۴٬۹۳۳
ویرایش
تاثیر اندیشه‌های اخوان‌المسلمین مصر بر جهان اسلام پیش از انقلاب‌های عربی (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
تاثیر اندیشه‌های اخوان‌المسلمین مصر بر جهان اسلام پیش از انقلاب‌های عربی (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۵ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۴۴
، ۵ دسامبر ۲۰۲۲تمیزکاری
جز (تمیزکاری) |
جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
|- | |- | ||
|مبانی | |مبانی | ||
|؟ | |؟؟ ؟ | ||
|- | |- | ||
|جهت‌گیری نسبت به حاکمیت | |جهت‌گیری نسبت به حاکمیت | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
|- | |- | ||
|وضعیت اقتصادی | |وضعیت اقتصادی | ||
|؟ | |؟؟ ؟ | ||
|- | |- | ||
|نحوه تبلیغات جهت جذب افراد | |نحوه تبلیغات جهت جذب افراد | ||
|؟ | |؟؟ ؟ | ||
|- | |- | ||
|وضعیت کنونی | |وضعیت کنونی | ||
| خط ۱۶۰: | خط ۱۶۰: | ||
== تاءسیس حکومت اسلامی == | == تاءسیس حکومت اسلامی == | ||
یکی از اهداف اوّلیّه اخوان‌المسلمین تاءسیس حکومتی بر مبنای اصول اسلام بود. حسن البنا برای دستیابی به این هدف، پیروانش را به تلاش در تحقق حکومت اسلامی تشویق می کرد. به عقیده حسن البنا اگر مسلمانان به چنین تلاشی مبادرت نکنند، در پیشگاه خداوند، گناهکار و مقصر خواهند بود. امّا رهبران بعدی اخوان به این بی توجهی در سال 1366 ه. ش . / 1987 م. که نهضت اخوان‌المسلمین به عنوان یک حزب سیاسی در انتخابات مجلس نمایندگان مصر شرکت کرد، به اوج خود رسید. زیرا این اقدام به معنای به رسمیت شناختن حکومت و قدرت حاکم بود. | یکی از اهداف اوّلیّه اخوان‌المسلمین تاءسیس حکومتی بر مبنای اصول اسلام بود. حسن البنا برای دستیابی به این هدف، پیروانش را به تلاش در تحقق حکومت اسلامی تشویق می کرد. به عقیده حسن البنا اگر مسلمانان به چنین تلاشی مبادرت نکنند، در پیشگاه خداوند، گناهکار و مقصر خواهند بود. امّا رهبران بعدی اخوان به این بی توجهی در سال 1366 ه. ش. / 1987 م. که نهضت اخوان‌المسلمین به عنوان یک حزب سیاسی در انتخابات مجلس نمایندگان مصر شرکت کرد، به اوج خود رسید. زیرا این اقدام به معنای به رسمیت شناختن حکومت و قدرت حاکم بود. | ||
== وحدت جهان عرب == | == وحدت جهان عرب == | ||
| خط ۱۶۸: | خط ۱۶۸: | ||
== آزاد سازی فلسطین == | == آزاد سازی فلسطین == | ||
در سال 1314 ه. ش . / 1935 م. (عبدالرحمن البنا) برادر حسن البنا از فلسطین دیدار کرد. این سفر که برای اوّلین بار توسط یکی از اعضای برجسته اخوان صورت می گرفت. نقطه عطفی در روابط اخوان‌المسلمین با جزوهدفهای نهضت اخوان‌المسلمین قرار گرفت. بعد از آن اخوان با شناساندنِ خواسته‌های فلسطینی در سطح خاورمیانه وجهان و نیز جمع آوری و ارسال کمکهای مردمی، به جنبش اسلامی فلسطین مدد رساند. امّا بعدها این اقدامش را برای آزاد سازی فلسطین ناکافی دید، و در نتیجه از سال 1327 ه. ش . / 1948 م. به همراه فلسطینیها وارد جنگ علیه اسرائیل غاصب شد. روندی که هم اکنون نیز ادامه دارد. زیرا جنبش جهاد اسلامی و حماس که از عمده ترین گروه‌های مبارز فلسطینی به حساب می آیند، شاخه‌های فلسطینی اخوان‌المسلمین