افزودن پیوند

    سازمان امور دینی ترکیه: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌وحدت
    جز (جایگزینی متن - 'ك' به 'ک')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
    جز (جایگزینی متن - '=پانویس=↵{{پانویس|2}}' به '== پانویس == {{پانویس}}')
     
    (۴۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۵: خط ۵:
    |-
    |-
    |نام موسس
    |نام موسس
    |محمد رفعت افندي بره چي زاده
    |محمد رفعت افندی بره چی زاده
    |-
    |-
    |مدیر روابط عمومی
    |مدیر روابط عمومی
    خط ۳۳: خط ۳۳:
    </div>
    </div>


    '''امور دینی''' در دوران [[خلافت عثمانی]] به سازمانی به نام "مشیخت" محول شده بود. ریاست سازمان مذکور به عهده شیخ الاسلام بود. در سال 1920 این گونه امور به وزارت‌خانه‌ای به نام "وزارت مشیخت، شریعت و اوقاف" واگذار گردید.


    '''امور دينی'''  در دوران [[خلافت عثمانی]] به سازماني به نام "مشيخت" محول شده بود. رياست سازمان مذکور به عهده شيخ الاسلام بود. در سال 1920 اين گونه امور به وزارتخانه ای به نام "وزارت مشيخت، شريعت و اوقاف" واگذار گرديد.
    در 3 مارس 1924 با هدف تفکیک امور دینی از سیاست، وزارت مذکور منحل گردید و به جای آن سازمانی به نام "ریاست امور دینی" <ref>مطابق ماده واحده 429</ref> ایجاد گردید. این سازمان وابسته به نخست‌وزیری است. اولین رییس سازمان فردی به نام "[[محمد رفعت افندی بره چی زاده|محمد رفعت افندی بره چی زاده]]" بود و ریاست کنونی آن با آقای [[محمد نوری ییلماز|محمد نوری ییلماز]] است.
     
    در 3 مارس 1924 با هدف تفکيک امور دينی از سياست، وزارت مذکور منحل گرديد و به جاي آن سازماني به نام "رياست امور دينی" <ref>مطابق ماده واحده 429</ref> ايجاد گرديد. اين سازمان وابسته به نخست وزيري است. اولين رييس سازمان فردي به نام "[[محمد رفعت افندي بره چي زاده]]" بود و رياست کنوني آن با آقاي [[محمد نوري ييلماز]] است.<br>


    =تاسیس=
    =تاسیس=


    در سال 1924 رياست امور دينی از بخش های ذیل تشکیل شد: "رييس، هيأت مشاوره و مأموران مرکز".  
    در سال 1924 ریاست امور دینی از بخش‌های ذیل تشکیل شد: "رییس، هیأت مشاوره و مأموران مرکز".  


    در سال 1927 به تشکيلات مذکور بخش هاي ديگري اضافه گرديد از جمله: <br>
    در سال 1927 به تشکیلات مذکور بخش‌های دیگری اضافه گردید از جمله: <br>
    رياست هيأت بررسي مصاحيف (کتب) <br>
    ریاست هیأت بررسی مصاحیف (کتب) <br>
    مديريت مؤسسات دينی <br>
    مدیریت مؤسسات دینی <br>
    واحدهاي مديريت مأموران <br>
    واحدهای مدیریت مأموران <br>
    سجل و مديريت اوراق و تحريرات.
    سجل و مدیریت اوراق و تحریرات.


    = تصویب قانون تشکیلات و وظائف امور دینی =
    =تصویب قانون تشکیلات و وظائف امور دینی=


    در سال 1935 قانون شماره 2800 به عنوان اولين قانون مربوط به تشکيلات و وظايف امور دينی تصويب گرديد. درقانون مذکور، کادر، چگونگي کار مأموران مرکز و شهرستان ها و مقررات نصب آنان مشخص شده بود.  
    در سال 1935 قانون شماره 2800 به عنوان اولین قانون مربوط به تشکیلات و وظایف امور دینی تصویب گردید. درقانون مذکور، کادر، چگونگی کار مأموران مرکز و شهرستان‌ها و مقررات نصب آنان مشخص شده بود.  


    در نظامنامه قانون مذکور<ref>مصوب 1937</ref> نيز مطالب بيشتري در مورد مأموران و وظايف تشکيلات مطرح شده است.<br>
    در نظامنامه قانون مذکور<ref>مصوب 1937</ref> نیز مطالب بیشتری در مورد مأموران و وظایف تشکیلات مطرح شده است.


    =اصلاح ساختار سازمان=
    =اصلاح ساختار سازمان=


    از سال 1927 تا 1950 تغييری در تشکيلات سازمان ديده نمی شود، اما با تصويب قانون شماره 5634 در 20 نيسان 1950 رياست امور دينی با توجه به شرايط روز تجديد ساختار شد.  
    از سال 1927 تا 1950 تغییری در تشکیلات سازمان دیده نمی‌شود، اما با تصویب قانون شماره 5634 در 20 نیسان 1950 ریاست امور دینی با توجه به شرایط روز تجدید ساختار شد.  


    مطابق قانون اساسی بعضي از واحدهای تشکيلات مرکز تغيير يافت، معاونت رياست سازمان ايجاد گرديد، دو مديريت به نام هاي مديريت خادمان (امور) خيريه و مديريت انتشارات به تشکيلات مذکور اضافه گرديد.  
    مطابق قانون اساسی بعضی از واحدهای تشکیلات مرکز تغییر یافت، معاونت ریاست سازمان ایجاد گردید، دو مدیریت به نام‌های مدیریت خادمان (امور) خیریه و مدیریت انتشارات به تشکیلات مذکور اضافه گردید.  


    مضاف بر اين، برای اولين بار نهاد واعظين سيار به وجود آمد و بدين ترتيب کليه واعظين به عنوان کادر حقوق بگير شناخته شدند. در سال 1951 نيز واحد حسابداری سرمايه گردان انتشارات ديني وابسته به مديريت انتشارات سازمان ايجاد گرديد.<ref>ماده 154 قانون اساسي سال 1961، رياست امور دينی را به عنوان يک نهادی که در دوران اداره عمومي کشور قرارمي گيرد شناخته و وظايف آن را به قانون خاص محول کرد.</ref>
    مضاف بر این، برای اولین بار نهاد واعظین سیار به وجود آمد و بدین ترتیب کلیه واعظین به عنوان کادر حقوق بگیر شناخته شدند. در سال 1951 نیز واحد حسابداری سرمایه گردان انتشارات دینی وابسته به مدیریت انتشارات سازمان ایجاد گردید.<ref>ماده 154 قانون اساسی سال 1961، ریاست امور دینی را به عنوان یک نهادی که در دوران اداره عمومی کشور قرارنمی‌گیرد شناخته و وظایف آن را به قانون خاص محول کرد.</ref>


     
    در تاریخ 1965 مطابق قانون شماره 633<ref>مربوط به تشکیلات و وظایف ریاست امور دینی</ref> اصلاحات دیگری در امورسازمان داده شد. براساس قانون مذکور، مأموران سازمان با عنوان "مجریان امور مربوط به مسایل اعتقادی، عبادت و اخلاق، تنویر اجتماع در امور دینی و اداره مکان‌های عبادت (مساجد) شناخته شدند. در واقع تغییرات جدید در سازمان مذکور با تصویب قانون بالا ایجاد شد.
    در تاريخ 1965 مطابق قانون شماره 633<ref>مربوط به تشکيلات و وظايف رياست امور ديني</ref> اصلاحات ديگري در امورسازمان داده شد. براساس قانون مذکور، مأموران سازمان با عنوان "مجريان امور مربوط به مسايل اعتقادی، عبادت و اخلاق، تنوير اجتماع در امور دينی و اداره مکان های عبادت (مساجد) شناخته شدند. در واقع تغييرات جديد در سازمان مذکور با تصويب قانون بالا ايجاد شد.<br>


    =توسعه ساختار در خارج از کشور=
    =توسعه ساختار در خارج از کشور=


    با تصويب قانون شماره 1982، توسعه تشکيلات سازمان در خارج از کشور نيز عملی گرديد. اما قانون مذکور مطابق حکم دادگاه قانون اساسی در سال 1979 ابطال گرديد. قانون شماره 657 نيز که در رابطه با مأموران دولت می باشد، برخي از مواد مذکور در قانون شماره 633 را از اعتبار انداخت. با محدوديت های مذکور، سازمان خواه در مورد تشکيلات کنونی خود و خواه در رابطه با خدماتی که انجام می دهد جوابگو نيست.
    با تصویب قانون شماره 1982، توسعه تشکیلات سازمان در خارج از کشور نیز عملی گردید. اما قانون مذکور مطابق حکم دادگاه قانون اساسی در سال 1979 ابطال گردید. قانون شماره 657 نیز که در رابطه با مأموران دولت می‌باشد، برخی از مواد مذکور در قانون شماره 633 را از اعتبار انداخت. با محدودیت‌های مذکور، سازمان خواه در مورد تشکیلات کنونی خود و خواه در رابطه با خدماتی که انجام می‌دهد جوابگو نیست.


    قانون اساسي 1982 نيز نه تنها همانند قانون اساسی قبلي (1961) امور دينی را به عهده سازمان مذکور گذاشت، بلکه براي انجام امور دينی موازينی را نيز قرار داد. به طوری که مطابق اصل 136 قانون مذکور، رياست امور دينی نهادی است که در درون اداره عمومی کشور جای گرفته، در چارچوب لاييسم و به دور از انديشه ها و نظرات سياسی و با هدف قرار دادن حاکميت و مقاومت ملی و طبق قانونی خاص انجام وظيفه می نمايد.<ref>سازمان ديانت از تاريخ تصويب قانون اساسي 1982، همان طور که در اصل مذکور ذکر گرديده، وظايف ديني خود را در داخل و خارج از کشور انجام مي دهد. به عبارتي، با رعايت لاييسم و همسو با دولت و به دور از مسايل سياسي انجام وظيفه مي نمايد.</ref>
    قانون اساسی 1982 نیز نه تنها همانند قانون اساسی قبلی (1961) امور دینی را به عهده سازمان مذکور گذاشت، بلکه برای انجام امور دینی موازینی را نیز قرار داد. به طوری که مطابق اصل 136 قانون مذکور، ریاست امور دینی نهادی است که در درون اداره عمومی کشور جای گرفته، در چارچوب لاییسم و به دور از اندیشه‌ها و نظرات سیاسی و با هدف قرار دادن حاکمیت و مقاومت ملی و طبق قانونی خاص انجام وظیفه می‌نماید.<ref>سازمان دیانت از تاریخ تصویب قانون اساسی 1982، همان طور که در اصل مذکور ذکر گردیده، وظایف دینی خود را در داخل و خارج از کشور انجام می‌دهد. به عبارتی، با رعایت لاییسم و همسو با دولت و به دور از مسایل سیاسی انجام وظیفه می‌نماید.</ref>


    =تشکيلات سازمان=
    =تشکیلات سازمان=


    سازمان ديانت متشکل از تشکيلات مرکز، شهرستان ها و خارج از کشور می باشد.
    سازمان دیانت متشکل از تشکیلات مرکز، شهرستان‌ها و خارج از کشور می‌باشد.


    ==تشکيلات مرکز==
    == تشکیلات مرکز ==


    تشکيلات مرکز عبارتند از: <br>
    تشکیلات مرکز عبارتند از: <br>
    رييس <br>
    رییس <br>
    معاون <br>
    معاون <br>
    واحدهاي ذيل الذکر:
    واحدهای ذیل الذکر:


    ===واحدهاي اصلي===
    === واحدهای اصلی ===


    ====شورای عالی امور دينی====
    ==== شورای عالی امور دینی ====


    اين شورا عالی ترين مرجع تصميم گيري و مشورتي سازمان است که از يک رييس و 15 عضو و به تعداد کافي کارشناس تشکيل مي شود. خط مشي سازمان از طريق اين نهاد مشخص مي شود. پاسخ هاي ديني نيز به عهده اين نهاد مي باشد. در امور ديني تحقيق و بررسي مي کند و انتشار آثار سازمان با تصويب آن صورت مي پذيرد.<br>
    این شورا عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری و مشورتی سازمان است که از یک رییس و 15 عضو و به تعداد کافی کارشناس تشکیل می‌شود. خط مشی سازمان از طریق این نهاد مشخص می‌شود. پاسخ‌های دینی نیز به عهده این نهاد می‌باشد. در امور دینی تحقیق و بررسی می‌کند و انتشار آثار سازمان با تصویب آن صورت می‌پذیرد.


    ====مؤسسه بررسي قرآن====
    ==== مؤسسه بررسی قرآن ====


    اين مؤسسه عهده دار بررسي امور مربوط به انتشار قرآن هاست. به عبارتي، چاپ هر نوع قرآن به مجوز آن نيازمند است و بدون تأييد مؤسسه مذکور انتشار قرآن اعم از اين که از طرف سازمان يا انتشارات ديگر باشد ممکن نيست. اين مؤسسه در مورد قرآن تحقيقات علمي را نيز انجام مي دهد.<br>
    این مؤسسه عهده‌دار بررسی امور مربوط به انتشار قرآن‌هاست. به عبارتی، چاپ هر نوع قرآن به مجوز آن نیازمند است و بدون تأیید مؤسسه مذکور انتشار قرآن اعم از این که از طرف سازمان یا انتشارات دیگر باشد ممکن نیست. این مؤسسه در مورد قرآن تحقیقات علمی را نیز انجام می‌دهد.
    ====رياست دايره خدمات ديني====
    ==== ریاست دایره خدمات دینی ====
    اين دايره امور مربوط به توضيح مسايل ديني را عهده دار است. مسايلي از قبيل تعيين اوقات نماز، ايام ديني، هلال ماه و... به عهده اداره مذکور است.<br>
    این دایره امور مربوط به توضیح مسایل دینی را عهده‌دار است. مسایلی از قبیل تعیین اوقات نماز، ایام دینی، هلال ماه و... به عهده اداره مذکور است.


    ====رياست آموزش ديني====
    ==== ریاست آموزش دینی ====
    اين دايره امر آموزش ديني افراد شاغل در سازمان را به عهده دارد. اين آموزش سالانه بوده و افراد آموزش ديده با هدف شغلي در کلاس ها حضور مي يابند. امور مربوط به کلاس هاي قرآن نيز به عهده دايره مذکور است.<br>
    این دایره امر آموزش دینی افراد شاغل در سازمان را به عهده دارد. این آموزش سالانه بوده و افراد آموزش دیده با هدف شغلی در کلاس‌ها حضور می‌یابند. امور مربوط به کلاس‌های قرآن نیز به عهده دایره مذکور است.


    ====رياست دايره حج====
    ==== ریاست دایره حج ====
    برنامه ريزي و اجراي کليه امور مربوط به انجام حج و عمره حجاج بيت الله الحرام در داخل و خارج از کشور با دايره مذکورمي باشد. اين اداره در اجراي هدف فوق با ساير ارگان ها و مؤسسات نيز همکاري مي کند.<br>
    برنامه‌ریزی و اجرای کلیه امور مربوط به انجام حج و عمره حجاج بیت الله الحرام در داخل و خارج از کشور با دایره مذکورمی باشد. این اداره در اجرای هدف فوق با سایر ارگان‌ها و مؤسسات نیز همکاری می‌کند.


    ====رياست بخش انتشارات ديني====
    ==== ریاست بخش انتشارات دینی ====
    انجام امور مربوط به انتشارات ديني <ref>اعم از سمعي بصري، چاپ و...</ref> به عهده بخش مذکور است. خدمات کتابخانه اي سازمان نيز با اداره فوق مي باشد.<br>
    انجام امور مربوط به انتشارات دینی <ref>اعم از سمعی بصری، چاپ و...</ref> به عهده بخش مذکور است. خدمات کتابخانه‌ای سازمان نیز با اداره فوق می‌باشد.


