سوره زمر: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره زمر.jpg |جایگزین=سوره زمر]]

!سوره زمر

|شماره سوره

|جزء

|۲۳ و ۲۴

|-

'''سوره زُمَرْ''' سی و نهمین سوره و از [[سوره‌های مکی]] قرآن که در جزء ۲۳ و ۲۴ جای گرفته است. این سوره در مورد اعتقاداتی مانند [[توحید]]، [[معاد]]، اهمیت [[قرآن]]، و [[نبوت]] سخن می‌گوید. دعوت به یکتاپرستی خالص شاخص‌ترین پیام این سوره است. بخشی از این سوره نیز در مورد [[توبه]] است.

در فضیلت این سوره از [[پیامبر اكرم(ص)]] روایت شده است: هر كس سوره زمر را قرائت نماید در [[روز قیامت]] امیدش قطع نشده و خداوند [[ثواب]] خائفان از خدا كه از او بیم دارند را به قاری این سوره عطا می كند.

=زمر=

 

 

=مفهوم کلی سوره=

 

* خداباورى؛

* دادگاه عدل الهى در رستاخيز؛

* تأثير نيرومند قرآن بر قلب انسان؛

* شب زنده دارى و عبادت<ref>تفسير قرآن مهر، ج 18، ص 21.</ref>.

 

* «سوره زمر»؛ سبب نام‌گذارى اين سوره به «زمر» (فوج و گروه) تكرار اين واژه در آيات هفتادویک‌ و هفتادوسه است.  

* «سوره غرف»؛ از آن رو «غُرَف» (اتاق و كاخ) ناميده شده كه اين واژه در آيۀ بیستم اين سوره تكرار شده است<ref>همان</ref>.

 

* سوره زمر هزاروصدوهفتاد ودو کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)

* سوره زمر چهارهزارونهصدوهشت حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)

=اهداف و آموزه ها=

 

هدف هاى اساسى سوره زمر عبارت‌اند از:

 

 

 

 

مسالۀ مهم ديگرى كه در مقاطع مختلف اين سوره و تقريبا از آغاز تا انجام آن مورد توجه است مساله معاد و دادگاه بزرگ عدالت خدا است، مساله ثواب و جزا، غرفه هاى بهشتى، و سايبانهاى آتشين دوزخى، مساله ترس و وحشت روز قيامت، و آشكار شدن نتايج اعمال، و ظاهر شدن خود آنها در آن صحنه بزرگ مساله سياه شدن صورت دروغگويان و كسانى كه بر خدا افترا بستند، رانده شدن [[كافران]] به سوى [[جهنم]]، ملامت و سرزنش فرشتگان عذاب نسبت به آنها، و دعوت بهشتيان به سوى [[بهشت]] و تبريك و تهنيت فرشتگان رحمت به آنها! اين مسائل كه بر محور معاد دور مى زند آن چنان با مسائل توحيدى آميخته است كه گويى تار و پود يك پارچه را تشكيل مى دهد؛

بخش ديگرى از اين سوره كه تنها قسمت كوتاهى از آن را اشغال مى كند اهميت قرآن مجيد است، ولى اين بخش كوتاه ترسيم جالبى از قرآن و تاثير نيرومند آن در قلوب و جانها در بر دارد؛

بخش ديگرى كه آن هم نسبتا كوتاه است بيان سرنوشت اقوام پيشين و مجازات دردناك الهى نسبت به تكذيب كنندگان آيات حق مى باشد؛

و بالآخره بخشى از اين سوره نيز پيرامون مسالۀ توبه و باز بودن درهاى بازگشت به سوى خداست، و مؤثرترين آيات توبه و رحمت در اين بخش بيان شده كه شايد در قرآن آيه اى نويدبخش تر از آن در اين زمينه نباشد<ref>تفسير نمونه، ج 19، ص 360-359.</ref>.

