اسلام در اندونزی (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «<div class="wikiInfo"> پرونده:فصلنامه اندیشه تقریب 2.jpg|بندانگشتی|فصلنامه اندیشه تقری...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
|-
|-
|عنوان مقاله
|عنوان مقاله
|اسلام در اندونزی
|اسلام در [[اندونزى|اندونزی]]
|-
|-
|تعداد صفحات
|تعداد صفحات
خط ۲۷: خط ۲۷:


{{پانویس رنگی}}
{{پانویس رنگی}}
'''اسلام در اندونزی (indonesia)''' عنوان مقاله‌‌ای است که در دومین شماره [[فصلنامه اندیشه تقریب]] در بهار سال 1384 و در بخش سرزمین‌های جهان اسلام، منتشر شده‌است.</div>
'''اسلام در [[اندونزی]] (indonesia)''' عنوان مقاله‌‌ای است که در دومین شماره [[فصلنامه اندیشه تقریب]] در بهار سال 1384 و در بخش سرزمین‌های جهان اسلام، منتشر شده‌است.</div>


=چکیده=
=چکیده=
خط ۴۸: خط ۴۸:


=ورود فرهنگى و مسالمت‌آمیز=
=ورود فرهنگى و مسالمت‌آمیز=
درباره حضور آغازین اسلام در اندونزى و روند گسترش آن اسناد چندانى وجود ندارد. با این حال در ورود مسالمت آمیز اسلام در این سرزمین تردیدى نیست و عمدتاً توسط بازرگانان مسلمان و رفت و آمدهاى تجارى بین اندونزى و مناطق مسلمان نشین آسیا به ویژه شبه قاره هند و اطراف آن صورت گرفته است. <ref>عبدالمجید ناصرى داوودى، وضعیت کنونى جهان اسلام، (مرکز جهانى علوم اسلامى)، ص 214.</ref> <br>
درباره حضور آغازین اسلام در اندونزى و روند گسترش آن اسناد چندانى وجود ندارد. با این حال در ورود مسالمت‌آمیز اسلام در این سرزمین تردیدى نیست و عمدتاً توسط بازرگانان مسلمان و رفت و آمدهاى تجارى بین اندونزى و مناطق مسلمان نشین آسیا به ویژه شبه قاره هند و اطراف آن صورت گرفته است. <ref>عبدالمجید ناصرى داوودى، وضعیت کنونى جهان اسلام، (مرکز جهانى علوم اسلامى)، ص 214.</ref> <br>
پژوهشگران، تأکید دارند که بر خلاف مبلغان مسیحى، این بازرگانان مسلمان هیچ گونه سازمان یافتگى لازم جهت تبلیغ آیین اسلام و ترویج آن در بین ساکنان جزایر اندونزى نداشتند در حالى که همزمان آنان، گروه‌هاى تبشیرى مسیحیان مشغول فعالیت بوده به ترویج آیین خود اشتغال داشتند. البته در برابر نفوذ اسلام، توفیقى نصیب شان نشد در نتیجه به جاى اقامت و تداوم فعالیت، فرار را بر قرار ترجیح دادند:<br>
پژوهشگران، تأکید دارند که بر خلاف مبلغان مسیحى، این بازرگانان مسلمان هیچ‌گونه سازمان یافتگى لازم جهت تبلیغ آیین اسلام و ترویج آن در بین ساکنان جزایر اندونزى نداشتند در حالى که همزمان آنان، گروه‌هاى تبشیرى مسیحیان مشغول فعالیت بوده به ترویج آیین خود اشتغال داشتند. البته در برابر نفوذ اسلام، توفیقى نصیب شان نشد در نتیجه به جاى اقامت و تداوم فعالیت، فرار را بر قرار ترجیح دادند:<br>
«می‌توان این عقیده را که دین جدید بر اثر فعالیت‌هاى تبلیغى به آسیاى جنوب شرقى رسیده است، به کنارى نهاد. نفس کلمه «تبلیغى» گمراه کننده است. تا سال‌هاى اخیر تعالیم پیغمبر هرگز به وسیله فعالیت‌هاى تبلیغى و تبشیرى سازمان یافته ترویج نشده بود. پیروان او «جامعه متشکل» را تشکیل نداده و طبقه روحانى سازمان یافته اى ندارند... در بعضى موارد گرویدن به اسلام ناشى از اعتقاد و در بعضى موارد حاصل محرک‌هاى دیگر و غیرمذهبى بوده است. بى شک بازرگانانى که از گجرات به اندونزى می‌آمدند براى ترویج دین خود نمی‌آمدند.» <ref>برناردولک، همان، ص 126ـ125.</ref> <br>