    ====رياست دايره روابط خارجي====
    ==== ریاست دایره روابط خارجی ====


    ارائه خدمات ديني براي ترک ها<ref>اعم از اتباع ترکيه و کشورهاي ترک زبان</ref> با دايره مذکور مي باشد. اجراي امور مرتبط با خدمات مذکور، برگزاري سمينارها و تشکيل کلاس براي افراد اعزامي به خارج، راهنمايي هيأت ها، گروه ها و افرادي که ازخارج آمده اند و با سازمان مذکور ارتباط برقرار مي کنند به عهده اين بخش است.
    ارائه خدمات دینی برای تُرک‌ها<ref>اعم از اتباع ترکیه و کشورهای ترک زبان</ref> با دایره مذکور می‌باشد. اجرای امور مرتبط با خدمات مذکور، برگزاری سمینارها و تشکیل کلاس برای افراد اعزامی به خارج، راهنمایی هیأت‌ها، گروه‌هاو افرادی که ازخارج آمده‌اند و با سازمان مذکور ارتباط برقرار می‌کنند به عهده این بخش است.


    ===واحدهاي مشورتي و بازرسي===
    === واحدهای مشورتی و بازرسی ===


    *دايره بازرسي
    * دایره بازرسی
    *دايره مشاوره حقوقي
    * دایره مشاوره حقوقی
    *رياست دايره تحقيق، برنامه ريزي و هماهنگي
    * ریاست دایره تحقیق، برنامه‌ریزی و هماهنگی


    ===واحدهاي پشتيباني===
    === واحدهای پشتیبانی ===


    *رياست دايره پرسنلي (کارگزيني)
    * ریاست دایره پرسنلی (کارگزینی)
    *رياست دايره اداري ـ مالي
    * ریاست دایره اداری ـ مالی
    *مديريت به کاراندازي سرمايه گردان
    * مدیریت به کاراندازی سرمایه گردان
    *کارشناسي دفاع اجتماعي
    * کارشناسی دفاع اجتماعی
    *مديريت روابط عمومي و مطبوعاتي
    * مدیریت روابط عمومی و مطبوعاتی
    *مديريت مرکز اطلاع رساني
    * مدیریت مرکز اطلاع رسانی
    *مديريت خدمات فني
    * مدیریت خدمات فنی
       
       
    ==تشکيلات شهرستان ها==
    == تشکیلات شهرستان‌ها ==


    تشکيلات سازمان امور ديانت در شهرستان ها متشکل از: مفتي گري هاي استان ها و شهرها و مديريت هاي مرکز آموزش مي باشد.<br>
    تشکیلات سازمان امور دیانت در شهرستان‌ها متشکل از: مفتی‌گری‌های استان‌هاو شهرها و مدیریت‌های مرکز آموزش می‌باشد.


    ===مفتي گري ها===
    === مفتی‌گری‌ها ===


    مراکز مفتي گري در استان ها و شهرستان ها تشکيل مي يابند.
    مراکز مفتی‌گری در استان‌هاو شهرستان‌هاتشکیل می‌یابند.
    در مفتي گري هاي استان ها: مفتي استان، معاون مفتي، مدير شعبه، واعظ، مدير کلاس قرآن، بازرس، کارشناس، متصدي، معلم کلاس قرآن، امام خطيب، مؤذن، خادم مسجد و ديگر پرسنل لازم حضور دارند.
    در مفتی‌گری‌های استان‌ها: مفتی استان، معاون مفتی، مدیر شعبه، واعظ، مدیر کلاس قرآن، بازرس، کارشناس، متصدی، معلم کلاس قرآن، امام خطیب، مؤذن، خادم مسجد و دیگر پرسنل لازم حضور دارند.
    در مراکز مفتي گري شهرستان ها: مفتي شهرستان، واعظ، متصدي، کارشناس، معلم قرآن، امام خطيب، مؤذن، خادم مسجد و... مشغول هستند.<br>
    در مراکز مفتی‌گری شهرستان‌ها: مفتی شهرستان، واعظ، متصدی، کارشناس، معلم قرآن، امام خطیب، مؤذن، خادم مسجد و... مشغول هستند.


    ===مديريت هاي مراکز آموزشي===
    === مدیریت‌های مراکز آموزشی ===


    مراکز آموزشي سازمان ديانت در شهرهاي آنتاليا، بولو<ref>Bolu</ref>، الازيق <ref>Elazig§</ref>، ارض روم، کاستامنو، قونيه، استانبول، مانيسا و ترابوزان مستقر هستند. در مراکز آموزشي افرادي چون مدير مرکز، معلم، کارشناس، متصدي و... مشغول مي شوند.<br>
    مراکز آموزشی سازمان دیانت در شهرهای آنتالیا، بولو<ref>Bolu</ref>، الازیق <ref>Elazig§</ref>، ارض روم، کاستامنو، قونیه، استانبول، مانیسا و ترابوزان مستقر هستند. در مراکز آموزشی افرادی چون مدیر مرکز، معلم، کارشناس، متصدی و... مشغول می‌شوند.


    ==تشکيلات خارج از کشور==
    == تشکیلات خارج از کشور ==


    سازمان ديانت در کشورهايي فعاليت ديني دارد که اتباع [[ترکيه]] در آنها زيادند يا ترک زبان هستند. تشکيلات سازمان درسفارتخانه هاي ترکيه با عنوان رايزني به امور ديني و در کنسولگري هاي آن با عنوان وابسته امور ديني مستقرند.
    سازمان دیانت در کشورهایی فعالیت دینی دارد که اتباع [[ترکیه|ترکیه]] در آنها زیادند یا ترک زبان هستند. تشکیلات سازمان درسفارتخانه‌های ترکیه با عنوان رایزنی به امور دینی و در کنسولگری‌های آن با عنوان وابسته امور دینی مستقرند.


    رايزني هاي امور ديني آن کشور در کشورهاي [[آلمان]]، [[آمريکا]]، [[استراليا]]، [[بلژيک]]، [[دانمارک]]، [[فرانسه]]، [[هلند]]، [[سوئد]]، [[سوييس]]، [[روسيه]]، [[آذربايجان]]، [[قزاقستان]]، [[قرقيزستان]]، [[ازبکستان]]، [[ترکمنستان]]، [[انگليس]]، [[مقدونيه]] و [[قبرس شمالي]] حضور دارند.<br>
    رایزنی‌های امور دینی آن کشور در کشورهای [[آلمان]]، [[آمریکا|آمریکا]]، [[استرالیا|استرالیا]]، [[بلژیک|بلژیک]]، [[دانمارک]]، [[فرانسه]]، [[هلند]]، [[سوئد]]، [[سوییس|سوییس]]، [[روسیه|روسیه]]، [[آذربایجان|آذربایجان]]، [[قزاقستان]]، [[قرقیزستان|قرقیزستان]]، [[ازبکستان]]، [[ترکمنستان]]، [[انگلیس|انگلیس]]، [[مقدونیه|مقدونیه]] و [[قبرس شمالی|قبرس شمالی]] حضور دارند.


    وابسته هاي امور ديني نيز در شهرهاي برلين، دوسلدورف، اسن، فرانکفورت، هامبورگ، هانور، کلن، کارلسروهه، مونيخ، نورنبرگ، اشتوتگارت، مونستر و ماينز آلمان، شهرهاي ملبورن و سيدني استراليا، شهر دونته هلند، شهر ليون فرانسه، شهر نيويورک آمريکا، شهر جده عربستان، نخجوان و کوستنس روماني مستقر هستند.<br>
    وابسته‌های امور دینی نیز در شهرهای برلین، دوسلدورف، اسن، فرانکفورت،‌‌هامبورگ،‌هانور، کلن، کارلسروهه، مونیخ، نورنبرگ، اشتوتگارت، مونستر و ماینز آلمان، شهرهای ملبورن و سیدنی استرالیا، شهر دونته هلند، شهر لیون فرانسه، شهر نیویورک آمریکا، شهر جده عربستان، نخجوان و کوستنس رومانی مستقر هستند.


    در کشورهاي [[کانادا]]، [[نروژ]]، [[ليتوانی]]، [[اوکراين]]، [[مغولستان]] و [[گرجستان]] نيز مأموران سازمان به فعاليت دينی مشغول هستند.<ref>بدون اين که عنوان رايزني يا وابستگي داشته باشند.</ref>
    در کشورهای [[کانادا]]، [[نروژ]]، [[لیتوانی|لیتوانی]]، [[اوکراین|اوکراین]]، [[مغولستان]] و [[گرجستان]] نیز مأموران سازمان به فعالیت دینی مشغول هستند.<ref>بدون این که عنوان رایزنی یا وابستگی داشته باشند.</ref>


    =خدمات=
    =خدمات=


    برخي از خدمات مهمي که از طرف سازمان ديانت انجام يافته اند:
    برخی از خدمات مهمی که از طرف سازمان دیانت انجام یافته‌اند:
     
    ==دتشکيل نهاد عالي امور ديني==
     
    اين نهاد به عنوان عالي ترين ارگان تصميم گيري و مشورتي سازمان ديانت است. نهاد مذکور داراي کميسيون هاي فتوا، انتشارات ديني و مطبوعات، خدمات ديني و ارشاد و موضوعات مي باشد. سالانه به حدود 1000 سؤال ديني به طور مکتوب پاسخ مي دهد. به طور شفاهي نيز به سؤالات ديني "استفتائات" جواب لازم مي دهد.<br>
     
     
    ==برگزاري اجلاس هاي مشورتي ديني==
     
    سازمان ديانت از تاريخ تأسيس تاکنون دو بار در سال هاي 93 و 98 در آنکارا اجلاس هاي مشورتي ديني تشکيل داده است. در اجلاس اخير از پاتريک هاي ارمني، رومي، سورياني و فنري<ref>از مسيحياني که در دوره عثماني کار ترجمه را عهده دار بودند</ref> و خاخام هاي ترکيه و تعدادي نيز از خارج جهت شرکت در آنها دعوت شده بود.
    هدف از برگزاري اجلاس هاي مذکور روشن ساختن اذهان عمومي در مورد مسايل ديني بود. در اجلاس 98 سه کميسيون تشکيل شده بود. کميسيون ديالوگ اديان، کميسيون حل مسايل ايجاد شده از تفسيرهاي مختلف ديني و کميسيون آموزش ديني. در اجلاس مذکور 39 تصميم با ماهيت استشاري به تصويب اعضاء رسيد.<br>
     
     
    ==برگزاري سه اجلاس مشترک دينی==
     
    با کشورهاي ترک زبان، کشورهاي بالکان ـ قفقاز و جمعيت هاي ترک و مسلمان با هدف يافتن راه حل هاي مشورتي در خصوص خدمات ديني.
     
    ==ايجاد بناي مساجد براساس يک نقشه و طرح واحد==
     
    براساس قانون شماره 3194 <ref>در مورد عمران مساجد</ref> و ماده ضميمه آن <ref>به شماره 4380</ref> مصوب اول آگوست 1998 و همچنين ماده 23479 مصوب 30/9/98، مساجد بايد با توجه به نياز و شرايط محل ساخته شوند و پلان آنها نيز از لحاظ منظر با ساير مساجد همگوني داشته باشد. مساحت مساجد کوچک 2500 مترمربع، مساجد متوسط (مساجد سمت) 5000 مترمربع و مساجد بزرگ مرکزي 10000 متر مربع خواهد بود.<br>
     
    ==محول شدن اداره امور مساجد به سازمان ديانت==
     
    مطابق ماده 35 قانون شماره 633 مصوب 1998، تأسيس مساجد با اجازه سازمان ديانت ممکن است. اداره امور آن نيز به عهده آن سازمان است. مساجدي که بدون اخذ اجازه از سازمان مذکور جهت برگزاري عبادت ايجاد شده اند، در ظرف سه ماه به آن سازمان تحويل داده خواهند شد.<br>
     
    ==مرکز تحقيق، توسعه و اسناد (AR-GED)==
     
    اين مرکز وابسته به مؤسسه عالي امور ديني سازمان ديانت مي باشد. در تاريخ 1996 تأسيس شد. به شبکه اينترنت متصل است. اطلاعات مربوط به سازمان، فعاليت هاي سازمان، اوقات نماز، انتشارات سازمان، مسايل مربوط به حج، استفتائات ديني و خبررساني ميان تشکيلات سازمان از طريق شبکه مذکور قابل دريافت است.<br>
     
    ==مرکز تحقيق و ديالوگ بين المللي==
     
    اين مرکز پيرو مصوبه اجلاس "اسلام آور آسيا" توسط سازمان ديانت ايجاد شد. برقراري نشست هاي متوالي با صاحب نظران اديان ديگر از وظايف مرکز مذکور است. ابراز تبريکات مربوط به ميلاد حضرت عيسي (ع) نيز با آن مرکز مي باشد. <br>
     
    برگزاري کنگره سال 1999 اين مرکز که در آن مقرر شد:


    1ـ فعاليت هاي اجرايي دنياي مسيحيت پيگيري و از طريق انتشارات لازم، اطلاعات مربوط به ترکيه به صورت سمعي و بصري براي ميهمانان خارجي ترکيه فراهم گردد.<br>
    == تشکیل نهاد عالی امور دینی ==


    2ـ از طريق مأموران سازمان امر آگاه سازي توريست هاي دنياي مسيحيت با تکيه بر مهمان پروري سنتي ترکيه و اصول خوشبينانه دين اسلام دنبال شود.<br>
    این نهاد به عنوان عالی‌ترین ارگان تصمیم‌گیری و مشورتی سازمان دیانت است. نهاد مذکور دارای کمیسیون‌های فتوا، انتشارات دینی و مطبوعات، خدمات دینی و ارشاد و موضوعات می‌باشد. سالانه به حدود 1000 سؤال دینی به طور مکتوب پاسخ می‌دهد. به طور شفاهی نیز به سؤالات دینی "استفتائات" جواب لازم می‌دهد.
    == برگزاری اجلاس‌های مشورتی دینی ==


    سازمان دیانت از تاریخ تأسیس تاکنون دو بار در سال‌های 93 و 98 در آنکارا اجلاس‌های مشورتی دینی تشکیل داده است. در اجلاس اخیر از پاتریک‌های ارمنی، رومی، سوریانی و فنری<ref>از مسیحیانی که در دوره عثمانی کار ترجمه را عهده‌دار بودند</ref> و خاخام‌های ترکیه و تعدادی نیز از خارج جهت شرکت در آنها دعوت شده بود.
    هدف از برگزاری اجلاس‌های مذکور روشن ساختن اذهان عمومی در مورد مسایل دینی بود. در اجلاس 98 سه کمیسیون تشکیل شده بود. کمیسیون دیالوگ ادیان، کمیسیون حل مسایل ایجاد شده از تفسیرهای مختلف دینی و کمیسیون آموزش دینی. در اجلاس مذکور 39 تصمیم با ماهیت استشاری به تصویب اعضاء رسید.
    == برگزاری سه اجلاس مشترک دینی ==


    ==خدمات ديني==
    با کشورهای ترک زبان، کشورهای بالکان ـ قفقاز و جمعیت‌های ترک و مسلمان با هدف یافتن راه حل‌های مشورتی در خصوص خدمات دینی.


