بقلیه (قرامطه): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ']]↵<references />' به ']]')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب
| عنوان =بقلیه( قرامطه)
| تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام =بقلیه( قرامطه)
| نام رایج =
| تاریخ شکل گیری =
| قرن شکل گیری =قرن سوم هجری قمری
| مبدأ شکل گیری =کوفه
| موسس =ابوحاتم
| عقیده = توصیه به منع از ذبح حیوانات برای استفاده از گوشت‌شان و سفارش به گیاه‌خواری 
}}
'''بَقْلیّه (یا نَفلیّه)''' گروهی از «[[قرامطه]]» و پیروان مردی به نام ابوحاتم بودند که از گیاهان تغذیه می‌کرد.


'''بَقْلیّه (یا نَفلیّه)''' گروهی از «[[قرامطه]]» و پیروان مردی به نام ابوحاتم بوده و از گیاهان تغذیه می‌کردند.
== تاریخچه ==
این فرقه در [[کوفه]] ساکن بودند. آنان نخست‌ از عقاید داعی‌‌بورانی‌ پیروی‌ می‌کردند و از این‌رو «[[بورانیه‌]]» خوانده‌ می‌شدند؛ سپس‌ در سال ۲۹۵ هجری قمری‌ به‌ داعی‌ ابوحاتم‌ زُطّی‌ گراییدند و بقلیه‌ نامیده شدند. <ref>نویری احمد، نهایه الارب، قاهره، سال 1404 هجری قمری، و 1984 میلادی، ج 25، ص 275</ref> <ref>ابن‌ دواداری‌ ابوبکر، کنز الدرر، قاهره، سال 1380 قمری و 1961 میلادی، ص ۹۰ </ref> <ref>مقریزی‌ احمد، اتعاظ الحنفاء، قاهره‌، سال ۱۳۸۷ هجری قمری، و ۱۹۶۷ میلادی، ج 12، ص 179</ref>


==تاریخچه==
== وجه تسمیه ==
این فرقه در [[کوفه]] ساکن بودند. آنان نخست‌ از عقاید داعی‌ بورانی‌ پیروی‌ می‌کردند و از این‌رو «[[بورانیه‌]]» خوانده‌ می‌شدند؛ سپس‌ در سال ۲۹۵ هجری قمری‌ به‌ داعی‌ ابوحاتم‌ زُطّی‌ گراییدند و به‌ بقلیه‌ تغییر نام‌ یافتند. <ref>نویری احمد، نهایه الارب، قاهره، سال 1404 هجری قمری، و 1984 میلادی، ج 25، ص 275</ref> <ref>ابن‌ دواداری‌ ابوبکر، کنز الدرر، قاهره، سال 1380 قمری و 1961 میلادی، ص ۹۰ </ref> <ref>مقریزی‌ احمد، اتعاظ الحنفاء، قاهره‌، سال ۱۳۸۷ هجری قمری، و ۱۹۶۷ میلادی، ج 12، ص 179</ref>
دلیل نامیده شدن این فرقه به بقلیه، منع پیروان آن از سوی موسس این فرقه در استفاده از گوشت و بسنده کردن به خوردن گیاهان و سبزی‌جات بود، زیرا ابوحاتم به پیروان خود می‌گفت که حیوانات را نباید کشت و از گوشت آنها برای خوردن استفاده کرد، بلکه آنها را از این کار منع می‌کرد.<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، صال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 105 همراه با ویرایش و اصلاح عبارت </ref> <ref>نویری احمد، نهایه الارب، قاهره، سال 1404 هجری قمری، و 1984 میلادی، ج 25، ص 275</ref> <ref>ابن‌ دواداری‌ ابوبکر، کنز الدرر، قاهره، سال 1380 قمری و 1961 میلادی، ص ۹۰ </ref> <ref>مقریزی‌ احمد، اتعاظ الحنفاء، قاهره‌، سال ۱۳۸۷ هجری قمری، و سال ۱۹۶۷ میلادی، ج 12، ص 179</ref>


