احمد الدردیر: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'آزاد منش' به 'آزاد‌منش')
 
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲: خط ۲:
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
!نام
!نام
!احمد بن محمد بن احمد بن ابی حامد العَدوي المالكي الأزهري الخَلْوَتِي
!احمد بن محمد بن احمد بن ابی حامد العَدوی المالکی الأزهری الخَلْوَتِی
|-
|-
|نام‎های دیگر
|نام‎های دیگر
خط ۱۲: خط ۱۲:
</div>
</div>


'''احمد الدردیر''' از برجسته ترین فقیهان و اصولیان [[اهل سنت]] و از [[صوفیان]] نامدار، دارای تألیفات فراوانی در [[تصوف]]، ادبیات، [[فقه]] و [[کلام]] است.
'''احمد الدردیر''' از برجسته‌ترین فقیهان و اصولیان [[اهل سنت]] و از [[صوفیان]] نامدار، دارای تألیفات فراوانی در [[تصوف]]، ادبیات، [[فقه]] و [[کلام]] است.


=زندگی=
=زندگی=


او احمد بن محمد بن احمد بن ابی حامد العَدوي المالكي الأزهري الخَلْوَتِي معروف به احمد الدردیر است که در روستای بنی عدی ساکن قبیله بنی عدی العدی قرشیه در اسیوط [[مصر]] علیا در سال 1127 ق / 1715 م متولد شد<ref>[https://libris.kb.se/nl0220z64dl74v0 Dardīr, Aḥmad ibn Muḥammad]</ref>.نسب او به [[عمر بن خطاب]] ختم می شود. ملقب به (الدردیر) بود. چون قبیله ای از عرب در بنی عدی سکنی گزیدند و بزرگ ترین آنها مرد مبارکی از علم و شایستگی به نام الدردیر بود، لذا شیخ احمد را به این لقب نامیدند.[[قرآن]] به شکلی دقیق حفظ كرد و طلب علم نزد او محبوب بود، لذا در مسجد [[الازهر]] در درس علماي ممتاز حاضر شد.
او احمد بن محمد بن احمد بن ابی حامد العَدوی المالکی الأزهری الخَلْوَتِی معروف به احمد الدردیر است که در روستای بنی عدی ساکن قبیله بنی عدی العدی قرشیه در اسیوط [[مصر]] علیا در سال 1127 ق / 1715 م متولد شد<ref>[https://libris.kb.se/nl0220z64dl74v0 Dardīr, Aḥmad ibn Muḥammad]</ref>. نسب او به [[عمر بن خطاب]] ختم می‌شود. ملقب به (الدردیر) بود. چون قبیله ای از عرب در بنی عدی سکنی گزیدند و بزرگ‌ترین آنها مرد مبارکی از علم و شایستگی به نام الدردیر بود، لذا شیخ احمد را به این لقب نامیدند. [[قرآن]] به شکلی دقیق حفظ کرد و طلب علم نزد او محبوب بود، لذا در مسجد [[الازهر]] در درس علمای ممتاز حاضر شد.


=اساتید=
=اساتید=


علوم فقهی را از شیخ السعیدی العدوی فرا گرفت  و از آن بهره گرفت و از شیخ احمد الصباغ و محمد الدفراوی علم [[حدیث]] را فرا گرفت و ملوی و جوهری را شاگردی نمود و شمس الدین حنفی راه اهل تصوف را بر او باز کرد و او از بزرگان [[صوفیه]] در [[خلوتیه|طریقه خلوتی]] شد.
علوم فقهی را از شیخ السعیدی العدوی فراگرفت و از آن بهره گرفت و از شیخ احمد الصباغ و محمد الدفراوی علم [[حدیث]] را فراگرفت و ملوی و جوهری را شاگردی نمود و شمس الدین حنفی راه اهل تصوف را بر او باز کرد و او از بزرگان [[صوفیه]] در [[خلوتیه|طریقه خلوتی]] شد.