    سازمان ديانت با رعايت اصول قانون اساسي و به دور از هرگونه نگرش سياسي، امر تبليغ و انتشار اصول عاليه ديني از قبيل اتحاد، برابري، فداکاري، تعاون، برابري، محبت، احترام، خوشبيني، حمايت و... در ميان انسان ها را عهده دار است. ارشاد و راهنمايي مردم از لحاظ معنوي و معادي و ايضاح آن در مورد چيزهايي که موجب تضعيف نظم جامعه (شراب، قمار، موادمخدر، روابط غيراخلاقي و...) مي شوند نيز از اقدامات سازمان مي باشد. فعاليت هاي ديني علاوه بر مساجد در مدارس، بيمارستان ها، زندان ها، کارخانجات، کوي دانشجويي، خانه سالمندان، مهدهاي کودک و... (در صورت درخواست آنها) انجام مي پذيرد.
    == ایجاد بنای مساجد براساس یک نقشه و طرح واحد ==


    مضاف بر آن برگزاري کنفرانس به ويژه در شرق و جنوب شرقي ترکيه از فعاليت هاي سازمان مي باشد. حضور در راديو و تلويزيون هاي محلي با هدف ارشاد مردم از ديگر اقدامات سازمان است.  
    براساس قانون شماره 3194 <ref>در مورد عمران مساجد</ref> و ماده ضمیمه آن <ref>به شماره 4380</ref> مصوب اول آگوست 1998 و همچنین ماده 23479 مصوب 30/9/98، مساجد باید با توجه به نیاز و شرایط محل ساخته شوند و پلان آنها نیز از لحاظ منظر با سایر مساجد همگونی داشته باشد. مساحت مساجد کوچک 2500 مترمربع، مساجد متوسط (مساجد سمت) 5000 مترمربع و مساجد بزرگ مرکزی 10000 متر مربع خواهد بود.


    برقراري برنامه هاي ارشاد و وعظ در ماه مبارک رمضان، ايام مبارک و ميلاد حضرت پيامبر و... نيز توسط مبلغان سازمان انجام مي گيرد. خدمات سازمان منحصر به موارد بالا نيست بلکه در زمينه هاي مختلف ديني حضور سازمان ملموس است، حضور در دانشگاه ها و دانشکده هاي الهيات و مدارس امام خطيب، خطبه هاي نماز و... از جمله خدمات ديگر آن سازمان است.<br>
    == محول شدن اداره امور مساجد به سازمان دیانت ==


    مطابق ماده 35 قانون شماره 633 مصوب 1998، تأسیس مساجد با اجازه سازمان دیانت ممکن است. اداره امور آن نیز به عهده آن سازمان است. مساجدی که بدون اخذ اجازه از سازمان مذکور جهت برگزاری عبادت ایجاد شده‌اند، در ظرف سه ماه به آن سازمان تحویل داده خواهند شد.


    ==خدمات آموزشي==
    == مرکز تحقیق، توسعه و اسناد (AR-GED)==


    ===فعاليت هاي آموزشي ديني متعدد===
    این مرکز وابسته به مؤسسه عالی امور دینی سازمان دیانت می‌باشد. در تاریخ 1996 تأسیس شد. به شبکه اینترنت متصل است. اطلاعات مربوط به سازمان، فعالیت‌های سازمان، اوقات نماز، انتشارات سازمان، مسایل مربوط به حج، استفتائات دینی و خبررسانی میان تشکیلات سازمان از طریق شبکه مذکور قابل دریافت است.


    سازمان ديانت خدمات آموزشي ديني را در مناطق مختلف دنبال مي کند. به طوري که حدود 3683 کلاس آموزش قرآن، حفظ سوره هاي نماز و دعا و اطلاعات مختصر ديني برقرار کرده است.
    == مرکز تحقیق و دیالوگ بین‌المللی ==
    فعاليت هاي آموزشي سازمان به صورت سمعي و بصري است. تهيه کاست هاي مربوط به قرآن، وعظ و... فيلم هاي کارتوني آموزش ديني براي کودکان، سريال ها و فيلم هاي مستند، برنامه هاي آماده براي پخش از راديو و تلويزيون، برنامه هاي سمعي و بصري موسيقي مذهبي، پخش سمعي و بصري برنامه هاي ديني از کانال هاي تلويزيوني خصوصي و دولتي، به ويژه از کانال TRT4 در خلال ساعت هاي 23ـ21 شنبه ها از جمله فعاليت هاي آموزشي سازمان مي باشد.<br>


    این مرکز پیرو مصوبه اجلاس "اسلام آور آسیا" توسط سازمان دیانت ایجاد شد. برقراری نشست‌های متوالی با صاحب‌نظران ادیان دیگر از وظایف مرکز مذکور است. ابراز تبریکات مربوط به میلاد حضرت عیسی (ع) نیز با آن مرکز می‌باشد.


    ===کلاس هاي ويژه آموزش پرسنل سازمان===
    برگزاری کنگره سال 1999 این مرکز که در آن مقرر شد:


    در 9 مرکز آموزش سازمان امر تعليم پرسنل شاغل در مناطق مختلف انجام مي پذيرد. در مدت 3 سال تعداد 4648 نفر در مراکز آموزشي مذکور آموزش ديده اند. علاوه بر اين، دو مرکز آموزشي استانبول و قونيه به عنوان مراکز ويژه آموزشي تعيين شده اند. در مراکز مذکور از سال 1976 تاکنون تعداد 531 نفر آموزش ديني به عنوان شغل ديده اند. در کلاس هاي مذکور پرسنلي که از دانشکده هاي الهيات فارغ التحصيل شده اند مدت 5ـ2 سال به امر يادگيري تخصصي دين مشغول مي شوند و افراد موفق با عنوان مفتي و واعظ منصوب مي شوند.<br>
    1ـ فعالیت‌های اجرایی دنیای مسیحیت پیگیری و از طریق انتشارات لازم، اطلاعات مربوط به ترکیه به صورت سمعی و بصری برای میهمانان خارجی ترکیه فراهم گردد.


    2ـ از طریق مأموران سازمان امر آگاه سازی توریست‌های دنیای مسیحیت با تکیه بر مهمان پروری سنتی ترکیه و اصول خوشبینانه دین اسلام دنبال شود.
    == خدمات دینی ==


    == برقراري کلاس هاي مربوط به اذان و خطابه==
    سازمان دیانت با رعایت اصول قانون اساسی و به دور از هرگونه نگرش سیاسی، امر تبلیغ و انتشار اصول عالیه دینی از قبیل اتحاد، برابری، فداکاری، تعاون، برابری، محبت، احترام، خوشبینی، حمایت و... در میان انسان‌هارا عهده‌دار است. ارشاد و راهنمایی مردم از لحاظ معنوی و معادی و ایضاح آن در مورد چیزهایی که موجب تضعیف نظم جامعه (شراب، قمار، موادمخدر، روابط غیراخلاقی و...) می‌شوند نیز از اقدامات سازمان می‌باشد. فعالیت‌های دینی علاوه بر مساجد در مدارس، بیمارستان‌ها، زندان‌ها، کارخانجات، کوی دانشجویی، خانه سالمندان، مهدهای کودک و... (در صورت درخواست آنها) انجام می‌پذیرد.


    کلاس هاي مذکور با هدف آموزش اذان خواني با صداي خوش و همچنين ايراد خطابه و سخنراني به شيوه امام خطيب ها تشکيل مي گردند. تاکنون حدود 1051 نفر مؤذن و 5678 نفر امام خطيب از کلاس هاي مذکور فارغ التحصيل شده اند.
    مضاف بر آن برگزاری کنفرانس به ویژه در شرق و جنوب شرقی ترکیه از فعالیت‌های سازمان می‌باشد. حضور در رادیو و تلویزیون‌های محلی با هدف ارشاد مردم از دیگر اقدامات سازمان است.  


    ===خدمات انتشاراتي===
    برقراری برنامه‌های ارشاد و وعظ در ماه مبارک رمضان، ایام مبارک و میلاد حضرت پیامبر و... نیز توسط مبلغان سازمان انجام نمی‌گیرد. خدمات سازمان منحصر به موارد بالا نیست بلکه در زمینه‌های مختلف دینی حضور سازمان ملموس است، حضور در دانشگاه‌هاو دانشکده‌های الهیات و مدارس امام خطیب، خطبه‌های نماز و... از جمله خدمات دیگر آن سازمان است.
    == خدمات آموزشی ==


    سازمان در مورد مسايل ديني فعاليت هاي انتشاراتي، سمعي و بصري و… را به صورت مداوم انجام مي دهد. به طوري که تاکنون 434 اثر در زمينه هاي علمي، ادبي، آموزشي، مرجع، عمومي، کودک، بزرگان ترک، اسلام، کتاب هاي جيبي و آثارهنري منتشر ساخته است.
    === فعالیت‌های آموزشی دینی متعدد ===


    از طرف ديگر اداره انتشارات ديني سازمان، با هدف حراست از فرهنگ ترک حدود 3 ميليون اثر را به 14 زبان (ترکي، عربي، انگليسي، آلماني، فرانسوي، آذري، قزاقي، ازبکي، قرقيزي، تاتاري، ترکمني، روسي، آلبانيايي و گرجي) منتشر ساخته و به کشورهاي مختلف ارسال داشته است.
    سازمان دیانت خدمات آموزشی دینی را در مناطق مختلف دنبال می‌کند. به طوری که حدود 3683 کلاس آموزش قرآن، حفظ سوره‌های نماز و دعا و اطلاعات مختصر دینی برقرار کرده است.
    فعالیت‌های آموزشی سازمان به صورت سمعی و بصری است. تهیه کاست‌های مربوط به قرآن، وعظ و... فیلم‌های کارتونی آموزش دینی برای کودکان، سریال‌هاو فیلم‌های مستند، برنامه‌های آماده برای پخش از رادیو و تلویزیون، برنامه‌های سمعی و بصری موسیقی مذهبی، پخش سمعی و بصری برنامه‌های دینی از کانال‌های تلویزیونی خصوصی و دولتی، به ویژه از کانال TRT4 در خلال ساعت‌های 23ـ21 شنبه‌هااز جمله فعالیت‌های آموزشی سازمان می‌باشد.
    === کلاس‌های ویژه آموزش پرسنل سازمان ===


    در پايان سال 1999 چاپ و انتشار يک ميليون اثر ديگر نيز برنامه ريزي شده است.
    در 9 مرکز آموزش سازمان امر تعلیم پرسنل شاغل در مناطق مختلف انجام می‌پذیرد. در مدت 3 سال تعداد 4648 نفر در مراکز آموزشی مذکور آموزش دیده‌اند. علاوه بر این، دو مرکز آموزشی استانبول و قونیه به عنوان مراکز ویژه آموزشی تعیین شده‌اند. در مراکز مذکور از سال 1976 تاکنون تعداد 531 نفر آموزش دینی به عنوان شغل دیده‌اند. در کلاس‌های مذکور پرسنلی که از دانشکده‌های الهیات فارغ‌التحصیل شده‌اند مدت 5ـ2 سال به امر یادگیری تخصصی دین مشغول می‌شوند و افراد موفق با عنوان مفتی و واعظ منصوب می‌شوند.
    تقويم 12 برگي نيز در حدود 5/2 ميليون عدد در حال چاپ مي باشد. تقويم هاي ديواري مذکور در کشورهاي اروپايي و آمريکا و همچنين در داخل کشور توزيع مي شود.
    == برقراری کلاس‌های مربوط به اذان و خطابه ==


    سازمان علاوه بر آثار مذکور، ماهنامه، مجله کودکان و فصلنامه نيز دارد. اين آثار به طور مرتب منتشر و توزيع مي گردند. بروشورهايي نيز از طرف سازمان با عناوين "اسلام راه سعادت" با تيراژ 600 هزار و "مساجد ما" با تيراژ 245 هزار نسخه منتشر مي گردد. اين بروشورها مجاني هستند.<br>
    کلاس‌های مذکور با هدف آموزش اذان خوانی با صدای خوش و همچنین ایراد خطابه و سخنرانی به شیوه امام خطیب‌هاتشکیل می‌گردند. تاکنون حدود 1051 نفر مؤذن و 5678 نفر امام خطیب از کلاس‌های مذکور فارغ‌التحصیل شده‌اند.


    === خدمات انتشاراتی ===


    ==خدمات مربوط به حج و عمره==
    سازمان در مورد مسایل دینی فعالیت‌های انتشاراتی، سمعی و بصری و… را به صورت مداوم انجام می‌دهد. به طوری که تاکنون 434 اثر در زمینه‌های علمی، ادبی، آموزشی، مرجع، عمومی، کودک، بزرگان ترک، اسلام، کتاب‌های جیبی و آثارهنری منتشر ساخته است.


    ===حج===
    از طرف دیگر اداره انتشارات دینی سازمان، با هدف حراست از فرهنگ ترک حدود 3 میلیون اثر را به 14 زبان (ترکی، عربی، انگلیسی، آلمانی، فرانسوی، آذری، قزاقی، ازبکی، قرقیزی، تاتاری، ترکمنی، روسی، آلبانیایی و گرجی) منتشر ساخته و به کشورهای مختلف ارسال داشته است.


    کليه امور مربوط به حج از تاريخ 1979 به سازمان ديانت محول شده است. آژانس هاي سياحتي نيز مطابق مصوبه هيأت وزيران (مورخ 1988) مي توانند زير نظر سازمان ديانت امر انتقال و انجام امور مربوط به اعزام حجاج به عربستان را عهده دارگردند. اين سازمان در مورد حجاج کشورهاي ديگر نيز به مقامات عربستان توصيه هاي لازم را مي نمايد. ارائه خدمات بهداشتي نيز از اقدامات سازمان براي حجاج بيت الله الحرام مي باشد. به طوري که در شهرهاي مکه، مدينه و عرفات و مني مراکز بهداشتي سازمان مستقر مي شوند. اين مراکز کليه معالجات حتي اعمال جراحي را نيز انجام مي دهند. حجاج کشورهاي ديگر نيز مي توانند از خدمات بهداشتي سازمان بهره مند شوند.<br>
    در پایان سال 1999 چاپ و انتشار یک میلیون اثر دیگر نیز برنامه‌ریزی شده است.
    تقویم 12 برگی نیز در حدود 5/2 میلیون عدد در حال چاپ می‌باشد. تقویم‌های دیواری مذکور در کشورهای اروپایی و آمریکا و همچنین در داخل کشور توزیع می‌شود.


    سازمان علاوه بر آثار مذکور، ماهنامه، مجله کودکان و فصلنامه نیز دارد. این آثار به طور مرتب منتشر و توزیع می‌گردند. بروشورهایی نیز از طرف سازمان با عناوین "اسلام راه سعادت" با تیراژ 600 هزار و "مساجد ما" با تیراژ 245 هزار نسخه منتشر می‌گردد. این بروشورها مجانی هستند.
    == خدمات مربوط به حج و عمره ==


    ===عمره===
    === حج ===


    انجام عمره تا سال 1984 به صورت آزاد بوده است. با تصويب هيأت وزيران در تاريخ مذکور امور مربوط به اعزام عمره به سازمان ديانت محول شد. امور مربوط به عمره مقيد به زمان و مکان خاصي نيست.<br>
    کلیه امور مربوط به حج از تاریخ 1979 به سازمان دیانت محول شده است. آژانس‌های سیاحتی نیز مطابق مصوبه هیأت وزیران (مورخ 1988) می‌توانند زیر نظر سازمان دیانت امر انتقال و انجام امور مربوط به اعزام حجاج به عربستان را عهده دارگردند. این سازمان در مورد حجاج کشورهای دیگر نیز به مقامات عربستان توصیه‌های لازم را می‌نماید. ارائه خدمات بهداشتی نیز از اقدامات سازمان برای حجاج بیت الله الحرام می‌باشد. به طوری که در شهرهای مکه، مدینه و عرفات و منی مراکز بهداشتی سازمان مستقر می‌شوند. این مراکز کلیه معالجات حتی اعمال جراحی را نیز انجام می‌دهند. حجاج کشورهای دیگر نیز می‌توانند از خدمات بهداشتی سازمان بهره‌مند شوند.
    === عمره ===


    انجام عمره تا سال 1984 به صورت آزاد بوده است. با تصویب هیأت وزیران در تاریخ مذکور امور مربوط به اعزام عمره به سازمان دیانت محول شد. امور مربوط به عمره مقید به زمان و مکان خاصی نیست.
    == ارتباطات بین‌المللی سازمان ==


    ==ارتباطات بين المللي سازمان==
    سازمان به روابط اجتماعی و فرهنگی بین‌المللی اهمیت ویژه‌ای قایل است. این سازمان تاکنون چندین سمینار بین‌المللی علمی و دینی را در ترکیه برگزار کرده است. در نشست‌های برپا شده در زمینه‌های علمی و دینی دیگر نیز حضور یافته است.


