۸۵٬۸۱۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''آیه''' در اصطلاح به جملههای [[قرآن]] با | '''آیه''' در اصطلاح به جملههای [[قرآن]] با فاصلههای مشخص گفته می‌شود که در کنار هم یک [[سوره]] را تشکیل می‌دهند و اکنون با شماره علامتگذاری می‌شود. | ||
=کاربردهای لفظ آیه= | =کاربردهای لفظ آیه= | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
=ریشه= | =ریشه= | ||
آیا هم وزن فَعْلَة (أیَیَة یا أویَة) است که پس از ادغام نیم مصوت اول در همزه آغازی، آیه شده، <ref>خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۸، ص۴۴۱، به کوشش مهدی مخزومی و ابراهیم سامرایی، قم، ۱۴۰۵ق.</ref><ref>زبیدی، تاج العروس، ذیل ای ی ة.</ref> یا به قول فراء <ref>اسماعیل جوهری، صحاح اللغة، ذیل ای ی.</ref> و کسایی، <ref>ابن منظور، لسان العرب، ذیل ای ی.</ref> فاعِلَة (ءاییة) است که یای دوم آن از باب تخفیف حذف شده، و یا فَعْلَه (أَیَیة = أَیَة). <ref>ابن منظور، لسان العرب، ذیل ای ی.</ref> پس از آن هر یک از دانشمندان، برای تأیید نظر خود، شکل‌های مُصَغَر و جمع و صفت نسبی کلمه را ذکر می‌کنند. | آیا هم وزن فَعْلَة (أیَیَة یا أویَة) است که پس از ادغام نیم مصوت اول در همزه آغازی، آیه شده، <ref>خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۸، ص۴۴۱، به کوشش مهدی مخزومی و ابراهیم سامرایی، قم، ۱۴۰۵ق.</ref><ref>زبیدی، تاج العروس، ذیل ای ی ة.</ref> یا به قول فراء <ref>اسماعیل جوهری، صحاح اللغة، ذیل ای ی.</ref> و کسایی، <ref>ابن منظور، لسان العرب، ذیل ای ی.</ref> فاعِلَة (ءاییة) است که یای دوم آن از باب تخفیف حذف شده، و یا فَعْلَه (أَیَیة = أَیَة). <ref>ابن منظور، لسان العرب، ذیل ای ی.</ref> پس از آن هر یک از دانشمندان، برای تأیید نظر خود، شکل‌های مُصَغَر و جمع و صفت نسبی کلمه را ذکر می‌کنند. | ||
در این میان حتی به شکل غریب اُوَوی‌َ اشاره شده که گویا وجود خارجی هم نداشته است، اما جوهری <ref>اسماعیل جوهری، صحاح اللغة، ذیل ای ی.</ref> آن را به سیبویه نسبت | در این میان حتی به شکل غریب اُوَوی‌َ اشاره شده که گویا وجود خارجی هم نداشته است، اما جوهری <ref>اسماعیل جوهری، صحاح اللغة، ذیل ای ی.</ref> آن را به سیبویه نسبت داده و سپس ابن بَرّی بر او خرده می‌گیرد و می‌گوید: سیبویه چنین چیزی ندارد و این وجه از ساخته‌های جوهری است. <ref>ابن منظور، لسان العرب، ذیل ای ی.</ref> | ||
==ریشه فعلی== | ==ریشه فعلی== | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
==معجزات== | ==معجزات== | ||
معجزات پیامبران قبلی و پیامبر اسلام (ص) نیز آیه خوانده شده است، از آن رو که نشان راست‌گویی و صدق رسالت آنان است؛ برای مثال: رستاخیز نزدیک شد و ماه بشکافت. و اگر آیتی ببینند، روی برگردانند و گویند جادویی پیوسته است. <ref>قمر/سوره۵۴، آیه۱-۲. </ref> | معجزات پیامبران قبلی و پیامبر اسلام (ص) نیز آیه خوانده شده است، از آن رو که نشان راست‌گویی و صدق رسالت آنان است؛ برای مثال: رستاخیز نزدیک شد و ماه بشکافت. و اگر آیتی ببینند، روی برگردانند و گویند جادویی پیوسته است. <ref>قمر/سوره۵۴، آیه۱-۲. </ref> | ||
چنان‌که در مورد معجزه معروف موسی (علیه‌السلام ) ید بیضاء می‌خوانیم: «و اضمم یدک الی جناحک تخرج بیضاء من غیر سوء آیة اخری»؛ دستت را در گریبان تا زیر بغل فرو بر، به هنگامی که خارج | چنان‌که در مورد معجزه معروف موسی (علیه‌السلام ) ید بیضاء می‌خوانیم: «و اضمم یدک الی جناحک تخرج بیضاء من غیر سوء آیة اخری»؛ دستت را در گریبان تا زیر بغل فرو بر، به هنگامی که خارج می‌شود سفیدی و درخشندگی بی‌عیب و نقصی دارد و این معجزه دیگر است.<ref>طه/سوره۲۰، آیه۲۲. </ref> | ||
==دلیل خداشناسی و معاد== | ==دلیل خداشناسی و معاد== | ||
به معنی دلیل و نشانه خداشناسی و یا معاد نیز آمده است، چنان‌که می‌خوانیم: «و جعلنا اللیل و النهار آیتین»؛ ما شب و روز را دو دلیل (برای شناسایی خدا) قرار دادیم. <ref>اسراء/سوره۱۷، آیه۱۲. </ref> | به معنی دلیل و نشانه خداشناسی و یا معاد نیز آمده است، چنان‌که می‌خوانیم: «و جعلنا اللیل و النهار آیتین»؛ ما شب و روز را دو دلیل (برای شناسایی خدا) قرار دادیم. <ref>اسراء/سوره۱۷، آیه۱۲. </ref> | ||
و در مورد استدلال برای معاد می‌فرماید: «و من آیاته انک تری الارض خاشعة فاذا انزلنا علیها الماء اهتزت و ربت ان الذی احیاها لمحیی الموتی انه علی کل شی ء قدیر»؛ از نشانه‌های او این است که زمین را پژمرده و خاموش می‌بینی؛ اما هنگامی که آب (باران) بر آن فرو | و در مورد استدلال برای معاد می‌فرماید: «و من آیاته انک تری الارض خاشعة فاذا انزلنا علیها الماء اهتزت و ربت ان الذی احیاها لمحیی الموتی انه علی کل شی ء قدیر»؛ از نشانه‌های او این است که زمین را پژمرده و خاموش می‌بینی؛ اما هنگامی که آب (باران) بر آن فرو می‌ریزیم به جنبش می‌آید و گیاهان آن می‌روید، همان کسی که زمین را زنده کرد مردگان را نیز زنده می‌کند، او بر همه چیز قادر است. <ref>فصلت/سوره۴۱، آیه۳۹. </ref> | ||
==اشیا چشم‌گیر== | ==اشیا چشم‌گیر== | ||
| خط ۲۲۸: | خط ۲۲۸: | ||
=پانویس= | =پانویس= | ||
[[رده: | [[رده: مفاهیم اسلامی]] | ||
[[رده: قرآن]] | |||