==وجه تسمیه==
== بقلیه پس از مرگ ابوحاتم ==
این فرقه از این جهت به بقلیه‌ معروف شدند زیرا ابوحاتم پیروان خود می‌گفت که تنها باید به خوردن دیگر سبزیجات اکتفا نمائید. هم چنین معتقد بود که حیوانات را نباید کشت و نباید از گوشت آنها برای خوردن استفاده کرد و آنها را از این کار منع می‌کرد.<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، صال 1372 خورشیدی، چاپ اول،  ص 105 همراه با ویرایش و اصلاح عبارت </ref> <ref>نویری احمد، نهایه الارب، قاهره، سال 1404 هجری قمری، و 1984 میلادی، ج 25، ص 275</ref> <ref>ابن‌ دواداری‌ ابوبکر، کنز الدرر، قاهره، سال 1380 قمری و 1961 میلادی، ص ۹۰ </ref> <ref>مقریزی‌ احمد، اتعاظ الحنفاء، قاهره‌، سال ۱۳۸۷ هجری قمری، و سال ۱۹۶۷ میلادی، ج 12، ص 179</ref>
پس‌ از درگذشت‌ ابوحاتم‌ در سال ۲۹۶ هجری قمری، بقلیه‌ به‌ دو دسته‌ تقسیم‌ شدند: برخی‌ همچنان‌ بر زنده‌ بودن‌ و غیبت‌ محمد‌بن‌‌اسماعیل‌ پافشاری‌ می‌کردند و برخی‌ دیگر می‌گفتند که‌ زکرویةبن‌‌مهرویه‌ داعی‌ بزرگ‌ عراق‌ کشته‌ نشده‌ است‌ و در غیبت‌ بسر می‌برد.<ref>نویری احمد، نهایه الارب، قاهره، سال 1404 هجری قمری، و 1984 میلادی، ج 25، ص 276</ref> <ref>ابن‌ دواداری‌ ابوبکر، کنز الدرر، قاهره، سال 1380 قمری و 1961 میلادی، ص ۹۰</ref>
<ref>مقریزی‌ احمد، اتعاظ الحنفاء، قاهره‌، سال ۱۳۸۷ هجری قمری، و ۱۹۶۷ میلادی، ج 12، ص 179</ref>


==بقلیه پس از مرگ ابوحاتم==
== قیام و شکست بقلیه ==
پس‌ از درگذشت‌ ابوحاتم‌ در سال ۲۹۶ هجری قمری بقلیه‌ به‌ دو دسته‌ تقسیم‌ شدند: برخی‌ همچنان‌ بر زنده‌ بودن‌ و غیبت‌ محمد بن‌ اسماعیل‌ پافشاری‌ کردند و برخی‌ دیگر گفتند که‌ زکرویه‌ بن‌ مهرویه‌ داعی‌ بزرگ‌ عراق‌ کشته‌ نشده‌ است‌ و در غیبت‌ به‌ سر می‌برد.<ref>نویری احمد، نهایه الارب، قاهره، سال 1404 هجری قمری، و 1984 میلادی، ج 25، ص 276</ref> <ref>ابن‌ دواداری‌ ابوبکر، کنز الدرر، قاهره، سال 1380 قمری و 1961 میلادی، ص ۹۰</ref>
بقلیه‌ در سال ۳۱۶ هجری قمری به‌ ریاست‌ مسعود‌بن‌‌حریث‌ و عیسی‌‌بن‌‌موسی‌ در اطراف‌ کوفه‌ قیام‌ کردند و با همدستی همسایگان بدوی خود به غارت اموال مردم پرداختند <ref>مسعودی‌ علی‌، التنبیه‌ و الاشراف‌، به‌ کوشش‌ دخویه‌، لیدن‌، سال ۱۸۹۳ میلادی، ص 391</ref> در پی‌ این‌ کار، مقتدر خلیفه‌عباسی دو تن‌ از سرداران‌ خود به نام‌هارون‌‌بن‌‌غریب‌ و صافی‌ را به‌‌سوی‌ آنها گسیل‌ کرد‌. در این‌ نبرد، بقلیه‌ شکست سختی خوردند و بسیاری‌ از ایشان‌ کشته‌ و اسیر شدند. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، صال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 105</ref> <ref>مسعودی‌ علی‌، التنبیه‌ و الاشراف‌، به‌ کوشش‌ دخویه‌، لیدن‌، سال ۱۸۹۳ میلادی، ص 391 </ref> <ref>ابن اثیر، الکامل، ج 8، ص 187</ref> نماد بقلیه در جنگ، پرچم سفیدی بود که روی آن آیه شریفه: «وَ نُریدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثین» <ref>سوره قصص، (28) آیه 5</ref> که مربوط به رهایی قوم بنی‌اسرائیل از دست فرعون بود، نقش بسته بود.<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، صال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 105</ref>
<ref>مقریزی‌ احمد، اتعاظ الحنفاء،  قاهره‌، سال  ۱۳۸۷ هجری قمری، و  ۱۹۶۷ میلادی، ج 12، ص 179</ref>


