جمادی الثانی


جمادی الثانی
نام جمادی الثانی
نام های دیگر جُمادی‌الآخر• جمادی الثانی•جمادی الثانیه•جمادی الآخرة
از ماههای حرام نمی باشد
مناسبت‌ها و وقایع شهادت حضرت زهرا(س)•ولادت حضرت فاطمه(س)•وفات ام‌البنین•زادروز سید روح‌الله موسوی خمینی

ماه جمادی الثانی (یا جمادی الآخر) ماه هشتم از ماههای قمری است. حوادث تاریخی و مذهبی فراوانی در این ماه روی داده است که مهمترین آن ولادت حضرت زهرا(س) (که روز زن امگذاری شده) در روز بیستم جمادی الثانی سال پنجم بعثت،‌ و روز شریف و مبارکی است که خیرات و صدقات و روزه گرفتن و زیارت حضرت فاطمه(س) در آن مستحب است. حادثه مهم دیگر این ماه شهادت آن بانوی شهیده مظلومه است که بر اساس روایتی که شهادت او را 95 روز پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) دانسته، در روز سوم جمادی الاولی سال 11 قمری رخ داده است.

از دیگر رویدادهای این ماه می توان به درگذشت ابوبکر در سال 13 قمری، درگذشت هارون الرشید در سال 193 قمری و قتل عبدالله بن زبیر به دست حجاج بن یوسف ثقفی در سال 73 قمری اشاره کرد.

تعریف اصطلاحی ماه جمادی الثانی

جُمادی‌الآخر یا جمادی الثانی یا جمادی الثانیه یا جمادی الآخرة، ششمین ماه سال هجری قمری است.

جمادی از ریشه جمادا (جَمُدَ) به معنای انجماد، سرمای سخت و یخ زدن است. این ماه را از آن رو جمادی نامیده‌اند كه در زمان نامگذاری، آب در این ماه منجمد می‌شده است. [۱]

اعمال ماه جمادى الثانى

روز اول

خواندن دعايى كه مرحوم سيد بن طاووس در اقبال نقل كرده است. [۲]

چهار ركعت نماز: مرحوم سيد نقل كرده است كه در اين ماه - هر وقت كه باشد؛ هر چند روز اول بهتر است - چهار ركعت نماز بخواند (هر دو ركعت به يك سلام) در ركعت اول، پس از سوره حمد يك مرتبه «آية الكرسى» و بيست و پنج مرتبه «انّا انزلناه»؛ در ركعت دوم «حمد» و يك مرتبه سوره «تکاثر» و بيست و پنج مرتبه سوره اخلاص؛ در ركعت سوم «حمد» و يك مرتبه «قل يا ايّها الكافرون» و بيست و پنج مرتبه سوره فلق و در ركعت چهارم «حمد» و يك مرتبه سوره نصر و بيست و پنج مرتبه سوره ناس را بخواند.

پس از پايان نماز، هفتاد مرتبه بگويد: «سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ وَ لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ وَ اللّهُ اَكْبَرُ» و هفتاد مرتبه بگويد: «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد» پس از آن سه مرتبه بگويد: «اَللّهمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤمِنينَ وَالْمُؤمِناتِ» آنگاه سر به سجده بگذارد و سه مرتبه بگويد: «يا حَىُّ يا قَيُّومُ، يا ذَاالْجَلالِ وَالاْكْرامِ، يا اَللّهُ يا رَحْمنُ يا رَحيمُ، يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ» در پايان هر حاجتى كه دارد از خداوند عزوجل طلب نمايد.

در اين روايت آمده است: هر كس اين نماز را با اين كيفيت انجام دهد، خداوند خودش و مال و زن و فرزندان او را و همچنين دين و دنياى او را تا سال ديگر حفظ فرمايد و اگر در اين سال بميرد، پاداش شهيدان دارد. [۳]

روز سوم

در اين روز به مناسبت شهادت حضرت زهرا (س) زيارت آن حضرت مطلوب و مناسب است. مرحوم سيد در «اقبال» اين زيارت را براى آن حضرت ذكر كرده است: «اَلسَّلامُ عَلَيْكِ يا سَيِّدَةَ نِسآءِ الْعالَمينَ، اَلسَّلامُ عَلَيْكِ يا والِدَةَ الْحُجَجِ عَلَى النّاسِ اَجْمَعينَ، اَلسَّلامُ عَلَيْكِ اَيَّتُهَا الْمَظْلُومَةُ الْمَمْنُوعَةُ حَقُّها، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى اَمَتِكَ وَابْنَةِ نَبِيِّكَ، وَزَوْجَةِ وَصِىِّ نَبِيِّكَ، صَلاةً تُزْلِفُها فَوْقَ زُلْفى عِبادِكَ الْمُكَرَّمينَ، مِنْ اَهْلِ السَّمواتِ وَ اَهْلِ الاَْرَضينَ».

