۸۵٬۸۵۵
ویرایش
جریانهای اسلامی در الجزایر (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۳۰ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۱۱
، ۳۰ نوامبر ۲۰۲۲جایگزینی متن - 'ه‌ی' به 'ه'
جز (جایگزینی متن - '=پانویس=↵{{پانویس رنگی}}' به '== پانویس == {{پانویس}}') |
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ی' به 'ه') |
||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
نتیجه این امر سبب شکست امیر عبدالقادر در 1845 شد. | نتیجه این امر سبب شکست امیر عبدالقادر در 1845 شد. | ||
امیر عبدالقادر یک بار دیگر در 1847 دچار شکست شد و فرانسویان او را دستگیر و به دمشق واقع در [[سوریه]] تبعید کردند. وی سرانجام در 1883 در 75 سالگی در دمشق وفات یافت. پس از استقلال [[الجزایر ]] در 1966 برای تجلیل از مقام او بقایای جسدش را از قبر خارج کرده و طی تشریفاتی در [[الجزایر]] چون قهرمان ملی به خاک سپردند <ref>الأمیر عبدالقادر و بوادر | امیر عبدالقادر یک بار دیگر در 1847 دچار شکست شد و فرانسویان او را دستگیر و به دمشق واقع در [[سوریه]] تبعید کردند. وی سرانجام در 1883 در 75 سالگی در دمشق وفات یافت. پس از استقلال [[الجزایر ]] در 1966 برای تجلیل از مقام او بقایای جسدش را از قبر خارج کرده و طی تشریفاتی در [[الجزایر]] چون قهرمان ملی به خاک سپردند <ref>الأمیر عبدالقادر و بوادر الدوله الجزائریة المعاصرة » به آدرس اینترنتی:http://www.binbadis.net/component/content/article/39-emir-abdeklader/357- amir.html</ref> | ||
پس از مرگ عبدالقادر مبارزات و اعتراضات پراکنده‌ای وجود داشت تا اینکه، پس از جنگ جهانی اول، «امیر خالد»، نوه امیر عبدالقادر دنباله اقدامات جد خویش را گرفت.<ref>جلال یحیی، المغرب الکبیر، دوران معاصر و نقش جنبش‌های آزادی‌بخش در استقلال، الدار القومیة للطباعة و النشر، اسکندریة بخش 3 – 1996 م، ص 1043</ref> | پس از مرگ عبدالقادر مبارزات و اعتراضات پراکنده‌ای وجود داشت تا اینکه، پس از جنگ جهانی اول، «امیر خالد»، نوه امیر عبدالقادر دنباله اقدامات جد خویش را گرفت.<ref>جلال یحیی، المغرب الکبیر، دوران معاصر و نقش جنبش‌های آزادی‌بخش در استقلال، الدار القومیة للطباعة و النشر، اسکندریة بخش 3 – 1996 م، ص 1043</ref> | ||
بعد از او [[احمد مصالی الحاج]] جنبش استقلال‌طلبانه مردم [[الجزایر ]] را رهبری کرد. او در 1927 در کنگره اتحاد علیه [[امپریالیسم ]] در بروکسل شرکت کرد و در آن کنفرانس استقلال مردم [[الجزایر]] را از [[فرانسه]] خواستار شد. | بعد از او [[احمد مصالی الحاج]] جنبش استقلال‌طلبانه مردم [[الجزایر ]] را رهبری کرد. او در 1927 در کنگره اتحاد علیه [[امپریالیسم ]] در بروکسل شرکت کرد و در آن کنفرانس استقلال مردم [[الجزایر]] را از [[فرانسه]] خواستار شد. | ||
| خط ۱۵۹: | خط ۱۵۹: | ||