«می‌توان این عقیده را که دین جدید بر اثر فعالیت‌هاى تبلیغى به آسیاى جنوب شرقى رسیده است، به کنارى نهاد. نفس کلمه «تبلیغى» گمراه کننده است. تا سال‌هاى اخیر تعالیم پیغمبر (ص) هرگز به وسیله فعالیت‌هاى تبلیغى و تبشیرى سازمان یافته ترویج نشده بود. پیروان او «جامعه متشکل» را تشکیل نداده و طبقه روحانى سازمان یافته اى ندارند... در بعضى موارد گرویدن به اسلام ناشى از اعتقاد و در بعضى موارد حاصل محرک‌هاى دیگر و غیرمذهبى بوده است. بى‌شک بازرگانانى که از گجرات به اندونزى می‌آمدند براى ترویج دین خود نمی‌آمدند.» <ref>برناردولک، همان، ص 126ـ125.</ref> <br>
نویسنده فوق در ادامه از فعالیت‌هاى تبیشرى مبلغان مسیحیت همزمان گسترش اسلام خبر می‌دهد که به ناکامى منجر شد و بعد از چندى منطقه را ترک نمودند و نتوانستند حتى موج گسترده اسلام گرایى مردم اندونزى را با همه سازمان یافتگى، تجربه کارى و دانش لازم که داشتند، بگیرند.<br>
نویسنده فوق در ادامه از فعالیت‌هاى تبیشرى مبلغان مسیحیت همزمان گسترش اسلام خبر می‌دهد که به ناکامى منجر شد و بعد از چندى منطقه را ترک نمودند و نتوانستند حتى موج گسترده اسلام گرایى مردم اندونزى را با همه سازمان یافتگى، تجربه کارى و دانش لازم که داشتند، بگیرند.<br>
در مجموع این نشان می‌دهد که حوزه اسلامى جنوب شرق آسیا از جمله پرجمعیت ترین کشور مسلمان جهان، به گونه فرهنگى و مسالمت آمیز به آیین نجات بخش اسلام روآورده و با استقبال گسترده از آن در سده‌هاى اخیر بدان حضور سراسرى و اکثرى بخشیدند.
در مجموع این نشان می‌دهد که حوزه اسلامى جنوب شرق آسیا از جمله پرجمعیت ترین کشور مسلمان جهان، به گونه فرهنگى و مسالمت آمیز به آیین نجات بخش اسلام روآورده و با استقبال گسترده از آن در سده‌هاى اخیر بدان حضور سراسرى و اکثرى بخشیدند.
خط ۷۲: خط ۷۲:
هم چنان که مبارزات مردم مسلمان بر ضد استعمار ادامه می‌یافت تجارب جدید و ضرورت‌هاى نوین مبارزاتى براى مسلمانان رونما می‌گردید که از جمله آن ساماندهى مبارزات و تشکل یافتگى نیروها در قالب سازمان‌هاى منسجم و آموزش دیده و کارآموزده بود. از این رو به تدریج احزابى با اهداف، رویکرد و عناوین اسلامى در صحنه سیاسى و مبارزاتى اندونزى ظاهر گردیدند که از جمله مهم ترین آنها می‌توان به حزب الله و سبیل الله اشاره کرد که نقش مهمى در بیرون راندن یا دفع حضور مجدد نیروهاى استعمار هلندى ایفا کردند.  ام.جى.هوکر، اسلام در جنوب شرقى آسیا، ص 205. در سال‌هاى بعد به خصوص سال 1945م مسلمانان اندونزى حزب بزرگ و مهم «ماشومى» را تأسیس کردند و کلیه سازمان‌هاى مهم اجتماعى و فرهنگى مسلمان در این حزب پذیرفته شدند. آنها قول دادند که ماشومى تنها حزب سیاسى براى مسلمانان باشد.<br>
هم چنان که مبارزات مردم مسلمان بر ضد استعمار ادامه می‌یافت تجارب جدید و ضرورت‌هاى نوین مبارزاتى براى مسلمانان رونما می‌گردید که از جمله آن ساماندهى مبارزات و تشکل یافتگى نیروها در قالب سازمان‌هاى منسجم و آموزش دیده و کارآموزده بود. از این رو به تدریج احزابى با اهداف، رویکرد و عناوین اسلامى در صحنه سیاسى و مبارزاتى اندونزى ظاهر گردیدند که از جمله مهم ترین آنها می‌توان به حزب الله و سبیل الله اشاره کرد که نقش مهمى در بیرون راندن یا دفع حضور مجدد نیروهاى استعمار هلندى ایفا کردند.  ام.جى.هوکر، اسلام در جنوب شرقى آسیا، ص 205. در سال‌هاى بعد به خصوص سال 1945م مسلمانان اندونزى حزب بزرگ و مهم «ماشومى» را تأسیس کردند و کلیه سازمان‌هاى مهم اجتماعى و فرهنگى مسلمان در این حزب پذیرفته شدند. آنها قول دادند که ماشومى تنها حزب سیاسى براى مسلمانان باشد.<br>
حزب مزبور تا سال 1952م به عنوان یکى از دو حزب بزرگ و سراسرى اندونزى شناخته می‌شد و حزب دیگر که گرایش ناسیونالیستى داشت نیز از لحاظ دینى ضد دین نبود و با توجه به گرایش عمومى معنوى و دینى مردم اندونزى، این حزب در واقع نسبت به دین موضع بى طرف گرفته بود.<br>