=شاگردان=
=شاگردان=


الشيخ شمس الدين أبو عبد الله محمد بن أحمد بن عرفة الدسوقي.
الشیخ شمس الدین أبوعبدالله محمد بن أحمد بن عرفة الدسوقی.
أبو الخيرات مصطفى العقباوي که شرح أقرب المسالك را تکمیل کرد.
أبوالخیرات مصطفی العقباوی که شرح أقرب المسالک را تکمیل کرد.
أبو العباس أحمد بن محمد الصاوي.
أبوالعباس أحمد بن محمد الصاوی.
أبو الفلاح صالح بن محمد بن صالح السباعي.
أبوالفلاح صالح بن محمد بن صالح السباعی.
أبو الربيع سليمان بن محمد الفيومي.
أبوالربیع سلیمان بن محمد الفیومی.


=تالیفات=
=تالیفات=


شرح مختصر خليل.که عمده [[مالکی|فقه مالکی]] است که در آن خلاصه ای از آنچه اجهوری و زرقانی ذکر کرده اند آورده و در آن به صحیح ترین اقوال اکتفا کرده است .
شرح مختصر خلیل که عمده [[مالکی|فقه مالکی]] است که در آن خلاصه ای از آنچه اجهوری و زرقانی ذکر کرده‌اند آورده و در آن به صحیح‌ترین اقوال اکتفا کرده است.


أقرب المسالك لمذهب الإمام مالك.متنی در فقه مالکی که در سال 1193 هجری قمری به پایان رسید و در سال 1321 قمری در [[قاهره]] به چاپ رسید. سپس چاپ های آن فراوان بود.
أقرب المسالک لمذهب الإمام مالک. متنی در فقه مالکی که در سال 1193 هجری قمری به پایان رسید و در سال 1321 قمری در [[قاهره]] به چاپ رسید. سپس چاپ‌های آن فراوان بود.


الشرح الصغير على أقرب المسالك.او به باب جنایت رسید و سپس توسط شاگردش شیخ مصطفی العقباوی آن را تکمیل کرد و این توضیح آن چیزی است که در فتوا مورد تأیید همه مالکیان قرار گرفت و در سال1281ق در قاهره به چاپ رسید.
الشرح الصغیر علی أقرب المسالک. او به باب جنایت رسید و سپس توسط شاگردش شیخ مصطفی العقباوی آن را تکمیل کرد و این توضیح آن چیزی است که در فتوا مورد تأیید همه مالکیان قرار گرفت و در سال1281ق در قاهره به چاپ رسید.


تحفة الإخوان في آداب أهل العرفان در تصوف.در علم توحید بر عقیده [[اشعری]] و نیز شرح آن.
تحفة الإخوان فی آداب أهل العرفان در تصوف. در علم توحید بر عقیده [[اشعری]] و نیز شرح آن.


شرح على ورد الأذكار از شيخ كريم الدين الخلوتي.
شرح علی ورد الأذکار از شیخ کریم الدین الخلوتی.


شرح مقدمة نظم [[توحید|التوحيد]] از سيد محمد كمال البكري.
شرح مقدمة نظم [[توحید|التوحید]] از سید محمد کمال البکری.


رسالة في المعاني والبيان در علوم بلاغت.
رسالة فی المعانی والبیان در علوم بلاغت.


رسالة أفرد فيها طريق حفص در موضوع قراءات.
رسالة أفرد فیها طریق حفص در موضوع قراءات.


رسالة في المولد النبوي الشريف.
رسالة فی المولد النبوی الشریف.


رسالة في شرح قول الوفائية «يا مولاي يا واحد يا مولاي يا دائم يا عليُّ يا حكيم».
رسالة فی شرح قول الوفائیة «یا مولای یا واحد یا مولای یا دائم یا علیُّ یا حکیم».


شرح على رسالة الشيخ البيلي في مسألة «كل صلاة بطلت على الإمام بطلت على المأموم».
شرح علی رسالة الشیخ البیلی فی مسألة «کل صلاة بطلت علی الإمام بطلت علی المأموم».


شرح على منظومة للشيخ أحمد البيلي في المستثنيات.
شرح علی منظومة للشیخ أحمد البیلی فی المستثنیات.


شرح على رسالة في التوحيد من كلام العلامة الدمرداش.
شرح علی رسالة فی التوحید من کلام العلامة الدمرداش.


رسالة في الاستعارات الثلاث.
رسالة فی الاستعارات الثلاث.


شرحٌ على آداب البحث والتأليف.
شرحٌ علی آداب البحث والتألیف.


شرحٌ على الشمائل المحمدية که ناتمام است.
شرحٌ علی الشمائل المحمدیة که ناتمام است.