==قیام و شکست بقلیه==
== سر انجام بقلیه ==
بقلیه‌ در سال ۳۱۶ هجری قمری به‌ ریاست‌ مسعود بن‌ حریث‌ و عیسی‌ بن‌ موسی‌ در اطراف‌ کوفه‌ قیام‌ کردند و با هم‌دستی همسایگان بدوی خود به غارت اموال مردم پرداختند <ref>مسعودی‌ علی‌، التنبیه‌ و الاشراف‌، به‌ کوشش‌ دخویه‌، لیدن‌،  سال ۱۸۹۳ میلادی، ص 391</ref> در پی‌ این‌ کار مقتدر خلیفه عباسی دو تن‌ از سرداران‌ خود به نام هارون‌ بن‌ غریب‌ و صافی‌ را به‌ سوی‌ آنها گسیل‌ کرد‌. در این‌ نبرد بقلیه‌ شکستی‌ سختی خوردند و بسیاری‌ از ایشان‌ کشته‌ و اسیر گردیدند. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، صال 1372 خورشیدی، چاپ اول،  ص 105</ref> <ref>مسعودی‌ علی‌، التنبیه‌ و الاشراف‌، به‌ کوشش‌ دخویه‌، لیدن‌، سال ۱۸۹۳ میلادی، ص 391 </ref> <ref>ابن اثیر، الکامل، ج 8، ص 187</ref> نماد بقلیه در جنگ پرچمی سفیدی بود که روی آن آیه شریفه «وَ نُریدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثین» سوره قصص،(28) آیه 5 که مربوط به رهایی قوم بنی اسرائیل از دست فرعون بود نقش بسته بود.<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، صال 1372 خورشیدی، چاپ اول،  ص 105</ref>
سر انجامِ بقلیه در جنگی که با سپاهیان مقتدر رخ داد معلوم شد. آنها با دادن کشته‌های فراوان و حالتی سرنگون وارد بغداد شدند <ref>ابن‌اثیر، الکامل‌، ج 7، ص 187</ref> و برخی که از نبرد جان سالم به در برده بودند، به‌ سلیمان‌‌بن‌‌حسن‌ قرمطی‌ - که‌ از هیت‌(شهری در استان انبار عراق) به‌ [[بحرین‌]] بازگشته‌ بود پیوستند و از آنجا که‌ آنان‌ در بیشه‌ها می‌زیستند، در سپاه‌ سلیمان‌ به «اَجَمیین‌» نامیده شدند.<ref>مسعودی‌ علی‌، التنبیه‌ و الاشراف‌، به‌ کوشش‌ دخویه‌، لیدن‌، سال ۱۸۹۳ میلادی، ص 391</ref>


==سر انجام بقلیه==
== پانویس ==
سر انجام بقلیه در جنگی که با سپاهیان مقتدر رخ داد معلوم شد. آنها با دادن کشته‌های فراوان و حالتی سرنگون وارد بغداد شدند <ref>ابن‌اثیر، الکامل‌، ج 7، ص 187</ref> و برخی که از نبرد جان سالم به در برده بودند، به‌ سلیمان‌ بن‌ حسن‌ قرمطی‌ - که‌ از هیت‌ به‌ [[بحرین‌]] بازگشته‌ بود پیوستند و از آنجا که‌ آنان‌ در بیشه‌ها می‌زیستند در سپاه‌ سلیمان‌ به «اَجَمیین‌» نامیده شدند. <ref>مسعودی‌ علی‌، التنبیه‌ و الاشراف‌، به‌ کوشش‌ دخویه‌، لیدن‌، سال  ۱۸۹۳ میلادی، ص 391</ref>
{{پانویس}}


==پانویس==
{{فرق و مذاهب}}


[[رده: فرق و مذاهب]]
[[رده:فرق و مذاهب]]
Writers، confirmed، مدیران
۸۵٬۹۶۳

ویرایش