حزب مزبور تا سال 1952م به عنوان یکى از دو حزب بزرگ و سراسرى اندونزى شناخته می‌شد و حزب دیگر که گرایش ناسیونالیستى داشت نیز از لحاظ دینى ضد دین نبود و با توجه به گرایش عمومى معنوى و دینى مردم اندونزى، این حزب در واقع نسبت به دین موضع بى طرف گرفته بود.<br>
این در حالیست که از اوایل قرن بیستم انجمن‌هاى متعدد دینى در اندونزى جهت فعالیت‌هاى فرهنگى و دینى که بعداً نقش مهمى در استقلال طلبى و استعمارستیزى در اندونزى ایفا کردند شکل گرفت. از جمله آنها می‌توان به تأسیس انجمن محمدیه در سال 1912م و نهضت العلماء در سال 1924م اشاره کرد که هدف از تأسیس آنها فعالیت‌هاى دینى و سامان بخشى به تبلیغات اسلامى و شناساندن بهتر اسلام به مردم تشنه معارف اسلامى و شیفته معنویت بوده است. <ref>عبدالمجید ناصرى داوودى، همان، ص 218.</ref><br>
این در حالیست که از اوایل قرن بیستم انجمن‌هاى متعدد دینى در اندونزى جهت فعالیت‌هاى فرهنگى و دینى که بعداً نقش مهمى در استقلال طلبى و استعمارستیزى در اندونزى ایفا کردند شکل گرفت. از جمله آنها می‌توان به تأسیس [[انجمن محمدیه]] در سال 1912م و [[نهضت العلماء اندونزی]] در سال 1924م اشاره کرد که هدف از تأسیس آنها فعالیت‌هاى دینى و سامان بخشى به تبلیغات اسلامى و شناساندن بهتر اسلام به مردم تشنه معارف اسلامى و شیفته معنویت بوده است. <ref>عبدالمجید ناصرى داوودى، همان، ص 218.</ref><br>
بدین ترتیب تنها جبهه‌هاى نظامى نبود که مسلمانان اندونزى در آن فعال بوده، قدرت اصلى و ابتکار را در دست داشتند؛ «رهبران مسلمان در زمینه سیاسى نیز فعال بودند. به این علت بود که محمد روئم (Roem) از حزب «ماشومى» تقریباً در کلیه هیأت‌هاى اعزامى اندونزى که در زمان انقلاب در مراحل مختلف پشت میز مذاکره با هلندى‌ها قرار می‌گرفتند، دخالت داده شد. در ماه مارس 1949 وى توانست با جى.اچ.فن راین، فرستاده هلند، به توافقى برسد که این امر راه را براى بازگشت حکومت جمهورى به جوک کارتا هموار ساخت و در مورد کنفرانس میزگرد در هلند در اواخر سال 1949م به انتقال حاکمیت به اندونزى منجر شد. خود روئم، رئیس هیأت اعزامى اندونزى به کنفرانس میزگرد بود.» <ref>همان.</ref><br>
بدین ترتیب تنها جبهه‌هاى نظامى نبود که مسلمانان اندونزى در آن فعال بوده، قدرت اصلى و ابتکار را در دست داشتند؛ «رهبران مسلمان در زمینه سیاسى نیز فعال بودند. به این علت بود که محمد روئم (Roem) از حزب «ماشومى» تقریباً در کلیه هیأت‌هاى اعزامى اندونزى که در زمان انقلاب در مراحل مختلف پشت میز مذاکره با هلندى‌ها قرار می‌گرفتند، دخالت داده شد. در ماه مارس 1949 وى توانست با جى.اچ.فن راین، فرستاده هلند، به توافقى برسد که این امر راه را براى بازگشت حکومت جمهورى به جوک کارتا هموار ساخت و در مورد کنفرانس میزگرد در هلند در اواخر سال 1949م به انتقال حاکمیت به اندونزى منجر شد. خود روئم، رئیس هیأت اعزامى اندونزى به کنفرانس میزگرد بود.» <ref>همان.</ref><br>


=رهبران دینى پس از استقلال اندونزى=
=رهبران دینى پس از استقلال اندونزى=
رهبران و روشنفکران دینى پس از استقلال اندونزى (1949 م) نیز از قدرت دور نبودند و حتى رقباى ناسیونالیست آنان به مشارکت آنان در قدرت و رضایت شان جهت مشروعیت حکومت خویش و راضى نمودن مردم، نیاز داشتند. «از نظر سوکارنو (یکى از رهبران استقلال و رئیس جمهور پیشین کشور) شرکت نهضت العلماء در حکومت، کمک کرد تا هر گونه اتهامى راجع به تمایلات کمونیستى او یا مخالفت وى با اسلام از بین برود... .» <ref>ام.بى.هوکر، همان، ص 213.</ref><br>
رهبران و روشنفکران دینى پس از استقلال اندونزى (1949 م) نیز از قدرت دور نبودند و حتى رقباى ناسیونالیست آنان به مشارکت آنان در قدرت و رضایت شان جهت مشروعیت حکومت خویش و راضى نمودن مردم، نیاز داشتند. «از نظر [[سوکارنو]] (یکى از رهبران استقلال و رئیس جمهور پیشین کشور) شرکت نهضت العلماء در حکومت، کمک کرد تا هر گونه اتهامى راجع به تمایلات کمونیستى او یا مخالفت وى با اسلام از بین برود... .» <ref>ام.بى.هوکر، همان، ص 213.</ref><br>
