جعفریه (پیروان فقهی جعفر بن محمد): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
جعفريه‏ از پيروان فقهى «حضرت [[امام جعفر صادق]]» (80- 148) ششمين امام [[امامیه|شيعه اماميه]] هستند.
{{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب
| عنوان = جعفریه (پیروان فقهی جعفر بن محمد)
| تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام = جعفریه (پیروان فقهی جعفر بن محمد)
| نام رایج = جعفریه
| تاریخ شکل گیری =
| قرن شکل گیری =
| مبدأ شکل گیری =
| موسس =
| عقیده = 
}}
'''جعفریه'''‏، از پیروان فقهی «حضرت [[جعفر بن محمد (صادق‌)|امام جعفر صادق]]» (80- 148) ششمین امام [[امامیه|شیعه امامیه]] هستند.


==تاریخچه==
== تاریخچه ==
دوره زندگانى امام صادق (علیه السلام) مصادف با اواخر دوره بنى اميه و اوائل روزگار [[عباسیان|بنى عباس]] بود.بنابر این به سبب اختلافاتی که میان [[امویان]] و عباسیان وجود داشت، شیعیان فارغ البال بوده و نیز به سبب طولانی بودن عمر حضرت صادق علیه السلام نسبت به دیگر امامان دستگاه حکومتی بنی امیه و بنی العباس فرصت مزاحمت برای آن حضرت و نیز شیعیان را نداشتند.
دوره زندگانی [[جعفر بن محمد (صادق‌)|امام صادق (‌علیه‌السلام)]] مصادف با اواخر دوره [[بنی امیه|بنی‌امیه]] و اوائل روزگار [[عباسیان|بنی‌عباس]] بود. بنابر‌این، به‌سبب اختلافاتی که میان [[امویان]] و [[عباسیان]] وجود داشت، [[شیعه|شیعیان]] فارغ‌البال بوده و نیز به سبب طولانی بودن عمر [[جعفر بن محمد (صادق‌)|حضرت‌صادق ‌(علیه‌السلام)]] نسبت به‌دیگر امامان؛ دستگاه حکومتی بنی‌امیه و بنی‌العباس فرصت مزاحمت برای آن حضرت و نیز شیعیان را نداشتند.  
آن حضرت در مدت طولانى امامت خود موفق شد تا  نظم و ترتيبى به وضع «شيعه» اماميه بدهند و فقه شيعه را تدوين نمايند، از اين جهت امام صادق علیه السلام را «حبر الامه» يعنى دانشمند امت اسلام و فقيه آل محمد (ص) خوانده ‏اند.
بيشتر احاديث فقهى «شيعه» از آن حضرت روايت شده و به همین  دلیل، فقه شيعه را «فقه جعفرى» و مذهب او را «مذهب جعفرى» نامیدند.
در مجلس درس آن حضرت كه در مدينه تشكيل مى ‏شد، جمع بسیاری از بزرگان حاضر مى ‏شدند و از  محضر ایشان کسب فیض می کردن که می توان به ابو حنيفه، مالك بن انس، جابر بن حیان، زراره ابن اعین و دو فرزندش به عنوان مشهور ترین شاگردان آن حضرت اشاره کرد.


==وجه تسمیه==
آن حضرت در مدت طولانی امامت خود، موفق شد تا نظم و ترتیبی به وضع «شیعه» امامیه بدهند و فقه شیعه را تدوین نمایند، از این‌جهت، امام‌صادق ‌(علیه‌السلام) را «حبر‌الامة» یعنی دانشمند [[امت اسلامی|امت‌اسلام]] و [[فقیه]] [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|آل‌محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)]] خوانده‌اند.
جعفریه که در اصل فقه جعفری است چون‌ بسیاری‌ از احادیث‌ فقهی‌ شیعه‌ از آن‌ حضرت‌ روایت‌ شده‌ و مستندات‌ فقه‌ شیعه‌ از ایشان‌ بیش‌ از سایر امامان‌ نقل‌ شده‌ است‌، فقه‌ امامیه را فقه‌ جعفری‌ و مذهب‌ شیعه را مذهب‌ جعفری‌ نامیده‌اند.
بیشتر [[حدیث|احادیث]] فقهی «شیعه» از آن‌حضرت روایت شده است و به همین دلیل، فقه شیعه را «[[فقه جعفری]]» و مذهب او را «[[مذهب جعفری]]» نامیدند.
 
