جوالیقیه

جواليقيه‏ پيروان هشام بن سالم جواليقى هستند كه از موالى كوفه و جزء اصحاب امام جعفر صادق (ع) و امام موسى كاظم (ع) بوده است.

شرح حال هشام

ابومحمد (یا ابوالحکم) هشام بن سالم جوالیقی کوفی جعفی اصالتاً از اهالی جوزجان که منطقه ای در نواحی بلخ خراسان بوده مي‌باشد. برخی از منابع وی را از جمله اسرا به حساب آورده اند، ولی با توجه به این که فتح جوزجان در سال 33 هجری قمری بوده، ظاهراً پدر یا اجداد وی از اسرا بوده اند. به وی آرایی در باب تجسیم نسبت داده شده است. هشام بن سالم تا سال 183 هجری قمری زنده بوده است. وی از فقها و روات ثقه شیعه و از اصحاب امام صادق و امام کاظم (علیهماالسلام) بوده است و از زمره محدثین بزرگ به حساب می آمد و علاوه بر فقه در علم کلام نیز صاحب نظر بود.

انتساب آرای نادرست

اشخاصی چون اشعری و شهرستانی با استناد به منابع اهل سنت، عقایدی را به هشام نسبت داده اند که صحیح نیست. عقایدی از این قبیل که هشام مى‏پنداشت خداوند چهره انسانی دارد و نیم تنه بالای او میان تهی و نیم تنه پایین او میان پر است و او دارای مویی سیاه است و در دلش دانش و حکمت جاری است.او پرتوی درخشان است دارای گوشت و خون و حواس نیست و عقل آن را ادراک نمی کند.

اعتقادات

جواليقيه در پیروی از هشام معتقد بودند که امام بعد از جعفر بن محمد (ع) پسرش موسى بن جعفر (ع) است و جعفر بن محمد در نزد جمهور شيعه به امامت موسى پسرش «نص» كرد.همچنین می گفتند که عقد «متعه» را به شرط پرداختن مزد زن جایز است.

نقل حدیث از امام صادق و امام کاظم علیهما السلام

هشام در طول زندگی خود از امام صادق و امام کاظم علیهماالسلام احادیث فراوانی نقل کرده است.نام هشام در سند حدود ۶۶۳ حدیث در کتاب‌های روایی شیعه نقل شده است. وی از راویانی چون ابوبصیر، ابو حمزه ثُمالی، ابو خالد کابلی، ابن ابی یعفور، ابان بن تَغْلِب، ابان بن عثمان و زراره حدیث نقل کرده است. راویانی چون ابن ابی عُمَیر ابن محبوب، ابن مسکان، بَزَنطی، حماد بن عثمان و صفوان بن یحیی از او روایت نقل کرده‌اند. نجاشی با عبارت «ثقة ثقة» از او یاد کرده است. و آیت الله خوئی برخی روایاتی را که بر نکوهش او دلالت دارند، از نظر سند ضعیف می‌داند.