المسائل الاقتصادیة المعالجات الفقهیة الحدیثة (کتاب)

راه‌کارهای نوین فقهی پیرامون موضوعات اقتصادی کتابی است که به شرح و بررسی برخی از مباحث اقتصادی فقه امامیه متناسب با مسائل جدید فقهی و اقتصادی نوین جامعه اسلامی پرداخته است.

المسائل الاقتصادیة المعالجات الفقهیة الحدیثة
المسائل الاقتصادیة المعالجات الفقهیة الحدیثة.jpg
پدیدآورانعبدالکریم بی آزار شیرازی
زبانفارسی
سال نشر1431 ق
ناشرمجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معاونت فرهنگی
تعداد صفحه335 ص

اهمیت تالیف

این کتاب شرح بخش تجارت از کتاب «اللمعة الدمشقیة» است، در این اثر ابواب مرتبط با مسائل فقه اقتصادی، کشاورزی، تجارت، دام‌داری و... که امروزه کاربرد زیادی دارد به همراه ارائه راه‌کارهایی فقهی برای برون رفت از مشکلات اقتصادی جوامع مسلمان ارائه می‌نماید.

سرفصل موضوعات

یازده فصل به صورتی تطبیقی و با دیدگاه مقایسه فقه امامیه با فقه برخی از مذاهب فقهی اهل سنت دارد:

فصل اول

بررسی ابعاد عبادی و اجتماعی اقتصاد اسلامی و تحلیل جنبه‌های عبادی ابوابی، مانند فقه خمس، زکات، صدقات و مصرف آن برای ریشه کنی فقر از جامعه اسلامی.

فصل دوم

عدالت اقتصادی در زمینه توزیع بیت‌المال و اموال عمومی مسلمانان مانند انفال و حقوق مشترک مسلمین توسط حاکم اسلامی.

فصل سوم

بررسی فعالیت‌های تولیدی و کار اقتصادی در اسلام و ارزش کار و تولید و اهمیت پرداخت اجرت کارگر را از منظری فقهی.

فصل چهارم

فعالیت‌های کشاورزی مانند زراعت و باغبانی و ابواب فقهی موضوعاتی مانند مزارعه، مساقات، مغارسه و بیع میوه‌های درختان.

فصل پنجم

احکام فقهی مربوط به تربیت حیوان، اجاره دادن حیوان، حقوق حیوانات و رعایت این حقوق، حکم صید حیوانات در مراسم حج و سیره حکومتی امیرالمؤمنین(ع) در حمایت از حیوان؛

فصل ششم

بررسی مسائل و احکام تولیدات صنعتی و قواعد فقهی مربوط، احکام ملکیت در تولیدات صنعتی از منظری فقهی.

فصل هفتم

احکام فقهی مربوط به اقتصاد تجاری مانند فروع فقهی مربوط به بیع، اقسام بیع، احکام بیع، اقسام اقاله، شروط عقد بیع، شرایط عوضین، آداب تجارت و اجاره، احکام سر قفلی، احکام شفعه، احکام قبض احکام نقد و نسیه و احکام احتکار و مسائل مستحدثه فقهی مربوط به آن در فقه فریقین.

فصل هشتم

شرایط فقهی مترتب بر عقود اقتصادی و مسائل مربوط به مصرف و شرایط و احکام ربا، حواله، ودیعه، قرض الحسنه، دین، مضاربه و سایر احکام مربوط به مصرف.

فصل نهم

احکام مربوط به تأمین اجتماعی، ضمان با اولویت مسائل مستحدثه فقهی.

فصل دهم

تکافل اجتماعی، احکام و فروع فقهی وقف، شرکت، عطیه، نذر، عاریت، اشیای گمشده و کفارات و دیدگاه‌های فقهی فریقین در این زمینه.

فصل یازدهم

درآخرین باب از مباحث این کتاب احکام ورشکستگی اقتصادی در فقه اسلامی و احکام حقوقی اروپا باهم مقایسه شده و انواع اسراف و تبذیر در آموزه‌های فقهی و اسلامی‌مانند اسراف در هدر دادن آب، ریخت و پاش در وسایل زندگی اعم از ظروف، لباس و تزئیینات منزل، زیاده روی در خوردن و آشامیدن، اسراف در انفاق و مسکن با رویکردی تطبیقی در فقه امامیه و فقه اهل سنت بیان می‌شود.

مؤلف

این کتاب توسط عبدالکریم بی آزار شیرازی تالیف و گردآوری شده است.

منابع

برگرفته و ویرایشی از کتابنامه انتشارات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معاونت فرهنگی، علیرضا شاه حسینی، چاپ سوم، صفحه 191، تهران، 1389 ش.