رسالة في صلوات شريفة اسمها (المورد البارق في الصلاة على أفضل الخلائق).
رسالة فی صلوات شریفة اسمها (المورد البارق فی الصلاة علی أفضل الخلائق).


التوجه الأَسْنَى بنظم الأسماء الحسنى. به نام منظومة الدردير یا منظومة الأسماء الحسنى دردير.
التوجه الأَسْنَی بنظم الأسماء الحسنی. به نام منظومة الدردیر یا منظومة الأسماء الحسنی دردیر.


مجموعه شرح حال مشایخ خود.
مجموعه شرح حال مشایخ خود.


شرح على رسالة قاضي مصر عبد الله أفندي المعروف بططر زاده في قوله تعالى {يَوْمَ يَأْتِي بَعْضُ آيَاتِ رَبِّكَ} الآية.
شرح علی رسالة قاضی مصر عبدالله أفندی المعروف بططر زاده فی قوله تعالی {یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیَاتِ رَبِّکَ} الآیة.


رسالة في متشابهات القرآن.
رسالة فی متشابهات القرآن.


رسالة تحفة السير والسلوك إلى ملك الملوك.
رسالة تحفة السیر والسلوک إلی ملک الملوک.


العقد الفريد في إيضاح السؤال عن التوحيد.
العقد الفرید فی إیضاح السؤال عن التوحید.


متن الخريدة البهية في علم التوحيد.
متن الخریدة البهیة فی علم التوحید.


المورد البارق في الصلاة على أفضل الخلائق.
المورد البارق فی الصلاة علی أفضل الخلائق.


التوحيد الأسنى بنظم الأسماء الحسنى.
التوحید الأسنی بنظم الأسماء الحسنی.


تحفة السير والسلوك إلى ملك الملوك.
تحفة السیر والسلوک إلی ملک الملوک.


=فعالیت ها=
=فعالیت‌ها=


الدردیر را شیخ الاسلام و برکتی برای مردم به خاطر برتری در علوم عقلی و نقلی می دانستند. او در رفتار صوفیانه و زاهد بود، منادی حق، ناهی از منکر برای مردم، و ترسی از حکام و والیان و متنفذان نداشت. بعد از درگذشت علي الصعيدي انتصاب او به عنوان شیخ مالکیان، فقیه و ناظر «موقوفه الساعده» و حتی به عنوان متولی «رواق الصعايدة» در [[الازهر]] برگزیده شد.
الدردیر را شیخ الاسلام و برکتی برای مردم به خاطر برتری در علوم عقلی و نقلی می‌دانستند. او در رفتار صوفیانه و زاهد بود، منادی حق، ناهی از منکر برای مردم، و ترسی از حکام و والیان و متنفذان نداشت. بعد از درگذشت علی الصعیدی انتصاب او به عنوان شیخ مالکیان، فقیه و ناظر «موقوفه الساعده» و حتی به عنوان متولی «رواق الصعایدة» در [[الازهر]] برگزیده شد.


نمونه مشهوری از زهد و آزاد منشی او این داستان مشهور است؛ او زمانی که در الازهر صاحب منصب بود یکی از والیان عثمانی پس از انتصاب برای استفاده از قدرت مشایخ الازهر به عنوان اولین دیدار به الازهر و شیخ دردیر وارد شد در حالی که مورد احترام او قرار نگرفت و حتی پاهای خود را به احترام جمع نکرد و این امر باعث خشم والی شد و با وساطت اطرافیان والی و توجیه کبر سن و ضعف دردیر خشم والی فرو کش نمود و دیگر بار وقتی پولی برای او فرستاده شد و این هدیه را از والی نپذیرفت و جمله نغزی خطاب به آورنده هدیه گفت به والی بگو پاهایم دراز می شود ولی دستانم به سوی کسی دراز نخواهد شد. او الگویی بود در زمان حیات و پس از آن برای همگان.
نمونه مشهوری از زهد و آزاد‌منشی او این داستان مشهور است؛ او زمانی که در الازهر صاحب منصب بود یکی از والیان عثمانی پس از انتصاب برای استفاده از قدرت مشایخ الازهر به عنوان اولین دیدار به الازهر و شیخ دردیر وارد شد در حالی که مورد احترام او قرار نگرفت و حتی پاهای خود را به احترام جمع نکرد و این امر باعث خشم والی شد و با وساطت اطرافیان والی و توجیه کبر سن و ضعف دردیر خشم والی فرو کش نمود و دیگر بار وقتی پولی برای او فرستاده شد و این هدیه را از والی نپذیرفت و جمله نغزی خطاب به آورنده هدیه گفت به والی بگو پاهایم دراز می‌شود ولی دستانم به سوی کسی دراز نخواهد شد. او الگویی بود در زمان حیات و پس از آن برای همگان.