این نکته مورد تأکید ناظران و پژوهشگران خارجى نیز می‌باشد که اسلام در اندونزى صرفاً از لحاظ کمیت پیشروى نکرد بلکه بیش از آن به صورت عمودى و از نظر کیفى نیز در جان‌ها و قلوب مردم اندونزى جاى گرفت؛ به طوریکه نظامیان و سیاستمداران به خوبى دریافتند که هرگونه توفیقى در امور سیاسى و ثبات و امنیت، بدون توجه به ارزش‌هاى دینى امکان پذیر نیست. چنان که تنها چیزى که در برابر سیل بنیان کن کمونیسم می‌تواند مقاومت کند رویکرد اسلامى مسئولان سیاسى و رهبران کشور و کسب اعتماد مردم از طریق دخالت دادن احزاب اسلامى و رهبران دینى در قدرت می‌باشد.<br>
این نکته مورد تأکید ناظران و پژوهشگران خارجى نیز می‌باشد که اسلام در اندونزى صرفاً از لحاظ کمیت پیشروى نکرد بلکه بیش از آن به صورت عمودى و از نظر کیفى نیز در جان‌ها و قلوب مردم اندونزى جاى گرفت؛ به طوری‌که نظامیان و سیاست‌مداران به خوبى دریافتند که هرگونه توفیقى در امور سیاسى و ثبات و امنیت، بدون توجه به ارزش‌هاى دینى امکان پذیر نیست. چنان که تنها چیزى که در برابر سیل بنیان‌کن کمونیسم می‌تواند مقاومت کند رویکرد اسلامى مسئولان سیاسى و رهبران کشور و کسب اعتماد مردم از طریق دخالت دادن احزاب اسلامى و رهبران دینى در قدرت می‌باشد.<br>
سوهارتو، رهبر بعدى و نظامى اندونزى نیز براى کسب قدرت و تثبیت و تداوم آن بیش از همه به نیروهاى اسلامى و احزاب دینى تکیه نمود و با تحصیل اعتماد آنان، توانست به اهداف سیاسى خود دست یافته قدرت را به دست گیرد. پس از سوهارتو چنان که در سال‌هاى اخیر شاهد بودیم، عبدالرحمان وحید رهبر نهضت العلماى اندونزى، با وجود تعلق اکثر اعضاى پارلمان به حزب کلکار میگاواتى سوهارتو پوترى، به ریاست جمهورى دست یافت و با وجود کهولت سن مدتى به حکومت پرداخت. غ<ref>لام رضا گلى زواره، شناخت کشورهاى اسلامى (قم، دفتر تبلیغات اسلامى، 1372)، ص 154.</ref><br>
[[سوهارتو]]، رهبر بعدى و نظامى اندونزى نیز براى کسب قدرت و تثبیت و تداوم آن بیش از همه به نیروهاى اسلامى و احزاب دینى تکیه نمود و با تحصیل اعتماد آنان، توانست به اهداف سیاسى خود دست یافته قدرت را به دست گیرد. پس از سوهارتو چنان که در سال‌هاى اخیر شاهد بودیم، [[عبدالرحمان وحید]] رهبر نهضت العلماى اندونزى، با وجود تعلق اکثر اعضاى پارلمان به حزب کلکار میگاواتى سوهارتو پوترى، به ریاست جمهورى دست یافت و با وجود کهولت سن مدتى به حکومت پرداخت. غ<ref>لام رضا گلى زواره، شناخت کشورهاى اسلامى (قم، دفتر تبلیغات اسلامى، 1372)، ص 154.</ref><br>


=وضعیت فرهنگى و مذهبى اندونزى=
=وضعیت فرهنگى و مذهبى اندونزى=
با همه فراز و فرودهایى که تاریخ اندونزى در دهه‌هاى اخیر به خود دیده است، اکنون نیز مردم اندونزى از باورمندترین و اصول گراترین مسلمانان جهان به شمار می‌روند. آنان به دلیل ورود مسالمت آمیز و فرهنگى اسلام در سرزمین شان با خشونت و افراطى گرى که توسط برخى جریان‌هاى متحجر جوامع اسلامى تزریق می‌گردد، مخالف اند و به رغم سرمایه گذارى فراوان در دهه‌هاى اخیر براى آن، کم ترین تأثیر را پذیرفته‌اند. همان گونه که در مقابل میسونرهاى غربى که با اشکال مختلف و تحت بهانه‌هاى مختلف از جمله در اواخر سال گذشته، به دلیل زلزله سونامى به ترویج آیین مسیحیت می‌پردازند، مقاومت نشان داده آنان را دست خالى به کشورشان عودت می‌دهند. اکنون حدود 550 هزار مسجد در اندونزى وجود دارد. مساجد اندونزى به رغم کثرت، بیش از بسیارى از مناطق اسلامى، شاهد تراکم نمازگزاران و عبادات جمعى آنان می‌باشد.<br>