هستند. | در سال 1314 ه. ش. / 1935 م. (عبدالرحمن البنا) برادر حسن البنا از فلسطین دیدار کرد. این سفر که برای اوّلین بار توسط یکی از اعضای برجسته اخوان صورت می گرفت. نقطه عطفی در روابط اخوان‌المسلمین با جزوهدفهای نهضت اخوان‌المسلمین قرار گرفت. بعد از آن اخوان با شناساندنِ خواسته‌های فلسطینی در سطح خاورمیانه وجهان و نیز جمع آوری و ارسال کمکهای مردمی، به جنبش اسلامی فلسطین مدد رساند. امّا بعدها این اقدامش را برای آزاد سازی فلسطین ناکافی دید، و در نتیجه از سال 1327 ه. ش. / 1948 م. به همراه فلسطینیها وارد جنگ علیه اسرائیل غاصب شد. روندی که هم اکنون نیز ادامه دارد. زیرا جنبش جهاد اسلامی و حماس که از عمده ترین گروه‌های مبارز فلسطینی به حساب می آیند، شاخه‌های فلسطینی اخوان‌المسلمین هستند. | ||
=رهبران و بزرگان اخوان‌المسلمین= | =رهبران و بزرگان اخوان‌المسلمین= | ||
| خط ۱۷۶: | خط ۱۷۶: | ||
== حسن البنا == | == حسن البنا == | ||
حسن البنا پایه گذار و اولین رهبر یا مرشد عام نهضت اخوان‌المسلمین بود. وی در سال 1284 ه. ش . / 1905 م. در (دهکده محمودیه) واقع در دلتای نیل مصر از یک خانواده روحانی حنبلی مذهب به دنیا آمد. او تحصیلاتش را در قاهره تکمیل و سپس به دبیری پرداخت، ولی با مشاهده فساد اخلاقی، عقاید انحرافی و سلطه خارجیان بر مصر، نهضت اخوان‌المسلمین را در سال 1307 ه. ش . / 1928 م. به منظور احیاء اسلام و نیل به استقلال کشور در شهر اسماعیلیه بنانهاد. وی در راه هدفهای اخوان چند بار بازداشت و یا تبعید شد و سرانجام هم در سال 1328 ه. ش . / 1949 م. در مقابل ساختمان خانه جوانان مسلمان مصر به دست افراد ناشناسی به شهادت رسید. | حسن البنا پایه گذار و اولین رهبر یا مرشد عام نهضت اخوان‌المسلمین بود. وی در سال 1284 ه. ش. / 1905 م. در (دهکده محمودیه) واقع در دلتای نیل مصر از یک خانواده روحانی حنبلی مذهب به دنیا آمد. او تحصیلاتش را در قاهره تکمیل و سپس به دبیری پرداخت، ولی با مشاهده فساد اخلاقی، عقاید انحرافی و سلطه خارجیان بر مصر، نهضت اخوان‌المسلمین را در سال 1307 ه. ش. / 1928 م. به منظور احیاء اسلام و نیل به استقلال کشور در شهر اسماعیلیه بنانهاد. وی در راه هدفهای اخوان چند بار بازداشت و یا تبعید شد و سرانجام هم در سال 1328 ه. ش. / 1949 م. در مقابل ساختمان خانه جوانان مسلمان مصر به دست افراد ناشناسی به شهادت رسید. | ||
== حسن الهضیبی == | == حسن الهضیبی == | ||
پس از شهادت حسن البنا، رهبری سازمان بطور موقت به معاون اول او (صالح العشماوی) واگذارشد ولی اخوان‌المسلمین ازسوی دولت منحل گردید. اخوان بار دیگر در سال 1330 ه. ش . / 1951 م. اجازه فعالیت رسمی و برنامه‌های قبلی اخوان (مانند فعالیت شاخه نظامی) موافق نبود. بر این پایه عملیات نظامی علیه دولت مصر را متوقف ساخت، در جذب اعضای جدید دقت قبلی را کنار گذاشت و... نتیجه اِعمال چنین روشی، کاهش بعد ضد حکومتی اخوان و نیز کمرنگ شدن تلاش برای تحقق اندیشه های حسن البنا بود. | پس از شهادت حسن البنا، رهبری سازمان بطور موقت به معاون اول او (صالح العشماوی) واگذارشد ولی اخوان‌المسلمین ازسوی دولت منحل گردید. اخوان بار دیگر در سال 1330 ه. ش. / 1951 م. اجازه فعالیت رسمی و برنامه‌های قبلی اخوان (مانند فعالیت شاخه نظامی) موافق نبود. بر این پایه عملیات نظامی علیه دولت مصر را متوقف ساخت، در جذب اعضای جدید دقت قبلی را کنار گذاشت و... نتیجه اِعمال چنین روشی، کاهش بعد ضد حکومتی اخوان و نیز کمرنگ شدن تلاش برای تحقق اندیشه های حسن البنا بود. | ||
