confirmed، مدیران
۳۳٬۰۴۲
ویرایش
←منابع
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←منابع) |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
== مریم == | == مریم == | ||
مریم دختر عمران، مادر عیسی، زنی‌که قرآن به پاکی او شهادت داده است، نامش سی‌وچهار بار در قرآن کریم ذکر شده است<ref>قاموس قرآن، ج5، ص 251.</ref>. | مریم دختر عمران، مادر عیسی، زنی‌که قرآن به پاکی او شهادت داده است، نامش سی‌وچهار بار در قرآن کریم ذکر شده است<ref>قاموس قرآن، ج5، ص 251.</ref>. | ||
== مفهوم کلی سوره == | == مفهوم کلی سوره == | ||
* وحدانیت خدا؛ | * وحدانیت خدا؛ | ||
* [[رستاخیز]] باوری؛ | * [[رستاخیز]] باوری؛ | ||
* سرگذشت پیامبران الهی و مریم<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 311.</ref>. | * سرگذشت [[پیامبران]] الهی و مریم<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 311.</ref>. | ||
== اسامی سوره == | == اسامی سوره == | ||
# | # مریم؛ | ||
# کهیعص<ref>همان، ص 313.</ref>. | # کهیعص<ref>همان، ص 313.</ref>. | ||
== علت نام‌گذاری == | == علت نام‌گذاری == | ||
*[[سوره مریم]]؛ نام‌گذاری آن به نام مریم از آن جهت است که در آیات 16- 35 این سوره داستان مریم دختر عمران و مادر عیسی و تولد عیسی مطرح شده است. | *[[سوره مریم]]؛ نام‌گذاری آن به نام مریم از آن جهت است که در آیات 16- 35 این سوره داستان مریم دختر عمران و مادر [[حضرت عیسی|عیسی]] و تولد عیسی مطرح شده است. | ||
*«سوره کهیعص»؛ این نام سوره از [[حروف مقطعه]] اولین آیۀ آن گرفته شده است<ref>همان.</ref>. | *«سوره کهیعص»؛ این نام سوره از [[حروف مقطعه]] اولین آیۀ آن گرفته شده است<ref>همان.</ref>. | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
== اهداف و آموزه‌ها == | == اهداف و آموزه‌ها == | ||
اهداف کلی سوره مریم عبارتند از: | اهداف کلی سوره مریم عبارتند از: | ||
# توجه به پاکی خدا و اثبات وحدانیت او؛ | # توجه به پاکی خدا و اثبات [[توحید|وحدانیت]] او؛ | ||
# توجه دادن مردم به رستاخیز؛ | # توجه دادن مردم به رستاخیز؛ | ||
# بیان برخی داستان‌های پیامبران در راستای دو هدف فوق<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 314.</ref>. | # بیان برخی داستان‌های پیامبران در راستای دو هدف فوق<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 314.</ref>. | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
== محتوا و موضوعات == | == محتوا و موضوعات == | ||
سوره مریم از نظر محتوا دارای چندین بخش مهم است: | سوره مریم از نظر محتوا دارای چندین بخش مهم است: | ||
* | * مهمترین بخش این سوره را قسمتی از سرگذشت [[حضرت زکریا|زکریا]] و مریم و [[حضرت عیسی|مسیح]] و یحیی و [[حضرت ابراهیم|ابراهیم]] قهرمان [[توحید]] و فرزندش [[حضرت اسماعیل|اسماعیل]] و [[حضرت ادریس|ادریس]] و بعضی دیگر از پیامبران بزرگ الهی تشکیل می‌دهد که دارای نکات تربیتی خاصی است؛ | ||
* قسمت دیگری از این سوره که بعد از بخش نخست | * قسمت دیگری از این سوره که بعد از بخش نخست مهمترین بخش را تشکیل می‌دهد مسائل مربوط به [[قیامت]] و چگونگی رستاخیز و سرنوشت مجرمان و پاداش پرهیزکاران و مانند آنست؛ | ||
* بخش دیگر مواعظ و نصائحی است که در واقع مکمل بخش‌های گذشته می‌باشد؛ | * بخش دیگر مواعظ و نصائحی است که در واقع مکمل بخش‌های گذشته می‌باشد؛ | ||
