جریان سلفی در اندونزی: تفاوت میان نسخه‌ها

اولین جرقه‌های [[وهابیت|تفکر وهابی]] در جامعه [[اندونزی]] در اوائل قرن بیستم میلادی با تأسیس دو سازمان نهضت محمدیه و پرسا توان اسلام شکل گرفت و جامعه مسلمانان اندونزی این چنین با گرایش سلفی و وهابی آشنا شد. جریان سلفی در اندونزی با مخالفت یکی از جریان‌های بزرگ اسلامی اندونزی یعنی سازمان نهضت العلماءکه یکی از جریان‌های بزرگ اسلامی اندونزی است روبرو شد. نهضت العلماء به عنوان جریان سنت‌گرای اسلامی از طرفداران فراوانی در جامعه اندونزی برخوردار است. این سازمان به زیارت اولیا، توسل به آنها و طریقت صوفیانه باور دارد.  

== جریان سلفی در اندونزی ==

شاید اولین جرقه‌های [[وهابیت|تفکر وهابی]] در جامعه [[اندونزی]] در اوائل قرن بیستم میلادی با تأسیس دو سازمان نهضت محمدیه و پرسا توان اسلام شکل گرفت و جامعه مسلمانان اندونزی این چنین با گرایش سلفی و وهابی آشنا شد. جریان سلفی در اندونزی با مخالفت یکی از جریان‌های بزرگ اسلامی اندونزی یعنی سازمان نهضت العلماء روبرو شد. نهضت العلماء به عنوان جریان سنت‌گرای اسلامی از طرفداران فراوانی در جامعه اندونزی برخوردار است. این سازمان به زیارت اولیا، توسل به آنها و طریقت صوفیانه باور دارد و در مقابل جریان وهابیت موضع سرسختانه‌ای اتخاذ کرده است.

== فعالیت وهابیت سعودی در دهه‌های اخیر ==

فعالیت‌های وهابیت از سوی دولت سعودی عمدتا از سال ۱۳۹۰ق/۱۹۷۰م/ ۱۳۶۹ش شروع شد که کار خود را با ایجاد ارتباط با چندین سازمان سلفی و حتی برخی جریان‌های معتدل، در عرصه‌های آموزشی آغاز کرد و تلاش کرد تا فقه حنبلی را در کنار فقه شافعی - که مسلمانان اهل سنت اندونزی عمدتا پیرو این فقه هستند - در برخی از مدارس علمیه که پسانترن خوانده می‌شوند قرار دهد.

فعالیت دیگر اینان ترجمه، چاپ و نشر کتاب‌های منطبق با دیدگاه وهابی با قیمتی ارزان در دو دهه ۱۹۸۰م/۱4۰۰ ق/۱۳۰۹ش و ۱۹۹۰م/۱4۱۰ ق/۱۳6۹ش بود. در این میان از نقش تاثیرگذار رژیم سوهارتو در اواخر عمر حکومت در گسترش وهابیتی که خطری برای رژیم نداشته باشد و نیز دانش آموختگان اندونزیایی که از سعودی فارغ‌التحصیل شده بودند نباید نادیده گرفت.

== رسانه‌های وهابی ==

در کنار این موسسات، نقش رسانه‌ها در ترویج وهابیت در اندونزی نیز قابل توجه است. به لحاظ تاریخی، می‌توان گفت که از زمان استقلال اندونزی مجله‌هایی با محتوای دینی و گرایش سلفی منتشر می‌شده است.

برخی معتقدند که دو مجله اصلاح گرای پانجی مشارکت از نهضت محمدیه و المسلمون از موسسه پرساتوان اسلام، پیام آور و گسترش دهنده اسلام تندرو بوده‌اند. گو این که پانجی مشارکت به رویکردهای مدرنیستی نیز اهتمام جدی داشته است. با همه اینها فعالیت وهابیت تندرو و رادیکال در عرصه مطبوعات با تاخیر نسبت به کتاب عمدتا در دو دهه اخیر و بخصوص پس از سقوط سوهارتو اتفاق افتاد.

== تأثیر سید قطب و اخوان‌المسلمین در اندونزی ==

در پایان مقاله؛ بی مناسبت نیست به گونه‌ای گذرا به تأثیر سید قطب و اخوان‌المسلمین در اندونزی بپردازیم. نیازی به ذکر ندارد که اگر‌چه میان وهابیت و گرایش اخوان‌المسلمین و پیروان سید قطب اشتراکاتی وجود دارد ولی نقاط افتراق آنها هم کم نیست. علمای وهابی معاصر معمولا اخوانی‌ها را مورد انتقاد قرار می‌دهند و با آنها مخالفت می‌کنند. در فتاوای روحانیون وهابی موارد متعددی را می‌توان یافت که اینان، مردم را از متابعت اخوانی‌ها منع می‌کنند و آنها را منحرف از اسلام می‌دانند و مدعی‌اند که اولا اخوان‌المسلمین از اسلام به عنوان ابزاری برای دست یابی به اهداف سیاسی خود استفاده می‌کند و ثانیا قرائت‌های نوینی را از اسلام ارائه می‌دهد. و اما جهت مشترک اینان این است که هر دو معتقدند که عقب افتادگی مسلمانان از قافله پیشرفت به دلیل مهجوریت آموزه‌های قرآن و سنت است و برای دست یابی به این پیشرفت باید مجددا بازگشت به قرآن و سنت نمود. دیدگاه‌های سید قطب و اخوان‌المسلمین تأثیر قابل توجهی در کشور اندونزی و به خصوص در میان نسل جوان داشته است. این تاثیر را از آغاز دهه ۸۰ که فعالیت‌های اسلامی دانشجویان در دانشگاه‌های سکولار اندونزی آغاز شد می‌توان مشاهده کرد.

برگرفته از: پایگاه نقد وهابیت و جریان‌های سلفی

== پانویس ==