جمهوری اسلامی ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'دستگاهها' به 'دستگاه‌ها'
جز (جایگزینی متن - 'فعالیتها' به 'فعالیت‌ها')
جز (جایگزینی متن - 'دستگاهها' به 'دستگاه‌ها')
خط ۱۱۸: خط ۱۱۸:
وظایف و اختیارات رئیس‌جمهوری مشتمل است بر: اداره آنچه که از امور عالیه کشور محسوب می‌شود مانند اجرای قانون اساسی‌، ریاست و مسئولیت شوراهای عالی کشور (شورای عالی امنیت ملی‌، شورای عالی انقلاب فرهنگی‌، شورای اقتصاد، شورای بازنگری قانون اساسی و جز آن‌)، امور بین‌المللی (شامل امضای قراردادها و اعزام و پذیرش سفیران‌). ریاست بر هیئت وزیران‌، ریاست عالی سازمان‌های وابسته (چون محیط زیست‌، تربیت بدنی‌، انرژی اتمی و مدیریت و برنامه‌ریزی‌)، و اعطای نشانهای دولتی‌. رئیس‌جمهوری‌، همچنین وظایف و اختیارتی در ارتباط با قوه مقننه (شامل امضای قوانین‌، پیشنهاد برای همه‌پرسی و امضای همه‌پرسی‌، نصب و عزل وزیران و رأی اعتماد به دولت‌، توقف انتخابات‌، حضور و احضار به مجلس‌، و تقاضای تشکیل جلسه غیرعلنی مجلس‌) و قوه قضائیه (تعیین وزیر دادگستری از میان افراد پیشنهاد شده از جانب رئیس قوه قضائیه و معرفی او به مجلس برای کسب رأی اعتماد) است.<ref>رجوع کنید به هاشمی‌، ۱۳۷۴ش‌، ج‌۲، ص‌۳۴۲-۳۷۰؛ مدنی‌، ۱۳۶۰-۱۳۶۹ش‌، ج‌۵، ص‌۱۶۵-۱۸۶.</ref>
وظایف و اختیارات رئیس‌جمهوری مشتمل است بر: اداره آنچه که از امور عالیه کشور محسوب می‌شود مانند اجرای قانون اساسی‌، ریاست و مسئولیت شوراهای عالی کشور (شورای عالی امنیت ملی‌، شورای عالی انقلاب فرهنگی‌، شورای اقتصاد، شورای بازنگری قانون اساسی و جز آن‌)، امور بین‌المللی (شامل امضای قراردادها و اعزام و پذیرش سفیران‌). ریاست بر هیئت وزیران‌، ریاست عالی سازمان‌های وابسته (چون محیط زیست‌، تربیت بدنی‌، انرژی اتمی و مدیریت و برنامه‌ریزی‌)، و اعطای نشانهای دولتی‌. رئیس‌جمهوری‌، همچنین وظایف و اختیارتی در ارتباط با قوه مقننه (شامل امضای قوانین‌، پیشنهاد برای همه‌پرسی و امضای همه‌پرسی‌، نصب و عزل وزیران و رأی اعتماد به دولت‌، توقف انتخابات‌، حضور و احضار به مجلس‌، و تقاضای تشکیل جلسه غیرعلنی مجلس‌) و قوه قضائیه (تعیین وزیر دادگستری از میان افراد پیشنهاد شده از جانب رئیس قوه قضائیه و معرفی او به مجلس برای کسب رأی اعتماد) است.<ref>رجوع کنید به هاشمی‌، ۱۳۷۴ش‌، ج‌۲، ص‌۳۴۲-۳۷۰؛ مدنی‌، ۱۳۶۰-۱۳۶۹ش‌، ج‌۵، ص‌۱۶۵-۱۸۶.</ref>


