرگذاری‌اش در این واقعه، از چهره‌های منفور نزد شیعیان است. شمر جنگ صفین در سپاه امام علی(ع) بود؛ ولی بعدها در جمع دشمنان امام و خاندانش درآمد. در زیارت عاشورا از شمر با لعن و نفرین یاد شده است. او در مقابل مختار ثقفی شکست خورد و سر از تنش جدا گردید.
نام و نسب
شرح‌حال نویسان، نام و نسب شمربن ذیالجوشن را به اختلاف، شرحبیل‌بن اوس، شرحبیل‌بن اعور، عثمان‌بن نافع، اوس‌بن اعور[۱]، الضبابی[۲]، العامری، الحنظلی[۳]، السلونی[۴]، السکونی[۵] و الکلابی دانسته‌‌اند. با این حال، تاریخ‌‌نگاران شهرت وی را چنین نوشته‌‌اند: ابو السابغه، شرحبیل عامری کلابی، ملقب به شمربن ذیالجوشن[۶]. شهرتِ لقب او به گونه‌‌ای است که کم‌تر تاریخ‌‌نگاری نام او را آورده است و برای معرفی او تنها از لقبش استفاده کرده‌‌اند[۷].
پدر او که به دلیل سینه متورم و زره مانندش به «ذیالجوشن» ملقب شده بود[۸]، از شامیان[۹] ساکن کوفه بود[۱۰]. او محضر حضرت رسول اکرم(ص) را درک کرده بود و از اصحاب آن جناب به شمار می‌‌رفت. ابن کثیر در «البدایه و النهایه» درباره وی می‌‌نویسد: «ذیالجوشن از جمله صحابی بزرگوار و جلیل‌القدر حضرت محمد(ص) بود[۱۱].»
هرچند طبع روان و اشعار نیکوی[۱۲] ذیالجوشن سبب شده است نام وی در ردیف سخن‌پردازان زمانه‌‌اش قرار گیرد، ولی آگاهی بیشتری از او در تاریخ ثبت نشده است.
دوران خلفا
شمر در دوران حکومت ابوبکر نقش چندانی نداشت؛ زیرا هرچند او را از اصحاب رسول خدا(ص) بدانیم، در این دوران سن چندانی نداشته است تا بتواند نقش مهم و سرنوشت‌سازی بر عهده بگیرد. در دوران عمر و عثمان نیز نامی از شمر در تاریخ ثبت نشده است. با کشته شدن عثمان در سال ۳۵ ه.ق علی‌بن ابی‌طالب(ع) به خلافت برگزیده شد. آن حضرت، کوفه را به عنوان پایتخت حکومت خویش برگزیده و در آن‌جا ساکن شد. با آمدن خلیفه به کوفه، شمر که از سران و بزرگان کوفه به شمار می‌‌آمد، نزد حضرت رفت و در جنگ‌‌ها و درگیری‌‌ها در رکاب امیرالمؤمنین، علی(ع) بود.
پانویس
- ↑ الجرح و التعدیل، ج 4، ص 337؛ تاریخ دمشق، ج 23، ص 186؛ طبقات الکبری، ج 5، ص 212.
- ↑ الضبابی بالفتح و موحدتین إلی الضّباب، بطن من بنی الحارث و من القریش. لب اللباب، ش 2543
- ↑ استیعاب، ج 2، ص 701.
- ↑ مناقب آل ابی‌طالب، ج 4، 107
- ↑ کشف الغمّه، ج2، ص 226
- ↑ تاریخ الصحابه، ص 132؛ تاریخ الکبیر، ج 4، ص 250؛ العقد الفرید، ج 3، ص 306؛ اخبارالطوال، ص 239؛ الوافی بالوفیات، ج 16، ص 180
- ↑ اشتقاق، ص 296.
- ↑ استیعاب، ج 2، ص 467؛ الوافی بالوفیات، ج 16، ص 180.
- ↑ الجرح و التعدیل، ج 4، ص 337.
- ↑ الوافی بالوفیات، ج 16، ص 180.
- ↑ البدایه و النهایه، ج 8، ص 204.
- ↑ الوافی بالوفیات، ج 16، ص 180.