با همه فراز و فرودهایى که تاریخ اندونزى در دهه‌هاى اخیر به خود دیده است، اکنون نیز مردم اندونزى از باورمندترین و اصول گراترین مسلمانان جهان به شمار می‌روند. آنان به دلیل ورود مسالمت آمیز و فرهنگى اسلام در سرزمین شان با خشونت و افراطى گرى که توسط برخى جریان‌هاى متحجر جوامع اسلامى تزریق می‌گردد، مخالف اند و به رغم سرمایه گذارى فراوان در دهه‌هاى اخیر براى آن، کم ترین تأثیر را پذیرفته‌اند. همان گونه که در مقابل میسونرهاى غربى که با اشکال مختلف و تحت بهانه‌هاى مختلف از جمله در اواخر سال گذشته، به دلیل زلزله سونامى به ترویج آیین مسیحیت می‌پردازند، مقاومت نشان داده آنان را دست خالى به کشورشان عودت می‌دهند. اکنون حدود 550 هزار مسجد در اندونزى وجود دارد. مساجد اندونزى به رغم کثرت، بیش از بسیارى از مناطق اسلامى، شاهد تراکم نمازگزاران و عبادات جمعى آنان می‌باشد.<br>
اکثر مسلمانان اندونزى پیرو مذهب شافعى می‌باشند و شمارى نیز از سایر مذاهب اسلامى مانند حنفى، حنبلى، مالکى و جعفرى و زیدى و اسماعیلى پیروى می‌کنند. فرقه‌هاى مختلف تصوف نیز در آن کشور حضور دارند که از جمله آنها می‌توان به نقشبندیه و تیجانیه اشاره کرد. یکى از محققان آن کشور می‌نویسد:<br>
اکثر مسلمانان اندونزى پیرو مذهب شافعى می‌باشند و شمارى نیز از سایر [[مذاهب اسلامى]] مانند حنفى، حنبلى، مالکى و جعفرى و زیدى و اسماعیلى پیروى می‌کنند. فرقه‌هاى مختلف تصوف نیز در آن کشور حضور دارند که از جمله آنها می‌توان به نقشبندیه و تیجانیه اشاره کرد. یکى از محققان آن کشور می‌نویسد:<br>
«اکثر مردم مسلمان اندونزى پیرو مذهب شافعى‌اند و مذاهب دیگر اسلامى که در آن کشور پیروان قابل توجهى دارند حنفى، مالکى، حنبلى و شیعه اثنى عشرى، زیدى و علوى با برخى طریقه‌هاى تصوف مثل نقشبندیه و تیجانیه می‌باشند. مردم مسلمان اندونزى از ملت‌هاى متدین و ملتزم به ارزش‌هاى دینى اند و این امر با توجه به کثرت مساجد در آن قابل اثبات است.»  <ref>سید محمد الکاف، تعامل اهل السنة مع قضیة عاشوراء فى اندونیسیا، ص 2.</ref><br>
«اکثر مردم مسلمان اندونزى پیرو مذهب شافعى‌اند و مذاهب دیگر اسلامى که در آن کشور پیروان قابل توجهى دارند حنفى، مالکى، حنبلى و [[شیعه اثنى عشرى]]، زیدى و علوى با برخى طریقه‌هاى تصوف مثل [[نقشبندیه]] و [[تیجانیه]] می‌باشند. مردم مسلمان اندونزى از ملت‌هاى متدین و ملتزم به ارزش‌هاى دینى اند و این امر با توجه به کثرت مساجد در آن قابل اثبات است.»  <ref>سید محمد الکاف، تعامل اهل السنة مع قضیة عاشوراء فى اندونیسیا، ص 2.</ref><br>


=تعامل مذاهب اسلامى در اندونزى=
=تعامل مذاهب اسلامى در اندونزى=
اندونزى از لحاظ روابط پیروان مذاهب متعدد اسلامى پیشینه درخشان دارد. چنان که اشاره شد اسلام همزمان با پیشروى استعمار و چپاول و تعدى و بهره کشى بى رحمانه آن، در خط موازى در صفحات قلوب مردم گسترش می‌یافت و به مردم از هم گسیخته و پراکنده اندونزى هویت می‌بخشید و آنان را هدایت می‌کرد و بر روحیه آزادى طلبى و استقلال خواهى و نبرد با استعمار می‌افزود. همان گونه که اسلام در آن کشور با مسالمت و تعامل فرهنگى وارد شد مردم اندونزى نیز همواره با همدیگر روابط حسنه و به دور از خشونت و تعصب داشته‌اند. آنان عمدتاً بر مشترکات اسلامى از جمله محوریت قرآن و اهل بیت پیامبر(علیهم السلام) تأکید ورزیده‌اند. مذاهب اسلامى به ویژه دو مذهب تشیع و تسنن توأمان از همان آغاز وارد جنوب شرق آسیا از جمله اندونزى شدند و در جزایر مختلف آن نفوذ یافتند. اولین دولت اسلامى در اندونزى تحت تأثیر فرهنگ تشیع در یکى از جزایر اندونزى که باسامى خوانده می‌شود و در استان (ایالت) اچه قرار دارد، شکل گرفت. از این لحاظ تشیع در اندونزى به عنوان مذهب نجات بخش و ناب مطرح بوده و فرقه‌هاى مختلف اسلامى بدان احترام ویژه قائل‌اند.<br>