از حیث تأثیر ساختاری و الگوی نهادی نیز، [[جبهه نجات اسلامی]] [[الجزایر]] – به عنوان گروهی بسیار بانفوذ در بین مرد که کاملاً حامی [[جمهوری اسلامی ایران]] است شناخته می‌شود – بارها بر اینکه به دنبال تحقق مدلی چون حکومت جمهوری اسلامی در [[الجزایر]] است تأکید کرده است. <ref>جمعی از نویسندگان، انقلاب اسلامی، پیشین</ref> | از حیث تأثیر ساختاری و الگوی نهادی نیز، [[جبهه نجات اسلامی]] [[الجزایر]] – به عنوان گروهی بسیار بانفوذ در بین مرد که کاملاً حامی [[جمهوری اسلامی ایران]] است شناخته می‌شود – بارها بر اینکه به دنبال تحقق مدلی چون حکومت جمهوری اسلامی در [[الجزایر]] است تأکید کرده است. <ref>جمعی از نویسندگان، انقلاب اسلامی، پیشین</ref> | ||
«[[ | «[[جبهه نجات اسلامی]]» در سال 1991، اجازه شرکت در انتخابات پارلمان را پیدا کرد که با پیروزی قاطع، نزدیک 70 درصد کرسی‌های مجلس را به دست آورد. در پی این پیروزی [[عباس مدنی]] ، رهبر این حزب، تصریح کرد که می‌خواهیم حکومتی اسلامی شبیه به حکومت [[خمینی]] در [[ایران]] را تشکیل دهیم. بعد از این اظهارات که بیشتر شبیه یک عملیات انتحاری بود، بلافاصله ارتش [[الجزایر]] با جماعت همه جانبه [[امریکا ]] و [[اروپا ]] کودتا کرد و عباس مدنی و دیگر اعضای این حزب را زندانی کردند. <ref>Ami Ayalon, Middle East Contemporary Survey, Volume 16 of MECS Series, The Moshe Dayan Center, 1995, p 194</ref> | ||
در همین راستا، برخی از دیگر [[جریانهای اسلامی الجزایر]]، پا را از این فراتر گذاشته و خواهان برپایی یک نظام اسلامی برپایه امت واحد مسلمان از [[خلیج فارس]] تا اقیانوس اطلس شده‌اند. (مانند رابط الدعوه الاسلامیه در [[الجزایر]]).<ref>حمید احمدی، انقلاب اسلامی ایران و جنبش‌های اسلامی در خاورمیانه عربی، مجموعه مقالات پیرامون جهان سوم، سفیر، تهران، 1369، صص 157 – 117</ref> | در همین راستا، برخی از دیگر [[جریانهای اسلامی الجزایر]]، پا را از این فراتر گذاشته و خواهان برپایی یک نظام اسلامی برپایه امت واحد مسلمان از [[خلیج فارس]] تا اقیانوس اطلس شده‌اند. (مانند رابط الدعوه الاسلامیه در [[الجزایر]]).<ref>حمید احمدی، انقلاب اسلامی ایران و جنبش‌های اسلامی در خاورمیانه عربی، مجموعه مقالات پیرامون جهان سوم، سفیر، تهران، 1369، صص 157 – 117</ref> | ||
| خط ۱۶۹: | خط ۱۶۹: | ||
با خروج [[فرانسه ]] از [[الجزایر]] و دستیابی به استقلال، ملی‌گراهایی که در رأس نهضت استقلال طلبانه قرار داشتند به قدرت رسیدند. ابتدا فرحت عباس به عنوان رییس جمهور برگزیده شد و احمدبن بلّا هم نخست‌وزیر شد. وی اعضای کابینه خود را از میان افسران سابق نهضت مقاومت برگزید. از همین نقطه بود که پروژه اسلام‌زدایی و حذف اسلام‌گرایان از عرصه قدرت سیاسی [[الجزایر]] پس از انقلابی خونینی کلید خورد. پس از اندکی بن‌بلّا به مقام ریاست جمهوری رسید. | با خروج [[فرانسه ]] از [[الجزایر]] و دستیابی به استقلال، ملی‌گراهایی که در رأس نهضت استقلال طلبانه قرار داشتند به قدرت رسیدند. ابتدا فرحت عباس به عنوان رییس جمهور برگزیده شد و احمدبن بلّا هم نخست‌وزیر شد. وی اعضای کابینه خود را از میان افسران سابق نهضت مقاومت برگزید. از همین نقطه بود که پروژه اسلام‌زدایی و حذف اسلام‌گرایان از عرصه قدرت سیاسی [[الجزایر]] پس از انقلابی خونینی کلید خورد. پس از اندکی بن‌بلّا به مقام ریاست جمهوری رسید. | ||