== عمر تلمسانی == | == عمر تلمسانی == | ||
هضیبی در سال 1352 ه. ش . / 1973 م. مُرد، پس از او عمر تلمسانی به عنوان مرشد عام اخوان انتخاب شد. او از آغاز در کنار حسن البنا قرار داشت، و از این رو از با سابقه ترین افراد اخوان به شمار می آمد. ولی بعداز سوء قصدی که یکی از اعضای اخوان‌المسلمین به جان (جمال عبدالناصر) رئیس‌جمهوری مصر کرد، بازداشت شد و تا سال 1350 ه. ش . / 1971 م. در زندان به سر برد. او هم مانند هضیبی خط مشی آرامی را در قبال رژیم مصر برگزید، و در نتیجه نهضت اخوان‌المسلمین در زمان رهبری تلمسانی بیش از گذشته از روحیه و روش انقلابی فاصله گرفت. بعد از تلمسانی که در سال 1365 از بزرگان اخوان که از شهرت جهانی برخوردارند، می توان از سید قطب نویسنده، روزنامه نگار و یکی از بزرگترین رهبران می‌آید. | هضیبی در سال 1352 ه. ش. / 1973 م. مُرد، پس از او عمر تلمسانی به عنوان مرشد عام اخوان انتخاب شد. او از آغاز در کنار حسن البنا قرار داشت، و از این رو از با سابقه ترین افراد اخوان به شمار می آمد. ولی بعداز سوء قصدی که یکی از اعضای اخوان‌المسلمین به جان (جمال عبدالناصر) رئیس‌جمهوری مصر کرد، بازداشت شد و تا سال 1350 ه. ش . / 1971 م. در زندان به سر برد. او هم مانند هضیبی خط مشی آرامی را در قبال رژیم مصر برگزید، و در نتیجه نهضت اخوان‌المسلمین در زمان رهبری تلمسانی بیش از گذشته از روحیه و روش انقلابی فاصله گرفت. بعد از تلمسانی که در سال 1365 از بزرگان اخوان که از شهرت جهانی برخوردارند، می توان از سید قطب نویسنده، روزنامه نگار و یکی از بزرگترین رهبران می‌آید. | ||
=مهمترین ویژگیهای اخوان‌المسلمین= | =مهمترین ویژگیهای اخوان‌المسلمین= | ||
| خط ۱۹۱: | خط ۱۹۱: | ||
1) همترین ویژگی اخوان‌المسلمین، جامع و فراگیر بودن آن است. این ویژگی دارای دو بعد است: نخست این که اخوان در مصر به صورت یک تشکیلات جامع ظهور کرد، به گونه ای که فقط یک نهضت سیاسی نبود، بلکه یک واحد فرهنگی، یک مؤ سسه اقتصادی، یک بینش اجتماعی، یک ارتش مردمی و... نیز بود. دوم این که کم و بیش در برخی از کشورهای اسلامی ایده‌ها، هدفها و تشکیلات اخوان‌المسلمین به عنوان یک الگوی مناسب مبارزه ضد دولتی پذیرفته و به کار بسته شد، حتّی این الگوگیری در کشورهای اسلامی دورتر از مصر چون ایران (فدائیان اسلام) و افغانستان (حزب جمعیت اسلامی هم صورت گرفته است. | 1) همترین ویژگی اخوان‌المسلمین، جامع و فراگیر بودن آن است. این ویژگی دارای دو بعد است: نخست این که اخوان در مصر به صورت یک تشکیلات جامع ظهور کرد، به گونه ای که فقط یک نهضت سیاسی نبود، بلکه یک واحد فرهنگی، یک مؤ سسه اقتصادی، یک بینش اجتماعی، یک ارتش مردمی و... نیز بود. دوم این که کم و بیش در برخی از کشورهای اسلامی ایده‌ها، هدفها و تشکیلات اخوان‌المسلمین به عنوان یک الگوی مناسب مبارزه ضد دولتی پذیرفته و به کار بسته شد، حتّی این الگوگیری در کشورهای اسلامی دورتر از مصر چون ایران (فدائیان اسلام) و افغانستان (حزب جمعیت اسلامی هم صورت گرفته است. | ||