در مجلس درس آن‌حضرت که در [[مدینه]] تشکیل می‌‏شد، جمع بسیاری از بزرگان حاضر می‌‏شدند و از محضر ایشان کسب فیض می‌کردند که می‌توان به [[ابوحنیفه]]، [[مالک بن انس|مالک‌بن‌انس]]، [[جابر بن حیان|جابر‌بن‌حیان]]، [[زرارة بن اعین|زرارة‌بن‌اعین]] و دو فرزندش، به‌عنوان مشهور‌ترین شاگردان آن حضرت اشاره کرد.
 
== وجه تسمیه ==
جعفریه در واقع به‌معنای فقه جعفری است، چون‌ بسیاری‌ از احادیث‌ فقهی‌ شیعه‌ و مستندات آن نسبت به دیگر امامان، از حضرت صادق ‌(علیه‌السلام) روایت‌ شده‌ است. از این‌رو، فقه‌ امامیه را فقه‌ جعفری‌ و مذهب‌ شیعه را مذهب‌ جعفری‌ نیز نامیده‌اند.
<ref>
<ref>
دلائل‌ الامامة، منسوب‌ به‌ محمد بن جریرطبری‌ آملی‌، قم، نشر موسسه البعثه، سال 1413 قمری، ج۱، ص‌۲۴۷</ref> <ref>ابن‌ عطیه‌، المناظرات‌ بین‌ فقهاء السنة و فقهاء الشیعة، بیروت، سال 1419 قمری و 1999 میلادی، ج۱، ص‌ ۶۳</ref>
دلائل‌ الامامة، منسوب‌ به‌ محمد بن جریرطبری‌ آملی‌، قم، نشر موسسه البعثه، سال 1413 قمری، ج۱، ص‌۲۴۷</ref> <ref>ابن‌ عطیه‌، المناظرات‌ بین‌ فقهاء السنة و فقهاء الشیعة، بیروت، سال 1419 قمری و 1999 میلادی، ج۱، ص‌ ۶۳</ref>.
<ref>مجلسی‌ محمد باقر، بحارالانوار، ج‌۴۷، ص‌ ۹.</ref> <ref>کاشف‌ الغطاء علی، کتاب‌ أدوار علم‌ الفقه‌ و أطواره‌، بیروت، سال 1399 قمری و 1979 میلادی، ج۱، ص‌۱۰۰ـ۱۰۴</ref>
<ref>مجلسی‌ محمد باقر، بحارالانوار، ج‌۴۷، ص‌ ۹.</ref> .<ref>کاشف‌ الغطاء علی، کتاب‌ أدوار علم‌ الفقه‌ و أطواره‌، بیروت، سال 1399 قمری و 1979 میلادی، ج۱، ص‌۱۰۰ـ۱۰۴</ref>.
 
== موارد اختلافی فقه جعفری با مبانی فقهی اهل‌سنت ==
مهم‌ترین اختلاف [[مذهب شیعه|شیعه]] با [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] درباره جانشینی رسول‌خداوند است که شیعه آن را به «[[نص‌ جلی|نص‌ جلیّ]]» و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌تسنن]] به‌ «[[اختیار]]»‌ امت می‏‌دانند.
 
اما به جز این مسأله اساسی، اختلافات شیعه و [[اهل سنت و جماعت|سنی]] در [[اجتهاد]] و ادله و اصول و فروع [[عبادت|عبادات]] و معاملات و [[نکاح]] است.
مبانی تشریع در مذهب شیعه «کتاب‌اللّه»، «[[سنت]]»، «[[اجماع]]» و «[[عقل]]» است. در [[سنت پیامبر|سنت‌]] [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)]]، شیعه احادیثی را می‏‌پذیرد که از صافی عترت یعنی [[اهل بیت|اهل‌بیت]] رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) گذشته باشد و آن [[احادیث]] در نزد ایشان معروف به‌ «اخبار» است.
 