اینان درصدد بودند تا جامعه نوین [[الجزایر ]] را براساس اصول و مبانی سوسیالیسم بنا کنند. [[بن بلا]] از [[سوسیالیسم]] مارکسیستی طرفداری می‌کرد؛ اما | اینان درصدد بودند تا جامعه نوین [[الجزایر ]] را براساس اصول و مبانی سوسیالیسم بنا کنند. [[بن بلا]] از [[سوسیالیسم]] مارکسیستی طرفداری می‌کرد؛ اما جامعه آرمانی سرهنگ [[هواری بومدین]] که در این زمان نخست‌وزیر بود، براساس برداشتی دوگانه از سوسیالیسم و اسلام بود. این اختلاف عقیده باعث شد که [[بومدین ]] در سال 1965 با یک کودتای ناگهانی بن بلّا را از قدرت برکنار و خود در مسند قدرت قرار گیرد. | ||
[[بومدین]] تا زمانی که بر سر کار بود با قدرت و اقتدار کامل، یکه‌تاز میدان سیاست و حاکمیت آن کشور بود. <ref>اوضاع معاصر کشورهای اسلامی، جاسم مرغی، ص 43 – 44</ref> | [[بومدین]] تا زمانی که بر سر کار بود با قدرت و اقتدار کامل، یکه‌تاز میدان سیاست و حاکمیت آن کشور بود. <ref>اوضاع معاصر کشورهای اسلامی، جاسم مرغی، ص 43 – 44</ref> | ||
| خط ۱۸۴: | خط ۱۸۴: | ||
در این دوره می‌توان [[جمعیت علمای مسلمان [[الجزایر]]|جمعیت علمای مسلمین]] را مهم‌ترین این حرکات دانست. این جنبش در سال 1936 توسط شیخ « [[عبدالحمید بن بادیس]] » در [[الجزیره ]] پایتخت [[الجزایر]] تأسیس شد. «[[بن بادیس]]» در مقابل فرانسوی‌ها که اشغال صدمین سالگرد [[الجزایر]] را در سال 1930 جشن و [[زبان عربی]] را ملغی کرده بود، شعار «[[الجزایر]] وطن من. اسلام دین من و عربی زبان من» را مطرح کرد. | در این دوره می‌توان [[جمعیت علمای مسلمان [[الجزایر]]|جمعیت علمای مسلمین]] را مهم‌ترین این حرکات دانست. این جنبش در سال 1936 توسط شیخ « [[عبدالحمید بن بادیس]] » در [[الجزیره ]] پایتخت [[الجزایر]] تأسیس شد. «[[بن بادیس]]» در مقابل فرانسوی‌ها که اشغال صدمین سالگرد [[الجزایر]] را در سال 1930 جشن و [[زبان عربی]] را ملغی کرده بود، شعار «[[الجزایر]] وطن من. اسلام دین من و عربی زبان من» را مطرح کرد. | ||
وی روش «[[محمد عبده]]» در [[مصر]] را در محقق ساختن نهضت اسلامی از طریق اصلاحات دینی دنبال نمود و ابتدا اقدام به تأسیس صدها | وی روش «[[محمد عبده]]» در [[مصر]] را در محقق ساختن نهضت اسلامی از طریق اصلاحات دینی دنبال نمود و ابتدا اقدام به تأسیس صدها مدرسه آزاد کرد که در آن [[زبان عربی]] ، علوم دینی و علوم جدید از قسطنطنیه در شرق تا تلمسان در غرب تدریس می‌شد. [[بن بادیس]] چند روزنامه نیز تأسیس کرد و باشگاه‌های متعددی ساخت. سرانجام استعمارگران فرانسوی او را به اتهام تبلیغات کمونیستی تبعید کردند. | ||
این تشکل گرچه در ابتدا با رنگ و بوی دینی پا به عرصه فعالیت‌های اجتماعی گذارد اما به تدریج به حوزه‌های سیاسی وارد شد به گونه‌ای برخی از اعضای این گروه با تبعیت از آراء و تفکرات «[[ابن تیمیه]]» و شاگردان [[شیخ محمد عبده]] همانند [[محمد رشید رضا]] و گروه «انصار اصلاحات در جهان اسلام» به رهبری [[شکیب ارسلان]]، دست به فعالیت‌های مسلحانه در [[الجزایر]] زدند. | این تشکل گرچه در ابتدا با رنگ و بوی دینی پا به عرصه فعالیت‌های اجتماعی گذارد اما به تدریج به حوزه‌های سیاسی وارد شد به گونه‌ای برخی از اعضای این گروه با تبعیت از آراء و تفکرات «[[ابن تیمیه]]» و شاگردان [[شیخ محمد عبده]] همانند [[محمد رشید رضا]] و گروه «انصار اصلاحات در جهان اسلام» به رهبری [[شکیب ارسلان]]، دست به فعالیت‌های مسلحانه در [[الجزایر]] زدند. | ||