    سازمان به روابط اجتماعي و فرهنگي بين المللي اهميت ويژه اي قايل است. اين سازمان تاکنون چندين سمينار بين المللي علمي و ديني را در ترکيه برگزار کرده است. در نشست هاي برپا شده در زمينه هاي علمي و ديني ديگر نيز حضور يافته است.<br>
    === سمینارهای بین‌المللی ===


    ===سمينارهاي بين المللي===
    سمینارهای بین‌المللی که توسط سازمان دیانت انجام یافته است:


    سمينارهاي بين المللي که توسط سازمان ديانت انجام يافته است:
    * سمینار شورای دینی 1993
    * سمینار شورای دینی 1998
    * سمینار شورای اسلامی آور آسیا(1) 1995
    * سمینار شورای اسلامی آور آسیا(2) 1996
    * سمینار شورای اسلامی آور آسیا(3) 1998


    *سمينار شوراي ديني 1993
    سمینارهای بین‌المللی انجام یافته در ترکیه با مشارکت سازمان:
    *سمينار شوراي ديني 1998
    *سمينار شوراي اسلامي آور آسيا(1) 1995
    *سمينار شوراي اسلامي آور آسيا(2) 1996
    *سمينار شوراي اسلامي آور آسيا(3) 1998
     
    سمينارهاي بين المللي انجام يافته در ترکيه با مشارکت سازمان:


    * کنفرانس دعوت به وجدان
    * کنفرانس دعوت به وجدان
    * سمپوزيوم بين المللي تسامح (تساهل)
    * سمپوزیوم بین‌المللی تسامح (تساهل)
    * کنفرانس اسکان سازمان ملل
    * کنفرانس اسکان سازمان ملل
    <br>
    == کنفرانس‌هایی که در خارج از ترکیه انجام یافته و سازمان در آنها شرکت کرده است ==


    === کنفرانس‌هایی که در آنها ریاست سازمان شرکت کرده است ===


    == کنفرانس هايي که در خارج از ترکيه انجام يافته و سازمان در آنها شرکت کرده است==
    * کنفرانس "وزرای امور دینی کشورهای اسلامی" در رباط 1994
     
    === کنفرانس هايي که در آنها رياست سازمان شرکت کرده است===
     
    * کنفرانس "وزراي امور ديني کشورهاي اسلامي" در رباط 1994<br>
       
       
    * کنفرانس "تقريب مذاهب اسلامي" در تهران 1996<br>
    * کنفرانس "تقریب مذاهب اسلامی" در تهران 1996
       
       
    * کنفرانس "شوراي عالي امور اسلامي" در قاهره (هشتمين کنفرانس) 1996<br>
    * کنفرانس "شورای عالی امور اسلامی" در قاهره (هشتمین کنفرانس) 1996
        
        
    * کنفرانس "شوراي عالي امور اسلامي" در قاهره (دهمين کنفرانس) 1998  
    * کنفرانس "شورای عالی امور اسلامی" در قاهره (دهمین کنفرانس) 1998
     
    ===کنفرانس هايي که در آنها نمايندگان سازمان شرکت کرده اند===
     
    سمپوزيوم "روشنفکري بين الاديان" در اسراييل 1997<br>
     
    ب ـ کنفرانس "صلح اسم خداست، خدا، انسان، خلق" در بلژيک 1998<br>
     
    ج ـ کنفرانس "کليسا و سالخوردگان" در واتيکان 1998<br>
     
    د ـ کنفرانس "يکسان سازي تاريخ هجري و اعياد اسلامي" در عربستان 1998
     
    = مسابقات بين المللي قرآن کريم =


    ==در ترکيه==  
    === کنفرانس‌هایی که در آنها نمایندگان سازمان شرکت کرده‌اند ===
    براي اولين بار در تاريخ 1997 مسابقه بين المللي قرآن کريم در داخل ترکيه انجام شد. در مسابقه مذکور 37 نفر از 20 کشور شرکت کرده بودند.<br>


    ==در خارج از ترکيه==
    سمپوزیوم "روشنفکری بین الادیان" در اسراییل 1997
    در مسابقات برگزار شده در کشورهاي اسلامي (ايران، مصر، عربستان، مالزي، پاکستان، امارات متحده و...) در خلال سال هاي 99ـ1995 قاريان ترک نيز شرکت داشته اند.<br>


    ==جمع آوري کمک هاي مردمي==
    ب ـ کنفرانس "صلح اسم خداست، خدا، انسان، خلق" در بلژیک 1998


    سازمان ديانت به دلايل مختلف ايجاد پايگاه هاي جمع آوري کمک هاي مردمي را در داخل و خارج از ترکيه ترتيب داده است از جمله براي ياري رساندن به:
    ج ـ کنفرانس "کلیسا و سالخوردگان" در واتیکان 1998
    1ـ پناهندگان عراقي 1991<br>


    2ـ مردمان جمهوري هاي تازه تأسيس شوروي سابق 1991<br>
    د ـ کنفرانس "یکسان سازی تاریخ هجری و اعیاد اسلامی" در عربستان 1998


    3ـ بهمن زدگان جنوب شرقي ترکيه 1992<br>
    =مسابقات بین‌المللی قرآن کریم=


    4ـ زلزله زدگان ارزنجان 1992<br>
    == در ترکیه ==
    برای اولین بار در تاریخ 1997 مسابقه بین‌المللی قرآن کریم در داخل ترکیه انجام شد. در مسابقه مذکور 37 نفر از 20 کشور شرکت کرده بودند.


    5ـ هلاکت زدگان بوسني و هرزگووين 1992<br>
    == در خارج از ترکیه ==
    در مسابقات برگزار شده در کشورهای اسلامی (ایران، مصر، عربستان، مالزی، پاکستان، امارات متحده و...) در خلال سال‌های 99ـ1995 قاریان ترک نیز شرکت داشته‌اند.


    6ـ آسيب ديدگان سيل پاکستان 1992<br>
    == جمع‌آوری کمک‌های مردمی ==


    7ـ ساختمان مسجد توکيو ژاپن 1998ـ1993<br>
    سازمان دیانت به دلایل مختلف ایجاد پایگاه‌های جمع‌آوری کمک‌های مردمی را در داخل و خارج از ترکیه ترتیب داده است از جمله برای یاری رساندن به:
    1ـ پناهندگان عراقی 1991


    8ـ ساختمان مسجد عشق آباد ترکمنستان 1994<br>
    2ـ مردمان جمهوری‌های تازه تأسیس شوروی سابق 1991


    9ـ مظلومين کوزوو 1998<br>
    3ـ بهمن زدگان جنوب شرقی ترکیه 1992


    10ـ و...<br>
    4ـ زلزله زدگان ارزنجان 1992


    پايگاه هايي را تشکيل داده است.<br>
    5ـ هلاکت زدگان بوسنی و هرزگووین 1992


    6ـ آسیب دیدگان سیل پاکستان 1992


    ==نشست هاي ناحيه اي==
    7ـ ساختمان مسجد توکیو ژاپن 1998ـ1993


    سازمان ديانت با هدف ارزيابي عملکردهاي خود و حل مسايل مشابهي که در جريان اجراي خدمات خود با آنها مواجه مي شود، در نواحي مختلف ترکيه نشست هايي را با مشارکت مفتي ها، واعظان و مأموران ديني خود تشکيل داده است.<br>
    8ـ ساختمان مسجد عشق آباد ترکمنستان 1994


    ==گردهمايي رؤسا و اعضاي هيأت علمي دانشکده هاي الهيات==
    9ـ مظلومین کوزوو 1998


    سازمان به منظور تبادل نظر رؤسا و اعضاي هيأت دانشکده هاي الهيات و مديران مدارس عالي ديني سازمان در سال هاي 1996 و 1998 نشست هاي مشترکي را ترتيب داد. اين نشست ها در آنکارا برگزار شدند.<br>
    10ـ و...


    ==فعاليت هاي آماري==
    پایگاه‌هایی را تشکیل داده است.
    سازمان ديانت از تاريخ 1990 اقدام به تهيه کتاب آمار فعاليت هاي خود نموده است. در اين کتاب آماري اطلاعات مربوط به کليه خدمات و فعاليت هاي سازمان مورد بررسي قرار گرفته است.<br>
    == نشست‌های ناحیه ای ==


    ==تهيه برنامه فعاليت==
    سازمان دیانت با هدف ارزیابی عملکردهای خود و حل مسایل مشابهی که در جریان اجرای خدمات خود با آنها مواجه می‌شود، در نواحی مختلف ترکیه نشست‌هایی را با مشارکت مفتی‌ها، واعظان و مأموران دینی خود تشکیل داده است.
    سازمان ديانت از سال 1980 برنامه هاي کاري خود را به طور سالانه تنظيم و به مرحله اجرا مي گذارد.<br>


    == گردهمایی رؤسا و اعضای هیأت علمی دانشکده‌های الهیات ==


    ==خدمات رايانه اي==
    سازمان به منظور تبادل نظر رؤسا و اعضای هیأت دانشکده‌های الهیات و مدیران مدارس عالی دینی سازمان در سال‌های 1996 و 1998 نشست‌های مشترکی را ترتیب داد. این نشست‌ها در آنکارا برگزار شدند.
    تشکيلات مرکزي و شهرستاني سازمان ديانت با هدف تسريع در امور و ايجاد ارتباط هماهنگ با يکديگر مجهز به امکانات رايانه اي مي باشد. در حال حاضر در مفتي گري هاي هشتاد شهرستان و 635 بخش رايانه وجود دارد که از ميان آنها رايانه 8 شهرستان و 69 بخش به رايانه مرکزي متصل هستند.<br>


    == فعالیت‌های آماری ==
    سازمان دیانت از تاریخ 1990 اقدام به تهیه کتاب آمار فعالیت‌های خود نموده است. در این کتاب آماری اطلاعات مربوط به کلیه خدمات و فعالیت‌های سازمان مورد بررسی قرار گرفته است.


    ==تحقيقات==
    == تهیه برنامه فعالیت ==
    سازمان ديانت تحقيقات مختلفي را در زمينه بررسي تأثيرات خدمات ديني خود به جامعه و نيز براي متنوع ساختن فعاليت ها و خدماتش انجام داده و نتايج حاصله را مورد ارزيابي قرار مي دهد.<br>
    سازمان دیانت از سال 1980 برنامه‌های کاری خود را به طور سالانه تنظیم و به مرحله اجرا می‌گذارد.
    == خدمات رایانه ای ==
    تشکیلات مرکزی و شهرستانی سازمان دیانت با هدف تسریع در امور و ایجاد ارتباط هماهنگ با یکدیگر مجهز به امکانات رایانه‌ای می‌باشد. در حال حاضر در مفتی‌گری‌های هشتاد شهرستان و 635 بخش رایانه وجود دارد که از میان آنها رایانه 8 شهرستان و 69 بخش به رایانه مرکزی متصل هستند.
    == تحقیقات ==
    سازمان دیانت تحقیقات مختلفی را در زمینه بررسی تأثیرات خدمات دینی خود به جامعه و نیز برای متنوع ساختن فعالیت‌ها و خدماتش انجام داده و نتایج حاصله را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.


    ==فعاليت هاي مربوط به تعيين اول ماه هاي قمري==
    == فعالیت‌های مربوط به تعیین اول ماه‌های قمری ==
    سازمان ديانت در سال 1978 کنفرانسي را در استانبول ترتيب داد که هدف آن مشخص ساختن اول ماه هاي قمري بود.
    سازمان دیانت در سال 1978 کنفرانسی را در استانبول ترتیب داد که هدف آن مشخص ساختن اول ماه‌های قمری بود.


    در اين رابطه همکاري هايي را با رصدخانه قنديلي (Kandili) به عمل آورد که نتيجه آن تعيين اول ماه هاي قمري تا سال 2000 بود. با مشخص شدن آن اوقات نماز نيز به صورت جدول تهيه شده و به کشورهاي اسلامي ارسال مي گردد.
    در این رابطه همکاری‌هایی را با رصدخانه قندیلی (Kandili) به عمل آورد که نتیجه آن تعیین اول ماه‌های قمری تا سال 2000 بود. با مشخص شدن آن اوقات نماز نیز به صورت جدول تهیه شده و به کشورهای اسلامی ارسال می‌گردد.


    علاوه بر آن، فعاليت هاي مربوط به تهيه حساب (ماه ها) و نقشه ها در حال انجام است که بعد از اتمام به رصدخانه مذکور عرضه خواهد شد.
    علاوه بر آن، فعالیت‌های مربوط به تهیه حساب (ماه‌ها) و نقشه‌هادر حال انجام است که بعد از اتمام به رصدخانه مذکور عرضه خواهد شد.


    تعيين ساعات افطار و امساک (ماه رمضان) نيز از فعاليت هاي سازمان است که بعد از تهيه شدن به کشورهاي اسلامي و نواحي ترکيه ارسال گرديد.
    تعیین ساعات افطار و امساک (ماه رمضان) نیز از فعالیت‌های سازمان است که بعد از تهیه شدن به کشورهای اسلامی و نواحی ترکیه ارسال گردید.


    در شبکه اينترنت نيز پرونده اي با عنوان (Diyanet Web) تشکيل شده است. در پرونده مذکور اطلاعاتي از جمله اوقات نماز، تعيين قبله نماز، تعيين صد ساله آغاز اعياد رمضان و قربان، ايام مبارک، اوايل سال هاي هجري، روزها و شب هاي ديني سال 1999ـ2000، ايام تعطيلات رسمي و ديني سال، مقررات مربوط به تقويم ها و… وجود دارد.<br>
    در شبکه اینترنت نیز پرونده‌ای با عنوان (Diyanet Web) تشکیل شده است. در پرونده مذکور اطلاعاتی از جمله اوقات نماز، تعیین قبله نماز، تعیین صد ساله آغاز اعیاد رمضان و قربان، ایام مبارک، اوایل سال‌های هجری، روزها و شب‌های دینی سال 1999ـ2000، ایام تعطیلات رسمی و دینی سال، مقررات مربوط به تقویم‌هاو… وجود دارد.
    == خدماتی که به هموطنان ترک در کشورهای غربی عرضه شده است ==


    == خدمات مربوط به مسجد ==


    ==خدماتي که به هموطنان ترک در کشورهاي غربي عرضه شده است==
    سازمان در 120 مسجد کشورهای اروپایی با 795 نفر مبلغ دینی موقتی خدمات دینی را به اتباع ترک عرضه می‌نماید. در کنار امامت نماز و وعظ و نصیحت، در برگزاری کنفرانس نیز با ترک‌های مقیم اروپا همکاری لازم به عمل می‌آید.


