آدم بن محمد قلانسی

نام	آدم بن محمد قلانسی
القاب و سایر نام‌ها	ابومحمد
زاده	260هجری قمری • بلخ
درگذشت	329هجری • کوفه
شاگردان	محمدبن عمر بن عبدالعزیز کشی • جعفر بن محمد بن قولویه
راویان از او	محمد بن عمر کشی • عیاشی
موضوع روایات	علم امام • امام زمان(ع) • سلمان فارسی
دین و مذهب	اسلام • تشیع

آدم بن محمد قَلانَسی بلخی، (حدود260 – قبل 329ق) از محدثان شیعه بوده است. کنیه او در منابع ذکر نشده است. ولادت او معلوم نیست لکن چون بعد از عصر امامان شیعه زندگی می‏‌کرده بنابراین تولد او حدود از 260هجری بوده است. وفات او پیش از 329هجری در کوفه اتفاق افتاد. زیرا محمد بن مسعود عیاشی(م.ح328ق) که تقریباً در این تاریخ وفات یافته، از شاگردان او در کوفه بوده است. وی در بلخ زاده شد و در همانجا پرورش یافت و احتمالاً ضمن تحصیلات مقدماتی، به کلاه‏‌فروشی نیز اشتغال داشت و به همین دلیل او را «قُلانُسی»(به ضم قاف و نون) لقب داده‌‏اند.

سپس به ایران و عراق سفر کرد و در شهرهای قم و کوفه به استماع حدیث پرداخت. گفته می‏شود که وی اعتقاد سالمی نداشته و قائل به تفویض بوده است، یعنی معتقد بود که انسان اختیار تام در رفتارهایش دارد و اراده خداوند در اعمال انسان‌ها دخالت ندارد.

اجازه روایت

وی از علی بن حسین دقاق نیشابوری و علی بن محمد قمی روایت دارد.

شاگردان

شاگردان او محمدبن عمر بن عبدالعزیز کشی(م.ح363ق) و جعفر بن محمد بن قولویه(م368ق) هستند.

آثار

از او هیچ اثر تألیفی به ثبت نرسیده است.

منابع

1. اختیار معرفه الرجال، ج1ص72، و ج2ص950؛
2. تنقیح المقال(حجری)، ج1ص2 شماره11؛
3. جامع الرواه، ج1ص8؛
4. خلاصه الاقوال، ص326؛
5. رجال الطوسی، ص407 شماره 5924؛
6. طبقات اعلام الشیعه، ج1ص1.