سوره صف: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۷ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۳۳

نام	سوره صف
شماره سوره	۶۱
جزء	۲۸
ترتیب نزول	۱۱۱
مکی/مدنی	مدنی
تعداد آیات	۱۴
تعداد کلمات	۲۲۶
تعداد حروف	۹۶۶

سوره صف شصت و یکمین سوره قران کریم است و جزء ۲۸ قرآن می باشد و محل نزول آن مدینه منوره است، و دارای چهارده آیه می باشد .سوره صف به سوره حضرت عیسی و سوره حواریین موسوم است.

صف

صف به معناى صف كشیدن و در صف كردن است. لازم و متعدى به‌كار می‌رود و آن این كه اشیاء مانند انسان و غیره در یك ردیف و خط مستوى قرار گیرند^[۱].

مفهوم کلی سوره

یادآورى ایمان و معاد؛ دوستى جهاد و مجاهدان؛ پیروزى نهایى اسلام بر ادیان دیگر؛ بشارت مسیح(علیه السلام) در مورد پیامبر اسلام(صلی الله علیه)^[۲].

اسامی سوره

صف،
حواریون،
عیسی(علیه السلام )^[۳].

علت نام‌گذاری

«سوره صف»؛ سبب نام گذارى این سوره به «صف»، آیۀ چهارم این سوره است كه مى گوید خدا رزمندگانى را كه هم چون صفى محكم مى جنگند، دوست می‌دارد.

«سوره حواریون» و «سوره عیسی»؛ از آن جا كه در آیات ششم و چهاردهم این سوره از عیسی(علیه السلام) و یاران او سخن گفته شده، این سوره را «عیسى» و «حواریون» نامیده اند^[۴].

تعداد آیات و کلمات و حروف

سوره صف چهارده آیه دارد^[۵].

سوره صف دویست‌وبیست‌ویک کلمه دارد^[۶]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)

سوره صف نهصد حرف دارد^[۷]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)

اهداف و آموزه‌ها

اساسى ترین هدف هاى سوره صف عبارت اند از:

تشویق به ایمان و جهاد در راه خدا؛
نوید پیروزى مجاهدان و پیروزى نهایى اسلام بر ادیان دیگر^[۸].

محتوا و موضوعات

سوره صف در حقیقت بر دو محور اساسى دور مى زند: یكى برترى اسلام بر تمام آئین‌هاى آسمانى، و تضمین بقاء و جاودانگى آن از سوى خداوند، و دیگر لزوم جهاد در طریق حفظ و پیشرفت این آئین.

اما در یك نظر تفصیلى مى توان آن را به هفت بخش تقسیم كرد.

شروع سوره با تسبیح خداوند عزیز و حكیم؛
دعوت به هماهنگى گفتار و كردار و پرهیز از سخنان بى عمل؛
دعوت به جهاد با عزم راسخ و اتحاد كامل؛
یادآورى از پیمان شكنى بنى اسرائیل و بشارت مسیح به ظهور اسلام؛
تضمین پیروزى اسلام بر همه ادیان؛
دعوت مؤثر به سوى جهاد و ذكر پاداشهاى دنیوى و اخروى مجاهدان راه حق؛
اشاره فشرده اى به زندگى حواریین مسیح و الهام از آنها؛
ولى محور اصلی مطالب سوره صف اسلام و جهاد است^[۹].

فضائل، خواص و ثواب قرائت

ابى‌بن‌كعب از پیامبر(صلی الله علیه) روایت نموده كه فرمود: «هر كس سوره عیسى(علیه السلام) را بخواند حضرت عیسى(علیه السلام) مادامى كه در دنیا است براى او صلوات و درود فرستاده و استغفار كند و در روز قیامت رفیق حضرت عیسى(علیه السلام) باشد».

ابوبصیر از حضرت باقر(علیه السلام ) روایت كرده كه هر كس سوره صف را بخواند و در نمازهاى واجب و نوافل به قرائت آن مداومت نماید خداوند او را با فرشتگان و پیامبران مرسل هم‌ردیف و هم‌صف قرار خواهد داد^[۱۰].