    ==خدمات مربوط به مسجد ==
    == خدمات آموزشی و اجتماعی ==


    سازمان در 120 مسجد کشورهاي اروپايي با 795 نفر مبلغ ديني موقتي خدمات ديني را به اتباع ترک عرضه مي نمايد. در کنار امامت نماز و وعظ و نصيحت، در برگزاري کنفرانس نيز با ترک هاي مقيم اروپا همکاري لازم به عمل مي آيد.<br>
    مبلغان سازمان در خصوص آموزش دینی و برگزاری قرآن نیز به حدود 55 هزار کودک ترک خدمات لازم را ارائه می‌نمایند. این کلاس‌هادر انجمن‌های ترک تشکیل می‌شوند. در انجمن مذکور در کنار آموزش‌ها ی دینی، آموزش‌ها ی خیاطی، گلدوزی، کامپیوتر، زبان خارجی و ترکی و… نیز به علاقمندان داده می‌شود. مبلغان دینی امر عیادت از بیماران و زندانیان و مراجعه به منازل را هم با هدف حمایت و رفع مشکلات آنان عهده‌دار هستند.
    ترکانی که در خارج از کشور فوت می‌نمایند، دفن جنازه آنها با همکاری نمایندگان سازمان انجام نمی‌گیرد. مبلغان دینی در مراسم نکاح و ختنه و... هموطنان ترک در کشورهای خارجی شرکت کرده و احساسات دینی و ملی آنان را تقویت می‌نمایند.


    == خدمات آموزشي و اجتماعي==
    =خدماتی که سازمان به کشورهای بالکان ـ قفقاز و جوامع ترک و مسلمان عرضه داشته است=


    مبلغان سازمان در خصوص آموزش ديني و برگزاري قرآن نيز به حدود 55 هزار کودک ترک خدمات لازم را ارائه مي نمايند. اين کلاس ها در انجمن هاي ترک تشکيل مي شوند. در انجمن مذکور در کنار آموزش هاي ديني، آموزش هاي خياطي، گلدوزي، کامپيوتر، زبان خارجي و ترکي و… نيز به علاقمندان داده مي شود. مبلغان ديني امر عيادت از بيماران و زندانيان و مراجعه به منازل را هم با هدف حمايت و رفع مشکلات آنان عهده دار هستند.
    خدمات دینی
    ترکاني که در خارج از کشور فوت مي نمايند، دفن جنازه آنها با همکاري نمايندگان سازمان انجام مي گيرد. مبلغان ديني در مراسم نکاح و ختنه و... هموطنان ترک در کشورهاي خارجي شرکت کرده و احساسات ديني و ملي آنان را تقويت مي نمايند.
    155 نماینده دینی، 39 معلم دینی، 2 رایزن دینی و 2 وابسته دینی خدمات دینی را به مسلمانان و ترک‌های سایر کشورها عرضه می‌کنند.


    =خدماتي که سازمان به کشورهاي بالکان ـ قفقاز و جوامع ترک و مسلمان عرضه داشته است=
    2ـ22. خدمات آموزشی
    بعد از انحلال شوروی، فعالیت‌های دینی سازمان در میان جمهوری‌های بالکان ـ قفقاز و آسیای میانه آغاز گردید. از جمله اقدامات موارد ذیل هستند:


    خدمات ديني
    الف ـ ایجاد دانشکده الهیات باکو در 93ـ1992
    155 نماينده ديني، 39 معلم ديني، 2 رايزن ديني و 2 وابسته ديني خدمات ديني را به مسلمانان و ترک هاي ساير کشورها عرضه مي کنند.<br>


    2ـ22. خدمات آموزشي
    تعداد دانشجویان دانشکده 280 نفر است و اولین فارغ‌التحصیلان آن مربوط به سال 7ـ1996 می‌باشد. در کنار دانشکده مذکور مدرسه ترک ـ باکو نیز با 177 نفر دانش آموز شروع به کار کرد.
    بعد از انحلال شوروي، فعاليت هاي ديني سازمان در ميان جمهوري هاي بالکان ـ قفقاز و آسياي ميانه آغاز گرديد. از جمله اقدامات موارد ذيل هستند:<br>


    الف ـ ايجاد دانشکده الهيات باکو در 93ـ1992<br>
    ب ـ افتتاح دانشکده الهیات در شهر OSH قرقیزستان با همکاری دانشگاه آنکارا در سال 94ـ1993


    تعداد دانشجويان دانشکده 280 نفر است و اولين فارغ التحصيلان آن مربوط به سال 7ـ1996 مي باشد. در کنار دانشکده مذکور مدرسه ترک ـ باکو نيز با 177 نفر دانش آموز شروع به کار کرد.<br>
    کلاس‌های آمادگی و کلاس اول دانشکده در ترکیه و کلاس‌های 2 و 3 و 4 آن در دانشگاه OSH قرقیزستان برقرار است. تعداد دانشجویان آن 220 نفر است.


    ب ـ افتتاح دانشکده الهيات در شهر OSH قرقيزستان با همکاري دانشگاه آنکارا در سال 94ـ1993<br>
    ج ـ افتتاح دانشکده الهیات در دانشگاه مختوم قلی ترکمنستان در سال 95ـ1994


    کلاس هاي آمادگي و کلاس اول دانشکده در ترکيه و کلاس هاي 2 و 3 و 4 آن در دانشگاه OSH قرقيزستان برقرار است. تعداد دانشجويان آن 220 نفر است.<br>
    دانشکده مذکور توسط دانشگاه Uludag اداره می‌شود. کلاس‌های آمادگی و کلاس‌های اول آن در ترکیه و بقیه در عشق آباد برقرار است. تعداد دانشجویان آن 100 نفر است.


    ج ـ افتتاح دانشکده الهيات در دانشگاه مختوم قلي ترکمنستان در سال 95ـ1994<br>
    ساختمان دانشکده مدرسه الهیات و خوابگاه دانشجویی آن توسط بنیاد دیانت ترکیه ایجاد شده است.


    دانشکده مذکور توسط دانشگاه Uludag اداره مي شود. کلاس هاي آمادگي و کلاس هاي اول آن در ترکيه و بقيه در عشق آباد برقرار است. تعداد دانشجويان آن 100 نفر است.<br>
    د ـ افتتاح یک مدرسه در نخجوان با برنامه‌های وسیع دینی توسط بنیاد دیانت ترکیه در سال 95ـ1994


    ساختمان دانشکده مدرسه الهيات و خوابگاه دانشجويي آن توسط بنياد ديانت ترکيه ايجاد شده است.<br>
    تعداد دانش‌آموزان آن 87 نفر است.


    د ـ افتتاح يک مدرسه در نخجوان با برنامه هاي وسيع ديني توسط بنياد ديانت ترکيه در سال 95ـ1994<br>
    هـ ـ افتتاح مدرسه دینی کمال آتاتورک در شهر Kostence رومانی در سال 1996


    تعداد دانش آموزان آن 87 نفر است.<br>
    تأمین معلم و امکانات درسی آن به عهده سازمان دیانت می‌باشد. براساس توافق بین دو کشور ترکیه و رومانی، فارغ‌التحصیلان مدرسه مذکور نیازهای دینی اقلیت ترک ـ مسلمان آن کشور را برطرف خواهند کرد.


    هـ ـ افتتاح مدرسه ديني کمال آتاتورک در شهر Kostence روماني در سال 1996<br>
    و ـ افتتاح دانشکده‌های الهیات در افغانستان و داغستان در 97ـ1996
    دانشجویان دانشکده‌های مذکور کلاس‌های مربوط به دوره آمادگی را در دانشگاه سلیمان دمیرل و ارجیس می‌بینند.


    تأمين معلم و امکانات درسي آن به عهده سازمان ديانت مي باشد. براساس توافق بين دو کشور ترکيه و روماني، فارغ التحصيلان مدرسه مذکور نيازهاي ديني اقليت ترک ـ مسلمان آن کشور را برطرف خواهند کرد.<br>
    ز ـ افتتاح دانشکده الهیات در قرقیزستان در سال تحصیلی 98ـ1997


    و ـ افتتاح دانشکده هاي الهيات در افغانستان و داغستان در 97ـ1996
    این دانشکده با همکاری دانشگاه قرقیرستان و دانشکده الهیات دانشگاه سلجوق ترکیه اداره می‌شود. تعداد دانشجویان آن در مرحله آمادگی و کلاس اول 56 نفر بود.
    دانشجويان دانشکده هاي مذکور کلاس هاي مربوط به دوره آمادگي را در دانشگاه سليمان دميرل و ارجيس مي بينند.<br>


    ز ـ افتتاح دانشکده الهيات در قرقيزستان در سال تحصيلي 98ـ1997<br>
    ح ـ ایجاد سه مدرسه امام خطیب و انستیتوی عالی اسلام در صوفیه بلغارستان
    کلیه نیروها و امکانات مدارس مذکور از طرف بنیاد دیانت ترکیه تأمین شده است. کتاب‌های آنها نیز با همکاری نخست‌وزیر و بنیاد دیانت ترکیه منتشر شده است.


    اين دانشکده با همکاري دانشگاه قرقيرستان و دانشکده الهيات دانشگاه سلجوق ترکيه اداره مي شود. تعداد دانشجويان آن در مرحله آمادگي و کلاس اول 56 نفر بود.<br>
    === ایجاد مسجد ===
    الف ـ مسجد قاضی ارطغرل در عشق آباد


    ح ـ ايجاد سه مدرسه امام خطيب و انستيتوي عالي اسلام در صوفيه بلغارستان
    بنای مسجد مذکور در جریان سفر سلیمان دمیرل به ترکمنستان در سال 1992 مطرح شد و امور آن به سازمان دیانت محول گردید. ساختمان مسجد یاد شده در زمینی به مساحت 27000 متر مربع در تاریخ 1993 آغاز گردید.
    کليه نيروها و امکانات مدارس مذکور از طرف بنياد ديانت ترکيه تأمين شده است. کتاب هاي آنها نيز با همکاري نخست وزير و بنياد ديانت ترکيه منتشر شده است.<br>


    === ايجاد مسجد ===
    عمده هزینه مسجد فوق که دارای یک مرکز فرهنگی نیز می‌باشد توسط سازمان دیانت تأمین گردید. ظرفیت آن حدود5000 نفر است. افتتاح مسجد و مرکز یاد شده در سال 1998 با حضور رییس‌جمهور ترکیه و ترکمنستان انجام شد. آن مسجد دارای 3 نیم قبه، 4 مناره و صحن می‌باشد.
    الف ـ مسجد قاضي ارطغرل در عشق آباد<br>


    بناي مسجد مذکور در جريان سفر سليمان دميرل به ترکمنستان در سال 1992 مطرح شد و امور آن به سازمان ديانت محول گرديد. ساختمان مسجد ياد شده در زميني به مساحت 27000 متر مربع در تاريخ 1993 آغاز گرديد.<br>
    ب ـ مسجد نورالدین ارسین پاشا در قبرس


    عمده هزينه مسجد فوق که داراي يک مرکز فرهنگي نيز مي باشد توسط سازمان ديانت تأمين گرديد. ظرفيت آن حدود5000 نفر است. افتتاح مسجد و مرکز ياد شده در سال 1998 با حضور رييس جمهور ترکيه و ترکمنستان انجام شد. آن مسجد داراي 3 نيم قبه، 4 مناره و صحن مي باشد.<br>
    این مسجد در شهر گیرنه (Girne) قبرس شمالی با طرح معماری ترک ـ عثمانی و با دو مناره در 1999 افتتاح گردید. ظرفیت آن 600 نفر است.


    ب ـ مسجد نورالدين ارسين پاشا در قبرس<br>
    برخی از طرح‌های سازمان دیانت که در آینده تحقق خواهد یافت:


    اين مسجد در شهر گيرنه (Girne) قبرس شمالي با طرح معماري ترک ـ عثماني و با دو مناره در 1999 افتتاح گرديد. ظرفيت آن 600 نفر است.
    *-برگزاری سومین اجلاس دینی سازمان در سطح بین‌المللی در تاریخ 2003؛
    *–انتشار معنی قرآن کریم و ترجمه آن به زبان‌های ترکی جمهوری‌های ترک زبان؛
    *–تولید سریال "آدم‌های دین در مجادله ملی"، تولید فیلم کارتونی کوچک عثمان، تولید 30 برنامه افطار و سحری و…؛
    *-ترجمه کتاب "ارشاد العقل السلیم المزایا الکتاب الکریم" نوشته شیخ الاسلام ابوالسعود به ترکی و همچنین ترجمه کتاب تفسیر "جواهر الاصداف" به زبان ترکی؛
    *–انتشار فصلنامه آور آسیا ـ دیانت به زبان ترکی و لهجه‌های ترکی برای جمهوری‌های ترک زبان، بالکان ـ قفقاز و جوامع ترک ـ مسلمان؛
    *-تهیه آثار (تألیف و ترجمه) در زیر عنوان مجموعه علوم اصلی اسلام؛
    *–پخش برنامه‌های کارتونی برای کودکان، فیلم‌های مستند "اسلام در اروپا و مدنیت اسلام و ترک در آسیا و مردان دین در مجادله ملی"؛
    *-تفهیم دین از طریق تلویزیون، اینترنت، فیلم‌های کارتونی و بازی‌های CD؛
    *-برگزاری سمپوزیومی با هدف پاسخگویی به پرسش‌های اتباع ترک در کشورهای خارج در زمینه‌های دینی و ملی؛
    *-معرفی کتب موجود در کتابخانه سازمان دیانت از طریق تلفن و اینترنت برای جهانیان؛
    *-ایجاد مرکزی با عنوان "مرکز مشورت، تحقیق و ارشاد دینی"؛
    *-ایجاد ساختمان در زمینی به مساحت 36971 مترمربع با هدف توسعه امکانات سازمان در آنکارا؛
    *-تأسیس مسجدی در توکیو در زمینی به مساحت 5/732 متر مربع با امکانات جنبی از قبیل سالن‌های نمایش و پذیرش، دفتر، کتابخانه، لژمان، مهمانخانه و فروشگاه، مسجد برای 700 نفر ظرفیت خواهد داشت؛


    برخي از طرح هاي سازمان ديانت که در آينده تحقق خواهد يافت:
    =اطلاعات آماری در مورد سازمان=
    * -برگزاري سومين اجلاس ديني سازمان در سطح بين المللي در تاريخ 2003؛
    * –انتشار معني قرآن کريم و ترجمه آن به زبان هاي ترکي جمهوري هاي ترک زبان؛
    * –توليد سريال "آدم هاي دين در مجادله ملي"، توليد فيلم کارتوني کوچک عثمان، توليد 30 برنامه افطار و سحري و…؛
    * -ترجمه کتاب "ارشاد العقل السليم المزايا الکتاب الکريم" نوشته شيخ الاسلام ابوالسعود به ترکي و همچنين ترجمه کتاب تفسير "جواهر الاصداف" به زبان ترکي؛
    * –انتشار فصلنامه آور آسيا ـ ديانت به زبان ترکي و لهجه هاي ترکي براي جمهوري هاي ترک زبان، بالکان ـ قفقاز و جوامع ترک ـ مسلمان؛
    * -تهيه آثار (تأليف و ترجمه) در زير عنوان مجموعه علوم اصلي اسلام؛
    * –پخش برنامه هاي کارتوني براي کودکان، فيلم هاي مستند "اسلام در اروپا و مدنيت اسلام و ترک در آسيا و مردان دين در مجادله ملي"؛
    * -تفهيم دين از طريق تلويزيون، اينترنت، فيلم هاي کارتوني و بازي هاي CD؛
    * -برگزاري سمپوزيومي با هدف پاسخگويي به پرسش هاي اتباع ترک در کشورهاي خارج در زمينه هاي ديني و ملي؛
    * -معرفي کتب موجود در کتابخانه سازمان ديانت از طريق تلفن و اينترنت براي جهانيان؛
    * -ايجاد مرکزي با عنوان "مرکز مشورت، تحقيق و ارشاد ديني"؛
    * -ايجاد ساختمان در زميني به مساحت 36971 مترمربع با هدف توسعه امکانات سازمان در آنکارا؛
    * -تأسيس مسجدي در توکيو در زميني به مساحت 5/732 متر مربع با امکانات جنبي از قبيل سالن هاي نمايش و پذيرش، دفتر، کتابخانه، لژمان، مهمانخانه و فروشگاه، مسجد براي 700 نفر ظرفيت خواهد داشت؛