اندونزى از لحاظ روابط پیروان مذاهب متعدد اسلامى پیشینه درخشان دارد. چنان که اشاره شد اسلام همزمان با پیشروى استعمار و چپاول و تعدى و بهره کشى بى رحمانه آن، در خط موازى در صفحات قلوب مردم گسترش می‌یافت و به مردم از هم گسیخته و پراکنده اندونزى هویت می‌بخشید و آنان را هدایت می‌کرد و بر روحیه آزادى طلبى و استقلال خواهى و نبرد با استعمار می‌افزود. همان گونه که اسلام در آن کشور با مسالمت و تعامل فرهنگى وارد شد مردم اندونزى نیز همواره با همدیگر روابط حسنه و به دور از خشونت و تعصب داشته‌اند. آنان عمدتاً بر مشترکات اسلامى از جمله محوریت قرآن و اهل بیت پیامبر(علیهم السلام) تأکید ورزیده‌اند. مذاهب اسلامى به ویژه دو مذهب تشیع و تسنن توأمان از همان آغاز وارد جنوب شرق آسیا از جمله اندونزى شدند و در جزایر مختلف آن نفوذ یافتند. اولین دولت اسلامى در اندونزى تحت تأثیر فرهنگ تشیع در یکى از جزایر اندونزى که باسامى خوانده می‌شود و در استان (ایالت) اچه قرار دارد، شکل گرفت. از این لحاظ تشیع در اندونزى به عنوان مذهب نجات بخش و ناب مطرح بوده و فرقه‌هاى مختلف اسلامى بدان احترام ویژه قائل‌اند.<br>
در اندونزى مذاهب مختلف اسلامى حضور دارد و اکثریت با مذهب شافعى می‌باشد اما در عمل و اجراى شعایر اسلامى، تقریباً فرهنگ عمومى مردم که البته مانند سایر جاها مقدارى با قدرت جاشنى فرهنگ بومى توأم است پیروى از اهل بیت عصمت و طهارت و متأثر از آن می‌باشد. اجراى دعاها و مراسم توسل و زیارت اهل قبور به ویژه برخى سادات و علما و عرفاى نامى، برگزارى مراسم اعم از جشن بعثت و ولادت‌هاى اولیاى الهى و حتى مراسم سوگوارى سیدالشهدا جزء برنامه‌هاى دینى مردم به اشکال مختلف است و بین طوایف مختلف تفاوت فاحش احساس نمی‌شود. این ویژگى باعث شده است که برخى از رهبران مشهور اهل سنت ملت اندونزى را متأثر از فرهنگ تشیع بدانند. یکى از رؤساى جمهور اندونزى و رهبر انجمن بزرگ جمعیت نهضت العماى اندونزى، عبدالرحمان وحید که به اهل سنت تعلق دارد تصریح می‌کند:<br>
در اندونزى مذاهب مختلف اسلامى حضور دارد و اکثریت با مذهب شافعى می‌باشد اما در عمل و اجراى شعایر اسلامى، تقریباً فرهنگ عمومى مردم که البته مانند سایر جاها مقدارى با قدرت جاشنى فرهنگ بومى توأم است پیروى از اهل بیت عصمت و طهارت و متأثر از آن می‌باشد. اجراى دعاها و مراسم توسل و زیارت اهل قبور به ویژه برخى سادات و علما و عرفاى نامى، برگزارى مراسم اعم از جشن بعثت و ولادت‌هاى اولیاى الهى و حتى مراسم سوگوارى سیدالشهدا جزء برنامه‌هاى دینى مردم به اشکال مختلف است و بین طوایف مختلف تفاوت فاحش احساس نمی‌شود. این ویژگى باعث شده است که برخى از رهبران مشهور اهل سنت ملت اندونزى را متأثر از فرهنگ تشیع بدانند. یکى از رؤساى جمهور اندونزى و رهبر انجمن بزرگ جمعیت نهضت العلماى اندونزى، [[عبدالرحمان وحید]] که به اهل سنت تعلق دارد تصریح می‌کند:<br>
«جمعیت نهضت العلما پیرو آموزش‌هاى اهل سنت و جماعت می‌باشند، هر چند در عمل از فرهنگ تشیع تقلید می‌کنند.» <ref>همان، ص 4.</ref><br>
«جمعیت نهضت العلما پیرو آموزش‌هاى اهل سنت و جماعت می‌باشند، هر چند در عمل از فرهنگ تشیع تقلید می‌کنند.» <ref>همان، ص 4.</ref><br>
این در حالیست که همان گونه که اشاره شد جمعیت نهضت العلماى اهل سنت در اندونزى بزرگ ترین مجموعه دینى به شمار می‌رود و حدود سى ـ چهل میلیون نفر هوادار دارد و در ادوار قبل و بعد از استقلال اندونزى نقش تعیین کننده در سرنوشت کشور داشته است، چنانکه یکبار رهبرش به ریاست جمهورى رسید.<br>