2) دیگر ویژگیهای اخوان آن است که کارش را با تبلیغ و معرفی دین اسلام به عنوان تنها راه نجات آغاز کرد. سپس به جذب وسازماندهی افراد در مرحله سوم به مبارزه و ستیز همه جانبه (به ویژه نظامی) علیه رژیم مصر و استعمار [[انگلیس]] پرداخت. در ستیزه جو شدن اخوان، مساءله [[فلسطین]] بیش از سایر مسائل (مانند افزایش سلطه استعمار) مؤ ثر بود. به عنوان نمونه، اخوان در سال 1325 ه. ش . / 1946 م. برای نخستین بار دسته های کوچک نظامی برای حمله مسلحانه به مراکز یهودیان در خاک فلسطین، اعزام کرد؛ وهمچنین اعضای اخوان در اولین جنگ اعراب واسرائیل شرکت کردند. اخوان 1331 ه. ش . / 1952 م. علیه (ملک فاروق) از آن جمله است. | 2) دیگر ویژگیهای اخوان آن است که کارش را با تبلیغ و معرفی دین اسلام به عنوان تنها راه نجات آغاز کرد. سپس به جذب وسازماندهی افراد در مرحله سوم به مبارزه و ستیز همه جانبه (به ویژه نظامی) علیه رژیم مصر و استعمار [[انگلیس]] پرداخت. در ستیزه جو شدن اخوان، مساءله [[فلسطین]] بیش از سایر مسائل (مانند افزایش سلطه استعمار) مؤ ثر بود. به عنوان نمونه، اخوان در سال 1325 ه. ش. / 1946 م. برای نخستین بار دسته های کوچک نظامی برای حمله مسلحانه به مراکز یهودیان در خاک فلسطین، اعزام کرد؛ وهمچنین اعضای اخوان در اولین جنگ اعراب واسرائیل شرکت کردند. اخوان 1331 ه. ش. / 1952 م. علیه (ملک فاروق) از آن جمله است. | ||
نمی اندیشد. به بیان دیگر، اگر چه اخوان در اعتقاد به پیاده شدن اسلام به عنوان تنها راه نجات مادی و معنوی جامعه پابرجا مانده است، ولی تنها راه تحقق این هدف را در گرو فعالیتهای سیاسی که در چارچوب یک سیستم آزاد انجام می شود، می داند. بدین سان اخوان به صورت یک سازمان سیاسی در آمده است که برای تصاحب قدرت سیاسی از طریق مبارزات سیاسی تلاش می کند. | نمی اندیشد. به بیان دیگر، اگر چه اخوان در اعتقاد به پیاده شدن اسلام به عنوان تنها راه نجات مادی و معنوی جامعه پابرجا مانده است، ولی تنها راه تحقق این هدف را در گرو فعالیتهای سیاسی که در چارچوب یک سیستم آزاد انجام می شود، می داند. بدین سان اخوان به صورت یک سازمان سیاسی در آمده است که برای تصاحب قدرت سیاسی از طریق مبارزات سیاسی تلاش می کند. | ||
| خط ۲۰۶: | خط ۲۰۶: | ||
ب) پشتیبانی از افسران آزاد: اخوان‌المسلمین امید داشت که با به حکومت رسیدن افسران آزاد به رهبری جمال عبدالناصر، احکام اسلام در مصر پیاده شود. بر این اساس به همکاری با افسران آزاد برای انجام کودتا علیه ملک فاروق پرداخت. مؤ ثرترین کمک اخوان به کودتاگران در این جهت این بود که مردم را در زمان وقوع کودتا به حمایت و پشتیبانی از آن به خیابانها آورد، و در اثر همین حمایت مردمی، کودتای افسران آزاد با موفقیت تواءم گردید. اندکی بعد اخوان‌المسلمین دریافت که ناصر و گروه او تمایلی به پیاده کردن احکام اسلامی در مصر ندارند. در نتیجه بین اخوان‌المسلمین وافسران آزاد اختلاف پدید