    = اطلاعات آماري در مورد سازمان =
    * تعداد کادر سازمان دیانت
    * تعداد کادر سازمان ديانت
    * مرکز 1201 نفر
    * مرکز 1201 نفر
    * شهرستان ها 87243 نفر
    * شهرستان‌ها87243 نفر
    * خارج از کشور 49 نفر
    * خارج از کشور 49 نفر
    * جمع 88493 نفر
    * جمع 88493 نفر


    = سطح تحصيل پرسنل سازمان =
    =سطح تحصیل پرسنل سازمان=
    * تحصيلات عالي 17730 نفر
     
    * تحصيلات متوسطه 59285 نفر
    * تحصیلات عالی 17730 نفر
    * ابتدايي 2670 نفر
    * تحصیلات متوسطه 59285 نفر
    * ابتدایی 2670 نفر
    * جمع 79685 نفر
    * جمع 79685 نفر


    =تعداد مساجد=


    = تعداد مساجد =
    * مساجد دارای کادر سازمان 63504 مسجد
    * مساجد داراي کادر سازمان 63504 مسجد
    * مساجد بدون کادر 10268 مسجد
    * مساجد بدون کادر 10268 مسجد<br>


    =تعداد پرسنل مساجد=


    = تعداد پرسنل مساجد =
    * امام ـ خطیب 57342 نفر
    * امام ـ خطيب 57342 نفر
    * مؤذن ـ خادم 9849 نفر
    * مؤذن ـ خادم 9849 نفر


    = تعداد کلاس هاي قرآن و قرآن آموزان =
    =تعداد کلاس‌های قرآن و قرآن آموزان=
    * تعداد کلاس ها 3075 کلاس
     
    * تعداد کلاس‌ها3075 کلاس
    * قرآن آموز پسر 47972 نفر
    * قرآن آموز پسر 47972 نفر
    * قرآن آموز دختر 112211 نفر
    * قرآن آموز دختر 112211 نفر


    = تعداد پرسنل شاغل در فعاليت هاي اجتماعي و فرهنگي =
    =تعداد پرسنل شاغل در فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی=
    * موسيقي 89 نفر
     
    * موسیقی 89 نفر
    * ورزش 194 نفر
    * ورزش 194 نفر
    * داور ورزش 4 نفر
    * داور ورزش 4 نفر
    * هنر خط 82 نفر
    * هنر خط 82 نفر


    = آثار منتشر شده به زبان هاي ترکي و خارجي =
    =آثار منتشر شده به زبان‌های ترکی و خارجی=
    * آذري 430 هزار
     
    * قزاقي 325 هزار
    * آذری 430 هزار
    * ازبکي 335 هزار
    * قزاقی 325 هزار
    * قرقيزي 245 هزار
    * ازبکی 335 هزار
    * ترکمني 325 هزار
    * قرقیزی 245 هزار
    * تاتاري 180 هزار
    * ترکمنی 325 هزار
    * آلبانيايي 95 هزار
    * تاتاری 180 هزار
    * گرجي 145 هزار
    * آلبانیایی 95 هزار
    * روسي 60 هزار
    * گرجی 145 هزار
    * روسی 60 هزار
    * جمع 000/140/2 نسخه
    * جمع 000/140/2 نسخه


    = مراکز آموزشي سازمان و ظرفيت آنها در سال 1997 =
    =مراکز آموزشی سازمان و ظرفیت آنها در سال 1997=
    * آنتاليا 120 نفر
     
    * آنتالیا 120 نفر
    * بولو 100 نفر
    * بولو 100 نفر
    * مانيسا 120 نفر
    * مانیسا 120 نفر
    * الازيق 200 نفر
    * الازیق 200 نفر
    * کاستامونو 200 نفر
    * کاستامونو 200 نفر
    * ارض روم 150 نفر
    * ارض روم 150 نفر
    * ترابوزان 150 نفر
    * ترابوزان 150 نفر
    * استانبول 60 نفر
    * استانبول 60 نفر
    * قونيه 50 نفر
    * قونیه 50 نفر
    * جمع 1150 نفر
    * جمع 1150 نفر


    = تعداد افراد اعزامي به حج توسط سازمان در خلال سال هاي 1970 تا 1999 =
    =تعداد افراد اعزامی به حج توسط سازمان در خلال سال‌های 1970 تا 1999=
     
    * سال1970: 56578 نفر
    * سال1970: 56578 نفر
    * سال1980: 25644 نفر
    * سال1980: 25644 نفر
    خط ۴۹۲: خط ۴۶۹:
    * سال1999: 65000 نفر
    * سال1999: 65000 نفر


    == پانویس ==
    {{پانویس}}


    =پانویس=
    == منابع ==
    {{پانویس|2}}
     
    =منبع=


    [http://fa.ankara.icro.ir/index.aspx?pageid=8248&p=1 سازمان فرهنگ و ارتباطات ج.ا.ا]
    [http://fa.ankara.icro.ir/index.aspx?pageid=8248&p=1 سازمان فرهنگ و ارتباطات ج. ا. ا]
    [[رده: ترکیه]]
    [[رده:سازمان‌ها و نهاد‌ها]]
    [[رده:ترکیه]]
    [[رده: سازمان های دینی دولتی ]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۱۵

    اسازمان امور دینی ترکیه
    سازمان امور دینی ترکیه
    نام موسسه سازمان امور دینی ترکیه
    نام موسس محمد رفعت افندی بره چی زاده
    مدیر روابط عمومی --
    تاریخ تاسیس 3 مارس 1924
    کشور محل استقرار ترکیه
    ایمیل
    وضیعیت غیرانتفاعی _ غیر تجاری
    آدرس و تلفن
    زبان آموزشی ترکی _ عربی
    وبسایت

    امور دینی در دوران خلافت عثمانی به سازمانی به نام "مشیخت" محول شده بود. ریاست سازمان مذکور به عهده شیخ الاسلام بود. در سال 1920 این گونه امور به وزارت‌خانه‌ای به نام "وزارت مشیخت، شریعت و اوقاف" واگذار گردید.

    در 3 مارس 1924 با هدف تفکیک امور دینی از سیاست، وزارت مذکور منحل گردید و به جای آن سازمانی به نام "ریاست امور دینی" [۱] ایجاد گردید. این سازمان وابسته به نخست‌وزیری است. اولین رییس سازمان فردی به نام "محمد رفعت افندی بره چی زاده" بود و ریاست کنونی آن با آقای محمد نوری ییلماز است.

    تاسیس

    در سال 1924 ریاست امور دینی از بخش‌های ذیل تشکیل شد: "رییس، هیأت مشاوره و مأموران مرکز".

    در سال 1927 به تشکیلات مذکور بخش‌های دیگری اضافه گردید از جمله:
    ریاست هیأت بررسی مصاحیف (کتب)
    مدیریت مؤسسات دینی
    واحدهای مدیریت مأموران
    سجل و مدیریت اوراق و تحریرات.

    تصویب قانون تشکیلات و وظائف امور دینی

    در سال 1935 قانون شماره 2800 به عنوان اولین قانون مربوط به تشکیلات و وظایف امور دینی تصویب گردید. درقانون مذکور، کادر، چگونگی کار مأموران مرکز و شهرستان‌ها و مقررات نصب آنان مشخص شده بود.

    در نظامنامه قانون مذکور[۲] نیز مطالب بیشتری در مورد مأموران و وظایف تشکیلات مطرح شده است.

    اصلاح ساختار سازمان

    از سال 1927 تا 1950 تغییری در تشکیلات سازمان دیده نمی‌شود، اما با تصویب قانون شماره 5634 در 20 نیسان 1950 ریاست امور دینی با توجه به شرایط روز تجدید ساختار شد.

    مطابق قانون اساسی بعضی از واحدهای تشکیلات مرکز تغییر یافت، معاونت ریاست سازمان ایجاد گردید، دو مدیریت به نام‌های مدیریت خادمان (امور) خیریه و مدیریت انتشارات به تشکیلات مذکور اضافه گردید.

    مضاف بر این، برای اولین بار نهاد واعظین سیار به وجود آمد و بدین ترتیب کلیه واعظین به عنوان کادر حقوق بگیر شناخته شدند. در سال 1951 نیز واحد حسابداری سرمایه گردان انتشارات دینی وابسته به مدیریت انتشارات سازمان ایجاد گردید.[۳]

    در تاریخ 1965 مطابق قانون شماره 633[۴] اصلاحات دیگری در امورسازمان داده شد. براساس قانون مذکور، مأموران سازمان با عنوان "مجریان امور مربوط به مسایل اعتقادی، عبادت و اخلاق، تنویر اجتماع در امور دینی و اداره مکان‌های عبادت (مساجد) شناخته شدند. در واقع تغییرات جدید در سازمان مذکور با تصویب قانون بالا ایجاد شد.

    توسعه ساختار در خارج از کشور

    با تصویب قانون شماره 1982، توسعه تشکیلات سازمان در خارج از کشور نیز عملی گردید. اما قانون مذکور مطابق حکم دادگاه قانون اساسی در سال 1979 ابطال گردید. قانون شماره 657 نیز که در رابطه با مأموران دولت می‌باشد، برخی از مواد مذکور در قانون شماره 633 را از اعتبار انداخت. با محدودیت‌های مذکور، سازمان خواه در مورد تشکیلات کنونی خود و خواه در رابطه با خدماتی که انجام می‌دهد جوابگو نیست.

    قانون اساسی 1982 نیز نه تنها همانند قانون اساسی قبلی (1961) امور دینی را به عهده سازمان مذکور گذاشت، بلکه برای انجام امور دینی موازینی را نیز قرار داد. به طوری که مطابق اصل 136 قانون مذکور، ریاست امور دینی نهادی است که در درون اداره عمومی کشور جای گرفته، در چارچوب لاییسم و به دور از اندیشه‌ها و نظرات سیاسی و با هدف قرار دادن حاکمیت و مقاومت ملی و طبق قانونی خاص انجام وظیفه می‌نماید.[۵]

    تشکیلات سازمان

    سازمان دیانت متشکل از تشکیلات مرکز، شهرستان‌ها و خارج از کشور می‌باشد.

    تشکیلات مرکز

    تشکیلات مرکز عبارتند از:
    رییس
    معاون
    واحدهای ذیل الذکر:

    واحدهای اصلی

    شورای عالی امور دینی

    این شورا عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری و مشورتی سازمان است که از یک رییس و 15 عضو و به تعداد کافی کارشناس تشکیل می‌شود. خط مشی سازمان از طریق این نهاد مشخص می‌شود. پاسخ‌های دینی نیز به عهده این نهاد می‌باشد. در امور دینی تحقیق و بررسی می‌کند و انتشار آثار سازمان با تصویب آن صورت می‌پذیرد.

    مؤسسه بررسی قرآن

    این مؤسسه عهده‌دار بررسی امور مربوط به انتشار قرآن‌هاست. به عبارتی، چاپ هر نوع قرآن به مجوز آن نیازمند است و بدون تأیید مؤسسه مذکور انتشار قرآن اعم از این که از طرف سازمان یا انتشارات دیگر باشد ممکن نیست. این مؤسسه در مورد قرآن تحقیقات علمی را نیز انجام می‌دهد.

    ریاست دایره خدمات دینی

    این دایره امور مربوط به توضیح مسایل دینی را عهده‌دار است. مسایلی از قبیل تعیین اوقات نماز، ایام دینی، هلال ماه و... به عهده اداره مذکور است.

    ریاست آموزش دینی

    این دایره امر آموزش دینی افراد شاغل در سازمان را به عهده دارد. این آموزش سالانه بوده و افراد آموزش دیده با هدف شغلی در کلاس‌ها حضور می‌یابند. امور مربوط به کلاس‌های قرآن نیز به عهده دایره مذکور است.

    ریاست دایره حج

    برنامه‌ریزی و اجرای کلیه امور مربوط به انجام حج و عمره حجاج بیت الله الحرام در داخل و خارج از کشور با دایره مذکورمی باشد. این اداره در اجرای هدف فوق با سایر ارگان‌ها و مؤسسات نیز همکاری می‌کند.

    ریاست بخش انتشارات دینی

    انجام امور مربوط به انتشارات دینی [۶] به عهده بخش مذکور است. خدمات کتابخانه‌ای سازمان نیز با اداره فوق می‌باشد.

    ریاست دایره روابط خارجی

    ارائه خدمات دینی برای تُرک‌ها[۷] با دایره مذکور می‌باشد. اجرای امور مرتبط با خدمات مذکور، برگزاری سمینارها و تشکیل کلاس برای افراد اعزامی به خارج، راهنمایی هیأت‌ها، گروه‌هاو افرادی که ازخارج آمده‌اند و با سازمان مذکور ارتباط برقرار می‌کنند به عهده این بخش است.

    واحدهای مشورتی و بازرسی

    • دایره بازرسی
    • دایره مشاوره حقوقی
    • ریاست دایره تحقیق، برنامه‌ریزی و هماهنگی

    واحدهای پشتیبانی

    • ریاست دایره پرسنلی (کارگزینی)
    • ریاست دایره اداری ـ مالی
    • مدیریت به کاراندازی سرمایه گردان
    • کارشناسی دفاع اجتماعی
    • مدیریت روابط عمومی و مطبوعاتی
    • مدیریت مرکز اطلاع رسانی
    • مدیریت خدمات فنی

    تشکیلات شهرستان‌ها

    تشکیلات سازمان امور دیانت در شهرستان‌ها متشکل از: مفتی‌گری‌های استان‌هاو شهرها و مدیریت‌های مرکز آموزش می‌باشد.

    مفتی‌گری‌ها

    مراکز مفتی‌گری در استان‌هاو شهرستان‌هاتشکیل می‌یابند. در مفتی‌گری‌های استان‌ها: مفتی استان، معاون مفتی، مدیر شعبه، واعظ، مدیر کلاس قرآن، بازرس، کارشناس، متصدی، معلم کلاس قرآن، امام خطیب، مؤذن، خادم مسجد و دیگر پرسنل لازم حضور دارند. در مراکز مفتی‌گری شهرستان‌ها: مفتی شهرستان، واعظ، متصدی، کارشناس، معلم قرآن، امام خطیب، مؤذن، خادم مسجد و... مشغول هستند.

    مدیریت‌های مراکز آموزشی

    مراکز آموزشی سازمان دیانت در شهرهای آنتالیا، بولو[۸]، الازیق [۹]، ارض روم، کاستامنو، قونیه، استانبول، مانیسا و ترابوزان مستقر هستند. در مراکز آموزشی افرادی چون مدیر مرکز، معلم، کارشناس، متصدی و... مشغول می‌شوند.

    تشکیلات خارج از کشور

    سازمان دیانت در کشورهایی فعالیت دینی دارد که اتباع ترکیه در آنها زیادند یا ترک زبان هستند. تشکیلات سازمان درسفارتخانه‌های ترکیه با عنوان رایزنی به امور دینی و در کنسولگری‌های آن با عنوان وابسته امور دینی مستقرند.