این در حالیست که همان‌گونه که اشاره شد جمعیت نهضت العلماى اهل سنت در اندونزى بزرگ‌ترین مجموعه دینى به شمار می‌رود و حدود سى ـ چهل میلیون نفر هوادار دارد و در ادوار قبل و بعد از استقلال اندونزى نقش تعیین کننده در سرنوشت کشور داشته است، چنان‌که یکبار رهبرش به ریاست جمهورى رسید.<br>
یکى از بزرگداشت‌هاى معروف و سالیانه که در اندونزى برگزار می‌شود مراسم دهه محرم و عزادارى عاشوراى حسینى است. مردم مسلمان اندونزى سالگرد شهادت امام حسین(علیه السلام) و یارانش را با احترام و مراسم خاص برگزار می‌کنند ماه‌هاى محرم و صفر براى ملت یاد شده حساب ویژه دارد و معمولا فرقه‌هاى مختلف مسلمان در این دو ماه مجالس جشن و سرور از قبیل عروسى‌ها، ساز و آواز و مراسم شاد برگزار نمی‌کنند. در جزیره جاوه پس از ورود محرم مردم به تهیه غذاى خاص که نام آن از عاشورا اتخاذ شده است که به نام «بوبوسورا» (غذاى عاشورا) اقدام و آن را در بین عزاداران و مستمندان توزیع می‌کنند. مردم یاد شده ماه محرم را «Bulan sura» (شهر سورا) می‌نامند و سورا در واقع همان عاشورا است که در زبان محلى بدین صورت آمده است.<br>
یکى از بزرگداشت‌هاى معروف و سالیانه که در اندونزى برگزار می‌شود مراسم دهه محرم و عزادارى عاشوراى حسینى است. مردم مسلمان اندونزى سالگرد شهادت [[امام حسین(علیه السلام)]] و یارانش را با احترام و مراسم خاص برگزار می‌کنند ماه‌هاى محرم و صفر براى ملت یاد شده حساب ویژه دارد و معمولا فرقه‌هاى مختلف مسلمان در این دو ماه مجالس جشن و سرور از قبیل عروسى‌ها، ساز و آواز و مراسم شاد برگزار نمی‌کنند. در جزیره جاوه پس از ورود محرم مردم به تهیه غذاى خاص که نام آن از عاشورا اتخاذ شده است که به نام «بوبوسورا» (غذاى عاشورا) اقدام و آن را در بین عزاداران و مستمندان توزیع می‌کنند. مردم یاد شده ماه محرم را «Bulan sura» (شهر سورا) می‌نامند و سورا در واقع همان عاشورا است که در زبان محلى بدین صورت آمده است.<br>
در قسمت شمالى ایالت آچه ماه محرم را ماه حسن و حسین می‌نامند و مردم در این ماه به نذر و تهیه نمودن غذاى نذرى به یاد شهادت امام حسین(علیه السلام) می‌پردازند که آن را «کنج عاشورا» یعنى نذر عاشورا می‌نامند. در منطقه بنکولو واقع در سوماتراى غربى، در دهه نخست محرم مراسم تابوت کشان وجود دارد که به مناسبت عاشوراى حسینى مردم مسلمان برگزار می‌کنند و بسیار شبیه تعزیه و شبیه خوانى شیعیان در برخى نقاط شیعه نشین جهان می‌باشد.<br>
در قسمت شمالى ایالت آچه ماه محرم را ماه حسن و حسین می‌نامند و مردم در این ماه به نذر و تهیه نمودن غذاى نذرى به یاد شهادت امام حسین(علیه السلام) می‌پردازند که آن را «کنج عاشورا» یعنى نذر عاشورا می‌نامند. در منطقه بنکولو واقع در سوماتراى غربى، در دهه نخست محرم مراسم تابوت کشان وجود دارد که به مناسبت عاشوراى حسینى مردم مسلمان برگزار می‌کنند و بسیار شبیه تعزیه و شبیه خوانى شیعیان در برخى نقاط شیعه نشین جهان می‌باشد.<br>
در مراسم عزادارى که توسط شیعیان برگزار می‌شود نه تنها مردم عادى بلکه شمارى از رهبران اهل سنت نیز شرکت می‌کنند. از جمله کسانى که در این مراسم شرکت کرده بدان رسمیت بخشیده و مورد تأکید قرار داده‌اند می‌توان از پروفسور حاج گیاهى على یافى رئیس پیشین مجلس علماى اندونزى و دکتر عقیل سراج، دبیر کل جمعیت نهضت العلماى اندونزى یاد کرد. فرد اخیر مکرر در این گونه مراسم شیعیان شرکت کرده و به ایراد سخن‌رانى و عزادارى پرداخته است به طوری‌که او را بسیارى از مردم شیعه تلقى کرده‌اند اما این امور تأثیرى بر رویکرد کلى مردم مسلمان اندونزى ندارد.<br>
