خنفریه‏ شاخه‌ای از فرقه «اسماعیلیه» و از پیروان علی‌بن‌فضل خنفری داعی اسماعیلی در یمن بودند.

خنفریه
نامخنفریه
تاریخ شکل گیری290 ق، ۲۸۲ ش‌، ۹۰۳ م
قرن شکل گیریقرن سوم هجری قمری
مبدأ شکل گیرییمن
موسسعلی‌بن‌فضل خنفری
عقیده1. ادعای پیامبری راجع به موسس. 2. جایز بودن محرمات

شرح حال

وی در سال 290 هجری قمری برای مهدی منتظر اسماعیلی به دعوت پرداخت و گروهی از قبایل یمن دور او جمع شدند. سپس مناطق زبید و صنعا را در اختیار خود گرفت.

انحرافات

علی‌بن‌فضل مدعی پیامبری بود و محرمات را جایز می‌دانست. او به کارگزاران خود چنین نامه می‌نوشت: «من باسط الارض و داحیها و مزلل الجبال و مرسیها، علی بن فضل الی عبده فلان»؛ یعنی: «از کسی که زمین را بگسترد و کوه‌ها را به جنبش درآورد و بر پای دارد، علی‌بن‌فضل به بنده خود فلان.» گویند چون بر مسند نبوت نشست، یکی از شعرای یمن در مدح او چنین سرود:

خذی العود یا هذه و اضربی‏نقیم شرائع هذا النبی
تولی نبی، بنی‌هاشم‏ ‏و هذا نبی، بنی یعربی
فحط الصلاة و حط الزکاةو حط الصیام و لم یتعب

یعنی: چنگ برگیرید و بزنید تا شرایع این پیامبر (جدید) را برپا داریم. از پیامبر بنی‌هاشم روی بگردانید و این پیامبر بنی‌یعرب (یعرب بن قحطان) است. این پیامبر، نماز و روزه و زکات را از شما برداشت و شما را از رنج به‌جای آوردن آنها برهانید. علاوه بر موارد گذشته، مؤذنین در اذان به نفع او شهادت می‌دادند و می‌گفتند: اشهد أنّ علی‌بن‌فضل رسول الله، نشوان الحمیری می‏‌نویسد: ظن غالب آن است که او از خطابیه بوده، زیرا آنان پیشوایان خود را انبیا می‌خواندند.

مدت حکومت

مدت فرمان‌روایی او سیزده سال بوده و سر انجام به دلیل مسمومیت از دنیا رفت[۱][۲][۳].

پانویس

  1. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 186 با ویرایش و اصلاح عبارات.
  2. الحمادی الیمانی، کشف الاسرار الباطنیة و اخبار القرامطة، تحقیق الشیخ محمد زاهد بن الحسن الکوثری، چاپ قاهره، سال 1939 میلادی، ص 28- 32.
  3. حمیری ابو سعید نشوان، الحور العین، تحقیق کمال مصطفی، چاپ مصر، سال 1948 میلادی، ص 198- 200.