=فضائل، خواص و ثواب قرائت=

[[ابى‌بن‌كعب]] از پيامبر خدا(ص) نقل كرده كه فرمود: «هر كه سوره زمر را بحواند خداوند اميد او را قطع نكرده و ثواب ترسندگان را كه از [[خداوند]] مى ترسند به او مى بخشد».

هارون‌بن‌خارجه از [[امام صادق(ع)]] نقل كرده كه فرمود: «هر كه سوره زمر را بخواند خدا شرافت دنيا و آخرت را به او مى بخشد و او را بدون مال و فاميل عزيز مى گرداند تا هر كه او را ببيند شكوهش به وى نموده شده، و جسدش بر آتش [[حرام]] گردد و براى او هزار شهر در [[بهشت]] ساخته شود كه در هر شهرى هزار كاخ بوده و در هر كاخى صد [[حوريه]] مى باشد و علاوه براى او دو چشمه جارى و دو چشمه جوشان و دو بوستان خرم و حوريان پرده‌نشين در خيمه ها مى باشد<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 21، ص 138.</ref>.

=محل وزمان نزول=

همه آيات سوره زمر طبق گفته «مجاهد و قتاده و حسن» مكى مى باشد. و برخى گفته‌اند: سه آيه اين سوره در مدينه نازل شده كه درباره «وحشى» قاتل «حمزه» و از اول آيه (قُلْ يا عِبادِيَ) تا آخر آيه سوم مى باشد<ref>همان.</ref>.

سوره زمر در دوران اخير زندگى [[مسلمانان]] در [[مكه]]، يعنى پس از [[معراج]] و قبل از [[هجرت]] فرود آمده است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 18، ص 23.</ref>.

[[مشركان]] از آن حضرت خواسته اند از دعوت خود دست بردارد و متعرض خدايان آنها نشود و او را از غضب خدايان خود ترسانده اند و نيز او را به عبادت آنها خوانده اند، اين جريان سبب نزول سوره زمر با آن لحن موكد گرديده است.

علاوه بر اين سوره مباركۀ زمر مسئله توحيد و يگانگى خدا و نفوذ قدرت او را در اراده كائنات در حدّ اعلى از راه عقل و [[وحى]] آسمانى بيان مى كند و از آنها نتيجه مى گيرد كه خلقت و تدبير كائنات در دست خداست، [[عبادت]] و اطاعت خاص اوست و نيز مسئله معاد را مطرح كرده و در آخر مى فرمايد: متّقيان گروه گروه به [[بهشت]] و [[كفار]] فوج فوج رهسپار آتش خواهند شد.

راه زندگى آن نيست كه انسان در دفع مضرات و جلب منافع به مجسمه ها و مخلوق روى آورد و زندگى خويش را با رسومات از خود ساخته به آخر رساند و گرنه خلقت او عاطل و باطل خواهد بود، خدا از خلقت او غرضى دارد، رسيدن به آن هدف و غرض، در اطاعت و زندگى از نظر خداست<ref>تفسير احسن‌الحديث، ج 9، ص 259-258.</ref>.

=ویژگی=

سوره زمر از [[سور مثانی]] می‌باشد مثانی سوره هایی هستند که بعد از سور مئین قرار گرفته اند و زیر صد آیه دارند مانند اینکه سور مئین مبادی باشند و توالی آن مثانی آن فرض شده اند<ref>زاد المسير فى علم التفسير، ج 4، ص 141.</ref>.

سوره های مثانی عبارتند از: احزاب و حجّ و قصص و نمل و نور و انفال و مریم و عنکبوت و روم و یس و فرقان و حجر و رعد و سبأ و فاطر و إبراهیم و ص و محمد و لقمان و زمر<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص 313.</ref>.

 

آیۀ مشهور باز بودن راه توبه برای همگان «قُلْ يا عِبادِيَ الَّذينَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِم ...» (آیه پنجاه و سوم) در این سوره است.

 

 

[[رده:قرآن‌شناسی]]

[[رده:سوره‌های مثانی]]

[[رده:سوره‌های دارای آیات مشهور]]