محل و زمان نزول

سوره صف در مدینه بر پیامبر(صلی الله علیه) نازل شده است^[۱۱].

قسمتى از سوره صف در سال ششم هجرى پس از صلح حدیبیه و قسمتى در سال هشتم هجرى است و بعد از سوره احزاب نازل شده است^[۱۲].

ویژگی

سوره صف از سور مفصلات می باشد^[۱۳]. ابن قتیبه می‌گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از سور مثانی آمده اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسیار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ از یكدیگر جدا شده‌اند^[۱۴].

روایتى است كه از رسول خدا(صلی الله علیه) نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره هاى مئین را به جاى انجیل و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشید^[۱۵].

این سوره از سور مسبحات است^[۱۶] و همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است^[۱۷].

در آیۀ ششم سوره صف از قول عیسى(علیه السلام) بشارت آمدن پیامبرى داده شده كه نام او احمد است^[۱۸].

منبع

برگرفته از سایت معرفی سوره صف - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir

پانویس

↑ قاموس قرآن، ج 4، ص134.
↑ تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص: 337.
↑ همان، ص339.
↑ همان.
↑ الكشف و البیان، ج 9، ص301.
↑ همان.
↑ همان.
↑ تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص340.
↑ تفسیر نمونه، ج 24، ص57.
↑ ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج 24، ص388.
↑ همان.
↑ حجةالتفاسیر و بلاغ‌الإكسیر، مقدمه اول، ص28.
↑ التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.
↑ جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.
↑ جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.
↑ غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.
↑ التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص.313
↑ تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص339.

[1] قاموس قرآن، ج 4، ص134.

[2] تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص: 337.

[3] همان، ص339.

[4] همان.

[5] الكشف و البیان، ج 9، ص301.

[6] همان.

[7] همان.

[8] تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص340.

[9] تفسیر نمونه، ج 24، ص57.

[10] ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج 24، ص388.

[11] همان.

[12] حجةالتفاسیر و بلاغ‌الإكسیر، مقدمه اول، ص28.

[13] التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.

[14] جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.

[15] جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.

[16] غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.

[17] التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص.313

[18] تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص339.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