    رایزنی‌های امور دینی آن کشور در کشورهای آلمان، آمریکا، استرالیا، بلژیک، دانمارک، فرانسه، هلند، سوئد، سوییس، روسیه، آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان، ترکمنستان، انگلیس، مقدونیه و قبرس شمالی حضور دارند.

    وابسته‌های امور دینی نیز در شهرهای برلین، دوسلدورف، اسن، فرانکفورت،‌‌هامبورگ،‌هانور، کلن، کارلسروهه، مونیخ، نورنبرگ، اشتوتگارت، مونستر و ماینز آلمان، شهرهای ملبورن و سیدنی استرالیا، شهر دونته هلند، شهر لیون فرانسه، شهر نیویورک آمریکا، شهر جده عربستان، نخجوان و کوستنس رومانی مستقر هستند.

    در کشورهای کانادا، نروژ، لیتوانی، اوکراین، مغولستان و گرجستان نیز مأموران سازمان به فعالیت دینی مشغول هستند.[۱۰]

    خدمات

    برخی از خدمات مهمی که از طرف سازمان دیانت انجام یافته‌اند:

    تشکیل نهاد عالی امور دینی

    این نهاد به عنوان عالی‌ترین ارگان تصمیم‌گیری و مشورتی سازمان دیانت است. نهاد مذکور دارای کمیسیون‌های فتوا، انتشارات دینی و مطبوعات، خدمات دینی و ارشاد و موضوعات می‌باشد. سالانه به حدود 1000 سؤال دینی به طور مکتوب پاسخ می‌دهد. به طور شفاهی نیز به سؤالات دینی "استفتائات" جواب لازم می‌دهد.

    برگزاری اجلاس‌های مشورتی دینی

    سازمان دیانت از تاریخ تأسیس تاکنون دو بار در سال‌های 93 و 98 در آنکارا اجلاس‌های مشورتی دینی تشکیل داده است. در اجلاس اخیر از پاتریک‌های ارمنی، رومی، سوریانی و فنری[۱۱] و خاخام‌های ترکیه و تعدادی نیز از خارج جهت شرکت در آنها دعوت شده بود. هدف از برگزاری اجلاس‌های مذکور روشن ساختن اذهان عمومی در مورد مسایل دینی بود. در اجلاس 98 سه کمیسیون تشکیل شده بود. کمیسیون دیالوگ ادیان، کمیسیون حل مسایل ایجاد شده از تفسیرهای مختلف دینی و کمیسیون آموزش دینی. در اجلاس مذکور 39 تصمیم با ماهیت استشاری به تصویب اعضاء رسید.

    برگزاری سه اجلاس مشترک دینی

    با کشورهای ترک زبان، کشورهای بالکان ـ قفقاز و جمعیت‌های ترک و مسلمان با هدف یافتن راه حل‌های مشورتی در خصوص خدمات دینی.

    ایجاد بنای مساجد براساس یک نقشه و طرح واحد

    براساس قانون شماره 3194 [۱۲] و ماده ضمیمه آن [۱۳] مصوب اول آگوست 1998 و همچنین ماده 23479 مصوب 30/9/98، مساجد باید با توجه به نیاز و شرایط محل ساخته شوند و پلان آنها نیز از لحاظ منظر با سایر مساجد همگونی داشته باشد. مساحت مساجد کوچک 2500 مترمربع، مساجد متوسط (مساجد سمت) 5000 مترمربع و مساجد بزرگ مرکزی 10000 متر مربع خواهد بود.

    محول شدن اداره امور مساجد به سازمان دیانت

    مطابق ماده 35 قانون شماره 633 مصوب 1998، تأسیس مساجد با اجازه سازمان دیانت ممکن است. اداره امور آن نیز به عهده آن سازمان است. مساجدی که بدون اخذ اجازه از سازمان مذکور جهت برگزاری عبادت ایجاد شده‌اند، در ظرف سه ماه به آن سازمان تحویل داده خواهند شد.

    مرکز تحقیق، توسعه و اسناد (AR-GED)

    این مرکز وابسته به مؤسسه عالی امور دینی سازمان دیانت می‌باشد. در تاریخ 1996 تأسیس شد. به شبکه اینترنت متصل است. اطلاعات مربوط به سازمان، فعالیت‌های سازمان، اوقات نماز، انتشارات سازمان، مسایل مربوط به حج، استفتائات دینی و خبررسانی میان تشکیلات سازمان از طریق شبکه مذکور قابل دریافت است.

    مرکز تحقیق و دیالوگ بین‌المللی

    این مرکز پیرو مصوبه اجلاس "اسلام آور آسیا" توسط سازمان دیانت ایجاد شد. برقراری نشست‌های متوالی با صاحب‌نظران ادیان دیگر از وظایف مرکز مذکور است. ابراز تبریکات مربوط به میلاد حضرت عیسی (ع) نیز با آن مرکز می‌باشد.

    برگزاری کنگره سال 1999 این مرکز که در آن مقرر شد:

    1ـ فعالیت‌های اجرایی دنیای مسیحیت پیگیری و از طریق انتشارات لازم، اطلاعات مربوط به ترکیه به صورت سمعی و بصری برای میهمانان خارجی ترکیه فراهم گردد.

    2ـ از طریق مأموران سازمان امر آگاه سازی توریست‌های دنیای مسیحیت با تکیه بر مهمان پروری سنتی ترکیه و اصول خوشبینانه دین اسلام دنبال شود.

    خدمات دینی

    سازمان دیانت با رعایت اصول قانون اساسی و به دور از هرگونه نگرش سیاسی، امر تبلیغ و انتشار اصول عالیه دینی از قبیل اتحاد، برابری، فداکاری، تعاون، برابری، محبت، احترام، خوشبینی، حمایت و... در میان انسان‌هارا عهده‌دار است. ارشاد و راهنمایی مردم از لحاظ معنوی و معادی و ایضاح آن در مورد چیزهایی که موجب تضعیف نظم جامعه (شراب، قمار، موادمخدر، روابط غیراخلاقی و...) می‌شوند نیز از اقدامات سازمان می‌باشد. فعالیت‌های دینی علاوه بر مساجد در مدارس، بیمارستان‌ها، زندان‌ها، کارخانجات، کوی دانشجویی، خانه سالمندان، مهدهای کودک و... (در صورت درخواست آنها) انجام می‌پذیرد.

    مضاف بر آن برگزاری کنفرانس به ویژه در شرق و جنوب شرقی ترکیه از فعالیت‌های سازمان می‌باشد. حضور در رادیو و تلویزیون‌های محلی با هدف ارشاد مردم از دیگر اقدامات سازمان است.

    برقراری برنامه‌های ارشاد و وعظ در ماه مبارک رمضان، ایام مبارک و میلاد حضرت پیامبر و... نیز توسط مبلغان سازمان انجام نمی‌گیرد. خدمات سازمان منحصر به موارد بالا نیست بلکه در زمینه‌های مختلف دینی حضور سازمان ملموس است، حضور در دانشگاه‌هاو دانشکده‌های الهیات و مدارس امام خطیب، خطبه‌های نماز و... از جمله خدمات دیگر آن سازمان است.

    خدمات آموزشی

    فعالیت‌های آموزشی دینی متعدد

    سازمان دیانت خدمات آموزشی دینی را در مناطق مختلف دنبال می‌کند. به طوری که حدود 3683 کلاس آموزش قرآن، حفظ سوره‌های نماز و دعا و اطلاعات مختصر دینی برقرار کرده است. فعالیت‌های آموزشی سازمان به صورت سمعی و بصری است. تهیه کاست‌های مربوط به قرآن، وعظ و... فیلم‌های کارتونی آموزش دینی برای کودکان، سریال‌هاو فیلم‌های مستند، برنامه‌های آماده برای پخش از رادیو و تلویزیون، برنامه‌های سمعی و بصری موسیقی مذهبی، پخش سمعی و بصری برنامه‌های دینی از کانال‌های تلویزیونی خصوصی و دولتی، به ویژه از کانال TRT4 در خلال ساعت‌های 23ـ21 شنبه‌هااز جمله فعالیت‌های آموزشی سازمان می‌باشد.

    کلاس‌های ویژه آموزش پرسنل سازمان

    در 9 مرکز آموزش سازمان امر تعلیم پرسنل شاغل در مناطق مختلف انجام می‌پذیرد. در مدت 3 سال تعداد 4648 نفر در مراکز آموزشی مذکور آموزش دیده‌اند. علاوه بر این، دو مرکز آموزشی استانبول و قونیه به عنوان مراکز ویژه آموزشی تعیین شده‌اند. در مراکز مذکور از سال 1976 تاکنون تعداد 531 نفر آموزش دینی به عنوان شغل دیده‌اند. در کلاس‌های مذکور پرسنلی که از دانشکده‌های الهیات فارغ‌التحصیل شده‌اند مدت 5ـ2 سال به امر یادگیری تخصصی دین مشغول می‌شوند و افراد موفق با عنوان مفتی و واعظ منصوب می‌شوند.

    برقراری کلاس‌های مربوط به اذان و خطابه

    کلاس‌های مذکور با هدف آموزش اذان خوانی با صدای خوش و همچنین ایراد خطابه و سخنرانی به شیوه امام خطیب‌هاتشکیل می‌گردند. تاکنون حدود 1051 نفر مؤذن و 5678 نفر امام خطیب از کلاس‌های مذکور فارغ‌التحصیل شده‌اند.

    خدمات انتشاراتی

    سازمان در مورد مسایل دینی فعالیت‌های انتشاراتی، سمعی و بصری و… را به صورت مداوم انجام می‌دهد. به طوری که تاکنون 434 اثر در زمینه‌های علمی، ادبی، آموزشی، مرجع، عمومی، کودک، بزرگان ترک، اسلام، کتاب‌های جیبی و آثارهنری منتشر ساخته است.

    از طرف دیگر اداره انتشارات دینی سازمان، با هدف حراست از فرهنگ ترک حدود 3 میلیون اثر را به 14 زبان (ترکی، عربی، انگلیسی، آلمانی، فرانسوی، آذری، قزاقی، ازبکی، قرقیزی، تاتاری، ترکمنی، روسی، آلبانیایی و گرجی) منتشر ساخته و به کشورهای مختلف ارسال داشته است.

    در پایان سال 1999 چاپ و انتشار یک میلیون اثر دیگر نیز برنامه‌ریزی شده است. تقویم 12 برگی نیز در حدود 5/2 میلیون عدد در حال چاپ می‌باشد. تقویم‌های دیواری مذکور در کشورهای اروپایی و آمریکا و همچنین در داخل کشور توزیع می‌شود.

    سازمان علاوه بر آثار مذکور، ماهنامه، مجله کودکان و فصلنامه نیز دارد. این آثار به طور مرتب منتشر و توزیع می‌گردند. بروشورهایی نیز از طرف سازمان با عناوین "اسلام راه سعادت" با تیراژ 600 هزار و "مساجد ما" با تیراژ 245 هزار نسخه منتشر می‌گردد. این بروشورها مجانی هستند.

    خدمات مربوط به حج و عمره

    حج

    کلیه امور مربوط به حج از تاریخ 1979 به سازمان دیانت محول شده است. آژانس‌های سیاحتی نیز مطابق مصوبه هیأت وزیران (مورخ 1988) می‌توانند زیر نظر سازمان دیانت امر انتقال و انجام امور مربوط به اعزام حجاج به عربستان را عهده دارگردند. این سازمان در مورد حجاج کشورهای دیگر نیز به مقامات عربستان توصیه‌های لازم را می‌نماید. ارائه خدمات بهداشتی نیز از اقدامات سازمان برای حجاج بیت الله الحرام می‌باشد. به طوری که در شهرهای مکه، مدینه و عرفات و منی مراکز بهداشتی سازمان مستقر می‌شوند. این مراکز کلیه معالجات حتی اعمال جراحی را نیز انجام می‌دهند. حجاج کشورهای دیگر نیز می‌توانند از خدمات بهداشتی سازمان بهره‌مند شوند.

    عمره

    انجام عمره تا سال 1984 به صورت آزاد بوده است. با تصویب هیأت وزیران در تاریخ مذکور امور مربوط به اعزام عمره به سازمان دیانت محول شد. امور مربوط به عمره مقید به زمان و مکان خاصی نیست.

    ارتباطات بین‌المللی سازمان

    سازمان به روابط اجتماعی و فرهنگی بین‌المللی اهمیت ویژه‌ای قایل است. این سازمان تاکنون چندین سمینار بین‌المللی علمی و دینی را در ترکیه برگزار کرده است. در نشست‌های برپا شده در زمینه‌های علمی و دینی دیگر نیز حضور یافته است.

    سمینارهای بین‌المللی

    سمینارهای بین‌المللی که توسط سازمان دیانت انجام یافته است:

    • سمینار شورای دینی 1993
    • سمینار شورای دینی 1998
    • سمینار شورای اسلامی آور آسیا(1) 1995
    • سمینار شورای اسلامی آور آسیا(2) 1996
    • سمینار شورای اسلامی آور آسیا(3) 1998

    سمینارهای بین‌المللی انجام یافته در ترکیه با مشارکت سازمان:

    • کنفرانس دعوت به وجدان
    • سمپوزیوم بین‌المللی تسامح (تساهل)
    • کنفرانس اسکان سازمان ملل

    کنفرانس‌هایی که در خارج از ترکیه انجام یافته و سازمان در آنها شرکت کرده است

    کنفرانس‌هایی که در آنها ریاست سازمان شرکت کرده است

    • کنفرانس "وزرای امور دینی کشورهای اسلامی" در رباط 1994
    • کنفرانس "تقریب مذاهب اسلامی" در تهران 1996
    • کنفرانس "شورای عالی امور اسلامی" در قاهره (هشتمین کنفرانس) 1996
    • کنفرانس "شورای عالی امور اسلامی" در قاهره (دهمین کنفرانس) 1998

    کنفرانس‌هایی که در آنها نمایندگان سازمان شرکت کرده‌اند

    سمپوزیوم "روشنفکری بین الادیان" در اسراییل 1997

    ب ـ کنفرانس "صلح اسم خداست، خدا، انسان، خلق" در بلژیک 1998

    ج ـ کنفرانس "کلیسا و سالخوردگان" در واتیکان 1998

    د ـ کنفرانس "یکسان سازی تاریخ هجری و اعیاد اسلامی" در عربستان 1998

    مسابقات بین‌المللی قرآن کریم

    در ترکیه

    برای اولین بار در تاریخ 1997 مسابقه بین‌المللی قرآن کریم در داخل ترکیه انجام شد. در مسابقه مذکور 37 نفر از 20 کشور شرکت کرده بودند.

    در خارج از ترکیه

    در مسابقات برگزار شده در کشورهای اسلامی (ایران، مصر، عربستان، مالزی، پاکستان، امارات متحده و...) در خلال سال‌های 99ـ1995 قاریان ترک نیز شرکت داشته‌اند.

    جمع‌آوری کمک‌های مردمی

    سازمان دیانت به دلایل مختلف ایجاد پایگاه‌های جمع‌آوری کمک‌های مردمی را در داخل و خارج از ترکیه ترتیب داده است از جمله برای یاری رساندن به: 1ـ پناهندگان عراقی 1991

    2ـ مردمان جمهوری‌های تازه تأسیس شوروی سابق 1991

    3ـ بهمن زدگان جنوب شرقی ترکیه 1992

    4ـ زلزله زدگان ارزنجان 1992

    5ـ هلاکت زدگان بوسنی و هرزگووین 1992

    6ـ آسیب دیدگان سیل پاکستان 1992

    7ـ ساختمان مسجد توکیو ژاپن 1998ـ1993

    8ـ ساختمان مسجد عشق آباد ترکمنستان 1994

    9ـ مظلومین کوزوو 1998

    10ـ و...

