جعفریه (پیروان فقهی جعفر بن محمد): تفاوت میان نسخه‌ها

دوره زندگانی [[جعفر بن محمد (صادق‌)|امام صادق (‌علیه‌السلام)]] مصادف با اواخر دوره [[بنی امیه|بنی‌امیه]] و اوائل روزگار [[عباسیان|بنی‌عباس]] بود. بنابر‌این، به‌سبب اختلافاتی که میان [[امویان]] و [[عباسیان]] وجود داشت، [[شیعه|شیعیان]] فارغ‌البال بوده و نیز به سبب طولانی بودن عمر [[جعفر بن محمد (صادق‌)|حضرت‌صادق ‌(علیه‌السلام)]] نسبت به‌دیگر امامان؛ دستگاه حکومتی بنی‌امیه و بنی‌العباس فرصت مزاحمت برای آن حضرت و نیز شیعیان را نداشتند.  

 

آن حضرت در مدت طولانی امامت خود، موفق شد تا نظم و ترتیبی به وضع «شیعه» امامیه بدهند و فقه شیعه را تدوین نمایند، از این‌جهت، امام‌صادق ‌(علیه‌السلام) را «حبر‌الامة» یعنی دانشمند [[امت اسلامی|امت‌اسلام]] و [[فقیه]] [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|آل‌محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)]] خوانده‌اند.

بیشتر [[حدیث|احادیث]] فقهی «شیعه» از آن‌حضرت روایت شده است و به همین دلیل، فقه شیعه را «[[فقه جعفری]]» و مذهب او را «[[مذهب جعفری]]» نامیدند.

 

در مجلس درس آن‌حضرت که در [[مدینه]] تشکیل می‌‏شد، جمع بسیاری از بزرگان حاضر می‌‏شدند و از محضر ایشان کسب فیض می‌کردند که می‌توان به [[ابوحنیفه]]، [[مالک بن انس|مالک‌بن‌انس]]، [[جابر بن حیان|جابر‌بن‌حیان]]، [[زرارة بن اعین|زرارة‌بن‌اعین]] و دو فرزندش، به‌عنوان مشهور‌ترین شاگردان آن حضرت اشاره کرد.

جعفریه در واقع به‌معنای فقه جعفری است، چون‌ بسیاری‌ از احادیث‌ فقهی‌ شیعه‌ و مستندات آن نسبت به دیگر امامان، از حضرت صادق ‌(علیه‌السلام) روایت‌ شده‌ است. از این‌رو، فقه‌ امامیه را فقه‌ جعفری‌ و مذهب‌ شیعه را مذهب‌ جعفری‌ نیز نامیده‌اند.

دلائل‌ الامامة، منسوب‌ به‌ محمد بن جریرطبری‌ آملی‌، قم، نشر موسسه البعثه، سال 1413 قمری، ج۱، ص‌۲۴۷</ref> <ref>ابن‌ عطیه‌، المناظرات‌ بین‌ فقهاء السنة و فقهاء الشیعة، بیروت، سال 1419 قمری و 1999 میلادی، ج۱، ص‌ ۶۳</ref>.

<ref>مجلسی‌ محمد باقر، بحارالانوار، ج‌۴۷، ص‌ ۹.</ref> .<ref>کاشف‌ الغطاء علی، کتاب‌ أدوار علم‌ الفقه‌ و أطواره‌، بیروت، سال 1399 قمری و 1979 میلادی، ج۱، ص‌۱۰۰ـ۱۰۴</ref>.

 

 

«[[اجماع]]» نزد شیعه، اتفاق علمای شیعه امامیه است بر قول امام معصوم. «[[قیاس]]» نزد اخباریون شیعه [[حرام]] است، ولی نزد «اصولیون» مورد قبول است. در فروع فقه، مذهب «شیعه امامیه» با [[شافعیه|مذهب شافعی]] اختلاف چندانی ندارد. از مسائل مورد اختلاف ایشان با سنت و جماعت، جایز دانستن «[[متعه]]» و یا زناشویی موقت و بعضی از مسائل [[ارث]] و غیره است. شیعه امامیه جعفریه درباره «[[عدل]]» معتقد است که عدل از «[[صفات ثبوتیه]]» خداوند است و تصوّر عدول از آن و گرائیدن خدا به ستم، جایز نیست. خداوند به بندگان خود تکلیف ما لا‌یطاق نمی‌‏فرماید و بیش از آنچه سزاوارند، آنان را عذاب نمی‌کند و چون «عادل» است هیچ‏‌گاه فعل حسن و نیکو را ترک نکرده و کار زشت و قبیح از او سر نمی‌‏زند. با اینکه قادر به اعمال نیک و زشت هست، اما جز به‌فعل نیک نمی‏‌گراید. چون خداوند «حکیم» است، پس باید فعل او از روی [[حکمت]] و بر حسب نظام اکمل باشد<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 140 با ویرایش و اصلاح عبارات</ref>.<ref>محمصانی صبحی رجب، فلسفة التشریع فی الاسلام، ص 53- 56.</ref><ref>عقاید الشیعة، ص 15- 17.</ref> <ref>کاشف‌الغطاء محمد حسین، اصل الشیعة و اصولها.</ref>.