آمد. نقطه اوج این اختلاف، سوء قصد به جان عبدالناصر از سوی اخوان‌المسلمین در سال 1333 ه. ش . / 1954 م. بود. | ب) پشتیبانی از افسران آزاد: اخوان‌المسلمین امید داشت که با به حکومت رسیدن افسران آزاد به رهبری جمال عبدالناصر، احکام اسلام در مصر پیاده شود. بر این اساس به همکاری با افسران آزاد برای انجام کودتا علیه ملک فاروق پرداخت. مؤ ثرترین کمک اخوان به کودتاگران در این جهت این بود که مردم را در زمان وقوع کودتا به حمایت و پشتیبانی از آن به خیابانها آورد، و در اثر همین حمایت مردمی، کودتای افسران آزاد با موفقیت تواءم گردید. اندکی بعد اخوان‌المسلمین دریافت که ناصر و گروه او تمایلی به پیاده کردن احکام اسلامی در مصر ندارند. در نتیجه بین اخوان‌المسلمین وافسران آزاد اختلاف پدید آمد. نقطه اوج این اختلاف، سوء قصد به جان عبدالناصر از سوی اخوان‌المسلمین در سال 1333 ه. ش. / 1954 م. بود. | ||
ج) تاثیر اخوان بر دیگر گروه‌های اسلامی در مصر: اخوان‌المسلمین پس از ناکامیهای نظامی اش در دهه 30 ه. ش . / 50 م. (مانند ترور نافرجام ناصر)، فعالیت نظامی را کنار گذاشت. به بیان دیگر اخوان دیگر از مبارزه مسلحانه برای نیل به هدفهایش پیروی نمی کند، و در پی تغییر رژیم تنها از راههای مسالمت‌آمیز است، ولی گروه‌های اسلامی متاءثر و منشعب از داده‌اند که همان استراتژی دهه 1940 م. / دهه 1320 ه. ش . اخوان‌المسلمین مصر است. اتخاذ چنین شیوه ای با شدت عمل د افول اخوان و فقدان رهبری واحد: قبل از دهه 30 ه. ش . / 50 م. حسن البنا، نه تنها رهبر اخوان‌المسلمین بلکه رهبر حرکت اسلامی مصر به شمار می رفت. امّا پس از آن، به علت ناتوانی رهبران بعدی اخوان در پدیدآوردن وحدت رویه در مبارزه علیه رژیم و نیز به دلیل پدیدار شدن گروه‌های اسلامی مختلف که بطور عمده بر خلاف اخوان، بر مبارزه مسلحانه ضددولتی تکیه داشتند، وحدت رهبری حرکت اسلامی مصر از بین رفت. یکی از مبارزان مصری در‌این‌باره می گوید: | ج) تاثیر اخوان بر دیگر گروه‌های اسلامی در مصر: اخوان‌المسلمین پس از ناکامیهای نظامی اش در دهه 30 ه. ش. / 50 م. (مانند ترور نافرجام ناصر)، فعالیت نظامی را کنار گذاشت. به بیان دیگر اخوان دیگر از مبارزه مسلحانه برای نیل به هدفهایش پیروی نمی کند، و در پی تغییر رژیم تنها از راههای مسالمت‌آمیز است، ولی گروه‌های اسلامی متاءثر و منشعب از داده‌اند که همان استراتژی دهه 1940 م. / دهه 1320 ه. ش. اخوان‌المسلمین مصر است. اتخاذ چنین شیوه ای با شدت عمل د افول اخوان و فقدان رهبری واحد: قبل از دهه 30 ه. ش. / 50 م. حسن البنا، نه تنها رهبر اخوان‌المسلمین بلکه رهبر حرکت اسلامی مصر به شمار می رفت. امّا پس از آن، به علت ناتوانی رهبران بعدی اخوان در پدیدآوردن وحدت رویه در مبارزه علیه رژیم و نیز به دلیل پدیدار شدن گروه‌های اسلامی مختلف که بطور عمده بر خلاف اخوان، بر مبارزه مسلحانه ضددولتی تکیه داشتند، وحدت رهبری حرکت اسلامی مصر از بین رفت. یکی از مبارزان مصری در‌این‌باره می گوید: | ||