=درگذشت=
=درگذشت=


مدتی در بستر بود تا اینکه در ششم ربیع الاول سال 1201 هجری قمری<ref>[https://opac.diamond-ils.org/agent/15878 شيخ الطريقة الخلوتية]</ref> مصادف با 27 دسامبر 1786 میلادی درگذشت و در [[مسجد]] الازهر [[نماز]] با شکوهی بر او به جا آوردند و در گوشه ای در کنار مقبره یحیی بن عقب که اکنون مسجد است، دفن گردید<ref>[https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%AF%D9%8A%D8%B1#cite_note-8 أحمد الدردير]</ref>.
مدتی در بستر بود تا اینکه در ششم ربیع الاول سال 1201 هجری قمری<ref>[https://opac.diamond-ils.org/agent/15878 شیخ الطریقة الخلوتیة]</ref> مصادف با 27 دسامبر 1786 میلادی درگذشت و در [[مسجد]] الازهر [[نماز]] با شکوهی بر او به جا آوردند و در گوشه ای در کنار مقبره یحیی بن عقب که اکنون مسجد است، دفن گردید<ref>[https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%AF%D9%8A%D8%B1#cite_note-8 أحمد الدردیر]</ref>.


=پانویس=
=پانویس=
{{پانویس|2}}
{{پانویس|1}}


[[رده: تصوف]]
[[رده:عالمان]]
[[رده:عالمان اهل سنت]]
[[رده:صوفیه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۱۷

کاتب
مقبره احمد الدردیر در مصر
نام احمد بن محمد بن احمد بن ابی حامد العَدوی المالکی الأزهری الخَلْوَتِی
نام‎های دیگر احمد الدردیر
درگذشت 1201ق

احمد الدردیر از برجسته‌ترین فقیهان و اصولیان اهل سنت و از صوفیان نامدار، دارای تألیفات فراوانی در تصوف، ادبیات، فقه و کلام است.

زندگی

او احمد بن محمد بن احمد بن ابی حامد العَدوی المالکی الأزهری الخَلْوَتِی معروف به احمد الدردیر است که در روستای بنی عدی ساکن قبیله بنی عدی العدی قرشیه در اسیوط مصر علیا در سال 1127 ق / 1715 م متولد شد[۱]. نسب او به عمر بن خطاب ختم می‌شود. ملقب به (الدردیر) بود. چون قبیله ای از عرب در بنی عدی سکنی گزیدند و بزرگ‌ترین آنها مرد مبارکی از علم و شایستگی به نام الدردیر بود، لذا شیخ احمد را به این لقب نامیدند. قرآن به شکلی دقیق حفظ کرد و طلب علم نزد او محبوب بود، لذا در مسجد الازهر در درس علمای ممتاز حاضر شد.

اساتید

علوم فقهی را از شیخ السعیدی العدوی فراگرفت و از آن بهره گرفت و از شیخ احمد الصباغ و محمد الدفراوی علم حدیث را فراگرفت و ملوی و جوهری را شاگردی نمود و شمس الدین حنفی راه اهل تصوف را بر او باز کرد و او از بزرگان صوفیه در طریقه خلوتی شد.

شاگردان

الشیخ شمس الدین أبوعبدالله محمد بن أحمد بن عرفة الدسوقی. أبوالخیرات مصطفی العقباوی که شرح أقرب المسالک را تکمیل کرد. أبوالعباس أحمد بن محمد الصاوی. أبوالفلاح صالح بن محمد بن صالح السباعی. أبوالربیع سلیمان بن محمد الفیومی.

تالیفات

شرح مختصر خلیل که عمده فقه مالکی است که در آن خلاصه ای از آنچه اجهوری و زرقانی ذکر کرده‌اند آورده و در آن به صحیح‌ترین اقوال اکتفا کرده است.