* بالآخره آخرین بخش، اشارات مربوط به قرآن و نفی فرزند از خداوند و مساله [[شفاعت]] است که مجموعا برنامه تربیتی مؤثری را برای سوق نفوس انسانی به ایمان و پاکی و تقوا تشکیل می‌دهد<ref>تفسیر نمونه، ج 13، ص 3.</ref>. | * بالآخره آخرین بخش، اشارات مربوط به قرآن و نفی فرزند از خداوند و مساله [[شفاعت]] است که مجموعا برنامه تربیتی مؤثری را برای سوق نفوس انسانی به [[ایمان]] و پاکی و [[تقوا]] تشکیل می‌دهد<ref>تفسیر نمونه، ج 13، ص 3.</ref>. | ||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
[[ابی‌بن‌كعب|ابی‌بن‌کعب]]، از پیامبر گرامی اسلام، نقل کرده است که هر کس سوره مریم را بخواند به عدد کسانی که زکریا و یحیی و مریم و عیسی و موسی و [[حضرت هارون|هارون]] و ابراهیم و [[حضرت اسحاق|اسحاق]] و [[حضرت یعقوب|يعقوب]] را تصدیق یا تکذیب کردند، و به عدد کسانی که از خدا فرزند خواستند، و به عدد کسانی که از خدا فرزند نخواستند، او را ده حسنه می‌دهد. | * [[ابی‌بن‌كعب|ابی‌بن‌کعب]]، از پیامبر گرامی اسلام، نقل کرده است که هر کس سوره مریم را بخواند به عدد کسانی که زکریا و یحیی و مریم و عیسی و موسی و [[حضرت هارون|هارون]] و ابراهیم و [[حضرت اسحاق|اسحاق]] و [[حضرت یعقوب|يعقوب]] را تصدیق یا تکذیب کردند، و به عدد کسانی که از خدا فرزند خواستند، و به عدد کسانی که از خدا فرزند نخواستند، او را ده [[ثواب|حسنه]] می‌دهد. | ||
* [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق]] فرمود: هر کس سوره مریم را بخواند، از دنیا نمی‌رود تا اینکه نعمتی به او داده شود که برای او و مال و فرزندش، وسیله بی‌نیازی باشد. در آخرت نیز از اصحاب عیسی‌بن‌مریم است و اجر او در آخرت، به اندازه ملک [[حضرت سلیمان|سلیمان]] است در این جهان<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 15، ص 140.</ref>. | |||
[[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق]] فرمود: هر کس سوره مریم را بخواند، از دنیا نمی‌رود تا اینکه نعمتی به او داده شود که برای او و مال و فرزندش، وسیله بی‌نیازی باشد. در آخرت نیز از اصحاب عیسی‌بن‌مریم است و اجر او در آخرت، به اندازه ملک [[ | |||
== محل و زمان نزول == | == محل و زمان نزول == | ||
* سوره مریم به اتفاق همه، [[ | * سوره مریم به اتفاق همه، [[مکی]] است<ref>همان.</ref>. | ||
* سوره مریم بعد از [[سوره فاطر]] در [[مكه|مکه]] نازل شده است و می‌توان گفت در سال‌های چهارم یا پنجم [[بعثت]] نازل شده است<ref>تفسير أحسن‌الحديث، ج 6، ص 289.</ref>. | * سوره مریم بعد از [[سوره فاطر]] در [[مكه|مکه]] نازل شده است و می‌توان گفت در سال‌های چهارم یا پنجم [[بعثت]] نازل شده است<ref>تفسير أحسن‌الحديث، ج 6، ص 289.</ref>. | ||
== فضای نزول == | == فضای نزول == | ||
غرض سوره مریم ذکر نمونه‌هایی از انسان‌های پاک و نمونه‌هایی از انسان‌های ناپاک و سرمشق قرار دادن آن دو گروه است، بدین طریق که در این سوره حالات زکریّا، یحیی، مریم، عیسی، إبراهیم، موسی، اسماعیل صادق الوعد و ادریس در صورت‌های بسیار عالی توحیدی بیان شده است، سپس به جریان اقوامی که در پی آنها آمده ولی زحمات آنها را به هدر داده‌اند اشاره رفته است و آنگاه مقداری از حالات [[مشركان|مشرکان]] و انکار [[معاد]] به وسیله آنها به میان آمده و در آخر فرموده است فَإِنَّما یَسَّرْناهُ بِلِسانِکَ لِتُبَشِّرَ بِهِ الْمُتَّقِینَ وَ تُنْذِرَ بِهِ قَوْماً