@@ خط ۳۰: / خط ۳۰: @@
 == صف ==
-صف به معناى صف كشيدن و در صف كردن است. لازم و متعدى به‌كار مي‌رود و آن اين كه اشياء مانند انسان و غيره در يك رديف و خط مستوى قرار گيرند<ref>قاموس قرآن، ج 4، ص134.</ref>.
+صف به معناى صف كشیدن و در صف كردن است. لازم و متعدى به‌كار می‌رود و آن این كه اشیاء مانند انسان و غیره در یك ردیف و خط مستوى قرار گیرند<ref>قاموس قرآن، ج 4، ص134.</ref>.
 == مفهوم کلی سوره ==
-يادآورى [[ايمان]] و [[معاد]]؛
+یادآورى [[ایمان]] و [[معاد]]؛
 دوستى [[جهاد]] و [[مجاهدان]]؛
-پيروزى نهايى اسلام بر [[اديان]] ديگر؛
+پیروزى نهایى اسلام بر [[ادیان]] دیگر؛
-بشارت [[مسيح(علیه السلام)]] در مورد [[پيامبر اسلام(صلی الله علیه)]]<ref>تفسير قرآن مهر، ج 20، ص: 337.</ref>.
+بشارت [[مسیح(علیه السلام)]] در مورد [[پیامبر اسلام(صلی الله علیه)]]<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص: 337.</ref>.
 == اسامی سوره ==
@@ خط ۴۴: / خط ۴۴: @@
 == علت نام‌گذاری ==
-«سوره صف»؛ سبب نام گذارى اين سوره به «صف»، آيۀ چهارم اين سوره است كه مى گويد خدا رزمندگانى را كه هم چون صفى محكم مى جنگند، دوست می‌دارد.
+«سوره صف»؛ سبب نام گذارى این سوره به «صف»، آیۀ چهارم این سوره است كه مى گوید خدا رزمندگانى را كه هم چون صفى محكم مى جنگند، دوست می‌دارد.
-«سوره حواریون» و «سوره عیسی»؛ از آن جا كه در آيات ششم و چهاردهم اين سوره از [[عيسی(علیه السلام)]] و ياران او سخن گفته شده، اين سوره را «عيسى» و «حواريون» ناميده اند<ref>همان.</ref>.
+«سوره حواریون» و «سوره عیسی»؛ از آن جا كه در آیات ششم و چهاردهم این سوره از [[عیسی(علیه السلام)]] و یاران او سخن گفته شده، این سوره را «عیسى» و «حواریون» نامیده اند<ref>همان.</ref>.
 == تعداد آیات و کلمات و حروف ==
-سوره صف چهارده آیه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 9، ص301.</ref>.
+سوره صف چهارده آیه دارد<ref>الكشف و البیان، ج 9، ص301.</ref>.
 سوره صف دویست‌وبیست‌ویک کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
@@ خط ۵۶: / خط ۵۶: @@
 == اهداف و آموزه‌ها ==
-اساسى ترين هدف هاى سوره صف عبارت اند از:
+اساسى ترین هدف هاى سوره صف عبارت اند از:
-# تشويق به ايمان و جهاد در راه خدا؛
+# تشویق به ایمان و جهاد در راه خدا؛
-# نويد پيروزى مجاهدان و پيروزى نهايى اسلام بر اديان ديگر<ref>تفسير قرآن مهر، ج 20، ص340.</ref>.
+# نوید پیروزى مجاهدان و پیروزى نهایى اسلام بر ادیان دیگر<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص340.</ref>.
 == محتوا و موضوعات ==
-سوره صف در حقيقت بر دو محور اساسى دور مى زند: يكى برترى [[اسلام]] بر تمام آئين‌هاى آسمانى، و تضمين بقاء و جاودانگى آن از سوى خداوند، و ديگر لزوم جهاد در طريق حفظ و پيشرفت اين آئين.
+سوره صف در حقیقت بر دو محور اساسى دور مى زند: یكى برترى [[اسلام]] بر تمام آئین‌هاى آسمانى، و تضمین بقاء و جاودانگى آن از سوى خداوند، و دیگر لزوم جهاد در طریق حفظ و پیشرفت این آئین.
-اما در يك نظر تفصيلى مى توان آن را به هفت بخش تقسيم كرد.
+اما در یك نظر تفصیلى مى توان آن را به هفت بخش تقسیم كرد.
-# شروع سوره با تسبيح [[خداوند]] عزيز و حكيم؛
+# شروع سوره با تسبیح [[خداوند]] عزیز و حكیم؛
-# دعوت به هماهنگى گفتار و كردار و پرهيز از سخنان بى عمل؛
+# دعوت به هماهنگى گفتار و كردار و پرهیز از سخنان بى عمل؛
 # دعوت به جهاد با عزم راسخ و اتحاد كامل؛
-# يادآورى از پيمان شكنى [[بنى اسرائيل]] و بشارت [[مسيح]] به ظهور اسلام؛
+# یادآورى از پیمان شكنى [[بنى اسرائیل]] و بشارت [[مسیح]] به ظهور اسلام؛
-# تضمين پيروزى اسلام بر همه اديان؛
+# تضمین پیروزى اسلام بر همه ادیان؛
-# دعوت مؤثر به سوى جهاد و ذكر پاداشهاى دنيوى و اخروى مجاهدان راه حق؛
+# دعوت مؤثر به سوى جهاد و ذكر پاداشهاى دنیوى و اخروى مجاهدان راه حق؛
-# اشاره فشرده اى به زندگى حواريين مسيح و الهام از آنها؛
+# اشاره فشرده اى به زندگى حواریین مسیح و الهام از آنها؛
-# ولى محور اصلی مطالب سوره صف اسلام و جهاد است<ref>تفسير نمونه، ج 24، ص57.</ref>.