أقرب المسالک لمذهب الإمام مالک. متنی در فقه مالکی که در سال 1193 هجری قمری به پایان رسید و در سال 1321 قمری در قاهره به چاپ رسید. سپس چاپ‌های آن فراوان بود.

الشرح الصغیر علی أقرب المسالک. او به باب جنایت رسید و سپس توسط شاگردش شیخ مصطفی العقباوی آن را تکمیل کرد و این توضیح آن چیزی است که در فتوا مورد تأیید همه مالکیان قرار گرفت و در سال1281ق در قاهره به چاپ رسید.

تحفة الإخوان فی آداب أهل العرفان در تصوف. در علم توحید بر عقیده اشعری و نیز شرح آن.

شرح علی ورد الأذکار از شیخ کریم الدین الخلوتی.

شرح مقدمة نظم التوحید از سید محمد کمال البکری.

رسالة فی المعانی والبیان در علوم بلاغت.

رسالة أفرد فیها طریق حفص در موضوع قراءات.

رسالة فی المولد النبوی الشریف.

رسالة فی شرح قول الوفائیة «یا مولای یا واحد یا مولای یا دائم یا علیُّ یا حکیم».

شرح علی رسالة الشیخ البیلی فی مسألة «کل صلاة بطلت علی الإمام بطلت علی المأموم».

شرح علی منظومة للشیخ أحمد البیلی فی المستثنیات.

شرح علی رسالة فی التوحید من کلام العلامة الدمرداش.

رسالة فی الاستعارات الثلاث.

شرحٌ علی آداب البحث والتألیف.

شرحٌ علی الشمائل المحمدیة که ناتمام است.

رسالة فی صلوات شریفة اسمها (المورد البارق فی الصلاة علی أفضل الخلائق).

التوجه الأَسْنَی بنظم الأسماء الحسنی. به نام منظومة الدردیر یا منظومة الأسماء الحسنی دردیر.

مجموعه شرح حال مشایخ خود.

شرح علی رسالة قاضی مصر عبدالله أفندی المعروف بططر زاده فی قوله تعالی {یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیَاتِ رَبِّکَ} الآیة.

رسالة فی متشابهات القرآن.

رسالة تحفة السیر والسلوک إلی ملک الملوک.

العقد الفرید فی إیضاح السؤال عن التوحید.

متن الخریدة البهیة فی علم التوحید.

المورد البارق فی الصلاة علی أفضل الخلائق.

التوحید الأسنی بنظم الأسماء الحسنی.

تحفة السیر والسلوک إلی ملک الملوک.

فعالیت‌ها

الدردیر را شیخ الاسلام و برکتی برای مردم به خاطر برتری در علوم عقلی و نقلی می‌دانستند. او در رفتار صوفیانه و زاهد بود، منادی حق، ناهی از منکر برای مردم، و ترسی از حکام و والیان و متنفذان نداشت. بعد از درگذشت علی الصعیدی انتصاب او به عنوان شیخ مالکیان، فقیه و ناظر «موقوفه الساعده» و حتی به عنوان متولی «رواق الصعایدة» در الازهر برگزیده شد.

نمونه مشهوری از زهد و آزاد‌منشی او این داستان مشهور است؛ او زمانی که در الازهر صاحب منصب بود یکی از والیان عثمانی پس از انتصاب برای استفاده از قدرت مشایخ الازهر به عنوان اولین دیدار به الازهر و شیخ دردیر وارد شد در حالی که مورد احترام او قرار نگرفت و حتی پاهای خود را به احترام جمع نکرد و این امر باعث خشم والی شد و با وساطت اطرافیان والی و توجیه کبر سن و ضعف دردیر خشم والی فرو کش نمود و دیگر بار وقتی پولی برای او فرستاده شد و این هدیه را از والی نپذیرفت و جمله نغزی خطاب به آورنده هدیه گفت به والی بگو پاهایم دراز می‌شود ولی دستانم به سوی کسی دراز نخواهد شد. او الگویی بود در زمان حیات و پس از آن برای همگان.

درگذشت

مدتی در بستر بود تا اینکه در ششم ربیع الاول سال 1201 هجری قمری[۲] مصادف با 27 دسامبر 1786 میلادی درگذشت و در مسجد الازهر نماز با شکوهی بر او به جا آوردند و در گوشه ای در کنار مقبره یحیی بن عقب که اکنون مسجد است، دفن گردید[۳].

پانویس