لُدًّا | غرض سوره مریم ذکر نمونه‌هایی از انسان‌های پاک و نمونه‌هایی از انسان‌های ناپاک و سرمشق قرار دادن آن دو گروه است، بدین طریق که در این سوره حالات زکریّا، یحیی، مریم، عیسی، إبراهیم، موسی، اسماعیل صادق الوعد و ادریس در صورت‌های بسیار عالی توحیدی بیان شده است، سپس به جریان اقوامی که در پی آنها آمده ولی زحمات آنها را به هدر داده‌اند اشاره رفته است و آنگاه مقداری از حالات [[مشركان|مشرکان]] و انکار [[معاد]] به وسیله آنها به میان آمده و در آخر فرموده است {{متن قرآن |فَإِنَّما یَسَّرْناهُ بِلِسانِکَ لِتُبَشِّرَ بِهِ الْمُتَّقِینَ وَ تُنْذِرَ بِهِ قَوْماً لُدًّا |سوره = مریم |آیه = 97 }} | ||
از همه این‌ها فهمیده می‌شود که شأن [و فضای] نزول بخصوصی در این سوره نبوده است بلکه خداوند حالات نیکان را بیان فرموده و به جریان بدکاران اشاره کرده و آنگاه گفته است: خواسته ایم با این آیات نیکوکاران را بشارت دهی و بدکاران را انذار نمایی، علی هذا وضع آن روز مقتضی نزول چنین سوره بوده است<ref>تفسير أحسن‌الحديث، ج 6، ص 290-289.</ref>. | از همه این‌ها فهمیده می‌شود که شأن [و فضای] نزول بخصوصی در این سوره نبوده است بلکه خداوند حالات نیکان را بیان فرموده و به جریان بدکاران اشاره کرده و آنگاه گفته است: خواسته ایم با این آیات نیکوکاران را بشارت دهی و بدکاران را انذار نمایی، علی هذا وضع آن روز مقتضی نزول چنین سوره بوده است<ref>تفسير أحسن‌الحديث، ج 6، ص 290-289.</ref>. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۷: | ||
روایتی است که از رسول خدا نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای [[تورات]] و سوره‌های مئین را به جای [[انجیل]] و سوره‌های مثانی را به جای [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | روایتی است که از رسول خدا نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای [[تورات]] و سوره‌های مئین را به جای [[انجیل]] و سوره‌های مثانی را به جای [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | ||
[[محمد بن اسماعیل بخاری|بخاری]] از [[ابن مسعود]] روایت کرده که دربارۀ سوره‌های: بنی اسرائیل، کهف، مریم، طه، و الانبیاء گفت: «این سوره‌ها از سوره‌های کهن اول است، و از دیرینه‌ها هستند» سپس به همین ترتیب آنها را ذکر کرد<ref>ترجمه الإتقان فی علوم القرآن، ج 1، ص 215.</ref>. | [[محمد بن اسماعیل بخاری|بخاری]] از [[عبدالله بن مسعود|ابن مسعود]] روایت کرده که دربارۀ سوره‌های: بنی اسرائیل، کهف، مریم، طه، و الانبیاء گفت: «این سوره‌ها از سوره‌های کهن اول است، و از دیرینه‌ها هستند» سپس به همین ترتیب آنها را ذکر کرد<ref>ترجمه الإتقان فی علوم القرآن، ج 1، ص 215.</ref>. | ||
آیۀ پنجاه‌وهشتم سوره مریم [[سجده]] تلاوت دارد. | آیۀ پنجاه‌وهشتم سوره مریم [[سجده]] تلاوت دارد. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[حضرت مریم]] | |||
* [[قیامت]] | |||
* [[حضرت عیسی]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۶۶: | خط ۷۰: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
[https://quran.inoor.ir/fa/ayah/19/ برگرفته از سایت ترجمه سوره مریم - پایگاه جامع | [https://quran.inoor.ir/fa/ayah/19/ برگرفته از سایت ترجمه سوره مریم - پایگاه جامع قرآنquran.inoor.ir] | ||
[[رده:قرآن]] | [[رده:قرآن]] | ||
[[رده:سوره‌های قرآن]] | [[رده:سوره‌های قرآن]] | ||