در مراسم عزادارى که توسط شیعیان برگزار می‌شود نه تنها مردم عادى بلکه شمارى از رهبران اهل سنت نیز شرکت می‌کنند. از جمله کسانى که در این مراسم شرکت کرده بدان رسمیت بخشیده و مورد تأکید قرار داده‌اند می‌توان از پروفسور حاج گیاهى على یافى رئیس پیشین مجلس علماى اندونزى و دکتر عقیل سراج، دبیر کل جمعیت نهضت العلماى اندونزى یاد کرد. فرد اخیر مکرر در این گونه مراسم شیعیان شرکت کرده و به ایراد سخن‌رانى و عزادارى پرداخته است به طوری‌که او را بسیارى از مردم شیعه تلقى کرده‌اند اما این امور تأثیرى بر رویکرد کلى مردم مسلمان اندونزى ندارد.<br>
پس از پیروزى انقلاب اسلامى در ایران که جریان وهابیت با کمک پیدا و پنهان خارجى در صدد تفرقه در میان مسلمانان و ترویج افراطى گرى برآمد، در کشور اندونزى تلاش‌هاى فراوانى از قبیل ساختن مدارس و مساجد، نشر و توزیع کتاب‌هاى وهابیت و ضدشیعى را آغاز کرد ولى به دلیل روحیه مدارا و همزیستى مسالمت آمیز مردم و فرقه‌هاى اسلامى، توفیق چندانى به دست نیاورد و نه تنها مردم و اقلیتى را به خشونت و افراطى گرى وانداشت بلکه اظهارات ضد شیعى قابل ملاحظه اى از سوى رهبران اهل سنت نیز ارائه نگردید.<br>
پس از پیروزى [[انقلاب اسلامى]] در ایران که جریان وهابیت با کمک پیدا و پنهان خارجى در صدد تفرقه در میان مسلمانان و ترویج افراطى گرى برآمد، در کشور اندونزى تلاش‌هاى فراوانى از قبیل ساختن مدارس و مساجد، نشر و توزیع کتاب‌هاى وهابیت و ضدشیعى را آغاز کرد ولى به دلیل روحیه مدارا و همزیستى مسالمت آمیز مردم و فرقه‌هاى اسلامى، توفیق چندانى به دست نیاورد و نه تنها مردم و اقلیتى را به خشونت و افراطى گرى وانداشت بلکه اظهارات ضد شیعى قابل ملاحظه اى از سوى رهبران اهل سنت نیز ارائه نگردید.<br>
نکته پایانى تلاش مجدد مسیحیان و مسیونرهاى مسیحى در قالب گروه‌هاى امداد و کمک‌هاى کشورهاى غربى براى ترویج مسیحیت در اندونزى می‌باشد. کشورهاى غربى که در آغاز انتشار خبر زلزله فاجعه بار سونامى واکنش مناسب نشان نداده و از این لحاظ مورد اعتراض مردم جهان به ویژه سازمان‌هاى امدادى و خبرنگاران قرار گرفتند، به ناچار بر میزان کمک‌هاى خود افزودند. این بار مسیونرهاى مسیحى جهت سوء استفاده از این کمک‌ها و بهره گیرى تبلیغاتى جهت ترویج مسیحیت و تغییر باور دینى مردم تلاش گسترده و هماهنگى را سامان دادند هفته نامه پگاه، 7/12/83. که باز مورد اعتراض جهانیان قرار گرفت. مردم مصیبت دیده و گرفتار مسلمان نیز با هوشیارى مواظب این حرکت‌ها هستند، چنان که افکار عمومى نفرت خود را از این برخورد غرب، پنهان نکردند.<br>
نکته پایانى تلاش مجدد مسیحیان و مسیونرهاى مسیحى در قالب گروه‌هاى امداد و کمک‌هاى کشورهاى غربى براى ترویج مسیحیت در اندونزى می‌باشد. کشورهاى غربى که در آغاز انتشار خبر زلزله فاجعه بار سونامى واکنش مناسب نشان نداده و از این لحاظ مورد اعتراض مردم جهان به ویژه سازمان‌هاى امدادى و خبرنگاران قرار گرفتند، به ناچار بر میزان کمک‌هاى خود افزودند. این بار مسیونرهاى مسیحى جهت سوء استفاده از این کمک‌ها و بهره‌گیرى تبلیغاتى جهت ترویج مسیحیت و تغییر باور دینى مردم تلاش گسترده و هماهنگى را سامان دادند <ref>هفته نامه پگاه، 7/12/83.</ref> که باز مورد اعتراض جهانیان قرار گرفت. مردم مصیبت دیده و گرفتار مسلمان نیز با هوشیارى مواظب این حرکت‌ها هستند، چنان که افکار عمومى نفرت خود را از این برخورد غرب، پنهان نکردند.<br>


=پانویس=
=پانویس=
خط ۱۰۱: خط ۱۰۱:
[[رده: مجلات]]
[[رده: مجلات]]
[[رده: فصلنامه اندیشه تقریب]]
[[رده: فصلنامه اندیشه تقریب]]
[[رده: کتاب های تقریبی]]
[[رده: کشورها]]
[[رده: کشورهای اسلامی]]
[[رده: اندونزی]]
[[رده: منشورات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]]
[[رده: منشورات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]]
۱٬۷۳۸

ویرایش