«[[اجماع]]» نزد شیعه، اتفاق علمای شیعه امامیه است بر قول امام معصوم. «[[قیاس]]» نزد اخباریون شیعه [[حرام]] است، ولی نزد «اصولیون» مورد قبول است. در فروع فقه، مذهب «شیعه امامیه» با [[شافعیه|مذهب شافعی]] اختلاف چندانی ندارد. از مسائل مورد اختلاف ایشان با سنت و جماعت، جایز دانستن «[[متعه]]» و یا زناشویی موقت و بعضی از مسائل [[ارث]] و غیره است. شیعه امامیه جعفریه درباره «[[عدل]]» معتقد است که عدل از «[[صفات ثبوتیه]]» خداوند است و تصوّر عدول از آن و گرائیدن خدا به ستم، جایز نیست. خداوند به بندگان خود تکلیف ما لا‌یطاق نمی‌‏فرماید و بیش از آنچه سزاوارند، آنان را عذاب نمی‌کند و چون «عادل» است هیچ‏‌گاه فعل حسن و نیکو را ترک نکرده و کار زشت و قبیح از او سر نمی‌‏زند. با اینکه قادر به اعمال نیک و زشت هست، اما جز به‌فعل نیک نمی‏‌گراید. چون خداوند «حکیم» است، پس باید فعل او از روی [[حکمت]] و بر حسب نظام اکمل باشد<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 140 با ویرایش و اصلاح عبارات</ref>.<ref>محمصانی صبحی رجب، فلسفة التشریع فی الاسلام، ص 53- 56.</ref><ref>عقاید الشیعة، ص 15- 17.</ref> <ref>کاشف‌الغطاء محمد حسین، اصل الشیعة و اصولها.</ref>.
 
== جستارهای وابسته ==
* [[عباسیان]]
* [[مالک بن انس]]
* [[زرارة بن اعین|زرارة‌بن‌اعین]]


==موارد اختلافی فقه جعفری با مبانی فقهی اهل سنت==
== پانویس ==
مهم  ترين اختلاف شيعه با اهل سنت و جماعت درباره جانشينى رسول خدا است كه شيعه آن را به «نص جلّى» و اهل تسنن به «اختيار» امت مى‏ دانند.
{{پانویس}}
اما به جز اين مسأله اساسى، اختلافات شيعه و سنى در اجتهاد و ادله و اصول و فروع عبادات و معاملات و نكاح است.
مبانى تشريع در مذهب شيعه «كتاب اللّه» و «سنت» و «اجماع» و «عقل» است. در سنت رسول خدا (ص)، شيعه احاديثى را مى‏ پذيرد كه از غربال عترت يعنى اهل بيت رسول خدا (ص) گذشته باشد و آن احاديث در نزد ايشان معروف به «اخبار» است.
«اجماع» در نزد شيعه، اتفاق علماى شيعه اماميه است بر قول امام معصوم.«قياس» در نزد اخباريون شيعه حرام است، ولى در نزد «اصوليون» مورد قبول است.در فروع فقه، مذهب «شيعه اماميه» با مذهب شافعى اختلافى بسيار ندارد. از مسائل مورد خلاف ايشان با سنت و جماعت جايز دانستن «متعه» و يا زناشويى موقت و بعضى از مسائل ارث و غيره است.شيعه اماميه جعفريه درباره «عدل»، معتقد است كه عدل از «صفات ثبوتيه» خداوند است و تصوّر عدول از آن و گرائيدن خدا به ستم جايز نيست. خداوند به بندگان خود تكليف ما لا يطاق نمى ‏فرمايد و بيش از آن چه سزاوارند آنان را عذاب نمى ‏كند و چون «عادل» است هيچ‏ گاه فعل حسن و نيكو را ترك نكرده و كار زشت و قبيح از او سر نمى ‏زند.با اين كه قادر به اعمال نيك و زشت هر دو هست جز به فعل نيك نمى‏ گرايد.چون خداوند «حكيم» است، پس بايد فعل او از روى حكمت و بر حسب نظام اكمل باشد.
<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 140 با ویرایش و اصلاح عبارات</ref>
<ref>محمصانی صبحی رجب، فلسفه التشريع فى الاسلام، ص 53- 56.</ref><ref>عقايد الشيعة، ص 15- 17.</ref> <ref>کاشف الغطاء محمد حسین، اصل الشيعة و اصولها.</ref>


==پانویس==
{{فرق و مذاهب}}


[[رده: فرق و مذاهب]]
[[رده:فرق و مذاهب]]
[[رده: کلام ]]
[[رده: مذاهب کلامی ]]
Writers، confirmed، مدیران
۸۵٬۸۱۰

ویرایش