۸۶۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
یکی دیگر از صوفیان اصلاح‌طلب که شاگرد کورانی نیز بود، محمدیوسف‌بن عبداللّه خلوتی مَقاصِری (متوفی ۱۰۳۷) مشهور به شیخ‌یوسف است. | یکی دیگر از صوفیان اصلاح‌طلب که شاگرد کورانی نیز بود، محمدیوسف‌بن عبداللّه خلوتی مَقاصِری (متوفی ۱۰۳۷) مشهور به شیخ‌یوسف است. | ||
<ref>عظیمردی آزرا، ج۱، ص ۶۸۱.</ref> | |||
او تصوف را ایمان خالص به یگانگی خداوند می‌دانست. به نظر شیخ‌یوسف وجود خدا حقیقی و وجود مخلوقات مجازی است و به‌زعم او، این عقیده مشکلات وحدت وجود را حل می‌کند. | او تصوف را ایمان خالص به یگانگی خداوند می‌دانست. به نظر شیخ‌یوسف وجود خدا حقیقی و وجود مخلوقات مجازی است و به‌زعم او، این عقیده مشکلات وحدت وجود را حل می‌کند. | ||
<ref>عظیمردی آزرا، ج۱، ص ۶۸۱.</ref> | |||
شیخ‌یوسف طریقت خود را، که تلفیقی از تعلیمات نقشبندیه و خلوتیه بود، طریقت محمدیه یا احمدیه می‌خواند. | |||
شیخ‌یوسف طریقت خود را، که تلفیقی از تعلیمات نقشبندیه و خلوتیه بود، طریقت محمدیه یا احمدیه می‌خواند. <ref>عظیمردی آزرا، ج۱، ص ۶۸۱.</ref> <ref>عظیمردی آزرا، ج۱، ص ۱۷۴.</ref> | |||
=== عبدالصمد پالیمبانی === | === عبدالصمد پالیمبانی === | ||
یکی دیگر از تربیت‌یافتگان مدینه، عبدالصمد پالیمبانی (متوفی ۱۲۰۳) است که از نمایندگان تصوف غزالی بود و در هدایه‌السالکین و سِیرالسالکین، از آثار غزالی بسیار اقتباس کرده است. وی و شاگردانش تلفیقی از تعالیم سمّانیه (شاخه‌ای از خلوتیه)، خلوتیه، نقشبندیه و قادریه را در آسیای جنوب‌شرقی گسترش دادند و هدف اصلی آنها هماهنگ کردن طریقت با شریعت بود. | یکی دیگر از تربیت‌یافتگان مدینه، عبدالصمد پالیمبانی (متوفی ۱۲۰۳) است که از نمایندگان تصوف غزالی بود و در هدایه‌السالکین و سِیرالسالکین، از آثار غزالی بسیار اقتباس کرده است. وی و شاگردانش تلفیقی از تعالیم سمّانیه (شاخه‌ای از خلوتیه)، خلوتیه، نقشبندیه و قادریه را در آسیای جنوب‌شرقی گسترش دادند و هدف اصلی آنها هماهنگ کردن طریقت با شریعت بود. | ||
<ref>عظیمردی آزرا، ج۱، ص ۶۸۲ـ۶۸۳.</ref> <ref>عظیمردی آزرا، ج۱، ص ۱۷۶.</ref> | |||
== شورش علیه استعمارگران == | == شورش علیه استعمارگران == | ||
در قرن سیزدهم برخی سلسله‌های صوفیانه مانند سمانیه، قادریه، نقشبندیه و گاه شطاریه، سازمانها و تشکیلاتی برای شورش علیه استعمارگران تدارک می‌دیدند، ازینرو در دوران استعمار هلند این سلسله‌ها مورد تهدید و ارعاب قرار گرفتند. بتدریج با رشد جریانات ملی‌گرایانه در آغاز قرن چهاردهم، شورشهای ضداستعماری صوفیه رو به افول نهاد و سلسله‌های صوفیانه موردحمله جریانات اصلاح‌طلب اسلامی قرار گرفتند. | در قرن سیزدهم برخی سلسله‌های صوفیانه مانند سمانیه، قادریه، نقشبندیه و گاه شطاریه، سازمانها و تشکیلاتی برای شورش علیه استعمارگران تدارک می‌دیدند، ازینرو در دوران استعمار هلند این سلسله‌ها مورد تهدید و ارعاب قرار گرفتند. بتدریج با رشد جریانات ملی‌گرایانه در آغاز قرن چهاردهم، شورشهای ضداستعماری صوفیه رو به افول نهاد و سلسله‌های صوفیانه موردحمله جریانات اصلاح‌طلب اسلامی قرار گرفتند. <ref>کنیش، ج۱، ص ۲۸۸.</ref> <ref>بروئینسن، ج۱، ص ۷۰۹.</ref> | ||
این جریانات بیشتر تحت‌تأثیر عقاید اصلاح‌طلبانه مصر بودند و از آرای شیخ‌محمد عبده و رشیدرضا الهام می‌گرفتند | این جریانات بیشتر تحت‌تأثیر عقاید اصلاح‌طلبانه مصر بودند و از آرای شیخ‌محمد عبده و رشیدرضا الهام می‌گرفتند | ||
<ref>نوئر، ص ۳۶۲ـ۳۶۳.</ref> | |||
البته برخی شاخه‌های صوفیه، مانند خالدیه (از شاخه‌های نقشبندیه) که از اوایل قرن چهاردهم در این منطقه گسترش بسیار یافته، با گرایشهای متشرعانه خود تا حدی با جریانات اصلاح‌طلب همراه شده‌اند. | البته برخی شاخه‌های صوفیه، مانند خالدیه (از شاخه‌های نقشبندیه) که از اوایل قرن چهاردهم در این منطقه گسترش بسیار یافته، با گرایشهای متشرعانه خود تا حدی با جریانات اصلاح‌طلب همراه شده‌اند. <ref>بالدیک، ج۱، ص ۱۶۳.</ref> | ||
در این قرن طریقه تِجانیه از شمال افریقا به آسیای جنوب‌شرقی وارد شد. برخی ادعاهای بنیانگذار آن، از جمله اینکه طریقتش را مستقیماً و بی‌واسطه به پیامبر می‌رساند، با مخالفت صوفیان و اصلاح‌طلبان مواجه شد، ولی علی‌رغم این مخالفتها توانست گسترش یابد و حتی از فقها تأیید رسمی دریافت کند. | در این قرن طریقه تِجانیه از شمال افریقا به آسیای جنوب‌شرقی وارد شد. برخی ادعاهای بنیانگذار آن، از جمله اینکه طریقتش را مستقیماً و بی‌واسطه به پیامبر می‌رساند، با مخالفت صوفیان و اصلاح‌طلبان مواجه شد، ولی علی‌رغم این مخالفتها توانست گسترش یابد و حتی از فقها تأیید رسمی دریافت کند. <ref>بالدیک، ج۱، ص ۱۶۳.</ref> <ref>بالدیک، ج۱، ص ۱۶۴.</ref> | ||
== موجبات تضعیف تصوف == | == موجبات تضعیف تصوف == | ||