(وضعیت ما طوری است که ایرانی ها باید [[امام خمینی]] [ره] را بصورت قرض الحسنه به مدت یکسال به مصریها تحویل دهند تا یک انقلاب سراسری به شیوه ایرانی، مصر را دگرگون سازد.) | (وضعیت ما طوری است که ایرانی ها باید [[امام خمینی]] [ره] را بصورت قرض الحسنه به مدت یکسال به مصریها تحویل دهند تا یک انقلاب سراسری به شیوه ایرانی، مصر را دگرگون سازد.) | ||
| خط ۲۱۸: | خط ۲۱۸: | ||
== اخوان‌المسلمین در سودان == | == اخوان‌المسلمین در سودان == | ||
در اواسط دهه 20 ه. ش . / 40 م .(178) [[اخوان‌المسلمین سودان]] به رهبری ([[علی طالب الله]]) شکل گرفت. این جنبش، به دو جهت متاءثر از اخوان‌المسلمین مصر بود. | در اواسط دهه 20 ه. ش. / 40 م .(178) [[اخوان‌المسلمین سودان]] به رهبری ([[علی طالب الله]]) شکل گرفت. این جنبش، به دو جهت متاءثر از اخوان‌المسلمین مصر بود. | ||
1) به همان انگیزه هایی پدید آمد که اخوان‌المسلمین مصر بوجود آمده بود. | 1) به همان انگیزه هایی پدید آمد که اخوان‌المسلمین مصر بوجود آمده بود. | ||
| خط ۲۲۵: | خط ۲۲۵: | ||
در آغاز، اخوان‌المسلمینِ سودان خواهان اسلامی کردن جامعه از طریق تغییر حکومت موجود و تاءسیس یک حکومت اسلامی بود. امّا پس از آن که دولت (جعفر محمد نُمیری) شریعت اسلامی را در سودان به اجرا گذاشت، و دولت ([[عمرالبشیر]]) آن را با شدت و وسعت بیشتری تداوم بخشید، این جنبش با تغییر ایده، تنها خواهان اجرای شریعت اسلامی از طریق دولت وقت است. در مجموع، اخوان‌المسلمین سودان در نیل به هدف مذکور، از آغاز تاکنون به ترتیب سه شیوه تبلیغ، جنگ اخوان‌المسلمین سودان رهبران متعددی را به خود دیده است، ولی هیچ کدام به اندازه (دکتر حسن الترابی) فعال و مشهور شد، امّا بعدها تغییر عقیده داد ودر دولت نُمیری و صادق المهدی به ترتیب پستهای دولتی مشاور خارجی و وزارت دادگستری را پذیرفت. وی هدف خود را در حال حاضر کمک به ایجاد وحدت ملّی، همکاری در ساختن اقتصادی نیرومند و پدید آوردن یک جامعه اسلامی ذکر می کند. | در آغاز، اخوان‌المسلمینِ سودان خواهان اسلامی کردن جامعه از طریق تغییر حکومت موجود و تاءسیس یک حکومت اسلامی بود. امّا پس از آن که دولت (جعفر محمد نُمیری) شریعت اسلامی را در سودان به اجرا گذاشت، و دولت ([[عمرالبشیر]]) آن را با شدت و وسعت بیشتری تداوم بخشید، این جنبش با تغییر ایده، تنها خواهان اجرای شریعت اسلامی از طریق دولت وقت است. در مجموع، اخوان‌المسلمین سودان در نیل به هدف مذکور، از آغاز تاکنون به ترتیب سه شیوه تبلیغ، جنگ اخوان‌المسلمین سودان رهبران متعددی را به خود دیده است، ولی هیچ کدام به اندازه (دکتر حسن الترابی) فعال و مشهور شد، امّا بعدها تغییر عقیده داد ودر دولت نُمیری و صادق المهدی به ترتیب پستهای دولتی مشاور خارجی و وزارت دادگستری را پذیرفت. وی هدف خود را در حال حاضر کمک به ایجاد وحدت ملّی، همکاری در ساختن اقتصادی نیرومند و پدید آوردن یک جامعه اسلامی ذکر می کند. | ||