افزون بر رئیس‌جمهوری‌، وزیران نیز از جمله اعمال‌کنندگان قوه مجریه‌اند که با دو جلوه متمایز جمعی (هیئت‌وزیران‌) و فردی‌، موجودیت حقوقی دارند.<ref>اصل ۶۰؛ هاشمی‌، ۱۳۷۴ش‌، ج‌۲، ص‌۳۷۱.</ref> هیئت‌وزیران دولت‌، از رئیس‌جمهوری‌، معاونان وی (معاون اول در غیاب رئیس‌جمهوری ریاست هیئت وزیران را برعهده دارد.<ref>رجوع کنید به ایران‌، قانون اساسی‌، اصول ۱۲۴ و ۱۳۱.</ref> و وزیران تشکیل می‌شود و به عنوان یک نهاد حقوقی‌، با حقوق و تکالیف مشخص‌، مخاطب قانون اساسی می‌باشد. وزیران‌، پس از آنکه رئیس‌جمهوری آنان را انتخاب کرد، برای کسب رأی اعتماد به مجلس معرفی می‌شوند. برخی از وظایف و اختیارات وزیران عبارت است از: اداره وزارتخانه‌، عضویت در هیئت‌وزیران‌، قیمومت بر سازمان‌های وابسته به وزارتخانه‌، عضویت در مجامع عمومی شرکتهای دولتی و وضع آیین‌نامه و صدور بخشنامه‌. تعداد و ساختار وزارتخانه‌ها ثابت و قطعی نیست و برحسب ادوار و تأکید بر جنبه‌های گوناگون‌، در برنامه‌ریزیهای کلان‌، متفاوت است‌. وظیفه هیئت دولت‌، تهیه و تنظیم لوایح قانونی و تقدیم آنها به مجلس‌، تدوین آیین‌نامه‌های اجرایی برای قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی‌، تصمیمات سیاسی کلی و موردی‌، حل اختلاف بین دستگاههای اجرایی‌، تصویب صلح دعاوی یا ارجاع به داوری است. <ref>قانون اساسی‌، اصول ۷۴، ۱۲۳، ۱۳۳، ۱۳۸؛ نیز رجوع کنید به مدنی‌، ۱۳۶۰ ۱۳۶۹ش‌، ج‌۵، ص‌۲۴۲-۲۸۹؛ هاشمی‌، ۱۳۷۴ش‌، ج‌۲، ص‌۳۷۱-۳۹۷، ۴۰۳-۴۰۹.</ref>
افزون بر رئیس‌جمهوری‌، وزیران نیز از جمله اعمال‌کنندگان قوه مجریه‌اند که با دو جلوه متمایز جمعی (هیئت‌وزیران‌) و فردی‌، موجودیت حقوقی دارند.<ref>اصل ۶۰؛ هاشمی‌، ۱۳۷۴ش‌، ج‌۲، ص‌۳۷۱.</ref> هیئت‌وزیران دولت‌، از رئیس‌جمهوری‌، معاونان وی (معاون اول در غیاب رئیس‌جمهوری ریاست هیئت وزیران را برعهده دارد.<ref>رجوع کنید به ایران‌، قانون اساسی‌، اصول ۱۲۴ و ۱۳۱.</ref> و وزیران تشکیل می‌شود و به عنوان یک نهاد حقوقی‌، با حقوق و تکالیف مشخص‌، مخاطب قانون اساسی می‌باشد. وزیران‌، پس از آنکه رئیس‌جمهوری آنان را انتخاب کرد، برای کسب رأی اعتماد به مجلس معرفی می‌شوند. برخی از وظایف و اختیارات وزیران عبارت است از: اداره وزارتخانه‌، عضویت در هیئت‌وزیران‌، قیمومت بر سازمان‌های وابسته به وزارتخانه‌، عضویت در مجامع عمومی شرکتهای دولتی و وضع آیین‌نامه و صدور بخشنامه‌. تعداد و ساختار وزارتخانه‌ها ثابت و قطعی نیست و برحسب ادوار و تأکید بر جنبه‌های گوناگون‌، در برنامه‌ریزیهای کلان‌، متفاوت است‌. وظیفه هیئت دولت‌، تهیه و تنظیم لوایح قانونی و تقدیم آنها به مجلس‌، تدوین آیین‌نامه‌های اجرایی برای قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی‌، تصمیمات سیاسی کلی و موردی‌، حل اختلاف بین دستگاه‌های اجرایی‌، تصویب صلح دعاوی یا ارجاع به داوری است. <ref>قانون اساسی‌، اصول ۷۴، ۱۲۳، ۱۳۳، ۱۳۸؛ نیز رجوع کنید به مدنی‌، ۱۳۶۰ ۱۳۶۹ش‌، ج‌۵، ص‌۲۴۲-۲۸۹؛ هاشمی‌، ۱۳۷۴ش‌، ج‌۲، ص‌۳۷۱-۳۹۷، ۴۰۳-۴۰۹.</ref>


نیروهای مسلح مشتمل‌اند بر ارتش‌، با هدف پاسداری از استقلال و تمامیت ارضی کشور؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی‌، به عنوان نهادی چند منظوره (نظامی‌، انتظامی‌، سیاسی و اجتماعی‌) و برآمده از انقلاب‌، با هدف نگهبانی از انقلاب و دستاوردهای آن‌؛ و نیروهای انتظامی‌، با هدف استقرار نظم و امنیت‌، تأمین آسایش عمومی و فردی‌، و نگهبانی از دستاوردهای انقلاب اسلامی‌. فرماندهی کل نیروهای مسلح کشور برعهده رهبری است.<ref>ایران‌. قانون اساسی‌، اصول ۱۴۳، ۱۴۵، ۱۵۰-۱۵۱؛ هاشمی‌، ۱۳۷۴ش‌، ج‌۲، ص‌۴۲۳، ۴۲۶، ۴۲۸؛ نیز رجوع کنید به مدنی‌، ۱۳۷۳ش‌، ص‌۳۲۸-۳۳۸.</ref>
نیروهای مسلح مشتمل‌اند بر ارتش‌، با هدف پاسداری از استقلال و تمامیت ارضی کشور؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی‌، به عنوان نهادی چند منظوره (نظامی‌، انتظامی‌، سیاسی و اجتماعی‌) و برآمده از انقلاب‌، با هدف نگهبانی از انقلاب و دستاوردهای آن‌؛ و نیروهای انتظامی‌، با هدف استقرار نظم و امنیت‌، تأمین آسایش عمومی و فردی‌، و نگهبانی از دستاوردهای انقلاب اسلامی‌. فرماندهی کل نیروهای مسلح کشور برعهده رهبری است.<ref>ایران‌. قانون اساسی‌، اصول ۱۴۳، ۱۴۵، ۱۵۰-۱۵۱؛ هاشمی‌، ۱۳۷۴ش‌، ج‌۲، ص‌۴۲۳، ۴۲۶، ۴۲۸؛ نیز رجوع کنید به مدنی‌، ۱۳۷۳ش‌، ص‌۳۲۸-۳۳۸.</ref>
Writers، confirmed، مدیران
۸۵٬۸۱۰

ویرایش