+# ولى محور اصلی مطالب سوره صف اسلام و جهاد است<ref>تفسیر نمونه، ج 24، ص57.</ref>.
 == فضائل، خواص و ثواب قرائت ==
-[[ابى‌بن‌كعب]] از [[پيامبر(صلی الله علیه)]] روايت نموده كه فرمود: «هر كس سوره عيسى(علیه السلام) را بخواند حضرت عيسى(علیه السلام) مادامى كه در دنيا است براى او صلوات و درود فرستاده و استغفار كند و در [[روز قيامت]] رفيق حضرت عيسى(علیه السلام) باشد».
+[[ابى‌بن‌كعب]] از [[پیامبر(صلی الله علیه)]] روایت نموده كه فرمود: «هر كس سوره عیسى(علیه السلام) را بخواند حضرت عیسى(علیه السلام) مادامى كه در دنیا است براى او صلوات و درود فرستاده و استغفار كند و در [[روز قیامت]] رفیق حضرت عیسى(علیه السلام) باشد».
-[[ابوبصير]] از [[حضرت باقر(علیه السلام )]] روايت كرده كه هر كس سوره صف را بخواند و در [[نمازهاى واجب]] و [[نوافل]] به قرائت آن مداومت نمايد خداوند او را با فرشتگان و پيامبران مرسل هم‌ردیف و هم‌صف قرار خواهد داد<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 24، ص388.</ref>.
+[[ابوبصیر]] از [[حضرت باقر(علیه السلام )]] روایت كرده كه هر كس سوره صف را بخواند و در [[نمازهاى واجب]] و [[نوافل]] به قرائت آن مداومت نماید خداوند او را با فرشتگان و پیامبران مرسل هم‌ردیف و هم‌صف قرار خواهد داد<ref>ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج 24، ص388.</ref>.
 == محل و زمان نزول ==
-سوره صف در مدينه بر پيامبر(صلی الله علیه) نازل شده است<ref>همان.</ref>.
+سوره صف در مدینه بر پیامبر(صلی الله علیه) نازل شده است<ref>همان.</ref>.
-قسمتى از سوره صف در سال ششم هجرى پس از [[صلح حديبيه]] و قسمتى در سال هشتم هجرى است و بعد از [[سوره احزاب]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسير و بلاغ‌الإكسير، مقدمه اول، ص28.</ref>.
+قسمتى از سوره صف در سال ششم هجرى پس از [[صلح حدیبیه]] و قسمتى در سال هشتم هجرى است و بعد از [[سوره احزاب]] نازل شده است<ref>حجةالتفاسیر و بلاغ‌الإكسیر، مقدمه اول، ص28.</ref>.
 == ویژگی ==
-سوره صف از [[سور مفصلات]] می باشد<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. [[ابن قتیبه]] می‌گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمده اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يكديگر جدا شده‌اند<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
+سوره صف از [[سور مفصلات]] می باشد<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. [[ابن قتیبه]] می‌گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمده اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسیار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ از یكدیگر جدا شده‌اند<ref>جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
-روايتى است كه از [[رسول خدا(صلی الله علیه)]] نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى [[تورات]] و سوره هاى مئين را به جاى [[انجيل]] و سوره هاى مثانى را به جاى [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
+روایتى است كه از [[رسول خدا(صلی الله علیه)]] نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى [[تورات]] و سوره هاى مئین را به جاى [[انجیل]] و سوره هاى مثانى را به جاى [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشید<ref>جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
-این سوره از سور مسبحات است<ref>غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.</ref> و همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص.313</ref>.
+این سوره از سور مسبحات است<ref>غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34.</ref> و همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص.313</ref>.
-در آيۀ ششم سوره صف از قول عيسى(علیه السلام) بشارت آمدن پيامبرى داده شده كه نام او احمد است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 20، ص339.</ref>.
+در آیۀ ششم سوره صف از قول عیسى(علیه السلام) بشارت آمدن پیامبرى داده شده كه نام او احمد است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 20، ص339.</ref>.
 == منبع ==