از مهمترین نتایجی که فعالیت اساسی اخوان‌المسلمین سودان بر جای گذاشت، تسریع پذیرشِ اجرای شریعتِ اسلامی به وسیله دولتهای سودان است. اجرای شریعت اسلامی در زمان رئیس‌جمهوری نمیری آغاز شد و هم اکنون ادامه دارد. در ابتدا نمیری با اجرای شریعت اسلامی مخالف بود، امّا در پی مخالفتهای گسترده مردمی در سال 1352 ه. ش . (معروف به قیام شعبان) و سوء قصد نافرجام به جانش در سال 1355 ه. ش . مجبور به قبول خواسته‌های مردم گردید. | از مهمترین نتایجی که فعالیت اساسی اخوان‌المسلمین سودان بر جای گذاشت، تسریع پذیرشِ اجرای شریعتِ اسلامی به وسیله دولتهای سودان است. اجرای شریعت اسلامی در زمان رئیس‌جمهوری نمیری آغاز شد و هم اکنون ادامه دارد. در ابتدا نمیری با اجرای شریعت اسلامی مخالف بود، امّا در پی مخالفتهای گسترده مردمی در سال 1352 ه. ش. (معروف به قیام شعبان) و سوء قصد نافرجام به جانش در سال 1355 ه. ش. مجبور به قبول خواسته‌های مردم گردید. | ||
اخوان‌المسلمین سودان در مقایسه با اخوان‌المسلمین مصر، حداقل دارای دو ویژگی متمایز است: اوّل آن که اخوان‌المسلمین سودان با کودتای افسران آزاد به رهبری سرهنگ [[جعفر محمد نُمیری]] در سال 1348 ه. ش . / 1969 م. مخالفت کرد. امّا بعد از آن، شاخه جدا شده از اخوان‌المسلمین سودان (جبهه اسلامی ملّی به رهبری حسن الترابی) به مصالحه با رژیم پرداخت، ولی گروه دیگر آن، اخوان‌المسلمین به رهبری صادق عبدالله الماجد)، همچنان هرگونه سازش با رژیم را مردود دانست. دوم آن که اخوان‌المسلمین از پیروزی و تداوم انقلاب اسلامی ایران حمایت کرد، و هم اکنون نیز آن را یک انقلاب مبتنی بر ایمان توصیف می کند. ( | اخوان‌المسلمین سودان در مقایسه با اخوان‌المسلمین مصر، حداقل دارای دو ویژگی متمایز است: اوّل آن که اخوان‌المسلمین سودان با کودتای افسران آزاد به رهبری سرهنگ [[جعفر محمد نُمیری]] در سال 1348 ه. ش. / 1969 م. مخالفت کرد. امّا بعد از آن، شاخه جدا شده از اخوان‌المسلمین سودان (جبهه اسلامی ملّی به رهبری حسن الترابی) به مصالحه با رژیم پرداخت، ولی گروه دیگر آن، اخوان‌المسلمین به رهبری صادق عبدالله الماجد)، همچنان هرگونه سازش با رژیم را مردود دانست. دوم آن که اخوان‌المسلمین از پیروزی و تداوم انقلاب اسلامی ایران حمایت کرد، و هم اکنون نیز آن را یک انقلاب مبتنی بر ایمان توصیف می کند. ( | ||
== اخوان‌المسلمین اردن == | == اخوان‌المسلمین اردن == | ||
| خط ۲۴۱: | خط ۲۴۱: | ||
== اخوان‌المسلمین در سوریه == | == اخوان‌المسلمین در سوریه == | ||
اخوان‌المسلمین [[سوریه]] در سال 1314 ه. ش . / 1935 م. در شهر حلب بوسیله دکتر مصطفی السّباعی به تاءسی از اخوان‌المسلمین مصر و به منظور مقابله با اشغال سوریه از سوی [[فرانسه]] و سروسامان دادن به اوضاع نابسامان اقتصادی و رفع شکاف موجود بین جهان عرب از طریق احیای اسلام به وجود آمد. امّا بعداً عواملی چون لزوم همکاری با اعراب در باز پس گیری فلسطین اشغالی و سکنی گزیدن برخی از رهبران و اعضای اخوان‌المسلمین مصر در سوریه که پس از انحلال آن در سال 1333 ه. ش . / 1954 م. صورت گرفت، به گسترش فعالیتهای اخوان‌المسلمین سوریه کمک رساند. | اخوان‌المسلمین [[سوریه]] در سال 1314 ه. ش. / 1935 م. در شهر حلب بوسیله دکتر مصطفی السّباعی به تاءسی از اخوان‌المسلمین مصر و به منظور مقابله با اشغال سوریه از سوی [[فرانسه]] و سروسامان دادن به اوضاع نابسامان اقتصادی و رفع شکاف موجود بین جهان عرب از طریق احیای اسلام به وجود آمد. امّا بعداً عواملی چون لزوم همکاری با اعراب در باز پس گیری فلسطین اشغالی و سکنی گزیدن برخی از رهبران و اعضای اخوان‌المسلمین مصر در سوریه که پس از انحلال آن در سال 1333 ه. ش. / 1954 م. صورت گرفت، به گسترش فعالیتهای اخوان‌المسلمین سوریه کمک رساند. | ||