سلام بر تو اى بانوى زنان جهانيان سلام بر تو اى مادر حجت‌هاى الهى بر مردم همگى سلام بر تو اى ستم ديده‌اى كه از حق او جلوگيرى كردند خدايا درود فرست بر كنيزت و دختر پيامبر و همسر وصى پيامبرت درودى كه منزلت و مقامى به او دهد. برتر از منزلت بندگان گراميت از اهل آسمان‌ها و اهل زمين.

سپس مرحوم سيد اضافه مى‌كند: «روايت شده است، هر كس با اين عبارات، آن حضرت را زيارت كند و از خدا طلب آمرزش نمايد، خداوند گناهانش را مى‌بخشد و او را داخل بهشت مى‌كند». [۴]

روز بيستم

در اين روز كه مصادف با ولادت حضرت زهرا(س) است چند عمل مناسب است:

  • الف) روزه.
  • ب) خيرات و صدقات بر مؤمنين.
  • ج) زيارت آن حضرت [۵]

وقایع ماه جمادی الثانی

سوم جمادى الثانیة، شهادت حضرت زهرا (ع)

امام موسی کاظم(ع) مى فرمايد: ان فاطمه صديقه شهيده : (همانا فاطمه راستگو و شهيده است).

در اين روز در سال 11 ه‍ بنابر قول 95 روز، شهادت حضرت بتول عذراء مظلومه مضروبه حضرت سيد النساء فاطمه زهرا (ع) به وقوع پيوسته است.

بعد از شهادت و دفن پيامبر (ص) سه بار به منزل اميرالمؤمنين و فاطمه زهرا (ع) هجوم آورده، و در هر بار به طريقى جسارت به اهل بيت (ع) كردند. در يكى از اين دفعات، كه در منزل آن حضرت را آتش زدند و به زور وارد منزل شدند، حضرت صديقه (ع) پشت در بودند.

با اينكه مى دانستند آن حضرت پشت در است، بالگد و فشار در را باز كردند، و ميخ در سينه آن مخدره را آزرد و محسن (ع) سقط شد آن حضرت بيهوش روى زمين قرار گرفت، و حضرت مولى الموحدين (ع) را با سر و پاى برهنه و دست بسته به طرف مسجد بردند.

وقتى حضرت زهرا (ع) به هوش آمدند به دنبال اميرالمؤمنين (ع) رفتند، و از بردن آن حضرت به مسجد مانع شدند. داخل كوچه جلو چشم همسرش اسد الله الغالب اميرالمؤمنين على بن ابى طالب (ع)، با تازيانه و غلاف شمشير بر بدن حضرت صديقه شهيده (ع) زدند كه طبق بعضى روايات از بازوى آن حضرت خون جارى شد و باز بيهوش روى زمين قرار گرفتند.

وفات حضرت ام البنين (ع)

در سال 64 ه‍ سیزدهم جمادی الثانی حضرت ام البنين (ع) همسر اميرالمؤمنين (ع) و مادر قمر بنى هاشم (ع) از دنيا رحلت نمودند.

نام مبارك آن حضرت فاطمه، و كنيه شريفش ام البنين است، و آن حضرت به همین كنيه معروفند. پدر آن حضرت حزام بن خالد، و مادرشان ليلى دختر شهيد بن ابى عامر است .

اميرالمؤمنين آن حضرت را به همسرى برگزيد و خداوند چهار پسر به آن حضرت عنايت فرمود: حضرت قمر بنى هاشم عباس (ع)، عبد الله، جعفر و عثمان (ع)، كه هر چهار پسر در كربلا شهيد شدند.


پانویس

  1. مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر،ج۲، ص۱۸۹
  2. اقبال، صفحه 621
  3. اقبال، صفحه 622
  4. اقبال، صفحه 623
  5. مفاتیح نوین