    پایگاه‌هایی را تشکیل داده است.

    نشست‌های ناحیه ای

    سازمان دیانت با هدف ارزیابی عملکردهای خود و حل مسایل مشابهی که در جریان اجرای خدمات خود با آنها مواجه می‌شود، در نواحی مختلف ترکیه نشست‌هایی را با مشارکت مفتی‌ها، واعظان و مأموران دینی خود تشکیل داده است.

    گردهمایی رؤسا و اعضای هیأت علمی دانشکده‌های الهیات

    سازمان به منظور تبادل نظر رؤسا و اعضای هیأت دانشکده‌های الهیات و مدیران مدارس عالی دینی سازمان در سال‌های 1996 و 1998 نشست‌های مشترکی را ترتیب داد. این نشست‌ها در آنکارا برگزار شدند.

    فعالیت‌های آماری

    سازمان دیانت از تاریخ 1990 اقدام به تهیه کتاب آمار فعالیت‌های خود نموده است. در این کتاب آماری اطلاعات مربوط به کلیه خدمات و فعالیت‌های سازمان مورد بررسی قرار گرفته است.

    تهیه برنامه فعالیت

    سازمان دیانت از سال 1980 برنامه‌های کاری خود را به طور سالانه تنظیم و به مرحله اجرا می‌گذارد.

    خدمات رایانه ای

    تشکیلات مرکزی و شهرستانی سازمان دیانت با هدف تسریع در امور و ایجاد ارتباط هماهنگ با یکدیگر مجهز به امکانات رایانه‌ای می‌باشد. در حال حاضر در مفتی‌گری‌های هشتاد شهرستان و 635 بخش رایانه وجود دارد که از میان آنها رایانه 8 شهرستان و 69 بخش به رایانه مرکزی متصل هستند.

    تحقیقات

    سازمان دیانت تحقیقات مختلفی را در زمینه بررسی تأثیرات خدمات دینی خود به جامعه و نیز برای متنوع ساختن فعالیت‌ها و خدماتش انجام داده و نتایج حاصله را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

    فعالیت‌های مربوط به تعیین اول ماه‌های قمری

    سازمان دیانت در سال 1978 کنفرانسی را در استانبول ترتیب داد که هدف آن مشخص ساختن اول ماه‌های قمری بود.

    در این رابطه همکاری‌هایی را با رصدخانه قندیلی (Kandili) به عمل آورد که نتیجه آن تعیین اول ماه‌های قمری تا سال 2000 بود. با مشخص شدن آن اوقات نماز نیز به صورت جدول تهیه شده و به کشورهای اسلامی ارسال می‌گردد.

    علاوه بر آن، فعالیت‌های مربوط به تهیه حساب (ماه‌ها) و نقشه‌هادر حال انجام است که بعد از اتمام به رصدخانه مذکور عرضه خواهد شد.

    تعیین ساعات افطار و امساک (ماه رمضان) نیز از فعالیت‌های سازمان است که بعد از تهیه شدن به کشورهای اسلامی و نواحی ترکیه ارسال گردید.

    در شبکه اینترنت نیز پرونده‌ای با عنوان (Diyanet Web) تشکیل شده است. در پرونده مذکور اطلاعاتی از جمله اوقات نماز، تعیین قبله نماز، تعیین صد ساله آغاز اعیاد رمضان و قربان، ایام مبارک، اوایل سال‌های هجری، روزها و شب‌های دینی سال 1999ـ2000، ایام تعطیلات رسمی و دینی سال، مقررات مربوط به تقویم‌هاو… وجود دارد.

    خدماتی که به هموطنان ترک در کشورهای غربی عرضه شده است

    خدمات مربوط به مسجد

    سازمان در 120 مسجد کشورهای اروپایی با 795 نفر مبلغ دینی موقتی خدمات دینی را به اتباع ترک عرضه می‌نماید. در کنار امامت نماز و وعظ و نصیحت، در برگزاری کنفرانس نیز با ترک‌های مقیم اروپا همکاری لازم به عمل می‌آید.

    خدمات آموزشی و اجتماعی

    مبلغان سازمان در خصوص آموزش دینی و برگزاری قرآن نیز به حدود 55 هزار کودک ترک خدمات لازم را ارائه می‌نمایند. این کلاس‌هادر انجمن‌های ترک تشکیل می‌شوند. در انجمن مذکور در کنار آموزش‌ها ی دینی، آموزش‌ها ی خیاطی، گلدوزی، کامپیوتر، زبان خارجی و ترکی و… نیز به علاقمندان داده می‌شود. مبلغان دینی امر عیادت از بیماران و زندانیان و مراجعه به منازل را هم با هدف حمایت و رفع مشکلات آنان عهده‌دار هستند. ترکانی که در خارج از کشور فوت می‌نمایند، دفن جنازه آنها با همکاری نمایندگان سازمان انجام نمی‌گیرد. مبلغان دینی در مراسم نکاح و ختنه و... هموطنان ترک در کشورهای خارجی شرکت کرده و احساسات دینی و ملی آنان را تقویت می‌نمایند.

    خدماتی که سازمان به کشورهای بالکان ـ قفقاز و جوامع ترک و مسلمان عرضه داشته است

    خدمات دینی 155 نماینده دینی، 39 معلم دینی، 2 رایزن دینی و 2 وابسته دینی خدمات دینی را به مسلمانان و ترک‌های سایر کشورها عرضه می‌کنند.

    2ـ22. خدمات آموزشی بعد از انحلال شوروی، فعالیت‌های دینی سازمان در میان جمهوری‌های بالکان ـ قفقاز و آسیای میانه آغاز گردید. از جمله اقدامات موارد ذیل هستند:

    الف ـ ایجاد دانشکده الهیات باکو در 93ـ1992

    تعداد دانشجویان دانشکده 280 نفر است و اولین فارغ‌التحصیلان آن مربوط به سال 7ـ1996 می‌باشد. در کنار دانشکده مذکور مدرسه ترک ـ باکو نیز با 177 نفر دانش آموز شروع به کار کرد.

    ب ـ افتتاح دانشکده الهیات در شهر OSH قرقیزستان با همکاری دانشگاه آنکارا در سال 94ـ1993

    کلاس‌های آمادگی و کلاس اول دانشکده در ترکیه و کلاس‌های 2 و 3 و 4 آن در دانشگاه OSH قرقیزستان برقرار است. تعداد دانشجویان آن 220 نفر است.

    ج ـ افتتاح دانشکده الهیات در دانشگاه مختوم قلی ترکمنستان در سال 95ـ1994

    دانشکده مذکور توسط دانشگاه Uludag اداره می‌شود. کلاس‌های آمادگی و کلاس‌های اول آن در ترکیه و بقیه در عشق آباد برقرار است. تعداد دانشجویان آن 100 نفر است.

    ساختمان دانشکده مدرسه الهیات و خوابگاه دانشجویی آن توسط بنیاد دیانت ترکیه ایجاد شده است.

    د ـ افتتاح یک مدرسه در نخجوان با برنامه‌های وسیع دینی توسط بنیاد دیانت ترکیه در سال 95ـ1994

    تعداد دانش‌آموزان آن 87 نفر است.

    هـ ـ افتتاح مدرسه دینی کمال آتاتورک در شهر Kostence رومانی در سال 1996

    تأمین معلم و امکانات درسی آن به عهده سازمان دیانت می‌باشد. براساس توافق بین دو کشور ترکیه و رومانی، فارغ‌التحصیلان مدرسه مذکور نیازهای دینی اقلیت ترک ـ مسلمان آن کشور را برطرف خواهند کرد.

    و ـ افتتاح دانشکده‌های الهیات در افغانستان و داغستان در 97ـ1996 دانشجویان دانشکده‌های مذکور کلاس‌های مربوط به دوره آمادگی را در دانشگاه سلیمان دمیرل و ارجیس می‌بینند.

    ز ـ افتتاح دانشکده الهیات در قرقیزستان در سال تحصیلی 98ـ1997

    این دانشکده با همکاری دانشگاه قرقیرستان و دانشکده الهیات دانشگاه سلجوق ترکیه اداره می‌شود. تعداد دانشجویان آن در مرحله آمادگی و کلاس اول 56 نفر بود.

    ح ـ ایجاد سه مدرسه امام خطیب و انستیتوی عالی اسلام در صوفیه بلغارستان کلیه نیروها و امکانات مدارس مذکور از طرف بنیاد دیانت ترکیه تأمین شده است. کتاب‌های آنها نیز با همکاری نخست‌وزیر و بنیاد دیانت ترکیه منتشر شده است.

    ایجاد مسجد

    الف ـ مسجد قاضی ارطغرل در عشق آباد

    بنای مسجد مذکور در جریان سفر سلیمان دمیرل به ترکمنستان در سال 1992 مطرح شد و امور آن به سازمان دیانت محول گردید. ساختمان مسجد یاد شده در زمینی به مساحت 27000 متر مربع در تاریخ 1993 آغاز گردید.

    عمده هزینه مسجد فوق که دارای یک مرکز فرهنگی نیز می‌باشد توسط سازمان دیانت تأمین گردید. ظرفیت آن حدود5000 نفر است. افتتاح مسجد و مرکز یاد شده در سال 1998 با حضور رییس‌جمهور ترکیه و ترکمنستان انجام شد. آن مسجد دارای 3 نیم قبه، 4 مناره و صحن می‌باشد.

    ب ـ مسجد نورالدین ارسین پاشا در قبرس

    این مسجد در شهر گیرنه (Girne) قبرس شمالی با طرح معماری ترک ـ عثمانی و با دو مناره در 1999 افتتاح گردید. ظرفیت آن 600 نفر است.

    برخی از طرح‌های سازمان دیانت که در آینده تحقق خواهد یافت:

    • -برگزاری سومین اجلاس دینی سازمان در سطح بین‌المللی در تاریخ 2003؛
    • –انتشار معنی قرآن کریم و ترجمه آن به زبان‌های ترکی جمهوری‌های ترک زبان؛
    • –تولید سریال "آدم‌های دین در مجادله ملی"، تولید فیلم کارتونی کوچک عثمان، تولید 30 برنامه افطار و سحری و…؛
    • -ترجمه کتاب "ارشاد العقل السلیم المزایا الکتاب الکریم" نوشته شیخ الاسلام ابوالسعود به ترکی و همچنین ترجمه کتاب تفسیر "جواهر الاصداف" به زبان ترکی؛
    • –انتشار فصلنامه آور آسیا ـ دیانت به زبان ترکی و لهجه‌های ترکی برای جمهوری‌های ترک زبان، بالکان ـ قفقاز و جوامع ترک ـ مسلمان؛
    • -تهیه آثار (تألیف و ترجمه) در زیر عنوان مجموعه علوم اصلی اسلام؛
    • –پخش برنامه‌های کارتونی برای کودکان، فیلم‌های مستند "اسلام در اروپا و مدنیت اسلام و ترک در آسیا و مردان دین در مجادله ملی"؛
    • -تفهیم دین از طریق تلویزیون، اینترنت، فیلم‌های کارتونی و بازی‌های CD؛
    • -برگزاری سمپوزیومی با هدف پاسخگویی به پرسش‌های اتباع ترک در کشورهای خارج در زمینه‌های دینی و ملی؛
    • -معرفی کتب موجود در کتابخانه سازمان دیانت از طریق تلفن و اینترنت برای جهانیان؛
    • -ایجاد مرکزی با عنوان "مرکز مشورت، تحقیق و ارشاد دینی"؛
    • -ایجاد ساختمان در زمینی به مساحت 36971 مترمربع با هدف توسعه امکانات سازمان در آنکارا؛
    • -تأسیس مسجدی در توکیو در زمینی به مساحت 5/732 متر مربع با امکانات جنبی از قبیل سالن‌های نمایش و پذیرش، دفتر، کتابخانه، لژمان، مهمانخانه و فروشگاه، مسجد برای 700 نفر ظرفیت خواهد داشت؛

    اطلاعات آماری در مورد سازمان

    • تعداد کادر سازمان دیانت
    • مرکز 1201 نفر
    • شهرستان‌ها87243 نفر
    • خارج از کشور 49 نفر
    • جمع 88493 نفر

    سطح تحصیل پرسنل سازمان

    • تحصیلات عالی 17730 نفر
    • تحصیلات متوسطه 59285 نفر
    • ابتدایی 2670 نفر
    • جمع 79685 نفر

    تعداد مساجد

    • مساجد دارای کادر سازمان 63504 مسجد
    • مساجد بدون کادر 10268 مسجد

    تعداد پرسنل مساجد

    • امام ـ خطیب 57342 نفر
    • مؤذن ـ خادم 9849 نفر

    تعداد کلاس‌های قرآن و قرآن آموزان

    • تعداد کلاس‌ها3075 کلاس
    • قرآن آموز پسر 47972 نفر
    • قرآن آموز دختر 112211 نفر

    تعداد پرسنل شاغل در فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی

    • موسیقی 89 نفر
    • ورزش 194 نفر
    • داور ورزش 4 نفر
    • هنر خط 82 نفر

    آثار منتشر شده به زبان‌های ترکی و خارجی

    • آذری 430 هزار
    • قزاقی 325 هزار
    • ازبکی 335 هزار
    • قرقیزی 245 هزار
    • ترکمنی 325 هزار
    • تاتاری 180 هزار
    • آلبانیایی 95 هزار
    • گرجی 145 هزار
    • روسی 60 هزار
    • جمع 000/140/2 نسخه

    مراکز آموزشی سازمان و ظرفیت آنها در سال 1997

    • آنتالیا 120 نفر
    • بولو 100 نفر
    • مانیسا 120 نفر
    • الازیق 200 نفر
    • کاستامونو 200 نفر
    • ارض روم 150 نفر
    • ترابوزان 150 نفر
    • استانبول 60 نفر
    • قونیه 50 نفر
    • جمع 1150 نفر

    تعداد افراد اعزامی به حج توسط سازمان در خلال سال‌های 1970 تا 1999

    • سال1970: 56578 نفر
    • سال1980: 25644 نفر
    • سال1995: 60000 نفر
    • سال1999: 65000 نفر

    پانویس

    1. ↑ مطابق ماده واحده 429
    2. ↑ مصوب 1937
    3. ↑ ماده 154 قانون اساسی سال 1961، ریاست امور دینی را به عنوان یک نهادی که در دوران اداره عمومی کشور قرارنمی‌گیرد شناخته و وظایف آن را به قانون خاص محول کرد.
    4. ↑ مربوط به تشکیلات و وظایف ریاست امور دینی
    5. ↑ سازمان دیانت از تاریخ تصویب قانون اساسی 1982، همان طور که در اصل مذکور ذکر گردیده، وظایف دینی خود را در داخل و خارج از کشور انجام می‌دهد. به عبارتی، با رعایت لاییسم و همسو با دولت و به دور از مسایل سیاسی انجام وظیفه می‌نماید.
    6. ↑ اعم از سمعی بصری، چاپ و...
    7. ↑ اعم از اتباع ترکیه و کشورهای ترک زبان
    8. ↑ Bolu
    9. ↑ Elazig§
    10. ↑ بدون این که عنوان رایزنی یا وابستگی داشته باشند.
    11. ↑ از مسیحیانی که در دوره عثمانی کار ترجمه را عهده‌دار بودند
    12. ↑ در مورد عمران مساجد
    13. ↑ به شماره 4380

    منابع

    سازمان فرهنگ و ارتباطات ج. ا. ا

    برگرفته از «https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=سازمان_امور_دینی_ترکیه&oldid=149876»