| خط ۲۱۵: | خط ۲۱۵: | ||
این انجمن به عنوان زمینه‌ساز شکل‌گیری [[جبهه نجات اسلامی ]]در سال 1989 به ریاست شیخ «احمد سحنون» تأسیس شد. دیگر اعضای این انجمن عبارت بودند از: «محفوظ نحناح»، «عباس مدنی»، «عبدالله جاب‌الله»، «علی بلحاج» و «محمد سعید» که شیخ «احمد سحنون» به لحاظ سنی از بقیه بزرگتر بود. این انجمن که در چارچوب جریانهای اسلام‌گرا فعالیت خود را در راستای اصلاح وضعیت عقیدتی جامعه، دعوت به اخلاق اسلامی، بهبود اوضاع اقتصادی از هم پاشیده و جهاد علمی آغاز کرد.<ref>مجله البیان، پیشین</ref> | این انجمن به عنوان زمینه‌ساز شکل‌گیری [[جبهه نجات اسلامی ]]در سال 1989 به ریاست شیخ «احمد سحنون» تأسیس شد. دیگر اعضای این انجمن عبارت بودند از: «محفوظ نحناح»، «عباس مدنی»، «عبدالله جاب‌الله»، «علی بلحاج» و «محمد سعید» که شیخ «احمد سحنون» به لحاظ سنی از بقیه بزرگتر بود. این انجمن که در چارچوب جریانهای اسلام‌گرا فعالیت خود را در راستای اصلاح وضعیت عقیدتی جامعه، دعوت به اخلاق اسلامی، بهبود اوضاع اقتصادی از هم پاشیده و جهاد علمی آغاز کرد.<ref>مجله البیان، پیشین</ref> | ||
در نتیجه برگزاری مناظرات و نشست‌های فکری متعدد در انجمن | در نتیجه برگزاری مناظرات و نشست‌های فکری متعدد در انجمن الدعوه گروه‌های جدیدی سربرآوردند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به «جبهه‌اسلامی یکپارچه» توسط یک روحانی جوان به نام علی بلحاج اشاره کرد. عباس مدنی معتقد بود نام این مجموعه باید به [[جبهه نجات اسلامی]] تغییر یابد، چرا که لفظ جبهه دلالت بر رویارویی و بسط آراء و افکار متعدد داشته و این جبهه به دلیل خط و مشی (اسلامی) تنها راه اصلاحات و تغییر است. شیخ محمد سعید گرچه در ابتدا با تشکیل جبهه مخالفت کرد اما پس از برگزاری انتخابات محلی به آن پیوست. شیخ محفوظ نحناح نیز در آغاز با ایده تشکیل جبهه (حزب) مخالف بود؛ اما پس از چندی خود نیز همچون [[عبدالله جاب‌الله]] (مؤسس جنبش «نهضت اسلامی») اقدام به تأسیس جنبش جامعه اسلامی‌کرد. | ||
[[جبهه نجات اسلامی]] در نهایت در پی ائتلاف 300 سازمان اسلامی، خیریه و فرهنگی پس از گردهمایی رهبران این گروه‌ها در سال 1989 و در مسجد «السنه بالعود» عملاً پا به عرصه صحنه سیاسی [[الجزایر]] گذاشت و عباس مدنی به عنوان رئیس جبهه انتخاب شد. <ref>معرفی احزاب الجزایر به آدرس اینترنتی: http://www.medea.be/fr/pays/algerie/fis-front-islamique-du-salut</ref> | [[جبهه نجات اسلامی]] در نهایت در پی ائتلاف 300 سازمان اسلامی، خیریه و فرهنگی پس از گردهمایی رهبران این گروه‌ها در سال 1989 و در مسجد «السنه بالعود» عملاً پا به عرصه صحنه سیاسی [[الجزایر]] گذاشت و عباس مدنی به عنوان رئیس جبهه انتخاب شد. <ref>معرفی احزاب الجزایر به آدرس اینترنتی: http://www.medea.be/fr/pays/algerie/fis-front-islamique-du-salut</ref> | ||