هدف [[اخوان‌المسلمین سوریه]]، استقرار یک نظام اسلامی جامع است که برای حصول به این هدف، نخست به ارشاد وموعظه مردم و دولت روی آورد. امّا در اواخر دهه 40 ه. ش . / 60 م. گروهی از اعضای جنبش این روش را بی نتیجه ارزیابی کرده و جهاد علیه دولت را برگزیدند. این گروه به طور رسمی با تاءسی (جبهه اسلامی سوریه) درسال 1359 ه. ش . / السباعی دوست حسن البنا که اوّلین رهبر اخوان‌المسلمین سوریه بود تا سال 1340 ه. ش . / 1961 م در. این سمت باقی یاغان) و سپس تاءسیس جبهه اسلامی سوریه (جناح طرفدار جهاد) به رهبری (ابوالنصر البینونی)، عملاً رهبری عطار بر کلِ اخوان‌المسلمین سوریه دوام نیاورد. از اواسط دهه 50 ه. ش . / 70 م. (عدنان سعدالدین) جای عطار را گرفت. در حال حاضر رهبری اخوان‌المسلمین سوریه به صورت جمعی انجام می گیرد. | هدف [[اخوان‌المسلمین سوریه]]، استقرار یک نظام اسلامی جامع است که برای حصول به این هدف، نخست به ارشاد وموعظه مردم و دولت روی آورد. امّا در اواخر دهه 40 ه. ش. / 60 م. گروهی از اعضای جنبش این روش را بی نتیجه ارزیابی کرده و جهاد علیه دولت را برگزیدند. این گروه به طور رسمی با تاءسی (جبهه اسلامی سوریه) درسال 1359 ه. ش. / السباعی دوست حسن البنا که اوّلین رهبر اخوان‌المسلمین سوریه بود تا سال 1340 ه. ش. / 1961 م در. این سمت باقی یاغان) و سپس تاءسیس جبهه اسلامی سوریه (جناح طرفدار جهاد) به رهبری (ابوالنصر البینونی)، عملاً رهبری عطار بر کلِ اخوان‌المسلمین سوریه دوام نیاورد. از اواسط دهه 50 ه. ش. / 70 م. (عدنان سعدالدین) جای عطار را گرفت. در حال حاضر رهبری اخوان‌المسلمین سوریه به صورت جمعی انجام می گیرد. | ||
بارزترین مشخصه این جنبش در سوریه، مخالفت دایمی آن با دستگاه سیاسی کشور است. از مهمّترین جلوه این مخالفت، می توان به درگیری نظامی 1360 ه. ش . / 1981 م. طرفداران جهاد ضد دولتی در جنبش اخوان‌المسلمین با نیروهای حکومتی اشاره کرد. طی آن، یک نبرد سه هفته ای در (شهر حما)(190) صورت گرفت که منجر به کشته و مجروح شدن تعداد زیادی از مقامات دولتی و حزبی (حزب بعث سوریه) و نیز سرکوب شدید اعضای جنبش از سوی دولت بعثی سوریه گردید. با این وصف جنبش اخوان‌المسلمین سوریه تا کنون به علت زیر: | بارزترین مشخصه این جنبش در سوریه، مخالفت دایمی آن با دستگاه سیاسی کشور است. از مهمّترین جلوه این مخالفت، می توان به درگیری نظامی 1360 ه. ش. / 1981 م. طرفداران جهاد ضد دولتی در جنبش اخوان‌المسلمین با نیروهای حکومتی اشاره کرد. طی آن، یک نبرد سه هفته ای در (شهر حما)(190) صورت گرفت که منجر به کشته و مجروح شدن تعداد زیادی از مقامات دولتی و حزبی (حزب بعث سوریه) و نیز سرکوب شدید اعضای جنبش از سوی دولت بعثی سوریه گردید. با این وصف جنبش اخوان‌المسلمین سوریه تا کنون به علت زیر: | ||
1) وجود اختلاف در اخوان‌المسلمین بر سر مساءله روش مبارزه علیه دولت | 1) وجود اختلاف در اخوان‌المسلمین بر سر مساءله روش مبارزه علیه دولت | ||